Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı Soruları

TYT/ Sosyal Bilimler Aşağıda Karlofça Antlaşması ile sınırları değişen Osmanlı Devleti'nin siyasi haritası verilmiştir. AVUSTURYA yang ITALYA OMALTA 125 n Bosne MACARİSTAN LEHISTAN odra Jespervar Banat Belgrad Uskop Podolys Eflak Besarabya Sofya Bükreş D) II ve III OSMANLI DEVLETİ Ankara Edin izmir Rodos KIRIM HANLIGL 6 500 km AKDENİZ Antalya RUSYA KARADENIZ Kuban Kibris Samsun Trabzon yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II Batum • Diyarbakır KARLOFCA ANTLAŞMASI ILE KAYBEDILEN YERLER Osmank Devleti Avusturya'ya verilen yerler Lehistan'a verilen yerler Venedlere veri Karlofça Antlaşması sonrası sınırları gösteren harita- dan yola çıkarak Osmanlı Devleti'nin siyasi durumu ile ilgili; Osmanlı aynı anda farklı devletlerle siyasi ilişkiler kur- muştur. II. Osmanlı'nın batıdaki nüfuzu sarsılmıştır. III. Osmanlı'nın Karadeniz'deki üstünlüğü sona ermiştir. E) I, II ve III 5. I ve II PALME YAYINEVİ Me le hü

endemik 5. 13 ATLAS OKYANUSU lopenya 375 kin fransa -slouc Averya tapete Myan Sicilys falinge Uyger *Zatok Hoges *Kena Orang say Aren yes AKDENIZ pet KARADENİZ Adala Ras Rubys HASA HAZAR DENIZ Yukarıdaki haritada XVIII. yüzyıl sonunda Osmanlı Devleti'nin sınırları verilmiştir. Bu haritaya bakılarak aşağıdaki yargılardan han- gisine ulaşılamaz? A) Karadeniz Türk gölü olmaktan çıkmıştır. B) Osmanlı Devleti'nin üç kita üzerinde toprakları vardır. C) Akdeniz'deki Osmanlı hâkimiyeti devam etmek- tedir. D) Osmanlı Devleti'nin en geniş sınırları gösterilmiş- tir. E) Batı Akdeniz'de egemenliğin sağlanamadığı bölgeler de vardır. EN.TR.1920. TYT-01

8. Tanzimat Dönemi'nde Batı'yı daha yakından tanıyan Avrupa'da eğitim görmüş, Fransız İhtilali fikirlerini be- nimseyen aydınlar Jön Türkler (Genç Osmanlılar) olarak isimlendirilmişlerdir. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde görülen aşağı- daki gelişmelerin hangisinde Jön Türklerin etki- sinin olduğu savunulamaz? A) Kanunuesasi'nin hazırlanması B) Ayanlarla Senediittifak'ın yapılması C) Mebuslar Meclisi'nin açılması D) Meşrutiyetin ilan edilmesi E) Yönetim şeklinin değişmesi

Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siy 9. Osmanlı Devleti XVI. yüzyılın sonlarından, XVII. yüzyılın başlarına kadar doğuda İran, batıda Avusturya ile uzun süren savaşlar yapmıştır. Aşağıdakilerden hangisi, bu durumun neden olduğu gelişmelerden biri değildir? A) İç İsyanların yaşanması B) Askerî harcamaların artması C) Merkeziyetçi yapının güçlenmesi D) Halktan yeni vergilerin alınması E) Ülkede asayiş ve güvenlik sorunlarının yaşanması

yüyen stura- Imiş- adde nuş- me- ol- SIRA SENDE 84 XX. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti'nin, I. Türk azınlık sorununun görülmesine neden olarak gelişme- lerle karşılaşmıştır. 145661 II. Balkanlarda toprak kaybetmiştir. III. Kuzey Afrika'da sömürgeci güçlerle savaşmıştır. D) II ve III durumlarından hangilerini yaşadığı söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II ÇÖZÜM SENDE E) I, II ve III C) I ve III

Lond- miştir. ere bi- etmiş- ÖRNEK SORU 82 Balkan Savaşları sonunda Balkanlarda azınlık statüsüne düşen Türkler baskı ve zulümlere maruz kalmışlardır. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söy- lenebilir? A) I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına B) Balkanlarda Slav-Germen rekabetinin başlamasına C) Balkan Türklerinin Anadolu'ya göç etmesine D) Arnavutluk'un bağımsızlığını ilan etmesine E) Balkan nüfusunun azalmasına GÖZÜM

aldı- 'da dö- -? o prak Uşi Antlaşması'na göre, > Trablusgarp, İtalya'ya bırakılmıştır. (Böylece Osmanlı Ku- zey Afrika'daki son toprağını da kaybetmiştir.) Rodos ve On İki Ada, Yunan işgaline karşı geçici olarak İtalya'ya bırakılmıştır. Trablusgarp halkı dinî yönden Osmanlı halifesine bağlı kal- mıştır. NOT Mustafa Kemal'in rütbesi binbaşılığa yükseltilmiştir. SIRA SENDE 83 Uşi Antlaşması'nda; "Trablusgarp ve Bingazi İtalya'ya bırakıla- cak ancak Trablusgarp halkı dinî bakımından Osmanlı halifesi- ne bağlı olacaktır." hükmü yer almıştır. Bu bilgiden hareketle, bra I. Osmanlı Devleti toprak kaybına uğramıştır. II. Osmanlı Devleti'nin Trablusgarp ve Bingazi'yi kaybetme- sinde milliyetçilik akımı etkili olmuştur. III. Osmanlı Devleti, Trablusgarp halkı ile kültürel bağlarını de- vam ettirmeyi amaçlamıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II ÇÖZÜM SENDE E) I ve III C) Yalnız III

