Metin Türleri Soruları

4. Aşağıdaki dizelerden hangisi tema bakımından diğerlerinden farklıdır? A Uçun kuşlar uçun doğduğum yere C Şimdi dağlarında mor sümbül vardır Özlem Ormanlar koynunda bir serin dere Dikenler içinde sarı gül vardır. B) Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz çiçek Bizim diyarımız da bin bir baharı saklar Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi çek İncinir düz caddede dağda gezen ayaklar C) Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken Yazılmamış bir destan gibi Anadolu'muz Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken Sana uğurlar olsun, ayrılıyor yolumuz. D) Seni boydan boya sevmişim Ta Kars'a kadar Edirne'den Vatan Toprağını, taşını, dağlarını Fırsat buldukça övmüşüm Sergis; Vatan Sergiss

18. Ümit Yaşar Oğuzcan'ın şiiri, "Şiir neredeydi?" diyenlere her zaman sağlam bir yanıt olmuştur. Galiba sorunun şiddeti arttıkça şiirin de şiddeti artmış ve "Denize Kavuşan Nehir" şiiri ortaya çıkmış. Şiir sadece dolu değil, yüklü aynı zamanda. Yazarken dolu, ima ederken ve hissettirirken yüklü. Belki bu yüzden şiirinin sözcükleri hep tütüyor; dumanıysa göze kaçmakla kalmıyor akılda, zamanda, ruhta hep sürüyor. Bu metnin türüyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Bir sanat eserini değerlendirerek tanıtma amacı taşıdığı için eleştiridir. B) Yazar düşüncelerini okuyucuyla konuşuyor gibi samimi bir havayla aktardığı için söyleşidir. C) Yazar güncel bir konuyla ilgili düşüncelerini aktardığı için fıkradır. D) Yazarın özgürce seçtiği bir konuyla ilgili kendi görüşlerini ifade ettiği için denemedir.

3 8. Fıkra(köşe yazısı) yazı türünde güncel konularla ilgili görüş ve düşünceleri ifade edilir. Ancak bu güncel konular, kişisel bir bakış açısıyla değerlendirilir. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi bir fıkradan alınmış olabilir? A) Sümerlerin, Turani kavimlerle olan ilişkisi yaklaşık 150 yıldır süre gelen bir konudur. Yalnız Joseph Halevy gibi tarihçiler, Súumer-Akkad dilinin Turani kavimler ile olan ilişkisi ortaya çıkınca olguları bükmüş, hatta Sümer dilinin bir dil olmadığını dahi iddia edebilmişlerdir. Yakup Kadri'nin 1922'de yayımlanan Yaban romanı, yazarın en beğenilmiş ve en çok okunmuş yapıtıdır. Bunda konusu- nun 1930'lu yılların toplumsal düşüncelerine denk düşmesi kadar yazarın öteki yapıtlarına göre daha basit, okunması daha kolay olması da etkin olmuştur denebilir. O yılları iyi hatırlıyorum. Oteller dolu, işletmeler memnun, turizmciler yatırıma hevesliydi. İtalya ve İspanya Türkiye'nin bu çıkışını büyük bir dikkatle izliyordu. Bu süreç uzun yıllar böyle devam etti. Ancak bu hızlı ivme sonra yavaşladı; rakip- lerimizin atağı başladı. Yine rekorlar kırıyoruz, turist sayısı her geçen yıl artıyor ama Türkiye turizmde çok daha iyisini yapabilirdi. DYErzurum Türk tarihine, Türk coğrafyasına 1945 metreden bakar. Şehrin macerası düşünülürse bu yükseklik daima göz önünde tutulması gereken bir şey olur. Malazgirt Zaferinin açtığı gedikten yeni vatana giren atalarımızın fethettikleri büyük, merkezi şehirlerden biridir.

