Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Metin Türleri Soruları

50RUSINAY
02
KITAPCIGI
TÜRKÇE 7
20.
19. Aşağıdakilerden hangisi "Yazılarımda dü-
şüncelerimi okuyucuya kanıtlama endişesi ol-
madan, okuyucuyla konuşurcasına yazanm."
diyen bir yazara ait olabilir?
A) Bazı insanlar niçin çok konuşur, hiç düşün-
dünüz mü? Ben düşündüm ve şu kaniya
ulaştım: Çok konuşan insanlarda genellikle
öz güven eksikliği vardır. Bu insanlar, çok
konuşarak ortamı kontrol altına almaya ça-
lişir: konuşmadığı zaman kontrolün elinden
gideceğini düşünür.
BT Türk toplumu; kendine özgü bir anlayış ve
yaşamı benimsedi ve eski ile yeniyi, gele-
neksel ile çağdaşlığı iç içe yaşamaya baş-
ladi. Giyimden mimariye kadar uzanan ge-
niş bir alanda geçerliliğini koruyan bu yapı;
kültürel değerlerimizi de biçimlendirdi.
C) Bir roman ne kadar gerçekçi olursa olsun,
okur onun bir roman olduğunu bilir. Olay-
ların kurgu olduğunun farkındadır. Yazar,
çoğu zaman bunun farkında olmaz ve oku-
ru kendi hayalleriyle büyülediğini düşünür.
Bir yazar için asıl çıkmaz yol budur.
D) Fransızların Avrupa'daki diğer uluslardan
daha kültürlü olduğu herkesçe bilinir. Söz
gelimi Paris'te her taksi şoförü edebiyat-
tan anlar oysa Londralı şoförlerin edebile-
ceği söz, "Bu dünyaya trafikte ömür törpü-
leyelim diye gelmişiz." cümlesinden öteye
geçmez.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
50RUSINAY 02 KITAPCIGI TÜRKÇE 7 20. 19. Aşağıdakilerden hangisi "Yazılarımda dü- şüncelerimi okuyucuya kanıtlama endişesi ol- madan, okuyucuyla konuşurcasına yazanm." diyen bir yazara ait olabilir? A) Bazı insanlar niçin çok konuşur, hiç düşün- dünüz mü? Ben düşündüm ve şu kaniya ulaştım: Çok konuşan insanlarda genellikle öz güven eksikliği vardır. Bu insanlar, çok konuşarak ortamı kontrol altına almaya ça- lişir: konuşmadığı zaman kontrolün elinden gideceğini düşünür. BT Türk toplumu; kendine özgü bir anlayış ve yaşamı benimsedi ve eski ile yeniyi, gele- neksel ile çağdaşlığı iç içe yaşamaya baş- ladi. Giyimden mimariye kadar uzanan ge- niş bir alanda geçerliliğini koruyan bu yapı; kültürel değerlerimizi de biçimlendirdi. C) Bir roman ne kadar gerçekçi olursa olsun, okur onun bir roman olduğunu bilir. Olay- ların kurgu olduğunun farkındadır. Yazar, çoğu zaman bunun farkında olmaz ve oku- ru kendi hayalleriyle büyülediğini düşünür. Bir yazar için asıl çıkmaz yol budur. D) Fransızların Avrupa'daki diğer uluslardan daha kültürlü olduğu herkesçe bilinir. Söz gelimi Paris'te her taksi şoförü edebiyat- tan anlar oysa Londralı şoförlerin edebile- ceği söz, "Bu dünyaya trafikte ömür törpü- leyelim diye gelmişiz." cümlesinden öteye geçmez.
13. Uzay Çağı. Teknoloji Çağı, Milenyum Çağı vs. yaşa-
dığımız döneme birçok farklı isim verilmektedir. Bu-
nun sebebi ise eskiden insanın aklına, hayaline bile
gelmeyecek teknolojik gelişmelerin bu devirde artik
hayatın normal bir rutini sayılmasından kaynaklıdır.
Peki bu ne kadar olumlu veya ne kadar olumsuz bir
durum? Açıkçası bunu haftalarca, aylarca tartışmak
mümkün. Hatta bunun hakkında sayfalarca kitap.ya-
zılabilir, anlatılabilirde.
Teknoloji elbette oldukça faydalı ve hayatı her alan-
da oldukça kolaylaştıran bir gerçeklik. Günümüzde
bazı teknolojiler ihtiyaç, bazıları ise bir lüks halini al-
mış durumdadır. Mesele teknolojik anlamda telefon
bir ihtiyaç olsa da herkesin elinde en pahalısından
akillı telefonlar olması bir lükstür. Hatta bu öyle bir
lüks ki insanı yemeyip içmeyip o telefonu almaya
zorlayacak nitelikte hastalıklı bir lüks. Bağımlılık de-
recesinde olan bu teknoloji hastalığı artık çığrından
çıkmış durumdadır. Telefonlar sadece bir örnek. Bu
örneği şu zamanda çoğaltmak o kadar kolay ki.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki parça ile aynı
yazı türünü örnekler?
A) O gün hava kapalıydı. İsmet, gün ağarmadan
evden dışarı çıktı. Bir süre amaçsızca sokaklar-
da dolaştı Sonra ana caddeye çıkıp bir bankta
oturdu. İşe geç kalmamak için koşturan insan-
ları ve tramvayları seyretti. Derken yağmur baş-
ladı. İnsanlar islanmamak için sağa sola kaçışır-
ken İsmet olduğu yerde kaldı.
B) Hilal ile Serdar yaklaşık iki yıl önce tanıştı. Başta
mutlu görünüyorlardı. Daha sonra sık sık tartış-
maya başladılar. Tartışmalar zamanla şiddetli
kavgaya dönüştü. Bir yıl önce birbirini deli gibi
seven iki insan adeta düşmana dönüşmüştü.
Tüm bunlara rağmen altı ay gibi kısa bir sürede
önce nişanlanıp sonra evlendiler. Evlenirlerse
düzeleceğini düşündükleri birçok şey daha da
kötüye gitti en sonunda boşandılar.
C) Son dönemlerde bilgisayar bağımlılığı, çağın
en büyük sorunlarından biri oldu. Özellikle okul
çağı çocuklarında bu sorun gün geçtikçe art-
makta. Her gün gelişen teknoloji beraberinde
yeni oyunları getiriyor. Bu durum doğrudan bil-
gisayar başında geçirilen vakti de arttırıyor.
