Ortaokul Türkçe Soruları

10. Cümlede "-e, -de, -den" eklerinden birini alan ve cüm- leyi yer bakımından tamamlayan ögeye "yer tamlayıcısı (dolaylı tümleç)" denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç yoktur? Evde ders çalışırken kapı çalınca rahatsız oldu. B) Yazdığı son kitapta hayatındaki insanlara da yer vermiş. C) Okuldan geldiğinden beri sokakta oyun oynuyor. D) Kurabiyeden küçük bir ısırık aldı ve onu sessizce çiğnedi.

suz, nez. nişti. /Benim Hocam 11. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapıca olumlu, an- lamca olumsuzdur? A) Onu buraya çağırmayacak değilim! B) Tablonun üstü tozlanmış. C) Seni unutabilir miyim? D) Kilerde ne ararsan vardı.

70 3. maruz kalınan telefon ve tablet ekranlarına uzun bakmamak gerektiğini vurgulamaktadırlar. Bu metinde aşağıdakilerden hangisi konu edilmiştir? A Teknoloji bağımlılığının neden olduğu hastalıklar B) Mavi ışığın sağlığa zararları ve onu yayan cihazlar + Akıllı telefon ve bilgisayar kullanımının yol açtığı sağlık sorunları D) Uzun süre telefon ve bilgisayar ekranına bakmanın olumsuz sonuçları Tektedir. Byle ki bu durum ilerleyen aşamaların gibi daha ciddi hastalıklara zemin hazırlayabilmektedir. Bu bakımdan uzmanlar Güneşli yaz aylarında denize veya havuza girmeden önce, kumsalda güneşlenirken, özetle vücudun güneşe jel veya losyon şeklinde bulunan bu tür koruyucuların içinde güneşin zararlı ışınlarının cildi etkilemesini doğrudan maruz kaldığı durumlarda güneşin zararlı etkilerinden koruyucu ürünler kullanmak gerekir. Krem, engelleyen kimyasal maddeler bulunur. Bu maddelerin cilt yanıklarını engellemesi için ise koruyucu ürünler güneşe çıkmadan 20 dakika önce sürülerek bu ürünlerin cilde tutunması için zaman yaratılmalıdır. Ayrıca açık renkli tene sahip kişilerin yüksek koruma faktörlü kremler, ten rengi koyu olanların ise orta koruma faktörlü kremler kullanması önerilir. Bu metinde güneş kremlerinin; biçimi MI. faydalanı Lf. kullanımı IV. zararlanı niteliklerinden hangileri üzerinde durulmuştur? + A) Yalnız I. B) Yalnız IV. C) II ve II. D), II, III. 6. Akıllı telefo meye çalış erişim izni neri uygul mikrofona arasında riz. Ama lanının b layabilm kazang çevreni ve bun satın a Bu metni A) Akıllı B) Iletişi Xeni D) Kigie

3. TÜRKÇE 7.Deneme (Genel) DOMI BRANS DENEL Bir arkadaşım, Türkiye'de pek çok insanın çalışmak için can attığı büyük bir firmada üst düzey yöneticiydi ve azımsan- mayacak bir maaş alıyordu. Ne var ki şirket onun anasından emdiği sütü burnundan getiriyor, geriye bir insan posası bırakıyordu. Arkadaşım yıllarca çok iyi maaşlarla, canını dişine takarak çalıştı. Geceleri rahat uyuyamıyor, şirketle ilgili sorunlar kafasının içinde fir dönüyordu. Ancak gün geldi ve canna tak etti. Ruhundaki bozulmayı görerek ani bir kararla istifa etti. Aşağıdakilerden hangisi bu metindeki deyimlerden herhangi birinin açıklaması değildir? A) Bütün gücünü harcayarak yapmak B) Sıkışık bir durumda sersemlemek C) Birine bir iş yaptırırken çok sıkıntı çektirmek D) Dayanamaz duruma gelmek, sabrı kalmamak

