Paragraf Soruları
Ortaokul Türkçe
Paragraf156
10. Beyaz Gemi'deki adsız oğlan, sadece benim yetiştiğim döneme mahsus bir tip değildir. Gelene-
ğinden kopartılmış nesillerin, dünyanın her tarafında yaşadıkları ve yaşayacakları büyük trajedinin
kahramanlarından biridir. Dünyada her zaman vardı ve var olacaktır adsız oğlanlar. Ben Beyaz
Gemi'de bu kayıp nesillerin dramına işaret etmek istemiştim. Devir değişti artık; Soğuk Savaş'ın
sıcak günlerinde değiliz. Kaybolan adsız oğlanları aramak ve bulmak için bugün daha fazla şansa
sahip olduğumuzu düşünüyorum. Tıpkı, Orta Asya başta olmak üzere dünyanın her tarafına ya-
yılmış olan bir okul ağının yaktığı ilim ve irfan ışığıyla aydınlanma, vatanlarından binlerce kilometre
uzaklara gitmekten çekinmeyen ve oralarda pek çok zorluğa katlanmayı göze alan genç insanla-
rın varlığına şahit olmak, beni günün birinde adsız oğlanların olmayacağı ve tek tek bulunacakları
bir dünya konusunda iyimserliğe sevk ediyor. Yarım asır önce yazılmış bulunan Beyaz Gemi'nin
bu arayışa tutulan bir ışık olması, en büyük temennim.
Buna göre
Geçmişinden ve köklerinden kopuk olmaları
XII. Eğitimin imkânlarından faydalanmamaları
XIII. Memleketleri için fedakârlık göstermemeleri
yargılarından hangisi Cengiz Aytmatov'un bu parçada "adsız oğlanlar" olarak nitelediği kişi-
lerin özelliklerindendir?
A) Yalnız I
BI ve II
Il ve III
D) I, II ve III
NİTELİK
VAYINLARI
Ortaokul Türkçe
ParagrafBEYAZ GEMİ
18. Aşağıda Cengiz Aytmatov'a ait bazı eserlerin içeriğiyle ilgili bilgi verilmiştir.
CEN
GIZ
AYT
MA
TOV
SULTARM
CEN
AYT
MA
TOV
CEMILE
CEN
GIZ
AYT
MA
TOV
BEYAZ
GEM
Cengiz Aytmatov, bu kitabında İkinci Dünya Savaşı'nın bütün şiddetiy-
le devam ettiği yıllarda Kırgızistan'ın bir köyünde, cephedeki askerlerin
ihtiyaçlarını karşılamak için yediden yetmişe herkesin tabiat ve savaş
şartlarıyla yaptığı çetin mücadeleyi anlatıyor.
1
A) Beyaz Gemi
B Cemile
Aytmatov'a ilk büyük şöhretini kazandıran Cemile, aşk ve tabiatın
çocuk masumiyetiyle sunulduğu şahane bir duygu tablosudur. Ayrıca
töre ve çevre şartlarının insan unsurlarıyla ilişkileri açısından da olağanüstü
bir hikâyedir.
Okuduğu romanla ilgili şu bilgileri veren üç farklı kişi
V. Romanda toplum, kahraman üzerinde bir baskı oluşturuyor.
Sultan Murat
Cemile
Aytmatov, bu eserini başkahramanı olan çocuğun saf ve temiz dünya-
sından, hayatın acı ve çıplak gerçeğine uzanan bir roman kurgusu oluş
turmayı başarır.
. Kendimi zaman zaman tarih sahneleriyle baş başa kalmış bir şekilde buldum.
Vi. Sayfaları çevirdikçe yaşamdan alınmış olaylarla karşı karşıya kaldım.
