Paragraf Soruları
Ortaokul Türkçe
Paragraf12. Soru (5 Puan)
Yılların etkisiyle buruş buruş olmuş alında iki kalın kaş
içeriye çökmüş kömür gibi siyah, kor gibi kızgın, bıçak
keskin iki göz, hokka bir burun... Kara sakalı hayli kırla
Boyu kısa, vücudu cılızdı.
Bu parçanın anlatımında
kullanılmıştır?
A) Açıklama
aşağıdakilerden hangisi
B) Öyküleme
D) Tanımlama
C) Betimleme
Ortaokul Türkçe
ParagrafMozaik Yayınları
17. Kütüphane; toplumun bilgiye olan ihtiyacını önemli ölçüde karşılayan, her türlü bilgi kaynağını bünyesinde topla-
yan, belgeleyen ve inceleyen, belirlenmiş birtakım teknik ve yöntemlerle düzenleyen, onlardan yararlanılması için
hizmet veren kültürel ve toplumsal bir kurumdur.
Bu tanıma göre kütüphane ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Bilgiyi arşivlemesinin yanında araştırma görevi de vardır.
B) Bilgi içerikli her sayfa, belirli bir kategoride düzenli şekilde sunulur.
?
C) Toplantı merkezi olarak hizmet veren kütüphaneler de vardır.
D) Toplumun eğitilmesinde önemli bir araçtır.
Ortaokul Türkçe
Paragrafpan
em
ap-
12. Bir eski zamandı
Resimler siyah beyaz
Gözyaşları renkliydi
Cebimizde kırık leblebi, kuru üzüm
Çerçiler geçerdi sokağımızdan
İstasyon önünde salkım söğütler
Ufukta güneşi çağıran şafaklar
Taşların kalbini yumuşatan iklimlerden geçerdik
Trenler gelir, trenler giderdi
Simsiyah dumanlar savurarak
Bu şiirin dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Pekiştirmeye yer verilmiştir.
B) Benzetmeden yararlanılmıştır.
C) Kişileştirmeden yararlanılmıştır.
D) Karşıt ifadelere yer verilmiştir.
SÖZEL BÖLÜ
Ortaokul Türkçe
Paragrafa
ting
fim
N
Ekintik Kendinizi Ilker'in yerine koyarak aşağıda giriş bölümü verilmiş olan
mektubu kurallarına uygun olarak tamamlayınız.
Biricik Anneme,
Anne babalar için evlatlarının ne denli kiymetli olduğunu ben de evlat satubi siduğumda an-
Layacağun. Ama bilmeni isterim ki senin kiymetini ifade etmeye kelimeler yetmez.
Bana yazdiğin mektupta çocukken yaşadığın zorluklan, hissettiklerini ve senin için çok deger-
olan tahta bisikleti anlatmışsın Yüreğindekileri benimle paylaştigin mektubunu okurken hem
uzuldum hem sevindim. Üzüldüm çünkü
Okuduğunuz/bildiginiz bir fablla ilgili bir kitap kapağı tasarlayi-
niz. Kitap kapağınız tasarlarken hangi iş ve işlem basamaklari-
ni takip ettiğinizi defterinize not alinez
111
Ortaokul Türkçe
Paragraf1.
SÖZEL BÖLÜM
TÜRKÇE TESTI
1. Bu testte 20 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
Osmanlı Devleti'nin son günleri... Eli kolu baglan
mış bir padişah... Işgal altında bir İstanbul... Ve
esir şehirde bir konak... Ayşe Kulin. Osmanlı
Imparatorluğu'nun son günlerinde, işgal altındaki
Istanbul'da bir konakta yaşananları anlatıyor bu kez.
Son maliye naziri ve ailesi aracılığıyla o dönemin
resmini çizen Veda, çökmekte olan bir tarih ile yeni
bir gelecek arayan Milliciler arasında sıkışan o dö-
nem Osmanlı aydınının da öyküsünü dile getiriyor.
Ayşe Kulin'in her zamanki ustalıklı ve sürükleyici üs-
lubu ile okurlarının elinden düşmeyecek bir kitap bu.
Günümüz Türk edebiyatında neredeyse eşsiz olan,
biyografik veriler ile roman tekniğini birleştirmekteki
ustalığını bir kez daha sergileyen Kulin, bu kez bir
İstanbul öyküsü ve bir imparatorluk tarihini birlikte
ele alıyor.
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden han-
gileri söylenebilir?
1. Kişisel yorum içeren ifadeler vardır.
i. Her üç fiilimsi türüne yer verilmiştir.
III. Bir biyografiden alınmıştır.
Yalnız I
C) I-11
B) Yalnız II
D) I-II-III
3.
