Söz Öbeklerinde Anlam Soruları

19. Çok eski zamanlarda Edirne'de Salih Dayı adında hayırsever biri yaşarmış. Salih Dayı ömrü boyunca yararlı işler yapmış. Komşuluk hakkı bilmiş. Büyük küçük dememiş; herkesi sevmiş, saymış. Salih Dayı'nın kimselere söylemediği bir sırrı var- mış. Yıllardır memleketine çok büyük bir imaret- hane (yiyecek dağıtan hayır kurumu) yaptırmak istermiş. Ama gönlünden geçen yanına da evsiz barksızların geceleyebileceği bir barınak inşa ettir- mekmiş. Bu işin ancak imece yani el birliği ile olacağına ina- nan Salih Dayı memleketin söz sahibi zenginleri ile bir toplantı yapmış. İmarethaneyi kendi yaptıra- cağını, barınak için ise yardım istediğini belirtmiş. Cafer Ağa adlı bir zengin barınağı yaptıracağına dair Salih Dayı'ya söz vermiş. Gel zaman git zaman imarethane bitmiş. Halk bu- raya "Salih Dayı İmarethanesi" adını vermiş. Ca- fer Ağa'nın bağışlayacağı para ile yapılacak olan binanın arsasında ise sadece çakılı kazıklar var- mış. Halk orayı da "Kazıkçı Cafer Ağa Meydanı" diye adlandırmış. Bu metne göre, Cafer Ağa'nın durumunu aşağı- daki atasözlerinden hangisi en iyi ifade eder? A) Söz ağızdan çıkar. B) Yalnız taş duvar olmaz. C) Son pişmanlık fayda vermez. D) Sözü söyle alana, kulağında kalana.

18. Deyimler, günlük hayatımızda sıkça kullandığımız kalıplaşmış sözlerdir. Onları genellikle bir durumu, bir olayı örneklemek için kullanırız. (1) Tehlikeli iş lere atılmaktan çekinilmediğinde "gözünü daldan budaktan esirgememek", (2) öfke veya küskünlük- ten ileri gelen can sıkıntısıyla surat asıldığında "yü- zünden kan damlamak", (3) habersiz ve hazırlıksız bir anda bir olayla karşılaşıp zor duruma düşürül- düğünde "gafil avlanmak”, (4) üzüntüyü, kusuru artıracak durum yaratıldığında "tuz biber ekmek deyimleri kullanılır. Bu parçadaki numaralanmış altı çizili deyimler- den hangisinin açıklaması yanlıştır? A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.

Deyimler bir durumu daha etkili anlatmak için kul- lanılır. Bir duyum almayı anlatmak için "kulağına kar suyu kaçmak", bir sorun karşısında dikkatli davranması için uyarıda bulunmak "kulağını bük- mek", belli etmemeye çalışarak dinlemek "kulak kesilmek", değer vermek, önemseyerek dinlemek için ise "kulak vermek" deyimleri kullanılır. Bu metindeki altı çizili deyimlerden hangisinin anlamı yanlış verilmiştir? A) Kulağına kar suyu kaçmak B) Kulağını bükmek C) Kulak kesilmek D) Kulak vermek

9. Deyimler kalıplaşmış sözlerdir. Bu yüzden deyimi oluşturan sözcüklerin yerine bu sözcüklerin eş an- lamlıları ya da yakın anlamlıları getirilemez, sözcük- lerin yerleri değiştirilemez. Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde bu açıkla- maya örnek bir kullanım vardır? A) Küplere binmek B) Gözden düşmek C) Ağzı laf yapmak D) Oturduğu dalı kesmek ISTEK DEFTER

8. Zengin bir adamın Göztepe Erenköy taraflarında, sekiz on dönüm bahçeli büyük bir köşkü varmış. Adam bu bahçenin bir köşesine bir bina daha yaptırmaya karar vermiş. Eski binalar hep ahşap yapıldığı için gereken keresteyi tomruk hâlinde getirtmiş ve inşaat yaptıracağı yere istif ettirmiş. Bu tomrukların içinde çam, gürgen, meşe ve ceviz ağaçları da bulunuyormuş. Sayfiye mevsimi olmadığı için Nişantaşı'ndaki konağında oturan zengin adam bir sabah, köşküne gitmiş ve köşkün saf bekçisine emir vermiş, "Bir hizarcı bul bahçedeki ağaçların arasındaki çamları biçtir, tahta ve kalas yaptır." Saf uşak da efendisinin emri üzerine hızarcıları bulmuş. Çam tomrukları yerine, köşkün bahçesinde ne kadar kıymetli çam ağacı varsa kestirip devirmiş. Bu akılsız uşağın adı çam deviren uşak kalmış. Bu metne göre "çam devirmek" ifadesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? Ainsanlara bilerek kötülük yapmak BKarşısındakine dokunacak veya kötü sonuçlanacak bir iş yapmak Yaptığı hatalardan dolayı herkesi usandırmak DYanlışı nedeniyle bir kişiyi yargılamak 7. Sınıf Deneme 1-2301/01 3 Diğer Sayfaya Geçiniz

