Paragraf Soruları

Düşünceyi Geliştirme Yolları 4. "Sevginin Beş Dili" adlı kitapta güzel bir söz okumuştum. Orada diyordu ki: "Her çocuğun içinde doldurulması gereken bir sev- gi deposu vardır." Düşündüğümüz zaman gerçekten de öyle. İnsan bedeni için su ne ise çocuk ruhu için de sevgi odur. Sevgi bir çocuk için bu kadar hayati önem taşımasına rağmen maalesef ki ailelerimiz bu durumu göz ardı etmekteler. Günümüzün yoğun iş temposu içerisinde çocuklarını unutmaktalar. Çocukların ilgi beklentilerine karşı bahaneler uydurup kayıtsız kalmak- talar. Güya en ilgili aileler bile çocuklarını çokça oyuncağa boğup, kreşlere hapsedip onları ayakaltından (1) kaldırmaktalar. Ve bütün bunların neticesinde de sevgiye aç biçare yavrucaklar... Böyle bir durumda insan şu can alıcı sorulan sormaktan kendisini alamıyor: Şimdi bu çocuklar o sevgi depolarını nasıl, ne ile ve nerede dolduracaklar? Bu metinde düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmuştur? A) Karşılaştırma B) Benzetme C) Tanık gösterme Mozaik M imozajk Yayınları D) Tanımlama

Daima öz Türkçeden yana olan Ataç, sadece Arapça ve Farsça sözcüklerin değil, başka dillere ait sözcüklerin de Türkçede kullanılmasına karşıdır. Türkçenin en doğal hâli ile çocuklara öğretilip sevdirilmesini ister. Bir gazete- de gördüğü çocuklar için yapılan tercümedeki yapmacık- lık üzerine "Karalama" başlıklı yazısında şunları söyler: Çocuk bunları okuyarak dilini öğrenecek. Dilimizi büsbü- tün Fransızcaya uyduralım, onların bütün deneyimlerini alalım diyorsak, o başka! Ben böyle bir dileği yersiz bu- luyorum. Çocuklarımıza kendi konuştuğumuz dili, kendi dilimizin gereklerini öğretmeye çalışalım. 4. Bu metinde sözü edilen yazar, aşağıdakilerden han- gisinin öneminden söz etmektedir? A) Evrensellik B) Ulusallik C) Çağdaşlık D) Tutarlılık

cilerden 10. Test 4. Bölüm 1. 1. Metin: 13. yüzyılda kurulduğu tahmin edilen ve gelip geçenlerden vergi olarak alınan payın azalmasından dola- yi Payas ismini alan Kale, Yavuz Sultan Selim'in Misir seferi ile Osmanlı Devleti'nin eline geçmiştir. Hac yolu üze- rinde olması nedeniyle Payas'a önem veren Osmanlı, 1567-1571 tarihleri arasında Cenevizlilerden temel yıkıntıları ile kalan kaleyi tamamen sökerek aslına uygun olarak bugünkü kale ve hendeği yaptırmıştır. Külliye, cami, hamam ve imaret ise 1568-1574 yılları arasında tamamlanmıştır. Böylece ilk hâlinden daha gelişmiş bir şehir olmuştur. 17. yüzyılda Payas'ı gören Evliya Çelebi, izlenimlerini şu sözlerle aktarmıştır: "Deniz kıyısında dörtgen biçiminde taştan yapılma bir kaledir. Sekiz tane sağlam kulesi ve her kulede irili ufaklı toplar vardır. Bu toplar limanı korur. Kalenin duvarı iki kat olup burç ve kaleleri pek sağlamdır. Doğuya bakan yakada ikişer kat demir kapıları hendek üzerinde ağaçtan bir köprüsü vardır. Kale içinde 300 kadar ev ve 70 kadar kale neferi bulunur. Kale'nin etrafi 800 adımdır." Nescel Tarama - IV A) Ele alınan konu C) Seçilen düşünceyi geliştirme yolu 10. B) Öznel veya nesnel olması D) Kullanılan metin türü 3. II. Metin: Bir kent düşleyin; yaz sıcağında öğleden sonraları halk uyurken, anıt çeşmelerinden su aksın, şehrin bütün sokakları yıkansın, uyandıklarında kendilerini temiz ve serin bir kentte bulsunlar... Geceleri kimse sokağa çıkmadığı hâlde, sırf şehrin güzelliğini ortaya çıkaran sütunların siluetleri gelen gemiler tarafından görülsün diye sokaklar meşalelerle işıklandırılsın... Tahmin etmek zor değil, burası ünlü Roma kenti, Efes. Efes, Ipek ve Kral Yolu'nun üzerindeydi. Kervanlarla gelen mallar, buradan batıya gönderildiğinden ticaret yoluyla zenginleşen bu şehirde insanlar lüks içinde yaşarlardı. Evlerinde hem soğuk hem de sıcak su vardı, şehre mükemmel bir kana- lizasyon sistemi döşenmişti. Evlerini yamaçta kurdukları için hepsinin harika bir deniz manzarası vardı. Ege De- nizi'nden gelen imbatın getirdiği serinlikle yaz sıcağı hissedilmezdi. Büyük bir tiyatrosu vardı. Zengin tüccarların yanı sıra filozof, ressam, heykeltıraş, mimar ve birçok sanatçının da yaşadığı kent, Roma Imparatorluğu'nun Asya başkenti ve limanıydı. Bu iki metin arasında aşağıdaki ölçütlerin hangisi üzerinden bir benzerlik kurulabilir? Aşağıdaki tabl Bu tabla A) Tüm B) Erk C) Er D) Is