15. Ben yazılarımda pek çok kişinin tanıdığı insan- ların yaşamlarını anlatıyorum. Amacım onları övmek ya da yermek değil. Çoğunlukla taraf- sızlığımı koruyorum. O kişiyle ilgili araştırmalar yapıp onu tanıyan kişilerle görüşüyorum ve bilgi topluyorum. Topladığım bilgileri tarafsız ve ger- çekçi bir bakış açısıyla kronolojik olarak eserim- de sunuyorum. Aşağıdakilerden hangisi bu sözleri söyleyen kişiye ait bir metinden alınmıştır? A) Göl kıyısında bir kasabada doğdum. Bundan dolayı erken yaşta yüzmeyi öğrendim. An- nem önceleri otel daha sonra restoran işletti. Bütün gün çalıştığı için zaman zaman ona kızardım. B) Çok yakın zamanda Gaziantep'e, doğduğum şehre, yolculuk yaptım. Şehre iner inmez ilk durağımız Ömeriye Camisi oldu. Bu cami, büyük ihtişamı ve inanılmaz güzelliğiyle göz dolduruyordu. Caminin içindeki hat yazıları ile havuz inanılmazdı. C) Alman İmparatorluğu'nun Ulm kentinde dün- yaya gelen Einstein, yaşamının ilk yıllarını Münih'te tamamladı. Üniversitede iş bulmada yaşadığı zorluk nedeniyle bir patent ofisinde çalışmaya başladı. D) Lisedeki edebiyat öğretmenimiz Sabahattin Eyüboğlu bir gün Ankara'daki şairleri ve ya- zarları okulumuza getirmişti. Açık oturuma benzer bir edebiyat gecesi yapıldı. Cahit Sıt- kı Tarancı başta olmak üzere tüm şairler şiir- lerini okudular.

15. 1. Bir olayın, yer ve zaman belirtilerek, kahramanların çevresinde kurgulanmasına olay yazıları denir. II. Bir toplumu, sosyal, siyasal, bilimsel vb. konularda düşündürmek amacıyla fikri temelleri olan, bir kısmı kişisel düşünceler olurken bir kısmı ispatlanmış gerçeklere dayanarak yazılan yazılara düşünce yazılanı denir. III. Bir bilgiyi iletmek, bir yeri, kişiyi veya ürünü tanıtmak; istek ve şikâyette bulunmak amacıyla yazılan metinlere bildirme yazılan denir. Aşağıda metin örnekleri ve bu metinlerin ait olduğu üst başlıklar eşleştirilmiştir. Bu eşleştirmelerden hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) Evliya Çelebi'nin Seyahatname'sinde anlattığı Amasya'yı gezmeye gidiyorduk. Yolculuğumuz on-on iki saat sürdü Otobüs şoförü bizi şehrin göbeğinde indirdi. Amasya, bütün güzelliğiyle gözümüzün önündeydi artık. Yeşilırmak, şehrin tam ortasından geçiyor. Şehrin bir yanında Amasya Kalesi bir yanında Ferhat Dağı var. (1) B) Gönlümüzün güzelliği sevgi ise beynimizin güzelliği de düşünebilme yeteneğimizdir. O yeteneği her an, her dakika kullanmalıyız. Unutmayalım ki düşünen insan, özgür insandır. Kişi düşünebiliyorsa pek çok sorununu çözecek, pek çok şeyi bilecektir. (1) C) Muhabir. Küçüklüğünüzde arkadaşlarınızın futbol oynaması yasakken anneniz sizin futbol oynamanızı hep desteklermiş. Biraz anlatır mısınız o günleri? Ridvan: Bizim mahallede "okul başarısını düşürecek" diye kimse çocuğunun futbol oynamasını istemezdi. Ben de o yaşlarda futbola meraklıydım ve annem de her gün giydiğim eşofmanı hazır ederek okuldan sonra top oynamama izin verirdi. (III) D) Bir bayram sabahıydı. Yaşım 11-12 ya vardı ya yoktu. Her zamanki gibi en güzel elbiselerimizi giymiş, harçlıklarımızı almış. kendimizi caddelere, sokaklara atmıştık. Yanımda iki arkadaşım daha vardı. Sokakta dolanırken, birisi sınıf arkadaşım olan iki kardeşle karşılaştık. (1) 17.