D) Akdeniz Bölgesi'nin çatısını Toros Dağları oluş-
turur. Dağlar bazı yerlerde denize çok sokulur;
kayalık ve az girintili çıkıntılı bir kıyı üzerinde di-
kine iner. Bazı yerlerde ise kıyı çizgisi ile dağ si-
nırları arasına Adana Ovası gibi geniş düzlükler
girer. Bu bölge özelliğini kendine komşu olan ilik
denizden alır. Fakat denizin etkisi yüzey şekille-
rine ve yükseltiye göre değişir.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
13. Uzay Çağı. Teknoloji Çağı, Milenyum Çağı vs. yaşa- dığımız döneme birçok farklı isim verilmektedir. Bu- nun sebebi ise eskiden insanın aklına, hayaline bile gelmeyecek teknolojik gelişmelerin bu devirde artik hayatın normal bir rutini sayılmasından kaynaklıdır. Peki bu ne kadar olumlu veya ne kadar olumsuz bir durum? Açıkçası bunu haftalarca, aylarca tartışmak mümkün. Hatta bunun hakkında sayfalarca kitap.ya- zılabilir, anlatılabilirde. Teknoloji elbette oldukça faydalı ve hayatı her alan- da oldukça kolaylaştıran bir gerçeklik. Günümüzde bazı teknolojiler ihtiyaç, bazıları ise bir lüks halini al- mış durumdadır. Mesele teknolojik anlamda telefon bir ihtiyaç olsa da herkesin elinde en pahalısından akillı telefonlar olması bir lükstür. Hatta bu öyle bir lüks ki insanı yemeyip içmeyip o telefonu almaya zorlayacak nitelikte hastalıklı bir lüks. Bağımlılık de- recesinde olan bu teknoloji hastalığı artık çığrından çıkmış durumdadır. Telefonlar sadece bir örnek. Bu örneği şu zamanda çoğaltmak o kadar kolay ki. Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki parça ile aynı yazı türünü örnekler? A) O gün hava kapalıydı. İsmet, gün ağarmadan evden dışarı çıktı. Bir süre amaçsızca sokaklar- da dolaştı Sonra ana caddeye çıkıp bir bankta oturdu. İşe geç kalmamak için koşturan insan- ları ve tramvayları seyretti. Derken yağmur baş- ladı. İnsanlar islanmamak için sağa sola kaçışır- ken İsmet olduğu yerde kaldı. B) Hilal ile Serdar yaklaşık iki yıl önce tanıştı. Başta mutlu görünüyorlardı. Daha sonra sık sık tartış- maya başladılar. Tartışmalar zamanla şiddetli kavgaya dönüştü. Bir yıl önce birbirini deli gibi seven iki insan adeta düşmana dönüşmüştü. Tüm bunlara rağmen altı ay gibi kısa bir sürede önce nişanlanıp sonra evlendiler. Evlenirlerse düzeleceğini düşündükleri birçok şey daha da kötüye gitti en sonunda boşandılar. C) Son dönemlerde bilgisayar bağımlılığı, çağın en büyük sorunlarından biri oldu. Özellikle okul çağı çocuklarında bu sorun gün geçtikçe art- makta. Her gün gelişen teknoloji beraberinde yeni oyunları getiriyor. Bu durum doğrudan bil- gisayar başında geçirilen vakti de arttırıyor. D) Akdeniz Bölgesi'nin çatısını Toros Dağları oluş- turur. Dağlar bazı yerlerde denize çok sokulur; kayalık ve az girintili çıkıntılı bir kıyı üzerinde di- kine iner. Bazı yerlerde ise kıyı çizgisi ile dağ si- nırları arasına Adana Ovası gibi geniş düzlükler girer. Bu bölge özelliğini kendine komşu olan ilik denizden alır. Fakat denizin etkisi yüzey şekille- rine ve yükseltiye göre değişir.
TÜRKÇE
1 - 2. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Baron Pierre de Coubertin öncülüğünde, 1896 yılında kendi küllerinden doğarak tekrar bir başlangıç yapan
modern olimpiyat oyunları, günümüzde dünyanın en büyük ve en prestijli spor organizasyonu haline gelmiştir.
Dört yılda bir, dünyanın farklı kitasındaki bir kentte düzenlenen bu oyunlara katılan sporcu ve ülke sayısı, her
geçen yıl artmaktadır. 2008 Pekin Olimpiyat Oyunlarına, 205 ülkeden on binin üzerinde sporcu katılmış, kent
oyunlar süresince bir milyona yakın turisti ağırlamıştır. Açılış töreni tüm dünyada dört milyara yakın kişi tarafından
izlenerek gelmiş geçmiş tüm spor organizasyonları arasında izlenme rekoru kırmıştır. Olimpiyatlar düzenlendiği
kente ve ülkeye büyük bir prestijin yanı sıra sponsorlar, reklam ve yayın gelirleri, bilet satışları sayesinde büyük
bir maddi kazanç sağlamıştır. Olimpiyat oyunlarını düzenleyebilmek için her yıl birçok kent aday olmakta,
Uluslararası Olimpiyat Komitesi üyeleri arasında yapılan gizli oylama sonucunda oyunları düzenleyecek kent,
adaylar arasından seçilmektedir.
1. Bu metnin anlatımı için aşağıdakilerden hangsi söylenebilir?
A) Olay içinde yaşatma amacı vardır.
B) Okuyucuya izlenim kazandırmaya çalışılmıştır.
C) Okuyucuyu bir konu hakkında bilgilendirmek amaçlanmıştır.
DI Var olan bir görüşe karşı çıkıp farklı bir görüş kazandırma amacı vardır.
2. Bu metinde kullanılan düşünceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisidir?
A) Örnekleme - Tanımlama
BY Benzetme - Karşılaştırma
Tanık Gösterme - Örnekleme
DJ Sayısal Verilerden yararlanma - Karşılaştırma
3
www.kvayayincilik.com
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
TÜRKÇE 1 - 2. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. Baron Pierre de Coubertin öncülüğünde, 1896 yılında kendi küllerinden doğarak tekrar bir başlangıç yapan modern olimpiyat oyunları, günümüzde dünyanın en büyük ve en prestijli spor organizasyonu haline gelmiştir. Dört yılda bir, dünyanın farklı kitasındaki bir kentte düzenlenen bu oyunlara katılan sporcu ve ülke sayısı, her geçen yıl artmaktadır. 2008 Pekin Olimpiyat Oyunlarına, 205 ülkeden on binin üzerinde sporcu katılmış, kent oyunlar süresince bir milyona yakın turisti ağırlamıştır. Açılış töreni tüm dünyada dört milyara yakın kişi tarafından izlenerek gelmiş geçmiş tüm spor organizasyonları arasında izlenme rekoru kırmıştır. Olimpiyatlar düzenlendiği kente ve ülkeye büyük bir prestijin yanı sıra sponsorlar, reklam ve yayın gelirleri, bilet satışları sayesinde büyük bir maddi kazanç sağlamıştır. Olimpiyat oyunlarını düzenleyebilmek için her yıl birçok kent aday olmakta, Uluslararası Olimpiyat Komitesi üyeleri arasında yapılan gizli oylama sonucunda oyunları düzenleyecek kent, adaylar arasından seçilmektedir. 1. Bu metnin anlatımı için aşağıdakilerden hangsi söylenebilir? A) Olay içinde yaşatma amacı vardır. B) Okuyucuya izlenim kazandırmaya çalışılmıştır. C) Okuyucuyu bir konu hakkında bilgilendirmek amaçlanmıştır. DI Var olan bir görüşe karşı çıkıp farklı bir görüş kazandırma amacı vardır. 2. Bu metinde kullanılan düşünceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisidir? A) Örnekleme - Tanımlama BY Benzetme - Karşılaştırma Tanık Gösterme - Örnekleme DJ Sayısal Verilerden yararlanma - Karşılaştırma 3 www.kvayayincilik.com
13. Eskicide saç sakal dağınık, göğüs bağır açık, pantolonu dizlerinden yamalı, dişleri eksik ve suratı sarı, sapsariy-
di; gözlerinin akına kadar sarydı. Türkçe bildiği ve İstanbul taraflarından geldiği için Hasan, onun sadece işine
değil, yüzüne de dikkatle bakmıştı
. Göğsünün ortasında tıpkı çenesindeki sakali andıran kırçıl, seyrek bir tutam
kil vardı.