3. Ben bir buçuk yaşındaydım geldiklerinde Türkiye'ye. Aşağıdakilerden hangisi, yapısı bakımından bu cümleyle özdeştir? A) Onu pek kolladıklarını zannetmiyorum. (B) Bir kampta zaman geçirdik. Onların yanına uğradım ardından da eve gittim. D) Sinemaya gidecektim ama salonu açmamışlar. 1 1 1 1 1 6.

suz, ez. ti. D/Benim Hocam 11. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapıca olumlu, an- lamca olumsuzdur? A) Onu buraya çağırmayacak değilim! B) Tablonun üstü tozlanmış. C) Seni unutabilir miyim? D) Kilerde ne ararsan vardı.

Aşağıdaki sözcükleri ek fiilin belirtilen kipinde çekimleyerek cümle içinde kullanınız. Geniş Zaman Görülen Geçmiş Zaman Öğrenilen Geçmiş zaman Şart Kipi soğuk Ankara, bu mevsimde çok soğuktur. kítop duseydı başarılı durdu.

Türkçe 122. Bağlaç olan "da / de" ayrı yazılır ve kendisin- den önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı ola- rak büyük ünlü uyumuna uyar. Bu bağlaçlar cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı dara- labilir fakat bozulmaz. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır? A) Sen inanmasanda bir gün hayallerimi de gerçekleş- tireceğim. B) Kardeşim Ahmet de yarışmada dereceye girenlerden biriydi. C) Son yılların gözde arabası bu sene de çok beğenildi. D) Evde de bazı sorumluluklarımızın olduğunu unutma- yalım. 123. Dans etmeyi kim sevmez? Dans, aslında insanlık ta- rihi kadar eski bir sanat. Birçok kültürde önemli yere sahip. Eski dönemlerde yaşamış insanların dansla- rin ancak duvar resimlerinden ve dans sahnelerini anlatan eski yazılardan öğrenebiliyoruz. Özellikle or- ta çağda çok fazla gelişmiş bir sanat dans. Oxford 124.( Model Eğitim Yayınları C 125

ORAZİYE- Gözünüz aydına geldim çocuklar. Koklaşın - bakalım kumrular gibi. Az çekmediniz hani. Elbet tabii hakkınız. ALİ-Sağ ol Raziye kardeş. Sabah konuşsak bunu ol- maz mı? RAZİYE - Ben geçerken bir uğrayayım demiştim. Ha- di kalın sağlıcakla. ALİ - Olmayacak bu. Işığı gören geliyor... Aşağıdaki yay ayraç içi ifadelerden hangisi bu met- nin herhangi bir yerinde kullanılamaz? A) (Keyfi adamakıllı kaçmıştır.) B) (İçini çeker ve çıkar.) C(Lambayı üfler.) D) (Baştan aşağı süzen gözlerle bakar.)

yerlerden bu süreci, dünyasın- andırdığı- kilerden zcükten deki yla ilir. lir. 17 Siladan ayrıyım, gözümde yaşlar 1 Sel olup taşacak bir gün derinden barra Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıdakilerden han- gisinde vardır? A) Mustafa Kemal'i düşünüyorum Altın saçlan dalgalanıyor rüzgârda B) Neden böyle düşman görünürsünüz Yıllar yılı dost bildiğim aynalar C) Bir gün doludizgin boşanan atlarımızla Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla D) Ben ki yaralıyım, ben ki haytayım Bakkallara düşmüş okul defterleri gibiyim DENEME 2 << 18. Öğretmen, öğrencilerine yazım kurallarıyla ilgili bir etkin- lik hazırlamıştır. Öğretmenin hazırladığı etkinlik aşağıda- ki gibidir. Cümle Ramazan bayramından sonra ailemle kısa bir