Genel Deneme Sınavi-5 8. Ümit Yaşar Oğuzcan'ın şiiri, "Şiir neredeydi?" diyenlere her zaman sağlam bir yanıt olmuştur. Galiba sorunun şiddeti arttıkça şirin de şiddeti artmiş ve "Denize Kavuşan Nehir" şiiri ortaya çıkmış. Şiir sadece dolu değil. yüklü aynı zamanda. Yazarken dolu, ima ederken ve hissettirirken yüklü. Belki bu yüzden şiirinin sözcükleri hep tütüyor, dumanıysa göze kaçmakla kalmıyor akılda, zamanda, ruhta hep sürüyor. Bu metnin türüyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Bir sanat eserini değerlendirerek tanıtma amacı taşıdığı için eleştiridir. B) Yazar düşüncelerini okuyucuyla konuşuyor gibi samimi bir havayla aktardığı için söyleşidir. C) Yazar güncel bir konuyla ilgili düşüncelerini aktardığı için fıkradır. (D) yazarın özgürce seçtiği bir konuyla ilgili kendi görüşlerini ifade ettiği için denemedir.

19. GUÇLENDİREN TURKCE Fabl: Insan dışındaki canlı ve cansız varlıklara insan özelliği verilerek başlarından geçen olayların insanlara ibret dersi verecek şekilde anlatıldığı kısa yazılara fabl denir. Makale: Herhangi bir konuda bilgi vermek veya bir gerçeği savunmak için yazılan yazılara makale denir. Mektup: Bir düşünce, duygu veya dileğin iletilmesi amacıyla yazılan yazılara mektup denir. Masal: Olağanüstü olaylarla süslü, olağanüs- tü kişilerin başından geçen, zaman ve yer kavramları belirli olmayan hayali olayların anlatıldığı yazılara masal denir. Hikaye: Olmuş veya olabilecek olayları belli bir plan çerçevesi içinde yer ve zamana bağlı olarak anlatan yazı türüne hikâye (Öykül denir. Aşağıdaki metinlerden hangisi bu görselde açıklaması verilen türlerden biridir? A) Amasra, Karadeniz Ereğlisi'nin doğusundadır. İkisinin arası karadan 4 konak, denizden 50 mildir. Bu şehrin bağ ve bahçesi, türlü meyveleri, yakışıklı erkekleri ve güzel kızları herkesçe övülür. Şehrin biri doğuda, biri batıda iki büyük limanı vardır ki sekiz rüzgârdan emindir. En güzel sığınma limanıdır. Do- ğudaki limanın bulunduğu yerde suyu ve yapısı güzel bir hamam, iskele başında da mahzenleri vardır. B) Cahit Uçuk, 17 Ağustos 1909 tarihinde Selanik'te doğdu. Siverek milletvekili ve Kaymakam İbrahim Vehbi Uçuk'un kızıdır. Ailesiyle Anadolu ilçelerinde dolaşırken öğrenimini, evinde özel olarak tamam- ladı. Yazarlık yaşamına 1935 yılında şiir yazarak başladı. Daha sonra hikâye ve romana yöneldi. Eserlerinde genellikle kadın hakları, kadının toplumdaki yeri, analık duygusu ve zaman zaman mistik temalan işledi. Anadolu kadınını ve Anadolu'nun çeşitli sorunlarını dile getirdi. Sıcak ve içten anlatı- mıyla dikkat çekti. Çok sevdiği çocuklar için de roman, öykü, masal ve manzum masallar yazdı. C) Pandalar genellikle tembellik sanatının ustaları olarak görülür. Çok fazla hareket etmezler, ettiklerinde ise bu genellikle yemek için olur. Yapılan araştırmada ilk defa, pandaların gün içinde sarf ettikleri enerji miktarı ölçüldü. 9 Temmuz 2015'te Science'da yayımlanan araştırmanın bulgularına göre, pandaların günlük harcadıkları enerji miktarı şaşırtıcı bir şekilde düşük. Tahminler 13,8 megajule harcadıkları yönündeydi fakat araştırma verilerine göre pandalar, günlük yaklaşık 5,2 megajule enerji harcıyor. D) Güzel olmak... "Ya yaradılışından güzel değilse?" demeyiniz, en çirkin, en biçimsiz insanlar dahi biraz zevkleri varsa o çirkinliklerini, biçimsizliklerini örtmenin, başka güzelliklerle karşılarındakilere unut- turmanın bir yolunu bulurlar. Süslenirler, bezenirler, öylelikle olsun kendilerini karşılarındakilere şirin gösterirler. "Ben yaradılışımdan güzel değilim." deyip de boynunu bükmek olur mu? ar icinde verilen açıklamaya uygun değildir?