O Çince'yi öğrenmek için kursa gittim. Her şey o kadar güzel ki... B) Samsun-Çarşamba arası 36 kilometredir. Bu şekildeki cümlelerde noktalama yanlışı varsa "-" yönünde, yoksa "+" yönünde ilerlenecektir. Buna göre hangi sembole ulaşılır? A) D)

B IVANIE Türkçe OXAÜT B B B • Dopamin, hoşumuza giden bir etkinliği yaparken salgılanmaya başlar. • Serotonin, zor duruma düşüp endişelendiğimizde salgılanır. • Norepinefrin, odaklanmaya ihtiyacımız olduğunda salgılanır. Bu bilgilere göre, NA RIMI2 5. Beynimizde sinir hücreleri arasındaki bağlantıları sağlayan kimyasallara “nörotransmitter" denir. Bunlar dopamin, serotonin ve norepinefrindir. B unül idned pibadiy inpitelin 1. Yeni uçurtmasını uçururken kuşlar gibi özgür hissediyordu. Yüzündeki gülümseme hiç silinmeyecek gibiydi. Ne var ki uçurtması bir ağaca takıldı. Yüzü düştü Selçuk'un. Çıtaları kırılacak diye korktu uçurtmanın. Neyse ki babası da yanındaydı, bir iki kıvrak hamleyle kurtardı uçurtmayı. II. Zorlu bir sınava girecekti ama kendini hazır hissetmiyordu. Oturdu çalışma masasına; konuları tek- 9 rar etmeye, soru çözmeye başladı. Epey çalıştı ama yine de kendine güvenmiyordu. Dikkatini verip bir deneme çözdü. Cevapları kontrol ettiğinde keyfi yerine geldi, sadece bir yanlışı çıkmıştı. III. Derin bir can sıkıntısının içine düşmüştü. Odası gittikçe küçülüyor, duvarlar üzerine geliyordu. Di- şarıyı seyrediyordu ama nafile. Dışarıda insanı korkutan bir güneş vardı sadece. Bütün arkadaşları da kendisi gibi evdeydi. Kitap mi okusaydı, televizyon mu izleseydi, bir türlü karar veremiyordu. kişilerinden hangilerinin beyninde birden fazla nörotransmitter salgılandığı söylenebilir? D) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II B Aynur, Berna, Cer Bu arkadaşların k • Yurt üç katlıd • Aynur'un kal Ceren en üs • Esin, Berna Ceren ve A Buna göre a (A) Aynur, Es Aynur er Aynur ile Deniz, ● Bilgi: Z Atmosf

