Paragraf Soruları

Bağlaç olan "ki" daima ayrı yazılır. Diğer "ki" ekleriyle karıştırmamak için cümleden çıkartınız, cümlenin yapısında ciddi bir bozukluk olmuyorsa o "ki" bağlaç olan "ki"dir. Bağlaç olan ki daha vurgulu söylenir. Ek olan "ki" cümleden çıkartıldığında cümlenin anlamı bozulur. Aşağıdaki cümlelerde geçen "ki" lerin ek mi yoksa bağlaç mı olduğunu yazınız. bağlaç Onun ne kabahati var ki? ek Duvardaki saat bozulmuş. Yarınki sınav için hazırım. Odaya döndüğümde baktım ki gitmiş. Akşamki yemeği çok sevdik. Atatürk diyor ki: Türk, öğün, çalış, güven Sen ki dünyalara değersin. Defterdeki yazı senin mi? Evdeki hesap çarşıya uymaz. Sokaktaki gürültü rahatsız ediyordu. Ne yazık ki fırsatı kaçırdık. Masadaki kitapları gördün mü? düzolterek cümleleri yeniden yazın. Video Co

17 Ay Kağan'ın yüzü gök, ağzı ateş, gözleri ela, saçları ve kaşları kara perilerden daha güzel bir erkek evladı oldu. Bu çocuk annesinden ilk sütü emdikten sonra konuştu ve çiğ et, çorba istedi. Kırk gün sonra büyüdü ve yü- rüdü. Ayakları öküz ayağı, beli kurt beli, omuzları samur omzu, göğsü ayı göğsü gibiydi. Vücudu baştan aşağı tüylüydü. At sürüleri güder ve avlanırdı. Oğuz'un yaşadığı yerde çok büyük bir orman vardı. Bu ormanda çok büyük ve güçlü bir gergedan yaşıyordu. Bir canavar gibi olan bu gergedan, at sürülerini yiyordu. Oğuz cesur bir adamdı. Günlerden bir gün bu gergedanı avlamaya karar verdi. Kargı, yay, ok, kılıç ve kalkanını aldı ve or- mana gitti. Bir geyik avladı ve onu söğüt dalı ile ağaca bağladı ve gitti. Tan ağarırken geldiğinde gergedanın geyiği almış olduğunu gördü. Daha sonra Oğuz, avladığı bir ayıyı altın kuşağı ile ağaca bağladı ve gitti. Tan ağarırken geldiğinde gergedanın ayıyı da aldığını gördü. Bu sefer kendisi ağacın altında bekledi. Gergedan geldi ve başı ile Oğuz'un kalkanına vurdu. Oğuz, gergedanı ortadan kaldırdı. Günlerden bir gün Oğuz kağan dua ederken karanlık bastı. Gökten bir gök ışık indi. Güneşten ve aydan daha parlaktı. Bu metnin türü ile ilgili, 1. Milletlerin, yaşadıkları tarihî olayların efsanevi ve mitolojik unsurlarla yoğrularak oluşturulduğu millî karak- ter taşıyan yazılardır. A) 1 2. Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları ayrıntılı biçimde anlatan uzun yazılardır. 3. Herhangi bir konudaki kişisel görüş ve düşüncelerin kanıtlanma gereği duyulmadan anlatıldığı yazı türü- dür. 4. Olay, yer, zaman ve kişi unsurlarının etrafında yaşanmış ve yaşanabilecek olayları anlatan kısa yazılardır. açıklamalarından hangisi doğrudur? B) 2 Sarmal Deneme - 4 iA. BZ: HAZIL C) 3 UNITE D) 4 10

Ali elini bıçakla kesti. Aşağıdaki cümlelerin öğelerini belirleyin. Babam evden erken çıktı. Özne Tümlec Yüklem Evsa Yer bildiriyor Tümlec Zaman bildiriyor evde erkenden yattı. Therede var? Neyi kesti? Mehmet bugün kursa gelmiyor. Annem bugün pasta ablodaki altı çizili sözcüğün cümlenin hangi öğesi olduğunu belirleyin. Cümle Özne Tümleç yaptı. Yüklem