2. "Ben'in ülkesidir, ben demekten çekinen, her görgüsüne, her görevine ister istemez benliğinden bir parça kattığını kabul etmeyen kişi bu türe özenmesin." diyor Nurullah Ataç. Yazar kendi kendine konuşuyormuş gibi samimi bir uslupla anla- tım yapar. Bu türün yazarının içtenliği, kendisinin güçlü ve zayıf yönleriyle yüzleşmesi, bu yüzleşmeyi gerçekleştirirken okurdan ve başkalarından çekinmeden hareket etmesi, "Ben'in ülkesi'nde yaşamanın öncelikli kuralları arasında yer alıyor. Yazar anlattıklarını ispatlamak zorunda değildir. Aşağıdaki metinlerden hangisi bu metinde bahsedilen edebî türe örnek olarak gösterilemez? A)ağımızda insanlar bir konuyla ilgili gerekli gereksiz tüm bilgiye sahip. İşin, olayın özünü, aslını bilmek yerine her türlü bilgi bize sunuluyor. Konuyla ilgili bilmem gerekenler bunlardır diye bir şeyler dayatılıyor. İnsanoğlu işin özünü bilmeden debdebeyle yaşayıp gidiyor. Bizi en çok yanıltan nedir biliyor musunuz? Doğruluğundan şüphe etmediğimiz hükümler veya tartışmasız kabul ettiğimiz tanımlardır. Bence olayları, kavramları ve kişileri azıcık sorgulasak acaba böyle miydi veya böyle de olabilir mi, desek ya da dünyamıza farklı baksak daha iyi olmaz mı acaba? Roman yazmak bence sanat ve edebiyat ürünleri içinde en kolayıdır. Yolun belli, yöntemin belli, başı belli, sonu belli. Olay örgüsünü sağlam tutunca her şey kendiliğinden gelir. Bir de kahramanları sağlam tuttu mu iş bitmiştir. Roman yazmak açıkçası hikâye yazmaktan bile kolay. D Eleştirmenliğin belki onlarca görevi vardır. Benim açımdan ise en önemli görevi yeni edebiyatçılara yol gösterici olmasıdır. Yeni edebiyatçılar bizim geleceğimiz. Onların yol gösterilmeye çok ihtiyaçları olacaktır. İşte bu noktada, onlara yol göstermek tam anlamıyla eleştirmenlere düşer. Aynur Aysun Aysima crmut anonos armut 5. Fazl üzer beli

