Metin Türleri Soruları

55. İnsan 5 yaşına gelmeden anlıyor açlığın öldürdüğünü, soğuğun dondurduğunu, ateşin yaktığını. Sevgisizliğin insanın canını acıttığını... Duyguları, nesneleri, kişileri, çevresini tanıyor. Her şey ona çok büyük görünüyor: ev, masa, anne, baba... 10'una gelmeden oyunla, sayılarla, harflerle tanışıyor. Dünyanın evde, okulda kendisine anlatılandan da büyük olduğunun farkına varıyor. Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? B) Deneme A) Ani D) Gezi yazısı C) Söyleşi 56. Kardeşinizi seviyor musunuz? Bu da soru mu, diyorsunuz. Kardeşini kim sevmez ki?.. Peki, kardeşinizin anne babayı, aynı çatıyı, aynı yemeği

4. Dünyada 7000'den fazla dil konuşuluyor ve birbirinin dilinden anlamayan tam 7,5 milyar kişi gülümseyerek anlaşabiliyor. Dünyada en çok kullanılan emoji dilinin ilk beşinde, kahkaha ve gülümseme efektleri belki de bu yüzden var. Peki, kadinlar mı daha çok gülüyor, erkekler mi? Cevap veriyorum: Ka- dinlar... Belki de bu yüzden erkeklerden yedi yıl daha fazla yaşıyorlar ortalama ola- rak. Çevrenize bir bakın. Belli bir yaştan sonra, dul kadınlar cenneti Türkiye. Geçen- lerde bir akraba ziyaretindeydim. Odaya baktım, hiçbir kadının kocası hayatta değil- di. Erkekler için vahim bir durum bu. Bu parcada asağıdaki yazın türlerinin hangisine ait özellikler vardır? B) Makale A) Deneme C Söyleşi X D) Anix

16. Aşağıdakilerden hangisi öykü ve roma. nin ortak özelliklerinden biri değildir? A) Gerçek ya da gerçeğe uygun olayların anlatılması B) Olay, kişi, yer ve zaman ögelerine yer verilmesi C) Serim, düğüm, çözüm olmak üzere üç bölümün bulunması D) Yaşamın bir kesiti üzerinde yoğunlaşıp bunu yorumlaması

UMTUURIUT. Joy Oyunca çok heyecanlandı. D) Arkadaşına lakap takmak hoş bir şey değildir. 54. Aşağıdaki metinlerden hangisi bir hikâyeden alınmıştır? A) Keloğlan ve zavallı anacığı, geçim sıkıntısı içinde yaşıyorlarmış. Bir kuru ekmek, bir parça peynirle günlerce idare ederlermiş. Tarlalan çok verimsizmiş. Üstelik senelerin birinde öyle bir kitlik olmuş ki bağ bahçeleri hep kurumuş, misir tarlaları bodur kalmış. B) İpek Yolu'nun önemli duraklarından biri olan Bursa, tarih boyunca oluşturduğu çarşı kültürünü bugün hâlâ yaşatan şehirlerimizden. Pek çok yangınla harap olsa da her seferinde hayata yeniden dönen Kapalı Çarşı. Ulu Cami'nin kuzeyinden başlayıp Koza Han'a kadar uzanıyor. C) Tilki ile kedi sohbet ediyormuş. Tilki durmadan ne kadar hilekâr ve kurnaz olduğunu anlatıyormuş. Söylediğine göre düşmanları onu alt edemezmiş çünkü pek çok oyun ve hile bilirmiş. Kedi biraz da utanarak "Ben fazla oyun bilmem ki!" demiş. D) Birinci dönem bitmek üzereydi. Elif her günkü gibi okuldan eve dönüyordu. Eve yaklaşmıştı, ana caddeden ayrıldı ama eve gideceği yol kapalıydı. Bu yüzden kimsenin geçmediği issiz ve kestirme bir yoldan gitmek zorunda kaldı.