8 9 10 6 Dinlenme sırasında solunum, dolaşım ve beyin aktivitesi için yakılan kaloriler aynı zamanda vücut sicak- lığını korumak için de kullanılıyor. Daha önce, dinlenme sırasında metabolizmanın belli bir hızda çalış- tığına ve belli bir kalori yakıldığına ya da metabolizma hızının ritme göre arttığına ya da azaldığına dair çelişkili kanıtlar vardı. Bugüne kadar yapılan araştırmalar, vardiyalı çalışmanın ve kronik uyku bozuklu- ğunun kilo alımına ve sağlık sorunlarına yol açtığını gösterdi. 11 Eylül Bugün sabahın yedisinden akşam sekize kadar eski bir sokak başında çalıştım. Birkaç kerpiç ev ara- sından kambur telefon direklerine dayanarak uzaklaşan eski bir çatı...Ben sehpamı yerleştirmeye çalı- şırken yanı başımdaki evden, otuz otuz beş yaşlarında bir adam çıktı. İşine gitmeden önce birkaç daki- ka yaptığım işle alakadar oldu ve uzaklaştı. Öğleye doğru aynı adamı gördüm. Herhälde evine yemeğe gelmiş olacak. Benim başıma bir sürü çocuk üşüştü, beni seyrediyorlardı. Yanı başımdaki evde oturan adam yemeği yedikten sonra, tekrar yaptığım resme birkaç dakika baktı ve uzaklaştı. Saat altıya doğ- ru aynı adam işinden döndü. || III Gaziantep'e gelip de Gaziantep Kalesi'ni görmemek olmaz. Kale, çok ilginç yerlerden bir tanesi. Gazian- tep Kalesi, yüksekliği ortalama olarak 25 metre civarında bir tepe üzerinde kurulmuş. MÖ 2 ve 4. yüzyıl- da gözetleme kulesi olarak kullanılmış. Kule yapısının dairesel biçimde olduğu Gaziantep Kalesi toplam- da 36 adet kale burcuna sahip. Ancak 12 adet kale burcunun günümüze kadar gelebildiğini görmekteyiz. Gaziantep Kalesi'nin duvar taşları tamamen blok taşlardan inşa edilmiş. Bu sayede Gaziantep Kalesi ol- dukça sağlam bir yapıya sahip. Gaziantep Kalesi'nin çevresi ise yaklaşık olarak 1200 metre civarında. Numaralanmış metinler, aşağıdaki metin türlerinden hangisinin örneği olamaz? A) Gezi yazısı B) Deneme C) Makale D) Günlük

D) 4 18 Okuduğumuz kitapların konusu, niteliği, etkileyiciliği kadar yazarlarıyla ilgili de bilgilenmek isteriz. Özellikle üs- lubunu sevdiğimiz yazarlara zamanla hayranlık duymaya başlar ve kişisel özelliklerini merak ederiz. Acaba bu eserleri yazan biri nasıl bir kişiliğe sahipti, mesleği neydi, ne şartlarda bu kitapları yazdı diye aklımızdan bir- çok soru geçer. Merak edilen yazarlardan bazıları şunlardır: Kendine has tarzıyla edebiyat dünyasına unutul- maz eserler armağan eden Kafka, mutsuz bir yazar olarak biliniyor. Franz Kafka'nın insanlara en ilginç gelen özelliği ise öldükten sonra üne kavuşmasıdır. Eserlerinin hemen hepsi, hayata veda ettikten sonra basılmış. Alman kökenli Friedrich Schiller, başarılı bir dram yazarıdır. Çalışırken masasında mutlaka bir elma bulundu- ran yazar, ara sıra bu elmayı koklayıp ilham aldığını söylüyormuş. Rus edebiyatının başarılı isimlerinden Alek- sandr Puşkin, soylu bir aileye sahipti. Aleksandr Puşkin ile ilgili bilinmesi gereken en garip bilgi, gittiği tek ya- bancı ülkenin Türkiye olmasıdır. Burada geçirdiği günleri de "Erzurum Yolculuğu" isimli kitabında anlatmakta- dır. Filozof kimliğinin yanında yazarlık, şairlik, kültür eleştirmenliği, besteci ve filolog gibi sıfatlara sahip olan Nietzsche; 24 yaşındayken profesör olarak o döneme kadar atanmış en genç profesör unvanına sahip olmuş. En ünlü şiiri "Mona Rosa" olan Sezai Karakoç'un bilinen en ilginç özelliği fotoğraf çektirmeyi sevmemesiymiş. İkinci yeni akımının en önemli temsilcilerinden biri olan Cemal Süreya da sessiz ortamlarda yazamayıp gürül- tülü ortamlarda yazılarını yazarmış. Türk edebiyatının köşe taşlarından biri olan Sabahattin Ali'nin diksiyon ta- kıntısı varmış. Kelimeleri birisi yanlış şekilde kullanınca hemen düzeltme isteği duyarmış. Garip akımının ön- cülerinden Orhan Veli bir uçurtma meraklısıymış. Boş zamanlarını uçurtma yaparak değerlendirirmiş. Bu metnin başlığı aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Ünlü Yazarlar da Sıradan insanlardı B) Sanatçıların Yaşamları Niçin Merak Edilir? C) Dünya ve Türk Edebiyatının Önde Gelen İsimleri D) Türk ve Dünya Edebiyatındaki Ünlü Yazarların Bilinmeyen Yönleri 1ACHS m