3. Aşağıdaki atasözü çiftlerinden han- gilerinin konusu ortaktır? A) Sakla samanı gelir zamani - Her ho- roz kendi çöplüğünde öter B) Isin yanına varan is, misin yanına varan mis kokar - Kir atın yanında duran ya huyundan ya suyundan C) El el ile, değirmen yel ile - Hazira dağlar dayanmaz D) Aklınla rezil olursun, aklınla vezir olursun - Akıl akıldan üstündür

%80 15:11 1 ●●● Oğlum 2 dakika önce ki kimse yok. Uşünüyorsun? B) Oysa ki ben onu çok özlemiştim. D) Bu adama güvenilmez ki! 8. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? A) Bunu senin yanına bırakır mıyım ki? C) Ne yazık ki elindekilerin hepsini kaybeti! B) Belaki ne bela bu adam yahu! D) İyi ki sen varsın şekerim. 9. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? A) İyi çiğne ki sonra karnın ağrımasın. C) Bilmem ki söylediklerin olur mu? B) Çalış ki sınıfını geçesin. D) Görüyorumki çok çalışmışsın. 10. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? A) Farz edelimki bu, senin dediğin gibi olmadi. C) Hayır, güzel değil ki. B) Görmedim ki. D) Bu işin de sonu gelmiyor ki. O |||

Uruz.k amina nda ko dasi yok na rag nasiha ktor, k kani va Tidak ağ şayıdaki metne göre cevaplayınız. Ağabeyim, yapısı gereği kimin çıkarına dokunursa, dokunsun; sözünü esirgemeyen, hatır gönül demeyerek doğruyu söyleyen biridir. Yani dobra dobra konuşur, hiçbir şeyden çekinmez, sözüzür eğip bükmeden, dosdoğru, açık açık konuşur. Bu yüzden onu kimse sevmez. Herkes, onu yanından uzaklaştırır. Herkesin kusurunu yüzüne söyleyen ve çıkarcılardan sözünü esirgemeyen ağabeyimi iş yeri arkadaşları, iş yerinden kovdurmak isterler, Zaten sırf bu yüzden birçok işyeri değiştirdi. Ben de ağabeyime kızarım, bu yaştan sonra kimse değişmez. İnsanları olduğu gibi kabul et ve her doğruyu da her yerde deme diye. Tabii ağabeyimin doğruları söylemesi -hem de her zaman kötü bir özellik değil ancak işin sonunda yine kendisi zararlı çıkıyor. Atalarımız demiş ki: "Akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış." Demem o ki insanların ha- talarını yüzüne vursan da kabul etmezler, bildikleri yoldan da şaşmazlar. Daima kendilerini üstün görürler. Hatta buldukları her fırsatta da seni alaşağı etmeye çalışırlar. Herkes kendi hatasını, kusurunu biliyordur zaten. Eğer bildiği halde bu hataları yapmaya devam ediyorsa onu değiştiremezsin. Huylu huyundan vazgeçmez. Yıprandığınla kalırsın. Yani bir insan yedisinde neyse yetmişinde de odur. Ağabeyim beni dinler mi bilmiyorum zira kendimi bildim bileli hiç değişmedi. Bana dokunmayan yılan bin yaşasın, mantığında çoğu kişi. Doğrularla yüzleşmekten hazzetmeyen ve riyakârlığı iyi bir şey gören insanların ol- duğu böyle bir ortamda insanların yanlış yolda olduğunu söylemek ne kadar etkili olabilir ki? 14. Koyu renk yazılan cümleyle ilgili söylenebilecek ata- sözü aşağıdakilerden hangisidir? (A) Doğru (A) Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar. B) Yalancının mumu yatsıya kadar yanar. Doğruluk minarede kalmış, onun da içi eğri. 6) Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar. 15. Yazarın ağabeyinin kişilik yapısıyla ilgili söylenebile- cek en iyi deyim aşağıdakilerden hangisidir? A) Eğri gözle bakmak B) C) Doğru durmak D) Doğrucu davut 2 Eğri gemi doğru sefer Yayınları Mozaik 16. Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisk söylene- mez? A) Dobra dobra konuşmak deyimi açıklamasıyla birlikte verilmiştir. B Deyim ve atasözü bakımından zengin bir metindir. C) Bana dokunmayan yılan bin yaşasın, atasözünün açıklaması yapılmıştır. D) Metinde benzer anlama gelen iki atasözü kullanılmıştır. 17. Altı çizili-atasözünün anlamı aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Akılsız kimse iyi niyetli olsa dahi yaptığı işin ne gibi kötü sonuçlar doğuracağını hesap edemediğinden dostuna bilmeyerek fenalık edebilir, akıllı düşmanın yapacağı kötülükse akıl yoluyla sezilir ve gereken tedbir alınabilir. B) İyice düşünülmeden, tasarlanmadan yapılmaya çalı- lav