Bu metnin olay, yer, zaman, şahıs ve varlık kadrosuyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Şahsın fiziksel özellikleri hakkında bilgi verilmiştir.
GENEL DENEME 1
B) Yer unsuru ayrıntılarıyla betimlenmiştir.
C) Belirgin bir zaman unsuru yoktur.
D) Olaya ve betimlemeye dayalı bir anlatım vardır.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
13. Eskicide saç sakal dağınık, göğüs bağır açık, pantolonu dizlerinden yamalı, dişleri eksik ve suratı sarı, sapsariy- di; gözlerinin akına kadar sarydı. Türkçe bildiği ve İstanbul taraflarından geldiği için Hasan, onun sadece işine değil, yüzüne de dikkatle bakmıştı . Göğsünün ortasında tıpkı çenesindeki sakali andıran kırçıl, seyrek bir tutam kil vardı. Bu metnin olay, yer, zaman, şahıs ve varlık kadrosuyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Şahsın fiziksel özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. GENEL DENEME 1 B) Yer unsuru ayrıntılarıyla betimlenmiştir. C) Belirgin bir zaman unsuru yoktur. D) Olaya ve betimlemeye dayalı bir anlatım vardır.
5.
Ahmet Hamdi Tanpınar (23 Haziran 1901, Istanbul - 24 Ocak 1962, Istanbul); Türk şair, romanci,
deneme yazan, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve akademisyendir. Cumhuriyet neslinin ilk öğretmen-
lerinden olan Ahmet Hamdi Tanpınar, "Bursa'da Zaman" şiiri ile geniş bir okuyucu kitlesi tarafın-
dan tanınmış bir şairdir. Şiir, hikâye, roman, deneme, makale, edebiyat tarihi gibi birçok türe
yönelen Tanpınar, "Yirmi Beş Senenin Misralan" adı altında beş yazılık bir deneme serisi de
yayımlamıştır. 19. Yüzyıl Türk Edebiyatı Tarihi" adlı eseri edebiyat tarihi açısından çok önemlidir.
Hayatı boyunca çeşitli edebi faaliyetlerde bulunan Tanpınar, Yahya Kemal ile ilgili çalışmaların
öncüsü olmuştur.
Bu metin yazıda geçen kişinin kendisi tarafından yazılmış olsaydı metnin türü aşağıdakilerden hangisi olurdu?
A) Günlük
B) Biyografi
C) Gezi yazısı
D) Otobiyografi
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
5. Ahmet Hamdi Tanpınar (23 Haziran 1901, Istanbul - 24 Ocak 1962, Istanbul); Türk şair, romanci, deneme yazan, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve akademisyendir. Cumhuriyet neslinin ilk öğretmen- lerinden olan Ahmet Hamdi Tanpınar, "Bursa'da Zaman" şiiri ile geniş bir okuyucu kitlesi tarafın- dan tanınmış bir şairdir. Şiir, hikâye, roman, deneme, makale, edebiyat tarihi gibi birçok türe yönelen Tanpınar, "Yirmi Beş Senenin Misralan" adı altında beş yazılık bir deneme serisi de yayımlamıştır. 19. Yüzyıl Türk Edebiyatı Tarihi" adlı eseri edebiyat tarihi açısından çok önemlidir. Hayatı boyunca çeşitli edebi faaliyetlerde bulunan Tanpınar, Yahya Kemal ile ilgili çalışmaların öncüsü olmuştur. Bu metin yazıda geçen kişinin kendisi tarafından yazılmış olsaydı metnin türü aşağıdakilerden hangisi olurdu? A) Günlük B) Biyografi C) Gezi yazısı D) Otobiyografi
7. Dilinin kıymetini bilmeyen bir nesli ben ne yapayım? Ana sütü gibi helal olan ana dilim, türlü yozlaşma savaşlarıyla mi uğraşsın
yoksa kıymet bilmez bir nesille kan mı kaybetsin? Yok, yok sadece bu çocukların suçu olamaz. Suç bizde. Demek ki dilin kut-
sallığını bu çocuklara anlatamadık.
derene
Aşağıdakilerden hangisi bu metinle özdeş türde yazılmıştır?
A) Dilin önemi üzerine türlü konuşmalar yapılabilir ama dili yaşatacak ve koruyacak olan alttan gelen nesildir. Peki, bu konuda
siz ne düşünüyorsunuz? Evet, size katılıyorum. Bunun yanında yeni moda sözcükleri kullanan tüm yaştan insanlar da beni
korkutuyor.
B) Anne karnında başlar insanın dil ile birlikteliği. Daha sonra baldan tatlı ninnilerle devam eder. Masallar ve ezgili sözler dün-
yasında dilin zevkine dalınır. Evet, ben bu dili yani ana dilimi seviyorum. Ona zarar verecek olan herkesin de karşısındayım.
C) Yezi, toplumsal bir sözleşme ile var edilen semboller bütünüdür. Toplum, kendi hafızasından süzdüğü dili, bu sembollerle
kâğıda aktarır. Bu noktada alfabeler oluşur. Türklerin milli alfabesi ise Göktürk alfabesidir.
D) Türkçede oyuncak bebek anlamına gelen kukla; bugün Anadolu'da yaşayan korçak, kudurcuk, kaburcuk, koğurcak, kavir-
çak, lubet, gibi isimlerle yaşayan kukla seyirlik oyunlarının en eskilerindendir. "Korkolçak", "Çadır hayal" (ipli kukla) adı ile
yaşayan kukla Orta Asya'da da aynı isimle yaşatılmakta ve Orta Asya'dan getirildiği sanılmaktadır.
5
Diğer sayfaya geçiniz. G
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
7. Dilinin kıymetini bilmeyen bir nesli ben ne yapayım? Ana sütü gibi helal olan ana dilim, türlü yozlaşma savaşlarıyla mi uğraşsın yoksa kıymet bilmez bir nesille kan mı kaybetsin? Yok, yok sadece bu çocukların suçu olamaz. Suç bizde. Demek ki dilin kut- sallığını bu çocuklara anlatamadık. derene Aşağıdakilerden hangisi bu metinle özdeş türde yazılmıştır? A) Dilin önemi üzerine türlü konuşmalar yapılabilir ama dili yaşatacak ve koruyacak olan alttan gelen nesildir. Peki, bu konuda siz ne düşünüyorsunuz? Evet, size katılıyorum. Bunun yanında yeni moda sözcükleri kullanan tüm yaştan insanlar da beni korkutuyor. B) Anne karnında başlar insanın dil ile birlikteliği. Daha sonra baldan tatlı ninnilerle devam eder. Masallar ve ezgili sözler dün- yasında dilin zevkine dalınır. Evet, ben bu dili yani ana dilimi seviyorum. Ona zarar verecek olan herkesin de karşısındayım. C) Yezi, toplumsal bir sözleşme ile var edilen semboller bütünüdür. Toplum, kendi hafızasından süzdüğü dili, bu sembollerle kâğıda aktarır. Bu noktada alfabeler oluşur. Türklerin milli alfabesi ise Göktürk alfabesidir. D) Türkçede oyuncak bebek anlamına gelen kukla; bugün Anadolu'da yaşayan korçak, kudurcuk, kaburcuk, koğurcak, kavir- çak, lubet, gibi isimlerle yaşayan kukla seyirlik oyunlarının en eskilerindendir. "Korkolçak", "Çadır hayal" (ipli kukla) adı ile yaşayan kukla Orta Asya'da da aynı isimle yaşatılmakta ve Orta Asya'dan getirildiği sanılmaktadır. 5 Diğer sayfaya geçiniz. G
Anne-Kızım hadi hazırlan da çıkalım artık.