T çocuklara dakika ye- rla bekler- sonrasına 10. TEST 7. (1) Sarı çiçek belirgin dişlere sahip yeşil yapraklarından dolayı, biraz da mücadeleci ismiyle Almanya'da aslan dişi olarak bilinir. (II) Baharın başında tepelerde, kırlarda ortaya çıkmaya başlarlar. (III) Kimse dikmemiştir onları oralara, hiç beklenmeyen yerde kendiliğinden oradadırlar. (IV) Dahası sayısız yerleşim yerlerinde, caddelerdeki asfaltın yarıklarında, kaldırım taşlarının aralıklarında, üzerimizdeki köprülerde, demiryolu zeminindeki çakıllıkta, eskimiş binaların çatlayıp dökülmüş betonlarında hatta tozlanmış yağmur oluklarında bile hemencecik sarı başları görünür. (V) Mayıs ortasına kadar ise yeşilliğe doymuş manzaralar içerisinde tepeler, vadi boyları artık parlayan sarı ile bezenir. 2023 MUHTEMEL LGS SORULARI Bu metindeki düşünce akışını sağlamak için numaralanmış cümlelerden hangileri yer değiştirmelidir? C) III ve V A) II ve III B) II ve IV D) IV ve V

"Önceden her hafta sonu sinemaya giderdik." cümlesinden "artık her hafta sonu sinemaya gi- dilmediği" anlamı çıkar. Bu şekilde bir cümlede açık olarak söylenmeyip cümlenin anlamından veya cümledeki bazı ifadelerden çıkarılabilen an- lama örtülü anlam denir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han- gisinde örtülü bir anlam yoktur? A) Bazı şehirlerdeki festivaller de iptal edildi. B) Komşularımız yine bize güzel bir sürpriz ha- zırlamış. C) Sene sonu düzenlenecek olan yarışmaya ha- zırlanan sadece ben değilim. D) Kızım her zaman, arkadaşlarıyla iyi geçinip onlarla güzel bağlar kurar.