edeki sıyla erilir. zılır. n 18. Öğretmen, öğrencilerine yazım kurallarıyla ilgili bir etkin- lik hazırlamıştır. Öğretmenin hazırladığı etkinlik aşağıda- ki gibidir. 1. Ramazan bayramından sonra ailemle kısa bir tatile çıkacağız. büyü 2. Bu turistlere yardımcı olabilmek için Rusçayı öğrenmem gerekiyor. Cümle 3. Belen Geçidi, Çukurova'yı Hatay'a bağlayan önemli bir geçidimizdir. 4. İshak Paşa sarayı binlerce yıldır tüm ihtişamıy- la varlığını sürdürüyor. Dray "X Tabloda yazım yanlış olan cümlelere yazım yanlışı ol- mayan cümlelere X işareti koyulacaktır. Buna göre aşağıdaki cevaplardan hangisi doğrudur? cy X ✓ X X ✓ X ✓ TÜYO HOCA DY X XX 7

2. • Çanakkale Savaşları, Birinci Dünya Savaşı içinde tarihin en kanlı savaşlarının cereyan ettiği bir savaş olarak bi- linir. I. Dünya Savaşı'ndan kısa bir süre önce 1911-1912 yillanında Osmanlı İmparatorluğu son Afrika topraklan olan Trablusgarp ve Bingazi'yi İtalya'ya kaptırmış, 1912-1913 Balkan hezimeti ise 500 yıldır Türk olan Rumeli'de- ki son Türk hâkimiyetini silip süpürmüştür. • İstanbul'un Fethi, 29 Mayıs 1453'te tamamlanan kuşatma ile Osmanlı Devleti padişahı Fatih Sultan Mehmet ta- rafından gerçekleştirildi. 6 Nisan'dan 29 Mayıs 1453'e kadar süren kuşatma sonucunda Osmanlı ordusu o za- manki adı Konstantinopolis olan İstanbul'u fethetti ve Bizans İmparatorluğu sona erdi. Bu iki parçada aşağıdaki kurallardan hangisinin örneği yoktur? A) Devlet adları büyük harfle başlar. B) Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar. C) Yer adları (kita, bölge, il, ilçe, köy, semt vb.) büyük harfle başlar. D) Köşk, han, kale, köprü, kule, anıt vb. yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar. 8. Sınıf Türkçe \ 197 KRONOMETR

2. 2 Aldanma cihanın sakın varına, Düşmeyegör onun ah-ü zarına. Bugünkü işini koyma yarına, Yar yıkıldığı gün tozar demişler. Çağır Karac'oğlan çağır, Taş düştüğü yerde ağır. Gönül sevdiğinden soğur, Görülmeyi görülmeyi. Ne yârden geçilir ne serden, Korkuyorum bu gecelerden. Bel bağladığım tepelerden, Gün doğmayabilir bir daha. Aşağıdakilerin hangisi, bu dörtlüklerdeki atasözlerinden herhangi birinin açıklaması değildir? A) Kişinin değerini en iyi bilenler, kendi çevresinde bulunanlardır. B) İnsan ne kendinden ne de sevdiklerinden kolay kolay vazgeçemez. C) Bugün yapılması gereken bir işin ertesi güne bırakılması iyi değildir. D) Kişi çok sevdiği şeye yalnızca özlemini çekmekle kavuşamaz, onu elde etmenin yollarını bulmalıdır.

ÜRKÇE de n (15) 15. Cümlede yüklemin bildirdiği eylem ya da oluşun anlamını yer, zaman, durum, azlık-çokluk (miktar), vasıta (araç) ve sebep bakımından tamamlayan yardımcı ögeye "zarf tamlayıcısı" denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tamlayıcısı bulunmamaktadır? A) Dükkânın önündeki beyaz otomobilli lütfen ileri çekiniz. B) Hayat beni meçhul bir şarkının içine hapsetti. içimde kızıl kıyametler koparken pencere önü saksılarına sığındım. D) Sahilden topladığım bu irili ufaklı taşları eve çantamdaki poşetle götüreceğim.