Sevgi-Tamam anne, geldim.
og bab min
Anne-Kızım iki saattir aynı şeyi söylüyorsun, insanları bekletmek ayıp olur.
Diamos
Sevgi-Haklısın anne, geldim.
Ankara Kalesi, telsiz direkleri ve bir tünel... Yanm dakika karanlık. Ankara geride kaldı. Bu yol, bütün bozkın geçer.
Karadeniz'e dek ulaşır. Ismet Paşa yıllardır fikir döktü, ray döşedi. Şimdi ben, bu ray üstünden fikir taşıyan kültür
savaşının zırhli trenine yetişmek için kilometrelerin sekişini sayıyorum. Tren yolunda... Gezici eğitim sergisi Kırık.
kale istasyonunda...
***********************
.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
Anne-Kızım hadi hazırlan da çıkalım artık. Sevgi-Tamam anne, geldim. og bab min Anne-Kızım iki saattir aynı şeyi söylüyorsun, insanları bekletmek ayıp olur. Diamos Sevgi-Haklısın anne, geldim. Ankara Kalesi, telsiz direkleri ve bir tünel... Yanm dakika karanlık. Ankara geride kaldı. Bu yol, bütün bozkın geçer. Karadeniz'e dek ulaşır. Ismet Paşa yıllardır fikir döktü, ray döşedi. Şimdi ben, bu ray üstünden fikir taşıyan kültür savaşının zırhli trenine yetişmek için kilometrelerin sekişini sayıyorum. Tren yolunda... Gezici eğitim sergisi Kırık. kale istasyonunda... *********************** .
6. İlhan Geçer'in şiir anlayışıyla ilgili bazı bilgiler şunlardır:
1. Yaşamı olumsuzluklarıyla birlikte kabul etmenin gerekliliğine sıkça vurgu yapmıştır.
II. İç dünyasını kaplayan umutsuzluk, şiirlerinde yer alan mekânları karamsar bir bakış açısıyla ele al
masına neden olmuştur.
III. Şiirlerinde arkada kalan hayat, tükenen ve zamanın etkisiyle yok olan bir şey değildir; aksine yeniyi
aydınlatan bir olgudur.
Bu bilgileri en iyi örnekleyen dizeler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
I
Il
A) Geçmiş zamanlardan kalan aydınlık
Apek gecelerine iner sel gibi
Yıldızların koynunda erir yalnızlık
Yeşil rengi bir darbimesel (atasözü) gibi
Bak sevdiğimiz şarkılar da susmuş
Yitirmiş sevincini yıldızlar bile
Artık bu şehrin sokakları da bomboş
En cömert vaktindeki bahar bile nafile
Hayal ettiklerimiz
Yıldızlarda asılı
Hayatı buruk lezzetiyle sevdik hasılı
Hayal ettiklerimiz
Yıldızlarda asılı
Hayatı buruk lezzetiyle sevdik hasılı
Bak sevdiğimiz şarkılar da susmuş
Yitirmiş sevincini yıldızlar bile
Artık bu şehrin sokakları da bomboş
En cömert vaktindeki bahar bile nafile
Geçmiş zamanlardan kalan aydınlık
Ipek gecelerine iner sel gibi
Yıldızların koynunda erir yalnızlık
Yeşil rengi bir darbimesel (atasözü) gibi
C) Geçmiş zamanlardan kalan aydınlık
Ipek gecelerine iner sel gibi
Yıldızların koynunda erir yalnızlık
Yeşil rengi bir darbimesel (atasözü) gibi
Hayal ettiklerimiz
Yıldızlarda asili
Hayatı buruk lezzetiyle sevdik hasılı
Bak sevdiğimiz şarkılar da susmuş
Yitirmiş sevincini yıldızlar bile
Artık bu şehrin sokakları da bomboş
En cömert vaktindeki bahar bile nafile
Hayal ettiklerimiz
Yıldızlarda asili
Hayatı buruk lezzetiyle sevdik hasılı
Geçmiş zamanlardan kalan aydınlık
Ipek gecelerine iner sel gibi
Yıldızların koynunda erir yalnızlık
(atasözü) gibi
Bak sevdiğimiz şarkılar da susmuş
Yitirmiş sevincini yıldızlar bile
Artık bu şehrin sokakları da bomboş
En cömert vaktindeki bahar bile nafile
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
6. İlhan Geçer'in şiir anlayışıyla ilgili bazı bilgiler şunlardır: 1. Yaşamı olumsuzluklarıyla birlikte kabul etmenin gerekliliğine sıkça vurgu yapmıştır. II. İç dünyasını kaplayan umutsuzluk, şiirlerinde yer alan mekânları karamsar bir bakış açısıyla ele al masına neden olmuştur. III. Şiirlerinde arkada kalan hayat, tükenen ve zamanın etkisiyle yok olan bir şey değildir; aksine yeniyi aydınlatan bir olgudur. Bu bilgileri en iyi örnekleyen dizeler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? I Il A) Geçmiş zamanlardan kalan aydınlık Apek gecelerine iner sel gibi Yıldızların koynunda erir yalnızlık Yeşil rengi bir darbimesel (atasözü) gibi Bak sevdiğimiz şarkılar da susmuş Yitirmiş sevincini yıldızlar bile Artık bu şehrin sokakları da bomboş En cömert vaktindeki bahar bile nafile Hayal ettiklerimiz Yıldızlarda asılı Hayatı buruk lezzetiyle sevdik hasılı Hayal ettiklerimiz Yıldızlarda asılı Hayatı buruk lezzetiyle sevdik hasılı Bak sevdiğimiz şarkılar da susmuş Yitirmiş sevincini yıldızlar bile Artık bu şehrin sokakları da bomboş En cömert vaktindeki bahar bile nafile Geçmiş zamanlardan kalan aydınlık Ipek gecelerine iner sel gibi Yıldızların koynunda erir yalnızlık Yeşil rengi bir darbimesel (atasözü) gibi C) Geçmiş zamanlardan kalan aydınlık Ipek gecelerine iner sel gibi Yıldızların koynunda erir yalnızlık Yeşil rengi bir darbimesel (atasözü) gibi Hayal ettiklerimiz Yıldızlarda asili Hayatı buruk lezzetiyle sevdik hasılı Bak sevdiğimiz şarkılar da susmuş Yitirmiş sevincini yıldızlar bile Artık bu şehrin sokakları da bomboş En cömert vaktindeki bahar bile nafile Hayal ettiklerimiz Yıldızlarda asili Hayatı buruk lezzetiyle sevdik hasılı Geçmiş zamanlardan kalan aydınlık Ipek gecelerine iner sel gibi Yıldızların koynunda erir yalnızlık (atasözü) gibi Bak sevdiğimiz şarkılar da susmuş Yitirmiş sevincini yıldızlar bile Artık bu şehrin sokakları da bomboş En cömert vaktindeki bahar bile nafile
6. Deneme; bir konu üzerinde yazarın kesin yargılara varmadan, fikirlerini kanıtlama amacı gütmeden, kişisel görüşlerini kendi-
siyle konuşuyormuş ifade ettiği yazı türüdür.