hu kes- le ortaya ırmadan ek anla- a kadar mdur. de ya- Ayşe, a zor- n Ali, yen er- 7. Rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle ve dalga enerjileri ile hidroelektrik, yem ülke, küresel iklim değişikliğini yavaşlatmak için fosil yakıtlar yerine bu kayna raşıyor). Yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen enerjinin bazı ülke karşılayamayacağı) düşünülüyordu. Araştırmacılar 42 gelişmiş ülkenin son etti(sonuçlandırdı). Rüzgâr ve güneş enerjilerinin, çoğu ülkedeki enerji ger kınını karşılayabileceği bulundu. Ancak Ekvator'dan uzak ya da yüz ölçür kaynaklardan enerji elde etmek(sahip olmak) zor olabilir. Fazla enerji üret kaynaklarını paylaşmasıyla bu soruna yakın gelecekte çözüm bulunabilir. Bu metindeki altı çizili söz gruplarından hangisinin anlamı yay ayraç maktadır? A) çaba gösteriyor B) yeterli olamayacağı 8. 1997 yılında Birleşik Krallık'ın güneybatı kıyısı açık- larında, bir fırtına sırasında bir yük gemisinden de- nize binlerce yapı oyuncağı parçası dökülmüş. Bu parçalar 23 yıldır İngiltere kıyılarına vurmaya devam etmiş. Kıyıya vuran yapı oyuncağı parçalarının fazla yıpranmamış olması bilim insanlarının ilgisini çek- miş ve bilim insanları bunların yapıldığı plastik mal- zemeyi incelemişler. İncelemelerinin sonucunda bu malzemenin deniz suyunda bozunma süresinin 100 ila bin 300 yıl arasında olabileceği sonucuna varmış- lar. Bu sonuç, ---- sağlamış. Çünkü doğada bulunan malzemelerin çözünme süresi daha kısadır. 8.SINIF Bu metinde boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilirse sözü edilen soruna uygun bir çözüm bulunmuş olur? 9. A) oyuncakları üreten firmanın, gelecekte bitkisel kay- naklı plastik malzeme kullanmayı planlamasını B) bir grup bilim insanının artan plastik kirliliğine karşı daha bilinçli hareket etmesini C) plastiklerin içine, bozulmasını hızlandırıcı katkı maddeleri eklenerek üretilen plastiklerin çabuk çözünmesini D) oyuncak plastiklerin geri dönüşümünde enerji tasarrufunun sağlanması için gerekli önlemlerin alınmasını C) analiz et 3 • Sıralı c konur. . Kendis nuna il • Soru E sonun . Tama. Buna gö "Ayın ka gelir() bilgisay bir takw rak kop laka ol metin aşağı tirilm A) (: B) CHE D) (

Zaman unsuru belirsizdir. Anlatım üçüncü kişi ağzından yapılmıştır. Aşağıdaki metinlerin hangisinde bu özelliklerin tümü yer almaktadır? A) Akşam olunca Ömer Efendi, gişesini kapadı. Köprünün merdivenlerini uzun, dalgın bir hayal âleminde çıktı. Kendinden altmışar, yetmişer, seksener santim aşağıda insanların üstüne hüsran dolu, iyilik dolu gözleriyle bakarak tramvay vatmanının yanında, iki büklüm, Beşiktaş'taki evine döndü. Evdekilerle akşam yemeğini yedi. Sonra tahtadan yapılmış karyolası kırıldığı için yerdeki şiltesine uzandı, gözlerini kapadı ve geleceği düşünmeye başladı. ● . B) Adamcağız memnun bir yüzle geldi. Kısa boylu, ateş gibi gözleri olan, işgüzar bir adamdı. Beraber bir iş kurduk. Sermayeyi ailem verdi, işe başladık. Daha ortalıkta savaş gürültüsü filan olmadığı için elli çuval fasulye aldık, onları ilerleyen aylarda satacaktık. Bu arada da yumurta ve patates alıp satıyorduk. Yumur- taları ayıran bir de makinemiz vardı. Işık yanınca yumurtanın içi koyu, açık sarı, kavuniçi, siyah renklerle gözükürdü; biz de ona göre yumurtaları ayırıp kolilerdik. C) Dedesi, balığa akşamleyin çıktı. Gecenin kim bilir hangi saatinde dönecekti. Trifon, büyükbabasını bek- lerken uyuyakalmıştı. Rüya görüyordu. Bir kayanın önünde bir gemi vardı. Trifon geminin içinde mi yoksa kayanın üstünde miydi? Müthiş bir dalga, her an gemiyi o büyük kayaya çarpacak gibi yaklaşıyor, sonra nasıl oluyor bilinmez, dalga gelip gemiye çarpıyordu. Her an o kaya ile gemi arasında bir iki kulaçlık mesafe azalacak zannedildiği hâlde azalmıyordu, artmıyordu da. D) Dükkândan zor çıktı. Hava gerçekten pek bozuktu. Donduran, buz kesen bir rüzgâr esiyordu. Atına bindi. Kaputunun, ceketinin önünü çözdü. Fesini arkaya attı, atını dörtnala kaldırdı. Dik yollardan, dar uçurum- lardan, sakin ormanların içinden geçti. Birliğe yetişti, sonra onları da geçti. Tabur kumandanına tekmil vermeye gidemeyecek kadar başı ağrıyordu. Ateşi kırk dereceyi geçtiği için yataktan kalkamadı. Tabur yola çıkmak için çadırlarını yıkarken onu odaya çıkardılar. DOX YAXINLARI 138 www.mirayyayinlari.com.tr