9. Dünyanın bilinen ilk üniversitesinin Şanlıurfa'nın Harran ilçesinde olduğunu biliyor musunuz? 1. İslamiyetin yayılmasından önce kurulduğu tespit edilen "Harran Okulu" dönemin en gözde okulları arasında bulunuyor. II. Hellen kültürünün bir ürünü olan Mısır'ın İskende- riye kentindeki bilim ve felsefe okulu dağılınca bu- radaki öğretmenler, MS 7. yüzyılda Harran'a gele- rek eğitim çalışmalarına devam etti. III. Abbasiler zamanında içinde Öklid, Thales, Pisagor ve Arşimed'in eserlerinin de bulunduğu çeviri faa- liyetleri yapıldı. IV. Farklı dinlerden âlimler uyum içinde çalıştı. V. O tarihlerde Dünya'nın Ay'a olan uzaklığını doğru hesaplayan Battani, atomun yıkıcı etkileri olduğu- nu söyleyen Cabir bin Hayyan, filozofların eserleri- ni Arapçaya çeviren ve devrin en büyük matematik alimi ve tabiplerinden olan Sabit bin Kurra, Harran Üniversitesinde görev almışlardır. VI. 1260 yılı başlarında Moğollar tarafından istila edil- di. Moğollar kenti ellerinde tutamayacaklarını anla- yınca 1271 yılında Harran'ın camisini, surlarını, ka- lesini yakıp yıkarak kenti tahrip ettiler. Yukarıda verilen bilgilerden hareketle Harran Üni- versitesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? İslam medeniyeti çeşitli alanlarda bilime katkıda bu- lunmuştur. B) Harran Üniversitesi civar bölgelerden gelen bilim insanlarının çalışma alanı olmuştur. 10. YAYINLARI LİMİT C) Öklid, Thales, Pisagor ve Arşimet gibi ünlü bilginler, Harran Üniversitesinde çeşitli çalışmalar yapmıştır. D) Günümüze ışık tutacak gelişmeler yaşanmıştır.

Soru 4 Bilim, bize verilen hatta ezberletilen tanımın çok daha ötesinde bir şey. Elbette bilim alanında ça- lışmalar yaparken izlediğiniz belli metotlar ve uy- manız gereken kurallar var ancak benim bahset- mek istediğim daha başka. Mesela bilim insanı dediğimizde gözümüzde; saçı başı dağılmış, öm- rünü laboratuvarda geçiren biri canlanır. Özetle sosyal yaşamdan kopmuş ve genelde anlama- yacağımızı düşündüğümüz işlerle uğraşan biri. O zaman bizim için bilim, günlük hayattan epey uzaklaşır. Tabii ki her işin uzmanı olup her deta- yını anlamak mümkün değil fakat bilim, sandığı- mız kadar hayatımızdan kopuk bir olgu da değil. 4/50 Laboratuvarlara tıkılıp kaldığını sandığımız bi- lim, aslında her yerde; yalnızca biz farkında de- ğiliz. Farkında olmadığımız her şeyi normal bir süreç olarak adlandırdığımız için de ardındaki büyüyü göremiyoruz. Örneğin düdüklü tence- rede şipşak pişen ve afiyetle yediğiniz güzelim kuzu eti nasıl oldu da bu kadar çabuk pişebil- di ya da annenizin güneşte kuruttuğu sebzeler neden bozulmuyor, güzel renklerle gözümüzü şenlendiren muazzam gökkuşağı nasıl oluşuyor vb.? Anlayacağınız bilim her yerde! Bize düşen, etrafımıza bakıp bunları fark edebilmek. Bu metinlerde vurgulanmak istenen ortak yön aşağıdakilerden hangisidir? A) Basit sanılan olayların aslında birer mucize olduğu B) Bilim insanlarının dünyayı herkesten daha akılcı gördüğü C) Bilimin her anlamda günlük hayatın içinde olduğu D) Bilim insanı olabilmek için iyi bir eğitim almak gerektiği