tem geliştiric ente Jim 5. 2 Sinema, televizyon ya da edebiyatta üretilen bir senaryo ne kadar çılgın da olsa onun bir gün gerçekleşeceğine inanma eğilimindeyim. Nitekim Bu cümle aşağıdakilerin hangisiyle tamam- lanabilir? Asanları yönlendiren çok fazla program var. Bhayal dünyasına dalmak bize bir şey kazan- dırmaz. televizyon programlarının çoğu, herkesi etkisi altına almış durumda. hayal edilip de gerçek hayata uyarlanmayan pek az şey kaldı. 8. SINIF / 23-8-04 7.

Konuşmanın malzemesi dildir. Dili etkili kullanabilmek her şeyden önce iyi bir birikim ister. Etkili konuşma- da diksiyon çok önemlidir. Elbette ki sözlerin hakkını vererek söylemek konuşmayı etkili kılacaktır. İyi bir konuşmacının her şeyden önce seslendirme biçimine dikkat etmesi gerekir. Acıma, üzüntü, özlem, korku, hayranlık gibi duygular, ancak uygun biçimde seslen- dirildiğinde belirginlik kazanır. Etkili konuşma sadece sözle olmaz. Bakışlar, mimikler ve vücut hareketleri de sözlü mesajları desteklemelidir. Konuşmacı yerine göre gözlerini, yüzünü, ellerini, kollarını kullanarak anlatımına güç katmalıdır. Bu metne göre aşağıdakilerden hangisi etkili bir konuşmada bulunması gereken özelliklerden biri değildir? A) Ses tonunu iyi kullanmak B) Diksiyona dikkat etmek C) Faydalı mesajlar vermek D) Beden dilini doğru kullanmak

ge- Gökçe delice dünyanın pek çok yerinde görülebilen ülkelerde geçirdikten sonra güneye iner. Boyları yırtıcı bir kuş türüdür. Üreme dönemini kuzeydeki yaklaşık 50 cm olan gökçe delicelerin erkekleri nellikle açık gri renklidir, kanatlarının uç bölümü de siyahtır. Dişi gökçe delicelerin vücutları kahverengi- dir. Göğüslerinde ve kanat altlarında siyah çizgiler bulunur. Tarım arazileri, sulak alanlar, kıyılardaki kumullar gibi değişik yerlerde yaşayan bu kuşlar genellikle kemirgen hayvanlarla beslenir. Yuvalarını ağaçlar yerine toprak üzerine yaptıkları için tarım- sal faaliyetlerden ve meraklı hayvanlardan dolayı soyları dünyanın birçok yerinde tehlike altındadır. Parçada sözü edilen kuş türü için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? 8. A) Fiziksel özelliklerinin cinsiyete göre farklılık gösterdiği B) Farklı alanlarda yaşamlarını sürdürebildikleri Yuva yaptıkları yerlerin tarımsal alanları olum- suz etkilediği D) Bazı dönemlerde yaşadıkları bölgeleri değişti- rebildikleri