2. BÖLÜM Test 1 II Deyimler ve A Aşağıdakilerden hangisi bu görsellerde anlatıl- mak istenen deyimlerden herhangi birinin an- lamı değildir? A) Arada hatır, gönül meselesi olduğu için karşı- lıklı ilişkiyi korumak zorunda bulunmak. B) Yapılacak iş için zaman çok daralmış olmak. C) Kendini bir dertten, tehlikeden veya zor durum- dan kurtarmak. D) Kendinden üstün birinin çıkmasıyla gözden düş- mek. 3.

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisi karşısında verilen anlama uygun kullanılmamıştır? Cümle A) Bugün yine kaç kapı dolaştın? B) Peyami Safa, edebiyatımızın uşta kalemlerindendir. CBu parçanın son iki satın karalanmış. DIki arkadaşın arasında aşılmaz bir duvar vardı. Anlam Ev gezmesi için gidilen yer Yazar Bir yazının üzerini çizerek onu geçersiz kılmak Bir toprak parçasını sınırlayan taş, tuğla, kerpiçten yapılan engel

TEMA DEĞERLENDİRME SORULARI 5. Aşağıdaki çek A) Bu yilin so B) Boş vakit C) Bari bu is D) Anadolu ŞÜKÜRLER OLSUN Bir dostum anlatırken bana pek tesir etmişti, aynı derecede tesirli bir şekilde size an tip anlatamayacağımı bilmem ama bana pek manalı görünen o sözleri sizlerin de duyman çıkıyormuş. Yaşlı zat her basamağı çıkışında bir kere durur, dudakları arasından bir şeyler min istiyorum. O dostum günün birinde, yaşlı bir ahbabıyla bir büyük binanın diş merdivenleri danırmış. Dostum da durur, onun yeni bir basamağı aşmaya girişmesini sabırsızlıkla beklermi Yaşlı insanlar, hele okumuş yazmış kimseler, pek duygulu olurlar. Kendilerinden daha gen olanların kendi hareketlerini seyrederken ne düşündüklerini tecrübelerine dayanarak sezmey çalışırlar ve çoğu zaman sezerler de. Yaşlı zat, yeni bir basamağı da aşip dudaklarındaki anlaşılmaz mırıltıyı bitirdikten son dostuma dönerek: gimda Allah'ıma bir kere şükrediyorum. Sen şimdi bunun manasını anlayamazsın. Fakat bir gü "Sana benim bu hâlim biraz garip görünüyor değil mi? Hakkın var. Ben her basamağı aşt gelecek sen de merdiven basamağını aşmanın dahi bir kere değil, bin kere şükretmeye değe bir hadise olduğunu anlayacaksın!" demiş. (1, 2 ve 3. soruyu metinden hareketle cevaplayınız.) 1. Yazarı etkileyen olay nedir? 6. Aşağıdaki A) Yağmu () Dün fa C) 1şimi- D) Okul Şevket RADO Eşref Saat/Şükürler Olsun (Kısaltılmıştır.) 7. Aşağıc eşleşt a. Ask b. Ka c. Al S. D d. olurlar" sözüne katılıy e. f 8.

17. Hikâye unsurları şunlardır: Zaman = + 1. Olay: Hikâyede üzerinde söz söylenen ya- şantı ya da durumdur. 2. Kişiler: Olayın oluşmasında etkili olan ya da olayı yaşayan insanlardır. Abla Anne 3. Yer (mekân): Olayın yaşandığı çevre veya mekândır. Mutfak 4. Zaman: Olayın yaşandığı dönem, an, mev- sim ya da gündür. Salı Bu açıklamaya göre, Günlerden salıydı. Yaz tatiline gireli bir aydan fazla olmuştu. Mutfaktan gelen güzel kokular beni yatağımdan kaldırdı. Aşağı indim, ablam ve annem mutfaktaydı. Ablama ne yaptıkları- nı sorduğumda bana kek ve börek yaptıkları- ni söylediler. metninde hikâye unsurlarının kaç tanesine yer verilmiştir? AY1 B) 2 C) 3 4 19. Yer iste rine yak yar Bu ha A 20. Ba gib mi sö git ar de di