5 www İstediklerimizi engellemeye kimin gücü yeter? Hiç kimsenin. Eğer bir şeyi elde edemiyorsak bunun engellerle hiçbir ilgisi yok. Ortada suçlanacak kimse de yok. Yalnızca sorumlu olması gereken bir ki- şi var ve o kişi de bizden başkası değil. Hayallerimizle aramızda duran o bilinmez zaman bizi korku- tuyor. Ve biz bu hayallerden kolayca vazgeçiyoruz çoğunlukla ya da kendimizi hayatın koşuşturmaca- sına teslim ediyoruz. Böylelikle mutsuzluk dolu yarınları kendimize çekiyoruz. Bütün bunları var eden sinsi düşmanımız her zaman aynı: Ne istediğini bilmemek. Hangi role bürüneceğimiz bize söylenmiş- se ve biz de o rolleri hiç itiraz etmeden oynamayı kabul etmişsek işte o anda hayallerimizi kendi elle- rimizle koşullara teslim ediyoruz demektir. www.mirayyaxinlari.com.tr 80550 Bu metnin türü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Gündemdeki bir konuyla ilgili kişisel görüşler dile getirilmiştir. B) Bilimsel bir konuda okuyucuyu bilgilendirmek amacıyla yazılmış bir metindir. C) Herhangi bir konuyla ilgili kişisel görüş ve düşünceler, kanıtlanma gereği duyulmadan açıklanmıştır. D) Toplumda meydana gelen bir olayın ayrıntılarını halkla paylaşmak ve halkı bilgilendirmek amacıyla yazıl- mıştır. 137 $20

5 Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları A) B) C) D) 1. Metin Geçmişten günümüze tüm toplumlarda insanın, yükün ve bilginin bir yerden başka bir yere ulaştırılması hep önemli olmuştur. Eskiden bugünkü bakış açımıza göre daha ilkel şekillerde gerçekleşen taşıma önce Sanayi Devrimi'ne ve daha sonra gerçekleşen bilimsel ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak günümüzde daha kolay ve hızlı gerçekleşiyor. Farklı bir ekonomik faaliyet olarak görülen ulaşım, mesafelerin zaman- la ve dolayısıyla da parayla satın alınması olgusuna dayanıyor. Bölgeler ve ekonomik faaliyetler arasında ve insanlarla dünyanın geri kalanı arasında güçlü bağlar kurulmasını sağlıyor. Bu özelliğinden dolayı ta- rihsel, sosyal, politik, ekonomik ve çevresel açıdan çok önemli. II. Metin Sepet; bitkilerin dal, yaprak, lif, sülük gibi bölümlerinden örülerek yapılan ve genellikle taşıyıcı olarak kul- lanılan kaplara verilen genel bir ad. Ancak kullanıldığı bölgeye ve işlevine göre sepetler; küfe, sele, zembil gibi çok değişik adlar alabiliyor. Sepetlerin ilk kez nerede ve kimin tarafından kullanıldığı tam olarak bilin- miyor. Şimdiye kadar elde edilen arkeolojik verilere göre binlerce yıl öncesinde sepet yapımı değişik böl- gelerde, bağımsız olarak ortaya çıkıyor. Bu da bize atalarımızın farklı bölgelerde de olsa doğadan yarar- lanarak benzer icatlar yaptığını gösteriyor. Arkeologlar ilk sepet kalıntılarının Mısır'ın Faiyum bölgesinde bulunduğunu söylüyor. Bu bölgede bulunan sepet parçalarının, radyokarbon yöntemiyle yapılan tarihlen- dirme sonucunda, 12 bin yıllık olduğu ortaya çıkıyor. Bu metinlerde ağır basan düşünceyi geliştirme yolları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? II. Metin I. Metin Tanımlama Sayısal verilerden yararlanma Karşılaştırma Benzetme Tanımlama Örneklendirme Karşılaştırma Tanımlama ÜNİTE 2 9 10