Aşağıdakilerin hangisi bu açıklamayı örneklendiren bir metindir?
A) Bir insanı hayatının belli dönemine bakarak yargılamak bize doğru gelir. Bizim gibi düşünmeyen herkes kötüdür anlayi-
şından bir türlü kurtaramıyoruz kendimizi. Kendi düşüncemizin doğruluğundan o kadar eminiz ki başkaları hep yanlış do-
şünür. Bu anlayıştan bir an önce kurtulmak gerekir. Aksi takdirde yanımızdaki birçok doğruyu, iyiyi, güzeli görmekten ken-
dimizi mahrum bırakırız.
B) Beynin bir bilgi işlemi sistemi olduğunu düşünülür. Ancak duygu, motivasyon, korku ve ümit gibi unsurlardan yoksun bir
beyin düşünülemez. Yoğun duygular belirli uyarılara verilen, ölçülebilir fiziksel tepkilerdir. Korkuya eşlik eden şiddetlenen
kalp atışları ve ter;
kedi ile karşı karşıya kalan farenin donup kalması, öfke ile kaslardaki gerilmenin artması bunlara iyi
bir örnektir.
C) Türklerin ekonomik hayatında panayır adıyla yer alan bölgesel pazarların tarihi oldukça eskidir. Panayır kelimesi, Yunan-
ea Penegyris kelimesinden gelmekte olup sözlük anlamı "Bir yerde belirli zamanda kurulan pazar" olarak açıklanmakta-
dır. Tarihte ilk yerleşimlerin kurulduğu Truva, Kalkamış Çatalhöyük'te bulunan tabletlere bakılırsa önemli ticaret, antrepo
ve fuar yeri olarak görülmektedir.
Epey oluyor. Baharın bu soğuk günlerinde, şu devam eden kıştan bir buz gibi gece hatırıma geliyor. O zamanlar daha
bahardan haber bile yoktu. Şimdi ne kadar olsa sisin ve yağmurun hatta soğuğun içinde insanı şaşırtan ve başını dön-
düren bir koku var. O zamanlar daha Camlı Köşk'ün camlarını ve hanende ilanlarının mavi ışığını üşüterek geçen buz
gibi bir rüzgâr esiyordu.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
6. Deneme; bir konu üzerinde yazarın kesin yargılara varmadan, fikirlerini kanıtlama amacı gütmeden, kişisel görüşlerini kendi- siyle konuşuyormuş ifade ettiği yazı türüdür. Aşağıdakilerin hangisi bu açıklamayı örneklendiren bir metindir? A) Bir insanı hayatının belli dönemine bakarak yargılamak bize doğru gelir. Bizim gibi düşünmeyen herkes kötüdür anlayi- şından bir türlü kurtaramıyoruz kendimizi. Kendi düşüncemizin doğruluğundan o kadar eminiz ki başkaları hep yanlış do- şünür. Bu anlayıştan bir an önce kurtulmak gerekir. Aksi takdirde yanımızdaki birçok doğruyu, iyiyi, güzeli görmekten ken- dimizi mahrum bırakırız. B) Beynin bir bilgi işlemi sistemi olduğunu düşünülür. Ancak duygu, motivasyon, korku ve ümit gibi unsurlardan yoksun bir beyin düşünülemez. Yoğun duygular belirli uyarılara verilen, ölçülebilir fiziksel tepkilerdir. Korkuya eşlik eden şiddetlenen kalp atışları ve ter; kedi ile karşı karşıya kalan farenin donup kalması, öfke ile kaslardaki gerilmenin artması bunlara iyi bir örnektir. C) Türklerin ekonomik hayatında panayır adıyla yer alan bölgesel pazarların tarihi oldukça eskidir. Panayır kelimesi, Yunan- ea Penegyris kelimesinden gelmekte olup sözlük anlamı "Bir yerde belirli zamanda kurulan pazar" olarak açıklanmakta- dır. Tarihte ilk yerleşimlerin kurulduğu Truva, Kalkamış Çatalhöyük'te bulunan tabletlere bakılırsa önemli ticaret, antrepo ve fuar yeri olarak görülmektedir. Epey oluyor. Baharın bu soğuk günlerinde, şu devam eden kıştan bir buz gibi gece hatırıma geliyor. O zamanlar daha bahardan haber bile yoktu. Şimdi ne kadar olsa sisin ve yağmurun hatta soğuğun içinde insanı şaşırtan ve başını dön- düren bir koku var. O zamanlar daha Camlı Köşk'ün camlarını ve hanende ilanlarının mavi ışığını üşüterek geçen buz gibi bir rüzgâr esiyordu.
12. Uçun Kuşlar uçun, doğduğum yere
Şimdi dağlarında mor sümbül vardır
Ormanlar koynunda bir serin dere
Dikenler içinde sarı gül vardır
Bu dizelerde işlenen tema aşağıdakiler-
den hangisidir?
Mutsuzluk
C Doğa
Özlem
N) Yalnızlık
SİNAN KUZUCU
6
YAYINLARI
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
12. Uçun Kuşlar uçun, doğduğum yere Şimdi dağlarında mor sümbül vardır Ormanlar koynunda bir serin dere Dikenler içinde sarı gül vardır Bu dizelerde işlenen tema aşağıdakiler- den hangisidir? Mutsuzluk C Doğa Özlem N) Yalnızlık SİNAN KUZUCU 6 YAYINLARI
20 Makale belirli bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı türüne
denit. Gazete, dergi ve internette yayımlanır. Ayrıca herhangi gerçeği açıklığa kavuşturmak, bir
konuda görüş ve tezler ortaya koymak ve bir hipotezi savunmak gibi amaçları vardır.
Buna göre
Tarçın, antioksidan içeriği en yüksek olan baharat türlerinden bir tanesidir. En güçlü antiok-
sidanlar arasında yer alan flavonoidler, polifenol ve fenolik asit tarçında bol miktarda yer alır.
B4 bileşenler vücutta serbest radikallerin oluşumunu önleyerek hücreleri bazı hasarlara karşı
Horur. Bu sayede hemen hemen tüm kanser türlerine karşı önemli bir koruma sağlar.
II. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) 2019 yılının, gezegenimizin en sicak ikinci yılı
olarak kaydedildiğini duyurdu. Daha önce Pasifik Okyanusu'nda deniz yüzeyi sıcaklığının yük-
selmesiyle oluşan "El Nino" hava olaylarının yaşandığı 2016, en sıcak yıl olarak belirlenmişti.