4. Deneme 6. Bilinç akışı tekniğinin kullanıldığı modern öykü ve romanlarda okur, olayları değil; olayların insan üzerindeki etkilerini, oluşturduğu çağrışımları ve duyguları izleme imkânı bulur. Bilinç akışında kah- ramanın zihninden geçen düşünceler arasında mantıksal bir bağ yoktur. Buna göre aşağıdaki metinlerin hangisinde bilinç akışı tekniği kullanılmıştır? Yalnız bir şey anlamıştım ki ben çok bahtsızdım. O gece de yatakta bunu kuvvetle hissettim. Gözlerim doluyordu. Meçhul ümitlere inanmadığım an, beni kurtaracak şeyin ne olduğunu bilmek istiyorum. Ümit etmek bile az. Emin olmak ihtiyacı. Yalancı istikbalin şüpheli vaatlerine değil, Xeminatina ve senedine ihtiyacım var. Halbuki o vaat bile etmiyor ve kendisine beni nasıl kar- şılayacağını sorduğum vakit, korkunç bir dilsizlikle susuyor. Uyuyamıyorum. Her yer karanlık... B) Oturdular, Neriman'ın buraya üçüncü gelişiydi. Her seferinde burayı biraz daha seviyor ve be- geniyordu. Her şey temiz, her şey güzel. Zevkli bir kadın eliyle döşenmiş küçük bir ev odası gibi ve baş başa konuşmaya müsait! Pastacı, muhallebici gibi yerleri daima dükkân fikriyle beraber düşünmeye alışmış Neriman için bu mahrem küçük salon, yepyeni bir şeydi. Haftada iki gece dostlara danslı çay veriliyor, en aşağı iki üç gece de başkalarının davetine gidiliyordu. Aşağı sofa ile taşlık arasındaki camekân kaldırılmış, delik deşik duvarlar sarı yaldızlı bir kâğıt ile kaplanmıştı. Davet akşamları taşlıktaki su küpü, sofadaki yemek masası ve daha başka hırdavat eşya mutfağa taşınıyor, yukarıdan kilimler, iskemleler, süslü yastıklar indirilerek bir kabul salonu dekoru kuruluyordu. D) O gün Kumsal için çok güzel başlamıştı. Sabah kuşların güzel sesi ile uyanmıştı ve aylar sonra babaannesini görmeye gidiyordu. Erkenden kalkıp hazırlanmış, babaannesi için demet demet çiçekler toplamıştı, Annesi ise yolda yemek için güzel yemekler yapmıştı. Babası da annesini tekrar göreceği için çok mutluydu ama bu mutluluk arabaya binene kadar sürmüştü.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti yanlış kullanılmıştır? A) Cumhuriyet İlkokulu'nda okuyorum. B) TBMM'ye yeni başkan seçildi. C) Seçil'in babası 47'inci yaş gününü kutladı. D) 19 Mayıs 1919'da Atatürk Samsun'a çıktı.

1. Yeşil dağlar arasında Manisa (1) akşamları morararak susar (II) ince (III) serin rüzgârla dağılan ezan seslerinden sonra belde (IV) derin bir sessizliğe bürünür. Bu cümledeki numaralanmış ayraçların hangisine nok- tali virgül konulmalıdır? A) I B) U C) III D) IV

sal ema- . (III) Sanil- Mısır'in zapti ini yaptıran in hırkasını ca-i Saadet r. padişahın ir gelenek ülislam ve namazına dişah kilit- r. Bu sıra- padişahın ere hangi elerden mıştır? D) IV. bir yiyecek getirmişti: mısır, poğaça, kek. III. Seneler boyu dimdik ayakta kalan bu ca- mi gerçekten muhteşem IV. Nereden geldiğini bilmediğim amcam, usulca içeri girdi Aşağıdaki noktalama işaretlerinden han- gisi, numaralanmış cümlelerden herhangi birinin sonuna getirilemez? A)/(...) B)/(!) C) (.) D) (?) 30 10. Deniz geldi (4) kısa sürede disketi bilgisayara takti, projeksiyonda gösterim başladı ama sı- nifin gülmesi () alay etmesi ve küçümsemesi bir türlü geçmiyordu. Bu durum karşında Orhan Öğretmen, yılların verdiği tecrübeyle sınıfa dö- nerek gülüp alay eden öğrencilerin gözünün içine bakarak şu anlamlı dersi verdi () () Evet çocuklar! Biz çocukluğumuzda sokak- larda misket oynuyorduk () sizse bilgisayarda disket oynuyorsunuz. Bu metinde yay ayraçla gösterilen yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilen nokta- lama işaretleri sırasıyla getirilmelidir? W() () () () () B) (...) () () () () GQ) () () () 0 Q00(0. 8. SINIF TÜRKÇE GÜÇLENDİREN SORU BANKASI şarının temelinde, be bilmek ve bu işiğin ayc bilmek, yolumuzu aydin sabir, etkili çalışma, zom cũ, deneme cesareti gib nin kişisel yetenek ve olmaması, buna inanm uzak tutar. Insanların de bu düşünce etken potansiyeline inanmam Si, onun kendini diğer sebep olacaktır. Mutlu başarılı olanlar-başarıs lenler, zenginler-fakirle ğu sınıflarda kendini dâhil eder. Bu metinde altı çizili güllerin görevi aşağ A) Yüklemden uzak d BBirbiri ardınca gel Jarını ayırmak C) Anlam karışıklığın D) Sıralı cümleleri ay 12. Aşağıdaki cümlele ma işaretlerinin kı lışlık yapılmıştır? A) Hey, Seyit Ağa! şıyacak? B) Kişi sahiplendiğ çocuklarla nası nebilir? C) Hayırlı (!) evlat ailesini aramay D) Paris'te, Roma dik Arnavutlul kadar otelde pi ankaraya