19. Deneme; yazarın belirli bir konu seçerek kişisel görüşlerini anlattığı, kolay okunan kısa yazı türüdür. Denemelerde konu sınırlılığı olmadığı için çok sayıda konuyla ilgili deneme yazılabilir. Yazarının kişisel düşüncelerini içerdiği için öznel bir yazı türü olarak dikkat çeker. Yazar, kendisiyle konuşuyormuş gibi sade bir dille açık bir şekilde anlatım yapar. Yazar, anlattıklarını kanıtlama gereği duymaz. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi bir deneme türünden alınmış olabilir? A) Bu sabah masa başında oturmuş, bezgin bezgin düşünürken buldum kendimi. Oysa hazırlanıp işe gitmem gere- kiyordu. Her sabah erkenden çıkıp işe giderim, tam yirmi sekiz yıldır. Canım evde kalıp kitap okumayı, ufak tefek kayıtlarla eğleşmeyi, tembellik etmeyi istedi. B) Yeni tanıştığımız biri hakkında yorumlar yaparız. Giyimi ve kuşamıyla değerlendiririz hemen. İyi ya da kötü biri deriz. Çoğu zaman yanıldığımızı anlar ve pişman oluruz. Ben yıllarca çalıştığım ve yalnız yaşadığım için çok şık giyinemem. Ama hayatımı bilime adadım ve şu an çok iyi bir noktaya geldim. Bu da düşüncelerimin doğru olduğunu gösteriyor. C) Sabahattin Ali bu hikâyesinde alaycı bir tarzda konuşuyor ve konusunu ironiyle besliyor. Alaycı tutumunun ölçü- sünü kaçırdığı sıralarda hikâyenin başarı oranı azalıyor. Şöyle ki hikâyeyi bir köy öğretmeninin ağzından yazmaya karar vermiş ve bu öğretmenin olayları anlayışı, yazarın anlayışından daha sınırlı. Öğretmen, olup biten işlerin çok yüzeyinde kalıyor, hükümet memurlarının çevirdiği dolapları bir bütün olarak göremiyor. Bu durum da yazara büyük bir ironi fırsatı hazırlıyor. D) 14 Nisan 1936 tarihinde İstanbul'da Alman Hastanesinde sabaha karşı dünyaya gelen Hilmi Yavuz, çevresini ilk defa babasının kaymakam olarak görev yaptığı Orhangazi'de anlar. 1940'lar yani savaş ve yoksulluk yılları... Gaz lambası ışığında okunan kitaplar, karartma gecelerinde pencereleri sıkı sıkıya kapatılmış odalarda titrek işığın duvarlardaki esrarlı gölge oyunları... Icicin suni yazmis:

TURKÇE 10. Toplumun büyük kesiminin hemfikir olduğu ihtiyaçlar vardır . Yiyecek, giyecek, gezme, eğ- lenme gibi ihtiyaçları herkes kabullenir ve kar- şılamaya çalışır. Ne var ki ihtiyaçlar listemizin büyük bölümünü maddi şeyler oluşturuyor. Ruhsal ihtiyaçlarımızı karşılamak için yeteri ka- dar çaba harcamıyoruz. Mesela ağlamak bizim için çok önemli bir ruhsal ihtiyaçtır. Bu ihtiyacı karşılıyor muyuz? Bilakis ağlamayı çoğu za- man bir zayıflık göstergesi olarak algılıyoruz. Ruhumuzun buna benzer ihtiyaçlarını karşı- lamadığımız için maddi olarak her şeye sahip olsak da bir türlü mutlu olamıyoruz. Bu metnin türüyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir a A) Görsel ögeler ve izlenimler, bir olay örgüsü çerçevesinde dile getirildiği için romandır. B) Bir konuyla ilgili tespitler bilimsel gerçekli- ģe uygun olarak aktarıldığı için makaledir. C) Düşünceler kanıtlama amacı güdülme- den öznel bir yaklaşımla aktarıldığı için denemedir. D) Güncel olaylarla ilgili düşünceler samimi bir dille yansıtıldığı için köşe yazısıdır.