Dunya Meteoroloji Örgütünün yayımladığı açıklamaya göreyse geçtiğimiz 10 yıl, dünya tarihin-
deki en sicak 10 yıl olarak belirlendi.
III. Hiçbir mutluluk, işini severek yapan bir adamın gönül huzuruna erişemez. Bertrand Russell,
"Sanat Yolu" adlı kitabında, insana mutluluk veren şeyler arasında sayar işi. Adi ne olursa olsun,
duvar ustalığı, baca temizliği, sunuculuk yahut yazarlık... O işin yararına, ciddiyetine inanıyorsa
insan, göz alıcı nice meslekler ve işler aklının ucundan bile geçmez, aldırmaz onlara.
metinlerinden hangileri makale türünden alınmıştır?
A) Yalniz I.
B) Yalnız II.
C) I ve II.
D) I ve Hl.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
20 Makale belirli bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı türüne denit. Gazete, dergi ve internette yayımlanır. Ayrıca herhangi gerçeği açıklığa kavuşturmak, bir konuda görüş ve tezler ortaya koymak ve bir hipotezi savunmak gibi amaçları vardır. Buna göre Tarçın, antioksidan içeriği en yüksek olan baharat türlerinden bir tanesidir. En güçlü antiok- sidanlar arasında yer alan flavonoidler, polifenol ve fenolik asit tarçında bol miktarda yer alır. B4 bileşenler vücutta serbest radikallerin oluşumunu önleyerek hücreleri bazı hasarlara karşı Horur. Bu sayede hemen hemen tüm kanser türlerine karşı önemli bir koruma sağlar. II. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) 2019 yılının, gezegenimizin en sicak ikinci yılı olarak kaydedildiğini duyurdu. Daha önce Pasifik Okyanusu'nda deniz yüzeyi sıcaklığının yük- selmesiyle oluşan "El Nino" hava olaylarının yaşandığı 2016, en sıcak yıl olarak belirlenmişti. Dunya Meteoroloji Örgütünün yayımladığı açıklamaya göreyse geçtiğimiz 10 yıl, dünya tarihin- deki en sicak 10 yıl olarak belirlendi. III. Hiçbir mutluluk, işini severek yapan bir adamın gönül huzuruna erişemez. Bertrand Russell, "Sanat Yolu" adlı kitabında, insana mutluluk veren şeyler arasında sayar işi. Adi ne olursa olsun, duvar ustalığı, baca temizliği, sunuculuk yahut yazarlık... O işin yararına, ciddiyetine inanıyorsa insan, göz alıcı nice meslekler ve işler aklının ucundan bile geçmez, aldırmaz onlara. metinlerinden hangileri makale türünden alınmıştır? A) Yalniz I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) I ve Hl.
ark
1. Neşet Ertaş, şiirlerinde çok çeşitli bireysel ve toplumsal konuları dile getirmiştir. Bunlardan en
dikkati çekenler aşk, Jurbel, özlem ölüm gibi başlıklarda toplayabiliriz.
Neşet Ertaş'a ait aşağıdaki dörtlüklerden hangisi, bu metinde sözü edilen konulardan biriy.
le ilişkilendirilemez?
A) Şu garip halimden bilen işveli nazlim
Gönlüm hep seni arıyor neredesin sen
Tatloillim, güler yüzlüm, ey ceylan gözlüm
Gönlüm hep seni arıyor neredesin sen
B Gurbete gideni de gelmez diyorlar
Akar gözyaşları dinmez diyorlar
Öksüzlet murada ermez diyorlar
Işte benim nazlı yârim gelmedi
C) Ana vatanımsın baba yurdumsu"
Ozanlar diyar eirih Kırşehir
Uzak kaldım gurbet elde derdimsin
Hasretin bağrımda derin Kırşehir
D) Garibim dünyada gülmedi yüzum
Kahretti ağladı her iki gözüm
Kadere, talihe, feleğe sözüm
Ölmeden kefenim diktirdi bana
2. Tüm dizelerin sonunda son hon.
gerbut
guite
ölin
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
ark 1. Neşet Ertaş, şiirlerinde çok çeşitli bireysel ve toplumsal konuları dile getirmiştir. Bunlardan en dikkati çekenler aşk, Jurbel, özlem ölüm gibi başlıklarda toplayabiliriz. Neşet Ertaş'a ait aşağıdaki dörtlüklerden hangisi, bu metinde sözü edilen konulardan biriy. le ilişkilendirilemez? A) Şu garip halimden bilen işveli nazlim Gönlüm hep seni arıyor neredesin sen Tatloillim, güler yüzlüm, ey ceylan gözlüm Gönlüm hep seni arıyor neredesin sen B Gurbete gideni de gelmez diyorlar Akar gözyaşları dinmez diyorlar Öksüzlet murada ermez diyorlar Işte benim nazlı yârim gelmedi C) Ana vatanımsın baba yurdumsu" Ozanlar diyar eirih Kırşehir Uzak kaldım gurbet elde derdimsin Hasretin bağrımda derin Kırşehir D) Garibim dünyada gülmedi yüzum Kahretti ağladı her iki gözüm Kadere, talihe, feleğe sözüm Ölmeden kefenim diktirdi bana 2. Tüm dizelerin sonunda son hon. gerbut guite ölin
7.
5.
Gulmeye alışmak deyip geçmeyiniz. İkinci Cihan
Harbi'nden önce, belki de Birinci Cihan Harbi'nin
yarattığı ruh hâli yüzünden Avrupa'da bazı milletler
çok az güldüklerini fark etmişlerdi. Âdeta neşe azal-
mış, insanlar fazlasıyla somurtur olmuşlardı. Bunun
en çok Macarlar farkına varmışlar ve hatırımda kal-
dığına göre Budapeşte şehrinde insanlara gülmeyi
öğreten bir mektep açmışlar. O zaman bu mektebe
pek çok öğrenci yazılmış; özel olarak yetiştirilmiş
hocalar gülmeyi ya öğrenmemiş veya unutmuş olan
yaşlı başlı öğrencilerine hayatın türlü hadiseleri kar-
şısında evlerinde, çalıştıkları yerlerde, kulüplerde
hatta eğlence yerlerinde nasıl güleceklerini öğret-
mişler.
Bu metinle ilgili aşağıdaki açıklamalardan han-
gisi doğrudur?
AX Bir kişinin başından geçen olaylar, yer ve zaman
belirtilerek aktarılmıştır.
Fikirler, kanıtlama amacı güdülmeden kişisel bir
üslupla ifade edilmiştir.
Gerçekleşmesi mümkün olmayan olaylar abar-
tılarak anlatılmıştır.