ŞANLIURFA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
.
Amsterdam U
kolog Dick Bi-
paranormal d
lerde gerçek
Bir grup sıras
nede en son
Bu iki cümlec
bir biçimde
hangisidir?
A) Tüm za
rinden
log ol
2. "Yeteri kadar soru çözmediğim için annem bana
söylenecek." cümlesinde "söylenecek" sözcüğü çe-
kimli fiildir ve cümlenin yüklemidir. "Sana söylene-
cek sözüm yok." cümlesinde "söylenecek" sözcüğü
hareket özelliğini korumakla beraber kendisinden
sonra gelen ismi nitelediği için sifat-fiildir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-
gisinde sifat-fiil kullanılmıştır?
grup
ämloklori sabah erkenden kalkıp.
cibat
BY En
gü
SI
U
Anas mezard
A) Çocuğun bu hareketleri etrafındakileri çok yor-
mustu
Ortaokul Türkçe
Paragraf4. Medya Etik Kurulu, gazeteciliğin temel ilkelerini 30 maddede toplamıştır. Aşağıda bu maddelerden bazıla-
n verilmiştir:
• Gazetecinin temel görevi, gerçekleri nesnel bir biçimde, çarpıtmadan, sansürlemeden aktarmaktır.
• Haber, yorum ve görüşler okur ve izleyicinin yayının niteliğini anlayabilmesini sağlayacak biçimde, açıkça
birbirinden ayrılmalıdır.
• Basın yayın organlari masumiyet karinesine (belirtisi olan durum) saygılı olmalı, suçluluğu yargı kararıyla
sabit olmadıkça herhangi bir kişiyi suçlu ilan edecek yayın yapmaktan kaçınmalıdır. Yargı süreci devam
eden davalarda iddialar ve savunmalar adil ve dengeli biçimde aktarılmalıdır.
• Gazeteci, haber ajanslarından veya başka medya kuruluşlarından alarak doğrudan kullandığı veya geliştir-
diği haberlerde kaynak belirtmelidir.
• Habere konu edilen veya edilmesi düşünülen kişi ve kurumlardan hediye, maddi çıkar veya ayrıcalık kabul
edilmemelidir.
. Gazeteci, kişi ve kuruluşlanı eleştiri sınırları ötesinde aşağılayan, hakaret içeren ifadeler kullanmamalıdır.
Özel yaşamın gizliliği esastır. Üstün bir kamu (toplum) yaran olmadıkça veya kişinin rızası alınmadıkça özel
yaşamın gizliliğini ihlal eden habercilik yapılmamalıdır.
• Gazeteci, gizlilik sözü verdiği haber kaynağını açıklamamalıdır. Kaynağın kamuoyunu (halkı) açıkça yanılt-
tiği durumlarda gizlilik ortadan kalkar.
Gazeteci, haberde yapılan yanlışı en kısa zamanda düzeltmekle yükümlüdür.
Aşağıda üç gazetecinin ifadeleri verilmiştir:
Berna: Yaptığım bir haberde, olaya karışan kişilerin içinde aslında o olayla ilgisi olmayan birinin adını soya-
dını da yazmışım. Daha sonra bununla ilgili şikâyet gelince durumu fark ettim. Hemen bir düzeltme ve özür
yazısı yazarak hem gazetede hem de internet ortamında yayımladım.
.
Fatih: Pek çok kişiyi dolandırdığı iddiasıyla yargılanan ve mahkeme süreci devam eden biri hakkında bir ha-
ber yaptım. O kişinin kendisini dolandırdığını söyleyen o kadar çok kişi vardı ki başkaları da aynı duruma
düşmesin diye haberimde, bu kişiye karşı dikkatli olunması gerektiği konusunda insanları uyardım.
Yusuf: Adının açıklanmasını istemeyen birinden aldığım bilgi üzerine bir haber yapmıştım. Gerçekten de ha-
berimde kaynağımın kim olduğunu açıklamadım. Ancak daha sonra öğrendim ki bu kişi bana yalan ve uy-
durma bilgiler vermiş. Bu noktadan sonra o kişinin kimliğini açıkladım.
Bu gazetecilerin anlattıkları durumların verilen maddelerle uyuşup uyuşmadığı hangi seçenekte doğru ve-
rilmiştir?
A
B)
D)
Berna'nın Anlattıkları
Uyuşmuyor.
Uyuşuyor
Uyuşmuyor.
Uyuşuyor.
Fatih'in Anlattıkları
Uyuşuyor.
Uyuşmuyor.
Uyuşuyor.
Uyuşmuyor.