--------Kahramanın hem sıradan hem de sıra dışı olması gerekir. Önemli bir olayda yer alarak bir fayda göstermelidir. Kendi yolculuğunu gerçekleştirmeli, belirli deneyimlerden ve sınavlardan geçmelidir. Belirli bir gücü vardır. Bu yüzden sınavlarını başarıyla sonuçlandırarak kendinden bekleneni yerine getirmeli- dir. Başlangıçta sıradan olan kahraman bazı deneyim ve verdiği sınavlarla sıra dışılaşır. Önceden sıra- danmış gibi görünen, bilinen bir kahraman kendiyle bir olay ya da durum karşısında yüzleşir, bazı özel- liklerini keşfeder ki bu özellikler bir değer taşımalıdır. Sonrasında anlatının yolculuğunda kendini aşarak üstün performanslar gösterir, toplumun beğenisini kazanır ve toplum tarafından kabul görür. Bu metnin anlam bütünlüğü dikkate alındığında giriş bölümüne aşağıdakilerden hangisi getirilmeli- dir? A) Günümüzdeki kahramanların çoğunun bilinen ilk kahraman tiplerine gönderme yaptığı ve geçmişten gelen ortak özellikler taşıdığı görülmektedir. Kahramanı oluşturan koşullara ve diğer ülkelerdeki kahraman tiple- rine bakıldığında da bunlar görülür. B) Kahraman anlatılarda koruyucu roldedir. Kendi kültürel değerlerini muhafaza eder. Yaşa- dığı deneyimlerle ve kendi tekâmülünü gerçekleştirmesiyle bir rehberdir. Aynı zamanda top- lumsal bir vicdan örneğidir. Çünkü kültürün kendi gelenekleri ile inşa ettiği kimsedir yani sosyal in- şanın sonucudur. Tarihsel bir değer taşır. Ayrıca kahramanı anlama biçimi de tarihsel olabilmektedir. C) "Kahraman" sözcüğü geçmişten günümüze taşıdığı anlam itibarıyla farklı kültürlerde yer alır an- cak benzer özellikler göstermesi yönüyle ortak kültürel bir kod olarak ele alınabilir. Kültürel kod, her- hangi bir şeye içinde bulunduğumuz kültür aracılığıyla yüklediğimiz bilinçsiz anlamdır. Anlatı gelene- ğindeki kahramanlara, kendi kültürü içindeki dinleyicileri ya da izleyicileri tarafından anlamlar yükle- nir. Sanatsal ve bilimsel açıdan her anlatının bir kahramanı ve kahramanın belli özellikleri vardır. D) Kahramanı olmayan bir anlatı düşünülemez hatta kahraman bazen anlatının hikâyesinin dahi önüne ge- çebilir. O yüzden dinleyicinin, okuyucunun ya da seyircinin kahramana yönelik birikmiş eski bilgileri vardır. Bu eski bilgiler kişisel olabileceği gibi toplumsal da olabilir. Toplumun kültürüne bağlı olarak kahramanın kim olduğuna, nasıl olduğuna ve toplumsal bellekte nasıl bir yolculuk gerçekleştirdiğine bakmak gerekir. www.mirayyayinlari.com.tr 125 MIRAY YAYINLARI