Cengiz Aytmatov'a ait eserlerden hangisini okumaktadır?
|||
||
Sultan Murat
Sultan Murat
Beyaz Gemi
Beyaz Gemi
Cemile
Beyaz Gemi
Cemile
Sultan Murat
Ortaokul Türkçe
ParagrafŞiir Bilgisi
Okuyana ve dinleyene zevk veren, duygularımızı zenginleştiren yazılara şiir denir. Şiir-
de her satıra dize (misra) adı verilir. Şiiri yazanlara da şair denir.
Okuduğumuz şiirlerde bize verilmek istenen temel duygu ve düşünce, şiirin ana duy-
nill
gusudur.
Şiirin ana duygusu şiirin tamamından çıkarılır.
Ben küçük bir ağacım,
Yurdumun bir bahçesinde
Topraklar tüterken görün,
Dallar çiçeklensin de.
Her şeyimle yararlıyım,
İnsanoğluna Dünya'da,
Çiçeğim, yaprağım, gövdem,
İri dallı zerdalimle.
AĞAÇ DİYOR Kİ
Aşağıdaki soruları şiire göre yanıtlayalım.
Şiir kaç dizeden oluşmuştur?
2 Şiirin şairi kimdir?
3 Şiirin konusu ve ana duygusu nedir?
Yeni Nesil Türkçe AVCISI
134
Kuşlar mutlu şarkısını,
Hep dalımda söylerken,
Şen arılar vizir Vızır.
Kokuma koşup gelirler.
Sakın sakın dalımızı,
Çocuklar çekip kırmayın.
Çakınızla gövdemizde,
Derin yaralar açmayın.
Halim YAĞCIOĞLU
00
2. Sınıf
Ortaokul Türkçe
Paragraf2. Varlıkların pek çok özelliği, matematik kanunlarıyla
yakından alakalıdır. Hemen her varlığın dış görü-
nüşündeki güzellik, birçok faktörün bir arada bu-
lunmasına bağlıdır. Bu faktörler içinde en önemli
olanı, "parçalar arasındaki ölçü ve ahenkteki gü-
zellik" olarak tarif edilen "simetri"dir. Ayaklarımız
simetrik olmasaydı dengeli yürüyemez, kollarımız
simetrik olmasaydı yürürken vücudumuzun ağırlık
merkezini koruyamazdık. Kuşların kanadı simetrik
olmasaydı uçamaz, balıkların yüzgeci simetrik ol-
masaydı dengeli yüzemezlerdi.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi üzerinde
durulmuştur?
A) Canlılarda yaşam
B) Canlıların yapısındaki simetri
C) Matematik kanunları
D) Varlıkların dış görünüşü
Ortaokul Türkçe
Paragraf11, 12, 13 ve 14. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Penguenler, bize son derece sevimli ve cana yakın gelen hayvanlar. Uçamayan ve karada güçlükle hareket
edebilen bu kuşlar, ayakları öbür kuştara göre vücudunun çok gerisinde olduğu için, öbür kuşların tersine ayak
lar. Serbest bilim gazetecisi Zaria Gorvett'in BBC'de yayımlanan incelemesi, penguenler hakkında bilmediğimiz
parmaklarının ucuna değil, ayak tabanlarına basarak dik biçimde yürüdüklerinden insanlara Şarlo'yu anımsatır.
gerçekleri ortaya koyuyor. Penguenlerin yalnızca kutuplara yakın çok soğuk bölgelerde yaşadıkları, yavru pen-
guenlere karşı çok sevecen oldukları sanılır. Oysa penguenlerin çoğu iliman ve tropik bölgelerde yaşar. Anne
penguenler birbirlerinin yavrularını kaçırırlar. "Madagaskar Penguenlen" adlı çizgi film dizisinin aksine, bugün
Madagaskar'da tek bir penguen bile yaşamıyor. Kuzey Kutbu'nda da hiç penguen yok. Bugüne kadar hemen
bütün penguenler Güney yarım kürede yaşamıştır.
11. Bu metinden hareketle penguenler ile ilgili,
1. Çok iyi birer yüzücüdürler.