Yusuf'un Anlattıkları
Uyuşuyor.
Uyuşuyor.
Uyuşmuyor.
Uyuşmuyor.
Ortaokul Türkçe
Paragraf6
8.
€
9.
Deneme »
Insan ilişkilerinin hem en büyülü hem de en zor kısmı, farklı yapılarımıza rağmen birbirimizi
anlama çabamız olsa gerek. (1)Kimi zaman işler yolunda gider, bizi olduğumuz hâliyle seven
birilerini buluruz (Aha çoğu zaman sıra dışı olan herhangi bir özelliğimiz, sanki düzeltilmesi
gereken bir kusur gibi hissettier. (1) mrümüzün uzun yılları, kendimizi olduğu gibi kabul
etmeyi öğrenmekle geçer. (IV)Kabul ettikten sonra ise başkalarının hakkımızdaki fikirlerini de-
ģğiştirme zorunluluğu başlar.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden itibaren dile getirilen düşüncenin yönü
değişmeye başlamıştır?
A) I
B) IL
Sözcüklere -a/-e getirilerek onlara yönelme anlamı katan eklere yönelme hål eki" denir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen altı çizili sözcük yönelme hâl eki almamıştır?
A) Gülümsemek, kurumakta olan bir çiçeğe su vermekti.
B) Gülümsemek, hasta bir insana moral vererek ona ilaç olmaktı.
C) Gülümsemek, sevdiği oyuncağı kimsesiz bir çocukla paylaşmaktı.
D) Gülümsemek, yaşlı komşusuna bir ihtiyacı olup olmadığını sormaktı.
29
10. Aşağıdaki görselde yazarların eserlerini kaç yaşında yazdıkları verilmiştir. Örneğin, Elisa Canetti "Kör-
leşme" adlı romanı 26 ile 30 yaşları arasında yazmıştır.
26/30
C) III
26-
25-
EMILY BRONTE UGULTULU TEPELER
MARY SHELLEY FRANKENSTEIN
ELISA CANETTİ KÖRLEŞME
WOLFGANG BORCHERT/KAPILARIN
THOMAS
MANN
DY IV
BUDDENBROOKLAR
MIHAIL LERMONTOV/ZAMANIMIZIN BİR KAHRAMANI
CARSON MCCULLERS/YALNIZ BİR AVCIDIR YÜREK
Charles Dickens Mister Pickwick'in Serüvenleri
→18/20
28
26
23
Görselden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Thomas Mann ve Mihail Lermantov kitaplarını aynı yaşta yazmıştır.
B) Emily Bronte ilk kitabı olan "Uğultulu Tepeler"i 29 yaşında yazmıştır.
C) Mary Shelley, Frankestein adlı kitabını iki senede yazarak 20 yaşında yazmıştır.
D) Mihail Lermontov ve Charles Dickens'in kitabını bitirdiği yaş arasında bir yıllık fark vardır.
Ortaokul Türkçe
Paragraf3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde zıt anlamlı söz-
cükler bir arada kullanılmamıştır?
A) Kalabalık ve yorucu şehir hayatından kaçıp tenha
bir sahil kasabasına yerleşmiş.
B) Karanlık bir gecede, tüm umutları tükendiğinde
aydınlık bir haber almıştı.
C) Dedem, görece uzun yaşamında hem kıtlık görmüş
hem de bolluk.
D) Sınavda önce kolay soruları çözdüm, sonra zor
sorulara geçtim.
Itest
30
Ortaokul Türkçe
Paragraf3.
Aşağıdaki parçada Kiralık Konak romanıyla ilgili bir değerlendirme yer almaktadır.
Kiralık Konak, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Osmanlı
Devleti'nin çöküş döneminde, İstanbul'da Batılılaşma ile
geleneksel değerlerin, kuşaklar arasında farklılaşan de-
ğer yargılarının, yaşam biçimlerinin çatışmasını irdeleyen
bir romandır. Romandaki konağın sahibi Naim Efendi'dir.
Yakup Kadri "tezli roman" türünde verdiği bu eserde;
Naim Efendi, Servet Bey, Seniha ve Hakkı Celis ile Os-
manlı'nın yıkılış sürecindeki son üç dönemi anlatır. Bir
töre romanı olan Kiralık Konak'ta üç kuşağın çatışması
yansıtılmaktadır. Eser Yakup Kadri'nin ilk romanı olup re-
alist bir eserdir. Romandaki tüm olaylar kapalı ve dar bir
çevrede yani konakta geçer. Konak, hem ailenin hem de Osmanlı Devleti'nin sembolüdür. Eserde
kuşaklar arasındaki uçurum ve hızlı değişimin getirdiği ahlakî bozulma ustaca sergilenmiştir.