9. Ahmet Amca bugünlere nasıl geldiğini anlattı bize. Ha- kikaten çok sıkıntı çekmiş. Karşısına neler çıkmamış ki... Ama o yılmamış, pes etmemiş ve yoluna devam etmiş. Sonra o yaşadığı yeri bırakip Odunpazarı'na yerleşmiş. Asıl hikâyesi de burada başlamış zaten. Ev- vela kendine yetecek kadar küçük bir ev tutmuş. Fakat dışarı çıktığı ilk gün evine hırsızlar girmiş. Ama o yine de hayata küsmemiş. "Vardır bunda da bir hayır." de- miş ve yolundan dönmemiş. Bu parçada bulunmayan hikâye unsuru aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Olay C) Kahraman Ļ B) Yer Zaman

4. 2. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) Eleştiri , bir edebiyat ve sanat eserini çeşitli yönleriyle inceleyip tanıtmak, açıklamak; böylece de anlaşılmasını sağlamak ve değerlendirmek amacıyla yazılan yazıdır. ByBir yazarı herhangi bir konu üzerinde, kişi- sel anlayış, görüş ve düşüncelerini güzel bir üslupla, hiçbir kanıtlama gereği duymadan anlattığı günlük yazılara deneme denir. C) Edebiyat, sanat, siyaset, ticaret gibi alan- larda üne kavuşmuş, tanınmış insanların hayatlarını, eserlerini, başarılarını oku- yucuya duyurmak amacıyla tarafsız bir görüşle yazılan inceleme yazılarına biyog- rafi denir. b) Bir kişinin önemli ve kayda değer bulduğu olayları, gözlem, izlenim duygu düşünce ve hayallerini günü gününe tarih belirterek anlattığı yazı türüne günlük denir. 90

8 SINIF TÜRKÇE VERSI ÇALIŞMA KAGIDI 1)"...Bunun üzerine bir kurt aslana yaklaşarak dedi ki: -Çakalın hıyaneti meydana çıkmıştır. Hükümdara gereken, onu affetmemektir. Çünkü bu haini affettiği takdirde başka bir haini ele geçirmesine imkân kalmaz. Aslan da çakalın meclisten çıkarılmasını ve yakalanmasını emretti..." Yukarıdaki parça hangi yazı türünden alınmış olabilir? DJ Dram A) Hikâye B) Roman C) Fabl 2 2) Aşağıdaki tümcelerle bir paragraf oluşturulduğunda, hangisi

TÜRKÇE - 1 9 8. Beyin Travması Hafızayı Dört Farklı şekilde Bozabilir. ORTULU BELLEK YÖNTEMSEL BELLEK EYLEMSEL BELLEK DUYGUSAL BELLEK Nedir? AÇIK BELLEK ANLAMSAL BELLEK Nedir? Nedir? Nedir? yerine getirdiğimiz görevleri Genel bilgiler ve gerçeklere Olaylar ve deneyimlere dair bir deneyim esnasında açığa Bilinçli şekilde düşünmeden hatırlatan hafızadır. dair hafızadır. Örnek: Ömek: Örnek: Örnek: Patenin ne olduğunu bu Başkalarının gözü önünde Düşüşten birkaç gün sonra Paten sürmeyi bir kez öğre- hafıza sayesinde blliriz. patenden düştüğümüz ani o pateni gördüğümüzde dü- nince bir daha unutmayız. çıkan duygulan hatirlatan hafızadır. otobiyografik hafızadır. hatırlayınca bu olayın nere- serken yaşadığımız korku de, ne zaman ve nasıl ger- ve utancı hatırlar ve aynı çekleştiğini de hatırlarız. duyguları tekrar yaşarız. Travmanın Etkisi: Travmanın Etkisi: Travmanın Etkisi: Travmanın Etkisi: Patene dair sözcük, imge, Birbirinden kopuk sahneler Travma sonrasında her an Yöntemsel belleğin işleyiş ses gibi veriler; beynin farklı bir araya getirilemez. Olay- olumsuz bir durumun yaşa- şekli değişebilir . Daha önce birimlerinden toplanıp bir lanın nasıl, ne zaman ve ne- nabileceği korkusu oluşur, bir acının yaşanmasına se- araya getirilemez. rede geçtiği hatırlanmaz. kişi rahatsız edici duygular bep olan hata tekrarlanabilir yaşar Etkilenen Birimler: Etkilenen Birimler: Etkilenen Birimler: Etkilenen Birimler: Beynin farklı birimlerinden Beynin, birbirinden kopuk Duygularla ilgili deneyimler- Yeni alışkanlıkların kazanıl- veri toplayıp anlamsal belle- sahneleri bir araya getiren den sorumlu olan amigdala masından sorumlu olan stri- ği oluşturan temporal lob ve hipokampus bölümü bölümü. yatum bölümü alt parietal lob Temporal lob Alt parietal lob Hipokampus Amigdala Striyatum Bu bilgilerden hareketle, trafik kazası sonucu beyin travması geçiren Sedat Bey'in; Polise olayın nasıl gerçekleştiğini anlatamaması II. Otomobilinin parçalarına dair soruları cevaplayamaması III. Otomobilini tekrar kullanırken emniyet kemerini bağlamaması IV. Başına bir şey geleceğini düşünerek trafiğe çıkmaması davranışlarından hangileri eylemsel ve duygusal belleğinin zarar gördüğünü göstermektedir? vill. Blve V. C) Il ve II. Dil ve IV.