TEST-63 Metin Türleri 5. I. Siz sever misiniz bilmem ama ben gündüzler kısacık sürdüğü için kış mevsimlerini sevmem. Sabah bir türlü doğmak bilmeyen güneş, akşam erkenden çekip gider. Hele şimdi, saat dördü biraz geçti mi hava kararıveriyor. Ne anladım ben II. Geçtiğimiz hafta başlayan 24. İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında Ferdi Çetin ve Yeşim Özsoy ikilisi "Terk Edilmi bundan? Pencereden bakıyorum, insanı gezmeye çağıran tertemiz bir hava var. Ama nereye gideceksin? Kıyılar" adlı oyunda bir araya gelmiş. Bu gösteri hem ülke tiyatrosu adına yepyeni bir çağın habercisi konumunda hem 1. de tiyatronun sahnelenme estetiği açısından sanatsal derinlikleri içinde barındırıyor. III. Hayvan refahı; hayvanların sağlıklı ve güvende olmaları, iyi beslenmeleri, acıya maruz kalmamalarının sağlanmas olarak tanımlanmaktadır. Yetiştiriciler, iyi hayvan refahını sağlamak amacıyla tedbir almalıdır. Hayvanların ihtiyaçlarına uygun yönetim sağlanmaz ise hayvanlarda normal davranışlardan sapma görülür. Çocukken müzün diğ vurmaya "büyüklüğ kimi zam Aşağıda IV. Cumhuriyet onuncu yılını bitirecekti. 1933 yılının yaz aylarını Yalova'da geçiriyordu Atatürk. Tarih üzerine bir şeyler çal şıyor, devamlı okuyordu. Balkan toplantısı için Selanik seyahati planlanmıştı. Benim Selanik'i görmek istediğimi bildiği için iptale rağmen o yolculuğa çıkıldı. A) Numaralanmış metinlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? AYI numaralı metinde yazar bir konudaki düşüncelerini okurla konuşma havası içinde anlattığı için metnin türü "söyleşi"dir. BMT numaralı metinde güncel olaylar veya sorunlarla ilgili yazarın kişisel görüşleri aktarıldığı için metnin türü "fıkra”dır. CHII numaralı metinde bilim, sanat vb. bir alanda bilgi verildiği için metnin türü "makale"dir. V numaralı metinde bir kişinin başından geçen olaylar, tecrübe ve gözlemlerine göre anlatıldığı için metnin türü "anı"dır. is endnd

A TURKÇE 8. Ümit Yaşar Oğuzcan'ın şiiri, “Şiir neredeydi?" diyenlere her zaman sağlam bir yanıt olmuştur. Galiba sorunun şiddeti arttıkça şiirin de şiddeti artmış ve “Denize Kavuşan Nehir" şiiri ortaya çıkmış. Şiir sadece dolu değil yüklü aynı zamanda. Yazarken dolu, ima ederken ve hissettirirken yüklü. Belki bu yüzden şiirinin sözcükleri hep tütüyor, dumanıysa göze kaçmakla kalmıyor akılda, zamanda, ruhta hep sürüyor. Bu metnin türüyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Bir sanat eserini değerlendirerek tanıtma amacı taşıdığı için eleştiridir. B) Yazar düşüncelerini okuyucuyla konuşuyor gibi samimi bir havayla aktardığı için söyleşidir. C) Yazar güncel bir konuyla ilgili düşüncelerini aktardığı için fikradır. D) Yazarın özgürce seçtiği bir konuyla ilgili kendi görüşlerini ifade ettiği için denemedir.

12. Birleşik Krallık'ta bulunan Newcastle Universitesinden ve Birdlife International adlı sivil toplum kuruluşundan bilim insanları, soyu tükenmekte olan türlerin korunmasıyla ilgili yapılan çalışma- ların etkisini araştırdı. Araştırma, Birleşmiş Milletler Biyolojik çeşitlilik Sözleşmesi'nin yürürlüğe girdiği 1993 yılından beri koruma altına alınan onlarca hayvanın soyunun tükenmekten kurtarıl- dığını gösterdi. Uygulanan koruma programları ve yasalar sayesinde 27 yıldır koruma altındaki en az 28 kuş ve memeli türünün soyunun tükenmekten kurtarıldığı belirtildi. Porto Riko papağa- ni, İber vaşağı, Kaliforniya kondoru ve Moğol yaban atı bu türlerden bazıları. Hayvanların soyu- nun kurtarılabildiğini gösteren bu araştırmanın gelecekte farklı türlerin korunmasına ilişkin yapı- lacak çalışmaların yaygınlaştırılmasında etkili olacağı düşünülüyor. Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Haber Metni B) Deneme C) Fikra D) Hikâye