Bu parçadan hareketle Kiralık Konak romanıyla ilgili olarak
> Içeriğinde geleneksel - modern çatışması işlenmiştir.
Osmanlı'nın yıkılış süreci karakterler üzerinden ele alınmıştır.
Ekonomik nedenler kuşak çatışmasının temelini oluşturmaktadır.
yargılarından hangisi söylenebilir?
A) Xalnız II
BI ve II
II ve III
I, II ve III
Ortaokul Türkçe
Paragrafgörün
bir se
da ol
, içerd
kansa
2.
Yazmak
1.
II. Zaman
III. Yer
IV.
Harcama
anışlarından biridir.
Numaralanmış anahtar sözcüklerden hangileri,
Roman okumak uzun ve zahmetli olabilir ama roman yazmak bundan çok daha uzun ve zahmetli bir
iştir. Bu nedenle romanınızı yazmak için daha başlamadan zamanınızı ayırmanız ve ayarlamanız gerekli.
Zaman ayarlaması yaparken mümkün olduğunca günün aynı saatlerini ayarlamak, midenin yemek
saatlerine yakın acıkması ve guruldaması gibi, yazma saatiniz yaklaştıkça beyniniz de guruldamaya
başlayacaktır. Yazacağınız yer de oldukça önemli. Rahatsız edilmeden yazacağınız bir yer olması
gerekiyor. Sesli veya sessiz ortamda çalışmak size kalmış. İsterseniz bir kafeye veya parka gidip doğal
sesler/gürültüler arasında veya kulaklığınızı takarak müzik eşliğinde çalışabilirsiniz. İsterseniz en yakını-
nızdaki halk kütüphanesine giderek ek herhangi bir harcama yapmaya gerek duymadan çalışabilirsiniz.
paragrafına ait olabilir?
A) Yalnız I.
B) I ve ID
C) I ve IV.
D) I, II ve III.
atro adamı olabilmek için çabaladım. Bundan beş yıl
Ortaokul Türkçe
Paragrafmek2
• Zaman belirsizdir.
• Anlatım üçüncü kişi ağzından yapılmıştır.
• Neden-sonuç ilgisi kurulmuştur.
Aşağıdaki metinlerin hangisinde bu özelliklerin tümü yer al
maktadır?
A) Konağın çok güzel bir bahçesi vardı. Bahçedeki mermer ha
vuzun çevresi hercai menekşelerle süslüydü. Yüksek duvar
ların arkasından güçlükle görünüyordu mermer havuz ve onu
çevreleyen menekşeler. İnsanın bahçesinde böyle bir havuzu,
çevresinde de böyle güzel menekşeleri olsun da...
B) Sokakta rahatça oynayabiliyorduk artık. Komşu nine bize hiç
bağırmıyordu. Biz de buna karşılık onun çok sevdiği ağaçlanını
hemen hemen her gün suluyor, etrafında biten otlanı ayıklıyor
duk. Komşu nine sayesinde mahallemize gelen yeni komşu-
lar kendilerini yabancı hissetmiyorlardı. Yıllarca birlikte yaşa
mışçasına çabucak kaynaşıyorlardı.
C) İşçiler ve mühendisler görünmez bir telaş içindeydi. Bu yüz-
den leyleklerin, fabrika bacasına yuva kurduğunu ondan baş
ka gören olmadı. Alp; kuşları, özellikle de leylekleri çok sever-
di. Onların geldiğini kimseye söylemek istemedi önce, sonra
vazgeçti. Herkes bilsin, diye düşündü. Bu haberi babasına
müjdeledi.
D) Bahar gelmişti ama akasya hâlâ yeşermemişti. Zayıf ve çelim-
sizdi. Tek dostu yaşlı adamdı. Adam, onu görmeden edemez.
yanına gidip ona şarkılar söylerdi. Akasyanın, bir gün kuru-
yacağını düşünmek onu çok korkutuyordu. Eğer kurursa bu
kentteki çocukların sonsuza değin akasya ağacı göremeye
ceklerini zannediyordu.
MEB ÖRNEK SORU
Ortaokul Türkçe
Paragraf10. Kuaförlüğün Eski Mısır'dan günümüze kadar gel-
diği bilinmektedir. O dönemlerde bile perma ve
saç boyama gibi saç teknikleri bilinmekte ve kulla-
nılmaktaydı. Yunan kültüründe kuaförlük mesleği
daha fazla gelişim göstermiştir. Calamilstra adı
verilen özel köleler kuaförlük üzerine eğitim alarak
saç boyama, kıvırma, kesme gibi işlemleri yapı-
yorlardı. Saçları dalgalı şekle getirmek için kullanı-
lan metal borulara ise "calamilstrum" adı veriliyor-
du. Yunan kadınları uzun saçları tercih ediyorlardı.