ÜNİTE 2 3 Parçada Anlam .... 2. . . . Diğer adları Yaşam alanları Fiziki özellikleri Kullanım şekilleri Aşağıda tanıtılan bitkilerin hangisinde bu bilgilerin tümüne yer verilmiştir? A) Böğürtlen: Büldürgen, börtlenge, bumbuka, diken çileği, diken dutu, kedi dutu, mihra, moloş böğürtlene verilen isimlerden yalnızca birkaçı. Böğürtlen hemen hemen hepimizin kolayca tanıyabileceği bitkilerden biri. Çünkü bunları yol kenarlarında, tarlaların arasında veya ormanlarda sıkça görebiliyoruz. Ülkemizin Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışındaki tüm bölgelerinde yetişebilen bu bitki, binlerce yıldır sahip olduğu şifalı özellikleri nedeniyle kullanılıyor. Çok yıllık bir çalı türü olan böğürtlen bitkisi yaşadığı ortama göre 1-3 metreye kadar büyüyebiliyor. Dalları yay şeklinde aşağıya doğru kıvrılan bu bitki, oldukça dikenli bir tür. B) Sarı kantaron: Binbirdelik otu ya da bir diğer adıyla sarı kantaron, adını sık sık duyduğumuz bitkilerden biri. Kılıç otu, yara otu ve mayasıl otu olarak da biliniyor. En fazla Avrupa, Batı Asya, Kuzey Afrika bölge- lerinde yaşam alanı bulunan bu bitki, tarlalarda, yol kenarlarında yetişmektedir. Ülkemizdeyse yaklaşık 70 türü yaşıyor. 30-80 cm boyunda, tüysüz ve çok yıllık olan bu bitkinin yaprakları karşılıklı ve sapsız. Beş par- çalı ve altın sarısı renkli olan çiçekleri haziran ayından eylül ayına kadar çiçek açabiliyor. Sarı kantaronun yağ, çay ve hap şeklinde kullanımı mevcuttur. Virüslere karşı etkilidir ve hazmı kolaylaştırır. C) Geven: Geven tek ya da çok yıllık otsu bitkidir. Aynı zamanda oldukça dayanıklı bitkilerdir; aşırı soğuğa, kuraklığa, hastalıklara ve tuza karşı çok dayanıklıdırlar. Genel olarak tarla kenarları, kayalık alanlar, orman açıklıkları, çalılıklar, step bölgeler başlıca yaşam alanlarıdır. Köklerinin 3-5 metre kadar derine inmesi sa- yesinde bulunduğu toprağın kaymasını önler. Bunun yanında yem bitkisi, erozyonu önleyici bitki, süs bitkisi vb. olarak da kullanılır. Yaşam alanlarının tahribi, otlatma gibi nedenlerle endemik gevenlerin birçoğunun soyları tehlike altındadır. Geven otu, çayı yapılarak ya da kurutularak tüketilir. Kalp ve damar rahatsızlıkla- rına iyi gelmektedir. D) Sütleğen: Sütleğen tek, iki ya da çok yıllık otsu, çalımsı bitkidir. Boyları 15-90 cm kadar olur. Yaprakları etli ve suludur. Gövdeleri ve yan dalları kalındır. Sütleğenler zehirli bitkilerdir. Adlarını da yapılarında bulunan süte benzeyen sıvıdan alırlar. Bu siviya lateks de denir. Dalları koparıldığında süte benzeyen, genellikle beyaz, nadiren sarı renkli olan bu sıvı dışarı çıkar ve sertleşir. Sütleğenlere sütlengeç, sütlücen, sütlüvan, sütlü ot, fıçı otu, seher otu, zehir otu, saçkıran otu da denir. Kurutularak kullanılır. Dezenfektan özelliği sa- yesinde cilt yaralarında sıklıkla kullanılan bir bitkidir.