rupları - Deyimler, Atasözleri ve Özdeyişler) 4. Parmağına ufacık bir iğne batsa fenalık geçirir, azıcık işi olsa dünyalar kadar işi varmış gibi telaşa kapılırdı. Her duyguyu abartarak yaşaması etrafındakileri çok şaşırtırdı. Bu parçada sözü edilen kişi aşağıdaki deyimlerden hangisiyle nitelendirilebilir? e- kırk 7. Sinif Türkçe aşağı- A) Kılı kırk yaran B) Zeytinyağı gibi üste çıkan C) Pireyi deve yapan D) Burnundan kıl aldırmayan

C) II ve III 9. Zeynep: Ben bu konuda biraz farklı düşünüyorum. Merve: Evet, sen kendinden de sevdiklerinden de kolay kolay vazgeçemiyorsun. Bu konuşmaya göre Zeynep'in içinde bulundu- ğu durumu aşağıdakilerden hangisi en iyi ta- nimlar? A) Ne şiş yansın ne kebap B) Ne od var ne ocak C) Ne yârdan geçilir ne serden D) Ne hesaba gelmek ne de kantara

TEMA DEĞERLENDİRME SORULARI ŞÜKÜRLER OLSUN Aşağıda A) Bu y B) Bos Bar Bir dostum anlatırken bana pek tesir etmişti, ayni derecede tesirli bir şekilde size. tp anlatamayacağım bilmem ama bana pek manalı görünen o sözleri sizlerin de duymp) An plyormuş Yash zat her basamağ çıkışında bir kere durur, dudaklan arasından bir şeyler istiyorum 0 dostum günün birinde, yash bir ahbabiyla bir büyük binanın diş merdiveni danirmis Dostum da durur, onun yeni bir basamağı aşmaya girişmesini sabırsızlıkla beki Asag Yash insanlar, hele okumuş yazmış kimseler, pek duygulu olurlar. Kendilerinden daha g olanların kendi hareketlerini seyrederken ne düşündüklerini tecrübelerine dayanarak sezme m A) Ya B) D D c) I calşırlar ve çoğu zaman sezerler de. D) dostuma dönerek: Yaşk zat, yeni bir basamağı da aşıp dudaklarındaki anlaşılmaz minitiyi bitirdikten son "Sana benim bu hálim biraz garip gorunuyor değil mi? Hakkın var. Ben her basamağı a 7. Aşa eşl gimda Allahima bir kere şükrediyorum. Sen şimdi bunun manasını anlayamazsın. Fakat bir g gelecek sen de merdiven basamağını aşmanın dahi bir kere değil, bin kere şükretmeye değ bir hadise olduğunu anlayacaksın!" demiş. ( (1, 2 ve 3. soruyu metinden hareketle cevaplayınız.) 1. Yazarı etkileyen olay nedir? 3. Okuduğunuz metnin ana fikrini yazınız. 90922 C) Ben yıllarca onun hasretini çektim. D) Bu eşyaları atmaya bir türlü dilim varmıyor. C) Duygular Şevket RADO Eşref Saat/Şükürler Olsun (Kısaltılmıştır.) a. b 2. "Yaşlı insanlar, hele okumuş yazmış kimseler, pek duygulu olurlar." sözüne katılıy musunuz? Neden? c 8. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim cümlenin anlamına uygun kullanılmamış A) Hemen haber uçurun anneme, ağabeyim geliyormuş. B) İnsanları hafife almamın sonucu ağır oldu.

Sözcükte An 1) Öğretmen, ikilemelerin farklı şekillerle oluşturul- duğundan bahseti. İkilemelerin yapılış yönleriyle ilgili bilgiler tahtaya yazdı: *Zıt anlamlı kelimeleri kullanarak yapılır. *Eş anlamlı kelimeleri kullanarak yapılır. *Yansıma sözcükleri kullanarak yapılır. *Her ikisi de anlamsız kelimeleri kullanarak yapılır. Öğrencilerden ikilemelerin sadece bu özelliklerini kullanarak cümleler oluşturmasını istemiştir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu özellikleri kullanarak yapıl- mış bir ikileme yoktur? Eş anlamlı A. Ortalıkda ses seda yoktu. B. Bu işi er geç çözeceğim. Zit C. Sürekli yırtık pırtık kıyafetler giyiyor. D. Odunlar şöminede kütür kütür yanıyordu. anlamlı tiedotte