Saç rengi olarak açık renkli ve açık kahverengi
saçlar kullanılmaktaydı. Kaynaklara göre saç ren-
gini koyudan sarıya doğru açmak için safran kul-
lanılıyordu. Tipik olarak armonik biçimler, Yunan
düğümü ve hafif dalgalı saçlar tercih ediliyordu.
Bu paragrafta aşağıdaki anlatım biçimlerinden
hangisi kullanılmıştır?
A) Tartışmacı anlatım
B) Açıklayıcı anlatım
C) Betimleyici anlatım
D) Öyküleyici anlatım
Ortaokul Türkçe
ParagrafDO00000
13. "Metodu olan topal, metotsuz koşandan daha çabuk ilerler." diyen bir kişi aşağıdakilerin hangisini
yapıyor olabilir?
A) Bulunduğu ortamı güzelleştirmek için uğraşmaktadır.
B) Hep daha fazlası için çalışmakta ve kendini geliştirmektedir.
C) Yapacaklannı planlayıp bu plan dâhilinde işlerini yapmaktadır.
D) Hayatında şimdiye odaklanarak hayattan zevk almaya bakmaktadır.
Ortaokul Türkçe
Paragraf10. K. Örneğin, bakır oksit mavi; demir oksit yeşil;
manganez oksit mor; altın, bakır ya da selen-
yum kırmızı; kok kömürü, taş kömürü ya da
karbon oksit kehribar; manganez, kobalt ve
demir siyah renk elde etmek için kullanılır.
L. Yanardöner ya da renk değiştiren camlarsa
daha karmaşık kimyasal işlemlerden geçirile-
rek üretilir.
M. Cam yapmak üzere hazırlanan karışıma ek-
lenen farklı metal oksitler, farklı renklerin elde
edilmesini sağlar. alopus
Aşağıdakilerden hangisinde yukarıdaki bilgi-
lendirici metnin bölümlerini ifade eden harfler
anlam akışına göre sıralanmıştır?
A) M-L-K
C) K-M-L
B) L-K-M
D) M-K-L
Ortaokul Türkçe
Paragrafeser veren Ahm
arkadagian için bir öykü kalem almıştır.
C) Duvariara afte yapıştırırken yakalanan arkadaşlar
adım atan Ahmet Ümit, daha çok polisiye roman to
D) Ahmet Ümit, duvarlara afiş yapıştırırken yakalana
nınmış olup öykü şeklinde yazdığı rapor lle yazın
7. Müzik, bir rahatlama yöntemidir. Müzik, söy- | 9.
leyemediğini dile getimme şeklidir. Bu yönüyle
ihk tanımlamasını yerinde buluyorum. MO-
zik evrenseldir, diye klasik bir söz var. Müziğin
evrensellikle alakası yok, müzik özeldir. Müzi-
ğin muhakkak bir öfkesi ve hesabı vardır. Mü-
boşlukta sallanan bir şey değildir.
Bu metindeki altı çizili Ifade müziğin hangi
özelliğini vurgulamak için kullanılmıştır?
A) Bir amacının olduğu
B) Insanın dertlerini hafiflettiği
C) Eğlenmek amacıyla yapıldığı
D) Evrensel duygulara seslendiği
8. Her şey göründüğü gibi olsaydı eline aldığın
deniz suyu mavi görünürdü.
Aşağıdakilerin hangisi bu cümleyle anlam-
ca aynı doğrultudadır?
A) Insan va göründüğü gibi olmalı ya da oldu-
Ortaokul Türkçe
Paragrafkalpli.
C) Bunu bir daha yaparsan beni çok üzersin.
D) Evdeki hesap çarşıya bu sefer uymamıştı.
10. A
Bir sözün, herhangi bir değişikliğe uğra-
tılmadan, söylendiği gibi aktarılmasına
doğrudan anlatım denir. Eğer söylenen-
ler aktaran tarafından değiştirilip yorum-
lanıyorsa buna dolaylı anlatım denir.
5949
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde
farklı bir anlatım kullanılmıştır?
A) Bir yerde yaşam varsa orada umut da var-
dir, dedi.
B) Annesi çocuğa, çabuk buraya gel, diye
seslendi.
C) Gelecek yıl şenliklerin yapılıp yapılmayaca-
ğını sordu.
D) Descartes'in: "Düşünüyorum öyleyse va-
niml" sözü felsefe açısından milattır.