5 (1) Yaban hayatı biyologları, doğal yaşam alanla- rındaki çeşitli hayvanların davranışlarını ve ya- şam alanlarını inceleyen bilim insanlarıdır. (II) Be- lirli yaşam alanlarındaki canlıları, bu canlıların o yaşam alanlarındaki rolünü ve insanlarla olan etkileşimlerini araştırırlar. (III) Böylece belirli bir canlı türü hakkında bilgimiz artar ve insanların o canlı türüne etkisi anlaşılır. (IV) Çevremizi ve canlıları korumak ve dünyayı bizimle paylaşan di- ğer canlılar hakkında bilgimizi derinleştirmek için yaban hayatı biyologlarının yaptığı işler oldukça önemlidir. Bu metindeki numaralanmış cümlelerin han- gisinde yaban hayatı biyologlarının çalışma alanı belirtilmiştir? A)T B) II C) III D) IV

Parçada Anlam .... 4 Sonuç bölümü, paragrafta anlatılan düşünce ile ilgili son sözün söylendiği bölümdür. Bu bölümde ana düşünce verilebilir ya da parçada işlenen düşünceler özetlenebilir. Özetlendiği ve bir sonuca gidildiği için bu bölümde "öyleyse, sonuç olarak, kısacası, demek ki, yani, böylece..." gibi özet niteliği taşıyan bağlayıcı sözlere yer ve- rilebilir. Sonuç paragrafı, belli bir bakış açısı doğrultusunda geliştirilen konunun açıklandığı, hedefe ulaştırıl- dığı, bir yargıya bağlandığı kısımdır. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi bir sonuç paragrafı olabilir? A) Ulusal ve evrensel değerlerde sanat yapıtları üretebilmek ve sanatçı unvanına sahip olmak çok büyük emek gerektiren, aynı zamanda insanlığa adanmış bir yürek isteyen, çakır dikenli bir yol ve bir süreçtir. Bu durum bütün sanat dalları için geçerlidir. Demek ki gerçek sanat yapıtları ve sanatçılar klasikler gibidir yani ölümsüzdür. B) İnsanlık tarihinin ilk zamanlarından başlayarak günümüze kadar her yerde karşımıza çıkan sanat, insa- nın kendini anlatma yöntemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Sanat tarihçileri mağara resimlerinden başlayarak günümüze kadar gelen her sanat eserini inceler; birbirleriyle olan ilişkilerini, bağlantılarını ve etkilerini yorumlar. C) Güneş'in sadece bir tane olması, biz insanlara tamamen normal geliyor. Fakat Güneş sistemimiz, aslında tuhaf ve aykırı bir yer. Samanyolu galaksisindeki çoğu yıldızın, kendine eşlik eden en az bir tane yıldızı var. Şimdiyse gök bilimciler, 1.800 ışık yılı ötede yer alan bir sistemde, üçlü bir yıldız sistemindeki yıldızın etrafında dönen bir gaz devi gezegen olduğunu doğrulamışlar. D) İnsan önce içindeki sıkıntıyı dağıtmazsa yer değiştirmek daha fazla bunaltır onu. Nasıl ki yerine oturmuş yükler daha az engel olur geminin gidişine. Bir hastaya iyilikten çok kötülük edersiniz yerini değiştirmekle. Hastalığı azdırırsınız kımıldatmakla, nasıl ki kazıklar daha derine gidip sağlamlaşır sarsıp sallamakla. Onun için kalabalıktan kaçmak yetmez, bir yerden başka bir yere gitmekle iş bitmez. İçimizdeki kalabalık hâllerimizden kurtulmamız, kendimizi kendimizden koparmamız gerek. UNITE 1 2 6 7 8 9 10

3 Dinlemek; insana kendini ölçmek, değerlendirmek imkânlarını sağlar. (I) Bu açıdan dinlemek, sadece bir in- sanın rahatça oturup ses dalgalarının kulaklarına girmesine izin vermesi demek değildir. (II) O tıpkı okumak gibi insanın yalnız yazılı harflere bakmasından daha fazla bir şey yapmasına ihtiyaç gösterir. (III) İyi dinlemek etkin bir ortaklık demektir. (IV) Bunlardan biri, bizim konuştuğumuzdan çok daha hızlı düşünmemizdir. Bu metinde numaralanmış yerlerden hangisine "Fakat ona giden yolun üzerinde birçok engel vardır." cüm- lesinin getirilmesi uygun olur? A) I MIRAY YAYINLARI B) II 120 C) III D) IV www.mirayyayinlari.com.tr B