Modern teknolojimiz ve yıllardır süren araştırma- lar sonucunda yaşamı desteklediğini kesin olarak bildiğimiz tek bir gezegen var: Dünya. (I) İhtiyaç duyduğumuz oksijeni, suyu ve besini sağlayan bu gezegen sayesinde varlığımızı devam ettirebiliyo- ruz. (II) Ancak Dünya'nın kaynakları sonsuz değil. (III) Soluduğumuz havadaki oksijen, karbondioksit ve azot oranlarında yaşanacak küçük değişimler bile Dünya'daki yaşamı sonlandırabilir. (IV) Bu derece hassas dengelere bağlı olan yaşamın devamlılığını garanti altına almak için doğanın korunması ve ya- aşam alanlarının dikkatli şekilde belirlenmesi gerekir. Bu metnin anlam akışına göre "Gezegenimizin do- ğası oldukça hassas dengeler üzerine kuruludur." cümlesi, numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra getirilmelidir? A) B) 3. I II C) (III D) IV

MATSEV yay 3. Kimi duyarlılıkların -belki de kimi sözcüklerin-pa- tentini ele geçirmek bir şair için önemlidir. Belirginlik kazanmış kimi imgeler, bu şaire götürür okuru; bu şairi çözümleme, şiirin ayrıcalığını kavramada bü- yük önem taşır. Bu, okurun işini kolaylaştırmak an- lamına gelmez. Şairin kendi kişiliğine, edasına sahip çıkması, kendi ağzıyla konuşmayı önemsemesi an- lamına gelir. İmgeler, adresini belirler şairin. Yersiz yurtsuz oluşunu engeller. Bu parçanın ana düşüncesini desteklemeyen düşünce aşağıdakilerden hangisidir? Şairi, güzel yazmak kadar, yazdıklarının özgün olması da ilgilendirir. B) Bir şair başkalarının ağzıyla usta olacağına kendi ağzıyla konuşsun da çırak kalsın. Bir şairi daha iyi anlayabilmek için onun tüm şi- irlerinin okunması gerekir. Şairin, kişiliğiyle uyuşan kimi imgelere ısrarla tu- tunması gerekir.

(1) Bazen kitap tanıtma yazılarında iyi dur- duğu için "metafor" kelimesinin kullanıldı. ğına şahit oluyorum. (II) Metafor, sadece anlatmak istediklerimizi ifade ederken kul- landığımız bir söz enstrümanı değil; algı- ladıklarımızı anlamaya çalışırken yahut iki şey arasında fikrî bağ kullanırken de tercih ettiğimiz araçlardan biri olarak karşımıza çı kar. (III) Metafor, sadece edebiyatta değil; sinemada, mimarlıkta veya psikolojide de kullanılır. (IV) Düzyazıda açıklamayı kolay- laştıran bir kavram olan metafor, şiirde an- lamı kasıtlı olarak belirsiz kılmak için seçilen bir enstrümandır. (V) Platon'un "idea" fikrini ayan beyan ortaya koyan "mağara metafo- ru"na karşılık Ahmet Haşim'in "O Belde" şi- irinde metafor olarak kullandığı mekân "be- lirsizliği" ile bir ilham kaynağıdır. Bu metindeki numaralanmış cümlelerden hangisi, düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II. B) III. C) IV. D) V.