3. Yazar bir duyguyu veya düşünceyi ortaya koymak için farklı anlatım tekniklerinden yararlanabilir. mate Bu açıklamaya göre, 1. Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın şiirlerinde daima sessizlik, mutluluk, isyan ve firtina var. Başka bir deyişle onda her şeyin ötesini gös- teren bir işaret, bir ifade görüyoruz. Sonsuzluğu saramamaktan duyduğu acıyı bazen tam bir musiki ile dile getiriyor; işte o za- man şair , insanların huzur ve sessizliğe doğru nasıl koştuklarını ifade etmekten doğan bir duyguyla bizi şiirin yarı aydınlık dehli- zine sürüklüyor. II. Sefer Aytekin, öykü ve şiir alanlarında çalışıyor. Görünüşe göre, öyküde karar kılacağını sanıyorum. Köye ilişkin iyi şiirler yazdı. Fakat bunlar ayıklanmamış buğday gibi. Arasında toz, toprak var. Biraz daha titiz davransa her yazdığını yayımlamasa ne denli iyi olur! III. Genç kuşağın öykücüleri, şairleri üzerine az veya çok birkaç yazı yayımlandı. Fakat edebiyatın araştırma, eleştirme, irdeleme yanı ne yazık ki hep ihmal edildi, dikkate alınmadı. Oysa edebiyatın bence en önemli yanı, araştırma, eleştiri ve irdelemedir. Bu alanda çalışan genç yazarlardan söz eden bir yazı daha okumadık. Yeni kuşak içinde, bu dalı bütün önemi ile benimseyen sa- dece birkaç imza var. İşte Hüsamettin Bozok bunlardan biri. IV. ilhan Berk'in portresini yaparken böyle bir girişi doğru buldum. İlhan'ın en büyük endişesi, insanı şiire sokmak olanaklarını ara- masıdır. Bunun üzerinde çalışarak örnekleri göz önüne koymuştur. Şimdiye kadar yazdığı şiirlerde, insan denen bilinmezin gizli ve karanlık yollarında dolaşmasından oluştuğunu sandığım birçok ögeyi iç içe ve birbirine bağlı olarak gördüm. metinlerinden hangisi anlatım tekniği yönüyle diğerlerinden farklıdır? A) I. B) II. C) III. D) IV.