Dy Okuyucuyu bir konuda ikna etmek amacıyla ya-
zılmıştır.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
7. 5. Gulmeye alışmak deyip geçmeyiniz. İkinci Cihan Harbi'nden önce, belki de Birinci Cihan Harbi'nin yarattığı ruh hâli yüzünden Avrupa'da bazı milletler çok az güldüklerini fark etmişlerdi. Âdeta neşe azal- mış, insanlar fazlasıyla somurtur olmuşlardı. Bunun en çok Macarlar farkına varmışlar ve hatırımda kal- dığına göre Budapeşte şehrinde insanlara gülmeyi öğreten bir mektep açmışlar. O zaman bu mektebe pek çok öğrenci yazılmış; özel olarak yetiştirilmiş hocalar gülmeyi ya öğrenmemiş veya unutmuş olan yaşlı başlı öğrencilerine hayatın türlü hadiseleri kar- şısında evlerinde, çalıştıkları yerlerde, kulüplerde hatta eğlence yerlerinde nasıl güleceklerini öğret- mişler. Bu metinle ilgili aşağıdaki açıklamalardan han- gisi doğrudur? AX Bir kişinin başından geçen olaylar, yer ve zaman belirtilerek aktarılmıştır. Fikirler, kanıtlama amacı güdülmeden kişisel bir üslupla ifade edilmiştir. Gerçekleşmesi mümkün olmayan olaylar abar- tılarak anlatılmıştır. Dy Okuyucuyu bir konuda ikna etmek amacıyla ya- zılmıştır.
28.
25. Küçürek hikâye; az sayıda kelimeyle yoğun anlamlar aktarma gücüne sahip, mesaj kaygısı taşımayan, yalnızca bir anın
saptaması olan anlatılardır.
Bu açıklamaya göre,
I. Küçükken her tarafta "Suyu Koruyun, İdareli Kullanın" yazan afişler vardı. Televizyon ve radyolar sık sık bu konu-
yu gündeme getirir, insanları uyarırdı. Ama hiç kimse bu ikazlara aldırış etmezdi. Şimdi büyüdük, suyun sonsuza
kadar yetmeyeceğini anladık.
II. Ağaç dikmekle meşgul, yaşlı birine sorarlar:
-
Diktiğin ağaçların meyvesinfi büyük ihtimalle yiyemeyeceksin, o hâlde ne diye ağaç dikmekle uğraşıyorsun?
Yaşlı adam:
Bizden evvelkilerin ağaçlarının meyvesini biz yedik, bizim diktiklerimizin meyvesini de bizden sonrakiler yesin
diye uğraşıyorum.
III. Sadece kemanını vermedim... Yıllar sonra yeğenine armağan ettim. O da öğrenememiş doğru dürüst, evlerinin bir
duvarına asmış. Ben zaten hiç beceremedim... Hiçbir şey... İç yangını anılara yol açmaktan başka.
metinlerinden hangileri küçürek hikâye örneğidir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve II
D) II ve III
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
28. 25. Küçürek hikâye; az sayıda kelimeyle yoğun anlamlar aktarma gücüne sahip, mesaj kaygısı taşımayan, yalnızca bir anın saptaması olan anlatılardır. Bu açıklamaya göre, I. Küçükken her tarafta "Suyu Koruyun, İdareli Kullanın" yazan afişler vardı. Televizyon ve radyolar sık sık bu konu- yu gündeme getirir, insanları uyarırdı. Ama hiç kimse bu ikazlara aldırış etmezdi. Şimdi büyüdük, suyun sonsuza kadar yetmeyeceğini anladık. II. Ağaç dikmekle meşgul, yaşlı birine sorarlar: - Diktiğin ağaçların meyvesinfi büyük ihtimalle yiyemeyeceksin, o hâlde ne diye ağaç dikmekle uğraşıyorsun? Yaşlı adam: Bizden evvelkilerin ağaçlarının meyvesini biz yedik, bizim diktiklerimizin meyvesini de bizden sonrakiler yesin diye uğraşıyorum. III. Sadece kemanını vermedim... Yıllar sonra yeğenine armağan ettim. O da öğrenememiş doğru dürüst, evlerinin bir duvarına asmış. Ben zaten hiç beceremedim... Hiçbir şey... İç yangını anılara yol açmaktan başka. metinlerinden hangileri küçürek hikâye örneğidir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III
18. Ferhan Öğretmen, yazma atölyesinde öğrencilerden açıklamaları verilmiş metin türlerine örnek paragraf-
lar yazmasını istemiştir.
6666
666
6 6 6 6 6 6
1. Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olan olayların anlatıldığı; serim, düğüm, çözüm bölümlerin-
den oluşan ve kahraman çevresinde olayların cereyan ettiği metinlerdir.
2. Belirli bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı türüdür.
3. Bir kişinin yaşamında önemli kesitleri aradan belli bir zaman geçtikten sonra anlatmasına daya-
nan bir yazı türüdür.
4. Kanıtlama ihtiyacı duymadan herhangi bir kişinin yorum ve düşüncelerini aktarmasına dayanan
bu türde konu sınırlaması da yoktur.
Rasim bu açıklamalara uygun doğru paragraflar yazmış ve öğretmene teslim etmiştir.
Buna göre paragraflardan hangisi Rasim'in yazdığı metinlerden biri olamaz?
A) İklim, etkisi en az 30 yıl gözlemlenebilen hava koşullarını ifade eder. Yani hava durumu gibi kısa süre-
de gerçekleşen hava olayları değildir. Ayrıca geniş bölgelerde etkisini gösterir. Bu geniş bölgelerdeki
sıcaklık, nem, yağış gibi hava koşullarının yıllarca yapılan ölçümlerinin ortalaması iklimdir. İklimle ilgili
çalışmalar yapan bilim dalına iklim bilimi ya da klimatoloji, bilim insanlarınaysa iklim bilimci ya da kli-
matolog denir.
B) Her sabah Muzoların eskiden gecekondularının olduğu yerin önünden geçip işime gidiyorum. Hava
güzelse Taşköprü'yü yürüyerek geçerim. Taşköprü'nün girişinde tarak, ayna, tespih satan adamı geçip
simitçinin tablasından yükselen kokular başımı döndürürken mis gibi kokunun cazibesine gözlerimi
kapatıyorum. Kiloya dikkat etmek lazım. Az ilerde martılara bayat ekmek atanlar var.
İstanbul, büyük mimari eserlerinin olduğu kadar küçük köşelerin, sürpriz peyzajların da şehridir. Bun-
ar; şehrin mahremiyetinde âdeta eriyip ona karışmış hissi veren küçük camiler, medreseler, büyüklerin
yanında en mütevazı nispetlerine indirilmiş çeşmelerdir Birdenbire hiç beklemediğiniz bir yerde mer-
mer bir çeşme aynası veya kapı çerçevesi, iyi yontulmuş taştan beyaz bir duvar size gülümser.