Nurullah Ataç; deneme, eleştiri, günlük, söyleşi türünde eserler ver- miştir. Cumhuriyet Dönemi'nde deneme türünün en başarılı temsil- cisidir. Edebiyatımızda eleştiri türünün gelişmesinde önemli katkıları olmuştur. Türkçenin özleşmesinde öncülük etmiştir. Yeni sözcükleri savunmuş, bunları yazılarında kullanmış, bunların dilimize yerleş- mesini sağlamıştır. Belli bir dönemden sonra hiçbir yazısında 've' bağlacını (Arapça olduğu için) kullanmamıştır. Nurullah Ataç'a ait aşağıdaki paragraflardan hangisi, bu metinde bahsedilen konularla ilgilidir? A Doğu Karadeniz'in yaylalarını mutlaka görün. Kıyılarda hiç oyalanmadan kartpostallardaki kadar güzel or- manların üzerindeki muhteşem yaylalara çıkın. Her biri ötekinden farklı olan yaylaların birinden ötekine yü- rüyün. Ahşap yayla evlerinde konaklayıp yöresel yemeklerin tadına bakın. Yamaçlarda horon tepin; vadilere çökmüş, denizi andıran sis bulutlarına karşı tembel tembel yatın. (B) Yazmaya yeni başlayanların ilk ürünlerini, kuşların kanat alıştırmasına benzetirim. İlk uçuşlarla, kanat alıştır- malarıyla ilgili ne güzel belgeseller yapılmıştır. Bu belgesellerde yavru kuşlar uçma aşamasına gelince ilkin başlarını yuvalarından dışarı çıkarır, şöyle bir bakarlar mavi boşluğa; uçma güdüleri uyanmıştır, civildayıp du- rurlar. Ama göze alamazlar uçmayı. Sonra annelerinin kılavuzluğu başlar, birlikte birkaç metreyi geçmeyen kısa uçuşlar yapar, yuvaya dönerler. Bu belgesellerde ilk uçuşlardan duyulan heyecandan, sevinçten de söz edilir. Cıvıldaşmalar, cıvıldaşmaların tınısındaki değişmeler örnek gösterilir buna. Yazar, şair adayları için de gerçekten böyledir bu. İlk ürününü basılı görmekten duyulan sevince sınır çizilemez. Sıradan bir benzetme olacak ama tay tay duran, ardından ilk adımını atan çocukların duydukları bir sevinç vardır ya tıpkı ona ben- zer. Alışkanlıklar, basmakalıp sözler en derin gerçeklerin anlamını, en güzel duyguların ürpertisini unutturabilir. Bunları yeniden canlandırmak, yeniden yaşatmak için sanatçı olmak gerekir. Ancak şairler, milyonlarca yıl- lık güneşin ışığını, bize yeni açmış bin bir renkli bir çiçeğin parıltısı gibi gösterebilirler. Yunus'un söyleyişiyle, her gün yeniden doğan şairler olmasaydı insanlık; öğrenilmiş, ezberlenmiş gerçeklerin kabuğu içinde sıkışıp kalacaktı. D) 20. yüzyıl, dilimiz ve edebiyatımız bakımından bir gelişme ve hiç şüphesiz bir değişim, yenilenme çağıdır. Dil- de sadeleşme hareketi, yeni harflere geçişin de yardımıyla bu süreç içinde hızla yol alır. Türkçenin bugünkü arı duru hale gelmesi, bu sâyede ve ancak özleştirme konusunda gösterilen - zaman zaman bazı sapmalar olsa da - büyük çabalar ve bunun yanı sıra verilen çetin mücadele ve yapılan kıyasıya tartışmalar sonunda mümkün olabildi. Başlangıçtaki doğru yönlendirmelerle bilime, akıl ve sağduyuya dayalı, özverili çalışmala- rin, dilin hızla sadeleşmesinde büyük bir rol oynadığını görüyoruz.