5. Genellikle halkın yarattiği, hayale dayanan, sözlü gelenekte yaşayan, çoğunlukla insanlar, hayvanlar ile cadı, cin, dov, pori vs. varlikların başından geçen olağanüstü olayları anlatan edebi türe "masal" denir. Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamayı örneklendiren bir metin değildir? A) Prensin bir an önce saraya yetişmesi gerekiyordu. Atını dörtnala sürerken at kanatlarını açarak havalandı gökyüzüne, Vill. dinim gibi sarayına yetişti. Beklediği konukları ondan önce yetişememişti. Onun sarayda olmadığını anlayamayacaklardı, B. Melis pirkin giduğundan çok şikâyetçiydi. Ormanda ağacın altına bu düşünceler icinde otururken karşısındaki golesen suze penis cikageld. Mens sok olmuştu. Yerinden kıpırdayamıyordu. Güzellik perisi ona dokununca yüzündeki leko. ler bir anda kayboldu. C) Eski zamanlarda zengin bir tüccar. varmış. Üç kızı olan bu tüccarın kızlarının ikisi son derece bencilris. Ama üçüncing, yani adi "Güzel olanı hem iyi. kalpli hem de sevgi doluymuş. Bir gün tüccar, gemilerinin şiddetli bir fırtınada battigi ha berini almış. Zavallı adam varını yoğunu kaybetmiş, geriye bir tek kasabadaki küçük evi kalmış. Açgözlü iki kardes bu durumdan hiç hoşlanmamışlar. Yatakta yatmak ve oflayıp puflamaktan başka bir şey yapmaz olmustar. Evin bütün işleri Brzamanlar yeşir ve yorgun bir eşek varmış. Sahibinin onu artık daha fazla beslemek istemediği ortaya çıkmnis. En iyini buralardan gümek diye düşünmüş eşek -Bremen'de şarkıcılık yaparım. Bazıları anımar, pek bir beğenirdi zaten." de was kendi kendine. Böylece bir sabah erkenden yola çıkmış. Bir süre yürüdükten sonra iki büklüm bir köpekle karşılaşmış, Artik sahtime arda yardımcı olamayacak kadar yaşlandım." demiş köpek eşeğe, "Sahibim de artık beni besleriyor Eşek gulmuş "Benimle Bremen'e gelsene şarkici oluruz." demiş. 1

5. Deneme 3. Uzun ve yorucu bir yolculuktan sonra etrafı ağaçlarla çevrili bir gölün kenarına geldik. Gürültüden uzak, oldukça sakin bir yerdi burası. Rengârenk çiçeklerden buram buram kokular yayılıyordu etrafa. Yemeğimizi yerken karıncalar da bayram ediyordu etrafımızda. Kuşlar da “Hoş geldiniz." diyordu kendi dilince. Yol başında durmuş, etrafa göz atıyormuş tilki. Karşıdan yaman bir kurtla bir çoban köpeğinin eğ- lene eğlene geldiklerini görmüş. Yanlarına gidip dostluklarının gerekçesini sormuş. Köpek, "Dün bu kurt, bizim sürüye saldırdı. Birkaç koyunu yaraladı. Arkasından koştum ama yetişemedim. Çoban da beni evire çevire dövdü. Ben de gidip eski düşmanımla dost oldum, dostluğumuzun nedeni çobandır." demiş. Bu iki metinde; 1. öyküleyici metin olma, II. aynı kişi ağzıyla anlatılma, III. ikileme ve deyim içerme, IV. aynı türde yazılma özelliklerinden hangileri ortaktır? A) Yalnız I. D) III ve IV. C) II ve III. B) I ve III.

13. Binlerce bacadan henüz tütmüş soğuk, nemli bir duman kadar koyu bir sis her tarafı kaplamıştı. Ordugâh, sancake tuğlar, çadırlar, dişbudak ağaçlaur, atlar, hiç, hiçbir şey görünmüyordu. Evvéla birbirlerini çağıranların sözleri duydu yor, sonra iki hayal, ses yordamıyla bu beyaz karanlığın içinde buluşuyordu. Arslan Bey atini hazırlatmıştı. Yine ya payalnız, her gün gittiği yere doğru kaybolacaktı. Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hikâye türünde yazılmış metinden alınmıştır. B) Betimleyici anlatımdan yararlanılmıştır. C) Zaman unsuru belirgin değildir. D) Anlatım birinci kişi ağzından yapılmıştır.