II. Karada hareket yeteneği sınırlıdır.
III. Insanların sempati duyduğu hayvanlardır. +
IV. Kuralcı ve sakin hayvanlardır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II.
B) II ve III.
12. Metinde penguenler ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Nasıl yürüdüklerine
B) Yavrularını nasıl beslediklerine
C) Hangi bölgelerde yaşamadıklarına
D) Kuşlardan hangi noktada farklılaştıklarına
C) II ve IV.
C) Yaşam alanları kutuplara yakındır.
-
D) Anne penguenler merhametsiz olabilirler+
+
13. Aşağıdakilerden hangisi penguenler ile ilgili bilmediğimiz gerçekler arasında değildir?
A) Tropik bölgelerde yaşarlar. +
B) Hepsi Güney yarım kürede yaşarlar. +
14. Metnin dil ve anlatım özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Betimlemeden yararlanılmıştır.
B) Karşılaştırma yapılmıştır.
CAçıklayıcı anlatıma yer verilmiştir.
D) Bir kavramın tanımı yapılmıştır.
D) Ilve IV.
??
Ortaokul Türkçe
ParagrafTEST
25
Sıfır Bilgi Yüzde Yüz Anlam
17-18 soruları aşağıdaki bilgi metnine göre cevaplayınız.
Avrupa, Asya ve Afrika ise "Eski Dünya" adıyla anıldı. Kolomb sonrası birçok gemi bu iki dünya arasında gitti,
geldi. Birçok maceraperest Amerika kitasına yerleşti. Bu keşfin en ilginç yönlerinden biri de eski ve yeni olarak
Kolomb'un 1492de Amerika kitasını keşfetmesi sonrası keşfedilen yeni kita "Yeni Dünya" olarak adlandinid
adlandınlan bu kitalar arasında yaşanan bitki ve hayvan değişimiydi. Bazı bitki ve hayvanlar Amerika kıtasında
bulunmuyordu. Buna karşılık bu kitada var olan bazı hayvan ve bitkiler de diğer kitalarda ilk kez görülüyordu.
Aşağıdaki görselde Amerika'nın keşfi sonrası bu kitadan diğer kıtalara götürülen ve diğer kıtalardan Amerika'ya
giden ürünleri görüyorsunuz.
tütün, kinin, avokado, bal kabağı, hindi, kabak, ananas, biber, kakao çekirdeği,
yer fıstığı, domates, misir, fasulye, vanilya.
V Draft alles
Toharr
P
Squest
Carac
AMERICAS TO EURO FRICA AND ASIA
Amerika'dan Avrupa, Asya ve
Afrika'ya
Turkey ATLANTIC OCEAN
Avrupa, Asya ve Afrika'dan
Amerika'ya
EUROPE AFRICA, AND A TO AMERICAS Y
Coff
Peach Por
Offive
Emmana
MARTEST
Typox
Livestock Mansies
Cattle Malaria
Diptheria
Whooping
Cough
Nat
heat Sheep
Rice P
Barley Horse
Cats
214
(410)
üzüm, turp, soğan, şeker kamışı, muz,turunçgiller,
zeytin, armut, şeftali, kahve çekirdeği, buğday,
arpa, pirinç, yulaf, inek, koyun, at.
Amerika
17. Dursun Bey "14. Yüzyılda Dünya" adlı bir belgesel hazırlamaktadır. Yukarıdaki görseli incelediğinde çekmeyi
planladığı bazı sahneleri değiştirmesi gerektiğini düşünmüştür.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Dursun Bey'in değiştirmeyi düşündüğü sahnelerden biri değildir?