D) Ölümünden evvel son radyografisini yapan Doktor Tarık Temel, filmin çekilebilmesi için Atatürk'ten
sandalyeye oturmasını rica etmiş. Atatürk de bildiğimiz gibi sandalyeye oturmuş. Bunun üzerine dok-
tor, "Olmadı Paşa'm, ricam ata biner gibi oturmanızdı." demiş. Atatürk de "Ata biner gibi... Ata biner
gibi..." diye kendi kendine mırıldanarak filmin çekilmesine en müsait olan vaziyeti almış.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
18. Ferhan Öğretmen, yazma atölyesinde öğrencilerden açıklamaları verilmiş metin türlerine örnek paragraf- lar yazmasını istemiştir. 6666 666 6 6 6 6 6 6 1. Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olan olayların anlatıldığı; serim, düğüm, çözüm bölümlerin- den oluşan ve kahraman çevresinde olayların cereyan ettiği metinlerdir. 2. Belirli bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı türüdür. 3. Bir kişinin yaşamında önemli kesitleri aradan belli bir zaman geçtikten sonra anlatmasına daya- nan bir yazı türüdür. 4. Kanıtlama ihtiyacı duymadan herhangi bir kişinin yorum ve düşüncelerini aktarmasına dayanan bu türde konu sınırlaması da yoktur. Rasim bu açıklamalara uygun doğru paragraflar yazmış ve öğretmene teslim etmiştir. Buna göre paragraflardan hangisi Rasim'in yazdığı metinlerden biri olamaz? A) İklim, etkisi en az 30 yıl gözlemlenebilen hava koşullarını ifade eder. Yani hava durumu gibi kısa süre- de gerçekleşen hava olayları değildir. Ayrıca geniş bölgelerde etkisini gösterir. Bu geniş bölgelerdeki sıcaklık, nem, yağış gibi hava koşullarının yıllarca yapılan ölçümlerinin ortalaması iklimdir. İklimle ilgili çalışmalar yapan bilim dalına iklim bilimi ya da klimatoloji, bilim insanlarınaysa iklim bilimci ya da kli- matolog denir. B) Her sabah Muzoların eskiden gecekondularının olduğu yerin önünden geçip işime gidiyorum. Hava güzelse Taşköprü'yü yürüyerek geçerim. Taşköprü'nün girişinde tarak, ayna, tespih satan adamı geçip simitçinin tablasından yükselen kokular başımı döndürürken mis gibi kokunun cazibesine gözlerimi kapatıyorum. Kiloya dikkat etmek lazım. Az ilerde martılara bayat ekmek atanlar var. İstanbul, büyük mimari eserlerinin olduğu kadar küçük köşelerin, sürpriz peyzajların da şehridir. Bun- ar; şehrin mahremiyetinde âdeta eriyip ona karışmış hissi veren küçük camiler, medreseler, büyüklerin yanında en mütevazı nispetlerine indirilmiş çeşmelerdir Birdenbire hiç beklemediğiniz bir yerde mer- mer bir çeşme aynası veya kapı çerçevesi, iyi yontulmuş taştan beyaz bir duvar size gülümser. D) Ölümünden evvel son radyografisini yapan Doktor Tarık Temel, filmin çekilebilmesi için Atatürk'ten sandalyeye oturmasını rica etmiş. Atatürk de bildiğimiz gibi sandalyeye oturmuş. Bunun üzerine dok- tor, "Olmadı Paşa'm, ricam ata biner gibi oturmanızdı." demiş. Atatürk de "Ata biner gibi... Ata biner gibi..." diye kendi kendine mırıldanarak filmin çekilmesine en müsait olan vaziyeti almış.
4. Aşağıdaki metinlerin hangisinde hikâye unsurlarının tamamına belirgin şekilde yer verilmiştir?
A) Evleri Hüdai yokuşunu tırmanınca tesbihçi amcanın karşısındaki soluk benizli sarı apartmanın dördüncü katındaydı. Ta-
ze sabah, içinde sahilde yürüyüş yapmaya dair kuvvetli bir istek uyandırdı. Annesi kahvaltıyı hazırlayana kadar gidip ge-
lebilir hatta cadde üzerindeki fırından mis kokulu taze ekmekleri daha dumanı üzerindeyken kahvaltıya yetiştirebilirdi.
B) Yaşlı adam, elinde içi meyve ve sebzelerle dolu poşetleri uzun asfalt yokuştan aşağı doğru iniyordu. Beyaz saçlanı, kısı-
Han gözlerinin mavisiyle bütünleştiğinde gençliğinde buğday sarısı göz kamaştıran saçlara sahip olduğu belli oluyordu.
Yol boyu hayatın bazı dönemlerinin yokuş çıkmak kadar zor, bazı dönemlerinin ise yokuş inmek kadar kolay olduğunu
düşündü.
C) Ailemin son çocuğuydum. Abilerim ve ablalarım büyüyüp kendi hayatlarına yürüdükten sonra doğmuşum. Annem beni
küçükken yanından pek ayırmaz; bahçeye, tarlaya, çeşmeye, dağdan çam kozalağı, uzak harmanlara madimak topla-
maya giderken yanında götürürdü. Annem oralarda çalışırken ben de kendi kendime oyunlar bulur, kendi kendime oynar-
dim.
D) Bir horoz, ayaklarının üzerinde gerinerek uzun uzun öttü. Mürdüm eriklerinin yeni açmış pembe beyaz çiçekleri arasın-
dan inceden bir rüzgâr esti. Henüz yeşeren kavak dalları birbirine değerek hışırdadı. Bir kuzu meleyişi duyuldu uzaklar-
dan. Kuzine sobanın içindeki meşe odunu çatırdadı. Sobanın karşısında uzanan san kedi tatlı tatlı gerindi ve yavaşça
yerinden kalktı.
Atasözleri günlük hayatla ilgili önemli ipuçlanı verir. Sorunların çözümüne katkılar sağlar. Omeğin "Kura ch
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
4. Aşağıdaki metinlerin hangisinde hikâye unsurlarının tamamına belirgin şekilde yer verilmiştir? A) Evleri Hüdai yokuşunu tırmanınca tesbihçi amcanın karşısındaki soluk benizli sarı apartmanın dördüncü katındaydı. Ta- ze sabah, içinde sahilde yürüyüş yapmaya dair kuvvetli bir istek uyandırdı. Annesi kahvaltıyı hazırlayana kadar gidip ge- lebilir hatta cadde üzerindeki fırından mis kokulu taze ekmekleri daha dumanı üzerindeyken kahvaltıya yetiştirebilirdi. B) Yaşlı adam, elinde içi meyve ve sebzelerle dolu poşetleri uzun asfalt yokuştan aşağı doğru iniyordu. Beyaz saçlanı, kısı- Han gözlerinin mavisiyle bütünleştiğinde gençliğinde buğday sarısı göz kamaştıran saçlara sahip olduğu belli oluyordu. Yol boyu hayatın bazı dönemlerinin yokuş çıkmak kadar zor, bazı dönemlerinin ise yokuş inmek kadar kolay olduğunu düşündü. C) Ailemin son çocuğuydum. Abilerim ve ablalarım büyüyüp kendi hayatlarına yürüdükten sonra doğmuşum. Annem beni küçükken yanından pek ayırmaz; bahçeye, tarlaya, çeşmeye, dağdan çam kozalağı, uzak harmanlara madimak topla- maya giderken yanında götürürdü. Annem oralarda çalışırken ben de kendi kendime oyunlar bulur, kendi kendime oynar- dim. D) Bir horoz, ayaklarının üzerinde gerinerek uzun uzun öttü. Mürdüm eriklerinin yeni açmış pembe beyaz çiçekleri arasın- dan inceden bir rüzgâr esti. Henüz yeşeren kavak dalları birbirine değerek hışırdadı. Bir kuzu meleyişi duyuldu uzaklar- dan. Kuzine sobanın içindeki meşe odunu çatırdadı. Sobanın karşısında uzanan san kedi tatlı tatlı gerindi ve yavaşça yerinden kalktı. Atasözleri günlük hayatla ilgili önemli ipuçlanı verir. Sorunların çözümüne katkılar sağlar. Omeğin "Kura ch