Tarih Soruları

8. Osmanlı Devleti'nde Karlofça Antlaşması'ndan sonra devlet idaresinde bürokratik unsurlar, askerî unsurlara göre daha fazla ön plana çıkmaya başlaması aşağıdaki görevlilerden hangisinin önemini artırmıştır? cyalet yöneticisi Re dis Siyaset Sorum Reis'ülküttab D) Defterdar B) Beylerbeyi mali işlerle uğrasan. Şeyhülislam E Sadrazam padisah adina devlet işlerini guruten VİP Yayınları

17. Selçuklularda resmî yazışmalar Farsça idi. Medreselerde eğitim Arapça yapılıyordu. Halk ve ordu kesimi ise Türkçe konuşuyordu. Bu durum, Selçuklularda aşağıdakiler- den hangisine neden olmuştur? A) Ordudaki asker sayısının azalmasına B) Yöneticiler ile halk arasındaki bağların güçlenmesine C) Türk dilindeki gelişmelerin yavaşlama- sina D) Yabancıların siyasal baskılarının önlen- mesine E) Yönetimde bilim adamlarının söz sahibi olmasına we 19

2. Osmanlı donanmasında XVIII. Yüzyıl sonlarında ıslah çalışma- larına önem verilmiş ve deniz subayı yetiştirmek amacıyla Mü- hendishane-i Bahri Hümayun kurulmuştur. Osmanlı Devleti'nde bu düzenlemelerin yapılmasında; 1. Osmanlı donanmasının Çeşme'de Ruslar tarafından yakıl- ması, II. Avrupa'daki gelişmelerin ülkeye kazandırılmak istenmesi, III. uluslararasında denge politikasının izlenmesi durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II E) II ve III C), Yalnız III

9. Osmanlı Devleti'nde, XVII. yüzyılın başlarından itibaren ülkede barış ve güven ortamının bozulmasının nedenlerinden biri de güçlü ve dirayetli padişahların olmamasıdır. Bu duruma aşağıdakilerden hangisinin neden olduğu söy- lenebilir? A) Rüşvetin devlet kurumlarında yaygınlaşması B) Merkez yönetiminde devşirmelere görev verilmesi C) İltizam sisteminden malikane sistemine geçilmesi D) Devlet kurumlarının çağa ayak uyduramaması E) Ekber ve Erşed Sistemiyle şehzadelerin sancağa çıkma usu- lüne son verilmesi

3 11. Modern felsefenin ilk büyük düşünürlerinden olan Bacon, doğayı anlamanın en güvenli yolunun bilim olduğunu, bilimsel yönteme dayalı düşüncenin, doğayı kontrol altına alma konusunda insanı güçlü kılacağını savunmaktadır. Bacon'a göre bu güce ulaşmak için bilimin yönteminde değişiklik yapılmalıdır. Doğayı anlamak için öncelikle doğaya ilişkin temelsiz düşünce ve dogmalardan kurtulmak, ardından doğaya yönelerek tek tek durumlardan genellemelere ulaşmak gereklidir. Parçadan yola çıkarak Bacon ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Emprist bakış açısına sahiptir. B) Tümevarımsal akıl yürütmeyi önerir. C) Bilimin doğaya egemen olmayı sağlayacağına inanır. D) Zihindeki ön yargıların farkına varılması gerektiğini söyler. E) Otoritelerin görüşlerinin temellendirilmesi gerektiğini savunur.

2. Endülüs Emevileri İspanya'da birçok su kanalı, kütüphane, camii ve medrese inşa etmişlerdir. Bu bilgiye bakarak aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- maz? A) İslam kültürünün Avrupa'da yayılma imkânı bulduğuna B) Endülüs Emevileri'nin imar ve bayındırlık faaliyetlerine önem verdiğine HR HIN RENK C) Bölgenin ekonomik ve bilim alanında kalkınmasına çalı- şıldığına D) İslam mimarisine ait örneklere İspanya'da rastlanabile- ceğine E) Endülüs Emevileri'nin İspanya'da yerleşik hayatı başlat- tığına 4.

12. Avrupa'da, Akıl Çağı olarak adlandırılan XVII. yüzyılda kilisenin "bilgi" üzerindeki kontrolü sona ermiştir. Bu durumun aşağıdakilerden hangisi üzerinde hızlandırıcı bir etkisinin olduğu savunulabilir? A) Mutlakiyet yönetimlerinin güç kazanmasında B) Sömürgecilik faaliyetlerinin yaygınlaşmasında C) Halkın yönetime katılımının sağlanmasında D) Hristiyanlığın Avrupa dışında yayılmasında E) Düşünce özgürlüğünün toplum tarafından benimsenmesinde

3. Meşrutiyet Dönemi'nde hukuk alanında atılan en önemli adımlardan biri de Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye'nin hazırlan- masıdır. 1868-1878 yılları arasında Ahmet Cevdet Paşa başkanlığındaki ilmî bir heyet tarafından, İslam hukukuna bağlı kalınarak hazırlanan Mecelle, şeri mahkemelerde 1877-1926 yılları arasında hukuki kaynak olarak kullanılmış ve adliyede hukuk birliğinin temelini de atmıştır. Bu bilgilere göre Mecelle ile ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Hukuk alanında önemli değişimleri beraberinde getir- beraberinde miştir. Laik bir niteliğe sahip değildir. Cumhuriyetin ilk yıllarında da kullanılmuştir. Azınlıkların tepkisine neden olmuştur. Dini esaslar dikkate alınarak hazırlanmıştır. B C Wi youter playe sind.