A) Amerika yerli kabilelerinden Apaçilerin reisi Oturan Boğa'nın bir savaş öncesi atının üzerinde kabile üyelerine yaptığı
konuşma
B) Ingiltere Londra'da yılbaşı akşamında Smith ailesinin kümeslerindeki hindiyi ellerinden kaçırması
Trabzon'da bir ailenin akşam yemeği için mısır ekmeğinin pişmesini beklemeleri
D) Amerika kıtasında Azteklerin bir gölün ortasına kurdukları Tenoktitlan şehrinde kakao çekirdeklerinden çikolata yapmalan
18. Bu görsel ve metne göre,
1. Avokado üretiminde ilk sırada Kuzey Amerika kıtasındaki Meksika gelmektedir.
II. Domates üretiminde ilk sırada Asya kıtasındaki Çin gelmektedir.
III. Muz üretiminde ikinci sırada Güney Amerika kıtasındaki Brezilya gelmektedir.
IV. Zeytin üretiminde ikinci sırada Avrupa kıtasındaki İtalya gelmektedir.
yargılarından hangilerinde Kolomb takasının etkisi vardır?
A) I-II
B) III-IV
C) ||- |||
D) I-IV
E
TE
Ortaokul Türkçe
Paragraf10. Sözlü anlatımı başarılı kılan özelliklerden biri de daha
önce sözünü ettiğimiz jest ve mimiklerin ustalıkla kul-
lanılmasıdır. Bu hareketleri kullanırken duygularımızla
birleştirmeli, elden geldiğince doğallık sınırlarının dışı-
na çıkılmamalıdır. Aksi durumlar yani yapmacık hare-
ketler konuşmacıyı gülünç duruma düşürür.
Bu metinde aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangi-
si kullanılmıştır?
A) Betimleme
C) Tartışma
B) Açıklama
D) Öyküleme
Ortaokul Türkçe
ParagrafMedeniyet Yolu
"En doğru ve gerçek yol, medeniyet yoludur. Her toplum gibi
Türk toplumu da bu yolda ilerlemek zorundadır? İşte bu sebeple
Atatürk, çağdaşlaşmayı Türk inkılabının baş amacı olarak ele almıştır.
Temelsiz tutum ve davranışlardan uzak, bilim ve teknolojiye dayanan
bu ilke, çağdaşlaşmanın esası ve özüdür. Türk milleti, ancak bu yolla
çağdaş milletler arasında saygın bir yere sahip olabilir.
Atatürk'ün özlemi budur. O, bütün icraatlarında bilimi öncü ve yol
gösterici kabul etmiştir.
1. Aşağıdaki soruları parçaya göre cevaplayınız.
Parçanın konusu:
●
• Ana düşüncesi:
• Atatürk, Türk inkılaplarını yaparken neyi amaçlamıştır?
Ortaokul Türkçe
Paragraf5.
Bir insan daha var çok şükür evde
Nefes var
Ayak sesi var
"Nefes" sözcüğü yukarıda hangi anlamda
kullanılmıştır?
A) Canlılık, hayat belirtisi
B) Soluk
C) Üflemeli çalgı
D) Şifa amacıyla hastaya dua okuma
Ortaokul Türkçe
ParagrafDilimizde sözcük ve cümle vurgusu anlam için çok
önemlidir. " Su satıyor-susatıyor, çaresizsiniz-çare
sizsiniz, ümitsizsiniz- ümit sizsiniz..." ifadelerini in-
celeyin. Göreceksiniz ki aynı harflerden oluşan bu
ifadelere sesimizin tonu ile farklı anlamlar yüklemek
mümkün.
Bu parçada düşünceyi geliştirme yollarından
hangisi ön plana çıkmaktadır?
A) Benzetme
C) Karşılaştırma
B) Tanık gösterme
D) Örneklendirme
Ortaokul Türkçe
Paragraf7. Günümüzde romanlardan uyarlanan diziler çok re-
vaçta. Ne yazık ki bu türden diziler cilalanmış, bo-
yanmış hâlde izleyiciye sunuluyor ve doğal olarak
sahte bir görünüm ortaya çıkıyor. Necati Cuma-
li'nin 1976'da yazdığı Dila Hanım'ını bugünün ko-
şullarına uygulamak mümkün mü? Bu eser o dö-
nemin koşullarına göre yazılmıştı. Onu romandan
okursanız estetik bir haz alabilirsiniz. Ama dizi ya
da filmlerdeki gibi günümüz koşullarıyla son model
lüks arabalar ve cep telefonlarıyla karakterleri bu-
luşturduğunuzda eserin büyüsü tümden kaybolu-
yor. Bu yüzden edebî klasikleri anlatırken popüler
kültürün unsurlarından uzak durmalıyız.