3. Annem, yolculuk için hazırladığı çantayı babama verdi. De- demi üzmeyeyim diye, sıkı sıki tembihlendim. Başımı sal- ladığım gibi arabanın içindeydim. Dede, torun vardık kö- yümüze. Dedem, babaannem vefat ettiğinden beri yalnız yaşardı ama kendi kendine yetmeyi iyi bilirdi. Esaslı adam- di, eli her işe yakışırdı. Köyde iş bölümü bile yapmıştık. Ör- deklerle tavukların yemini ben veriyordum, koyunu dedem yediriyordu. Bir de gri bir sokak köpeği vardı. Adini Duman koymuştum. Yaramaz köpek, hiç ayrılmazdı yanımdan. Ki- yamaz, onu da beslerdim. Aradan iki hafta geçtikten son- ra kümesin tam kontrolünü aldım. Sabahında kapıyı açar, yumurtaları alır, akşamında da folun kapısını sikica kapa- tırdım. “Aslan torunum!" derdi dedem. Ben de havalara uçardım bu iltifatlarıyla. Bu parçada aşağıdaki hikâye unsurlarından hangisine yer verilmemiştir? A Mekân 6) şahis En B) Zaman CYOlay HA

B) Düşünceler kanıtlama amacı güdülmeden öznel bir ustup C) Düşünceler, bir olay örgüsü çerçevesinde dile getirilmiştir. D) Bir kişinin başından geçen olaylar anlatılmıştır. A) Hert B) Yaz C) Ya DN Bir 2. HE n 4. 1. iş hayatımızda başarıya ulaşmak sabrımızla paraleldir. Bir şeyleri yakalayabilmek, bir şeylere ulaşabilmek için bazı zorluklar lanmamız gerekir. O zorluklar bazen dayanılmaz noktaya gelir. Ama işte o zorluklara sabreden, o zorluklara katlanildiğinda şılacak olan güzellikleri görebilen, bunu hissedebilen insanlar sonunda başarıya ulaşırlar. (Deneme) II. Sizi bilmem ama ben edebî metinlerin sihirli dünyasına her zaman inananlardanım. Her ne kadar bazı okuyucular bunu kabusa mese de edebiyatın gizemli bir tarafı mutlaka var ve bu gizemden beslenen insanlar da insanlığa pek çok fayda sağlayabilire Bu faydayı sağlayacak olan insanlar mensubu olduğu millet için de övünç kaynağı olacaktır. Edebî metinler insanın bu yönün tamamlar. Bu yüzden edebî metinlerin; milli, ahlaki ve insani değerler açısından önemli bir rolü vardır. (Sohbet) III. Sağlıklı beslenme yeterli ve dengeli beslenmedir. Vücudumuzu oluşturan hücrelerin düzenli ve dengeli çalışması için besin ögg lerinden yani yağlar, karbonhidratlar, proteinler, vitaminler ve minerallerden yeterli miktarda almalıyız. Vücudumuzun tüm bese maddelerine ihtiyacı vardır. Tek taraflı beslenmek yani sadece protein veya karbonhidratla beslenmek yanlıştır. Dengeli besleng rek vitaminler, mineraller ve lifler gibi önemli besin maddelerinden de almış oluruz. (Makale) IV. Insan, sosyal bir varlık olarak yalnız yaşayamaz. İnsan, sürekli olarak etkileşim içinde olacak birilerine ihtiyaç duyar. İşte bu nok tada arkadaşlık, insanlık için büyük bir sığınaktır. "Arkadaşlık nedir?" sorusu her insanın sahip olduğu kültür, inanç ve yaşadı duygusal atmosfere göre farklılık gösterir. Arkadaşlık bize verilmiş değerli bir hediyedir. Arkadaş olmak bir şeyleri paylaşmak beraber gülmek, beraber ağlamaktır. (Köşe yazısı) Numaralanmış metinlerden hangisinin türü ayraç içinde yanlış verilmiştir? A) I. B) II. C) III. DN