10. Lale Devri'nin en önemli ilim ve fikir adamlarından biri olup, bilgi ve birikimiyle ulema ve devlet adamlarının takdirini ka zandı. Devrinin âlimleri tarafından kendisine "Muallim-i Sa- lis (Üçüncü Öğretmen) unvanı verilen bilim insanı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Ali Kuşçu C) Katip Çelebi B) Koçi Bey D) ibrahim Müteferrika E) Yanyalı Esad Efendi

2. IV. Murat, İstanbul'da halkı isyana teşvik edici konuşmaların ya- pıldığı merkezler haline gelen kahvehaneleri kapatmış ve soka- ğa çıkma yasağı uygulamıştır. Buna göre IV. Murat'ın aşağıdakilerden hangisini amaçladı- ğı savunulabilir? Azınlık haklarını korumayı B) Çok uluslu yapıyı korumayı C) Devlet otoritesini sağlamayı İstanbul'a yapılan göçleri engellemeyi E) iç sorunların dış soruna dönüşmesini engellemeyi

2. XVII. ve XVIll. yüzyıllarda, yeni ticaret yollarının bulunmasıyla bir- likte Osmanlıların kontrolündeki İpek ve Baharat yollan eski can- liğini kaybetmiştir. Bu durumun Osmanlı'ya etkileri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez? A) Akdeniz ve Karadeniz limanlarının öneminin azalması B) Gümrük gelirlerinin düşmesi C) İşçi sınıfının ortaya çıkması D) Ekonomik yönden Avrupa'dan geri kalınması E) Bazı Avrupa devletlerine kapitülasyonların verilmesi

8) 10. Avrupalilann, Coğrafi Keşifler sonucunda Amerika'dan bol mik. tarda elde ettiği altın ve gümüş zamanla Osmanlı pazarında da kullanılmaya başlanmıştır. Bu durumun Osmanlı Devleti'nde aşağıdakilerden hangisi- ne neden olduğu söylenemez? A) Piyasada enflasyonun yaşanmasına B) İpek ve Baharat yollarının canlanmasına C) İnsanların alım gücünün düşmesine D) Paranın değer kaybetmesine E) Yerli tüccarların yabancı tüccarlar karşısındaki rekabet gü- cünün zayıflamasına

XVII. yüzyıl Avrupa'sında ortaya çıkan merkantilizm ekonomik anlayışına göre, bir ülke ne kadar çok madene ve paraya sahip- se o kadar zengin sayılmıştır. Buna göre merkantilizmin benimsendiği ülkelerde; 1. iç ve dış ticarete önem verilmesi, II. ham madde ve pazar arayışına girişilmesi, III. tüketimin teşvik edilmesi durumlarından hangilerinin yaşanması beklenir? 8. A) Yalnız I D) I ve IL B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız III

6. Yeni Çağ'da deniz ticaretini canlı tutmak ve ekonomik kayba uğ- ramak istemeyen Osmanlı Devleti, Hollanda ile ticari ayrıcalıklar içeren bir antlaşma imzalamıştır. Osmanlı Devleti'nin bu antlaşmayı yapmasında, aşağıdaki gelişmelerden hangisinin etkili olduğu savunulabilir? A) İpek ve Baharat yollarının önemini kaybetmesi B) Yeni mezheplerin ortaya çıkması C) Feodal yönetimlerin sona ermesi D) Hristiyanlığın Avrupa dışında yayılması E) Azınlıkların ekonomik hayatta etkisinin artması

3. Osmanlı Devleti'nde, XVII. yüzyıl ıslahatlarının genel özellik- leri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez? A) Avrupa'daki gelişmeler örnek alınmamıştır. B) İhtiyaç duyulan alanlarda yapılmıştır. C) Azınlık isyanları sonucunda başarısız olmuştur. D) Şahıslara bağlı kaldığı için süreklilik sağlanamamıştır. E) Yükselme Dönemi uygulamalarına dönülmeye çalışılmıştır.

5. IV. Murat, devletin kötüye gidişinin nedenleri ve bu kötü gidişin durdurulması için alınabilecek tedbirlere ilişkin devletin ileri ge- lenlerinin hazırladığı raporlar doğrultusunda islahatlar yapmıştır. hangisini amaçla- Buna göre, IV. Murat'ın aşağıdakilerden dığı savunulabilir? A) Veraset sistemini değiştirmeyi B) Yöneticilerin yetkilerini artırmayı (C)) Devleti eski gücüne kavuşturmayı D) Bilimsel ve kültürel faaliyetleri canlandırmayı E) Islahatlarda Avrupa'daki gelişmelerden yararlanmayı