Bu metinde asıl anlatılmak istenen aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Edebî eserleri günümüze uyarlarken bugünün
koşullarını göz ardı ediyoruz.
B) Edebî eserlerden uyarlanan dizi ve filmlerde
eserin yazıldığı dönem göz önünde bulundurul-
malı, popüler kültürün unsurlarından uzak du-
rylmalı.
C) Roman ve hikâyelerin günümüze uyarlanması
izleyenler tarafından ilgi çekici bulunuyor.
D) Edebî eserlerin dizilere uyarlanmış şekli hem
okuyuculara hem izleyicilere doyumsuz bir tat
veriyor.
8
Ortaokul Türkçe
Paragraf6. Gazeteci: (1)
Uzman: Doğal kaynakların korunması ve çevreye
olan katkıları üzerinde durulup geri dönüşümün
önemi vurgulanmalı. Daha sonra okullarda bu ko-
nuya dikkat çekilebilir hatta yerel ve ulusal basın-
da bu konuda kamu spotları hazırlanıp sivil toplum
örgütleriyle iş birliği yapılabilir. Bir çırpıda bunları
söylemek mümkün.
Gazeteci: (II)-
Uzman: Bence bu konuda yeterince iyi değiliz. Bu-
gün pek çok resmî kurumda ve binalarda her tür-
den atık için ayrı ayrı kutular var. Parklarda geri
dönüşüm için plastik, cam gibi geri dönüşüm kum-
baraları var ancak toplumumuz bunları kullanmı-
yor. Kısacası geri dönüşümün halkımıza daha çok
anlatılması gerektiğini düşünüyorum.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere sırasıyla
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) (1) Geri dönüşüm sizce neden önemli?
(II) Geri dönüşüm için ne gibi çalışmalar yapı-
lıyor?
B (1) Geri dönüşümün yararları nelerdir?
(II) Geri dönüşümü halka anlatmak için neler
yapılmalı?
c) (1) Geri dönüşümü yaygınlaştırmak için neler
yapılabilir?
(II) Geri dönüşümün halka yeterince anlatıldı-
ğını düşünüyor musunuz?
DY (1) Geri dönüşüm için hazırlanan reklam ve
tanıtımlar sizce kaliteli mi?
(II)
Toplum olarak geri dönüşüm çalışmalarına
nasıl katkı sağlarız?
Ortaokul Türkçe
Paragraf2. Edebiyatımızın unutulmaz isimlerinin arasında
yer alan Orhan Kemal, gerçek ismi Mehmet Raşit
Öğütçü, 15 Eylül 1914 tarihinde Adana'da dünyaya
geldi. Edebiyata olan ilgisi küçük yaşlarda başla-
yan sanatçı, yazarlık serüvenine şiirle başlamış
ancak kendi ifadesiyle şiire sadece heves etmiştir.
---- İlk öykü kitabı Ekmek Kavgası ve Küçük Ada-
min Notları başlığı altında yayımladığı otobiyogra-
fik roman dizisiyle yaygın bir üne kavuştu. Edebî
hayatı 1960'lı yıllarda zirveye ulaştı.
Bu metinde boş bırakılan yere anlam akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Dolayısıyla şiirlerinin dili hikâyelerinin dilinden
her zaman ağır olmuştur.
BY Şiirleri okurlar tarafından beğenilmemiştir.
C) Bu yüzden şiir yazmakta çıraklıktan öteye ge-
çememiştir.
D) Şiirleri büyük eleştirilere maruz kalmıştır.