Evet, hiç şüphe yok ki meyvelerle sebzelerin manzara, lezzet ve letafeti hakkında ne söylense azdir. Fakat bun- lann pişirilmiş hali olan yemeklerde de başka bir man. zara, başka bir lezzet ve başka bir letafet vardır. Sıcak bir ekmeğin kokusu, ondaki içe işleyen iştah verici hoş koku hangi meyvede bulunur ve o kızarmış kabuğun- daki ve o yumuşak beyazındaki güzelliğe hangi sebze- de tesadüf olunur? Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın alındığı metnin tür özelliklerinden değildir? A) Anlatım senli benlidir. B) Öznel bir anlatıma sahiptir. C) Savunulan düşüncelere okuyucuyu inandırmak kaygısı vardır. D) Okuyucuyla konuşuyormuş gibi yazılmıştır.

KAT AN 18. Ümit Yaşar Oğuzcan'ın şiiri, "Şiir neredeydi?" diyenlere her zaman sağlam bir yanıt olmuştur. Galiba sorunun şiddeti arttıkça şiirin de şiddeti artmış ve “Denize Kavuşan Nehir" şiiri ortaya çıkmış. Şiir sadece dolu değil, yüklü aynı zamanda. Yazarken dolu, ima ederken ve hissettirirken yüklü. Belki bu yüzden şiirinin sözcükleri hep tütüyor, dumanıysa göze kaçmakla kalmıyor akılda, zamanda, ruhta hep sürüyor. Bu metnin türüyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Bir sanat eserini değerlendirerek tanıtma amacı taşıdığı için eleştiridir. B) Yazar düşüncelerini okuyucuyla konuşuyor gibi samimi bir havayla aktardığı için söyleşidir. C) Yazar güncel bir konuyla ilgili düşüncelerini aktardığı için fıkradır. D) Yazarın özgürce seçtiği bir konuyla ilgili kendi görüşlerini ifade ettiği için denemedir.

doldurunuz. HİKÂYE EDİCİ METİN TASLAĞIM Ded Metnimin Başlığı : Metnimin Konusu: Metnimde Yer Alan kişiler: Metinde olayların Geçtiği Mekân forabi farabi nia kisliği Parole keçiding gördago hecaları Kazakistan San dagoen Iding oldiga toulusumu lolumi Serim Bölümünde Anlatacaklarım: Düğüm Bölümünde Anlatacaklarım: Çözüm Bölümünde Anlatacaklarım: 203

SÖZEL BOLÜM TURKCE * *. Olcay ve ismail adlı iki arkadaş, kendilerine özgü bir yazı sistemi oluşturuyorlar. Bu yazı sisteminde herkes me, bir sembolle gösterilmektedir ve kelimeler, soldan sağa doğru okunmaktadır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki sembollerin düzenine uygun biçimde yazılmıştır? A) Beklenen bahar geldi B) Sarardi tüm yapraklar Geldi güzel bahar Uçuyor yapraklar havada Esiyor tatlı rüzgar Çünkü mevsim sonbahar C) Dağların suyu akar Akar hiç durmadan Cana can katar D) Havalar çok soğuk Soğuk esiyor rüzgar Rüzgar çok soğuk SOS

8. Kedi, yaşlı kadından umudu keserek gözlerini kapıya dikti. Bir süre sonra kapı açıldı. Yaşlı kadının küçük kızı içeri girdi. Kedi, dışarı fırladı. Açılan kapıdan içeriye dolan taze bahar havası, yaşlı ka- dinin yüzünü okşayıp geçti. Kalkmak için kendini tekrar zorladı. Kızı, “Dur anneciğim, belini incite- ceksin, dinlenmen lazım." diyerek kadını yatağına yatırdı. Şimdi kendisine bir anne şefkati göste- ren kızının bir bahar mevsiminde ilk adımlarını atışını hatırladı. Bir nisan öğle sonu, bahçede do- mates fideleri dikerken erik ağacının altına oturttuğu küçük kızının eğri büğrü ilk adımlarıyla yani- na gelişini... Yeni diktiği domates fideleri gibi hemen yıkılacak gibi duruyordu mini mini kızı. Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Ani B) Fabl C) Hikâye D) Biyografi