Ortaokul Türkçe
Paragrafkaybederse ilde karmaşa olur. Bu yüzden
düzen her zaman düzensizlikten iyidir.
İnsan ilk önce kendi hatalarını bulup onları düzeltmeye çalışmalıdır. Kendi-
mizi düzeltmeden başkalarını düzeltmemiz mümkün olmayacaktır. Monta-
igne: "Bir kere siz, kendi hayatınızı düzeltmeyi, çevirmeyi bildiniz mi? Eğer
bunu bildiyseniz bütün işlerin en büyüğünü bildiniz demektir." demiştir. Bu
düşünceye katılmamak mümkün değildir.
Balık, kalori açısından oldukça değerli bir besin maddesidir. Cinsine göre
100 gram taze balıktan yaklaşık olarak 70-100 kalori elde edilir. Bunun ya-
nında yılan balığının 100 gramında 230 kalori vardır. Balık eti hemen hemen
hiç şeker içermediğinden şeker hastalarının balık yemelerinde fayda vardır.
Baharla birlikte kırlar, bayırlar, ovalar derin uykusundan uyandı. Ilık rüzgâr,
aceleyle sağa sola koşuyor; çiçek tozlarını oradan oraya taşıyordu. Bal yap-
mak isteyen arılar, poleni bol olan çiçekleri arıyor ve gelecek kışın hesabını
yapan çalışkan karıncalar, yuvalarına yiyecek taşıyordu. Kuşlar ise ağaçla-
rin en yükseklerinde dallara yuva yapmak için birbirleriyle kavga ediyorlardı.
Ortaokul Türkçe
Paragraf13.
Can aldı toprak / tez soldu yaprak / yok oldu gör bak / bahçemde bülbül
Tez soldu yaprak / yok oldu gör bak / bahçemde bülbül / bağımda sümbül
Yok oldu gör bak / bahçemde bülbül / bağımda sümbül / tarlamda mahsül
Bu dörtlükte her dizenin eğik çizgiyle() gösterilen ilk bölümleri yukarıdan aşağıya okunduğunda
birinci dizeyi, ikinci bölümleri ikinci dizeyi, üçüncü bölümleri ise üçüncü dizeyi oluşturmaktadır.
Buna göre dörtlüğün son dizesi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Bahçemde bülbül / tez soldu yaprak / bağımda sümbül / yok oldu gör bak
B) Bağımda sümbül / yok oldu gör bak / tez soldu yaprak / can aldı toprak
C) Bahçemde bülbül / bağımda sümbül / tarlamda mahsül/harman yalanmış
D) Yok oldu gör bak / tez soldu yaprak / bahçemde bülbül / can aldı toprak
9
8. Sınıf Anlam Bilgisi Denemeleri III
IIIIII 2. Deneme
Ortaokul Türkçe
ParagrafSözel
A
Genel Deneme Sınavı-2
10 (1) Dilin temel işlevlerinin başında iletişim gelir. (11)
Insan; sosyal bir varlık olarak diğer insanlardan
haberdar olmak, duygularını, düşüncelerini ve ha-
yallerini dilile aktarmak ister. (III) Bunun sonucun-
da da zengin kavramlar bütünü olan dil aracılığıyla
romanlar, tiyatrolar ve şiirler ortaya çıkmıştır.
(IV) Dil, yıllardan bu yana kültüründe) aktarıcısı
olmaya devam etmiş; gelişimini her daim sürdür-
müştür. (V) Fakat bunların hiçbiri dilin yerini ala-
mamıştır.
Bu metinde numaralanmış cümlelerden hangi-
si düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) II
B) III
CIV
D) V
12. Doğduğumuz
ğarız. Kendin
başkasına g
zın sorunu c
Bu parçaya
insanlar ara
büyüyor. E
düştüğüm
şıyoruz ki
umutsuzl
müzisyen
çük bir c
biri. Yar
o küçük
metni e
den ha
A) Anla