ki 5. Osmanlı Devleti'nde, 1876 Kanunuesasinin ilan edilmesiyle Meşrutiyet yönetimine geçilmiştir. Bu durumun ortaya çıkmasında aşağıdakiler- den hangisinin etkili olduğu savunulabilir? İttihat ve Terakki Cemiyeti D B) Ahrar Fırkası C) Ayanlar D) Genç Osmanlılar E) Acemi Oğlanlar Ocağı smabun

962 yılında kurulan Kutsal Roma Germen İmparatorluğu tahtına 1516'da Şarlken geçmiş ve Avrupa'da Habsburg Hanedanı hü- küm sürmeye başlamıştır. Avusturya ise bu hanedana bağlı olarak Türklere karşı mücadele eden bir arşidüklük olarak ortaya çıkmış, 1804-1867 arasında Avusturya İmparatorluğu, 1867-1918 arasında da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu olarak adlandırılmıştır. Osmanlı Devleti'nin yayılması, Avrupa'daki siyasi ortamı etkilemiş ve Osmanlılar, bölgede bir denge unsuru olarak ön plana çıkmıştır. Mohaç Zaferi'yle Kanuni Sultan Süleyman zamanında Macar Kral- lığı'na son verilmesiyle de Habsburg İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti karşı karşıya gelmiştir. Habsburg İmparatorluğu'nun İngiltere ve Fransa gibi millî monar- şilerle giriştiği mücadeleler, yeni bir mezhep olarak Protestanlığın yayılması, Osmanlıların siyasi ve ekonomik ilişkilerinde belirleyici olmuştur. Orta Avrupa'da Habsburglar ve doğuda Safeviler, Os- manlıların doğu-batı yönündeki genişlemesine büyük ölçüde set çekmiş ve kuzeyde de yeni bir güç olarak Rusya ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla Kanuni Devri'nde doğuda ve batıda sürdürülen fetih siyaseti, sonraki padişahlar döneminde yavaşlamaya başlamıştır. Sultan II. Selim (Görsel 1.2) Dönemi'nde, yapılan barış antlaşma- sından sonra 1592 yılına kadar Habsburglar ile Osmanlı Devleti arasında sınır anlaşmazlıklarının haricinde önemli bir olay yaşan- mamıştır. 1578'de başlayıp 1590'a kadar sürecek olan yıpratıcı Safevi savaşları, Osmanlıların Batı'daki sorunlarla ilgilenmesini engellemiştir.

SS LTÜR 11. I. Sürat topçuları sınıfının kurulması est II. A) Yalnız I emnerio sbi Mühendishane-i Bahri Hümayun'un kurulması III. Kont de Boneval'in topçu ocağını ıslah etmesi noxo Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin III. Mus- tafa Dönemi yeniliklerinden olduğu söylenebi- Beylir? deyime syrefa i-xing VI DENEME SINAVI deimslesd sysmnul VI ev II (0 D) II ve III B) Yalnız II 016/ VI ev III (3 b Il ev II (8 2 E) I, II ve III -toyimeo dilniss nelhev shmsaqal u8 Movimeo emnerib nebo elebssüm einuno ov hel Suteilany helignad nobrhelom I've Il el nedevi nep VI ev 1 (0

TEAD 3. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi 1912-1913 yıl- ları arasında gerçekleşen Balkan Savaşlarının sonuçları arasında gösterilemez? A) Osmanlı Devleti'nin batı sınırı Midye Enez Hat- tı'na çekilmiştir. B Balkan Türkleri sorunu başlamıştır. g Anadolu'ya Makendonya'dan yoğun göçler ya- şanmıştır. Türkçülük akımı güç kazanırken Osmanlıcılık önemini kaybetmiştir. Osmanlı Devleti'nin Balkan egemenliği son bul- muştur.

uru devlet Kilik- ? 8. Osmanlı Devleti, Balkanlardaki isyanları önlemek Osmanlı aleyhinde karar almalarını engellemek ve Avrupa devletlerinin İstanbul Konferansı'nda düşüncesi ile 23 Aralık 1876 da İstanbul Tersane Konferansı'nın toplandığı gün Kanunuesasi'yi ilan etti. Aşağıdakilerden hangisi Kanunuesasi'nin hükümlerinden değildir? A) Yürütme padişah tarafından seçilen Âyan Meclisinindir. B) Herkese eğitim - öğretim, mülkiyet hakkı, basın, yayın ve din özgürlüğü verilmiştir. C) Yürütme yetkisi padişahın bulunduğu bakan- lar kuruluna aittir. D) Hükûmetin kurulması ve görevden alınması yetkisi padişaha aittir. E) Kanun teklifini yalnızca hükümet yapabile- cek ve kanunlar padişahın onayından sonra yürürlüğe girecektir. 23.

Sanayi İnkılabı 1750-1830 yılları arasında ilk önce İngilte- re'de ortaya çıktı. Sanayi İnkılabı'nın İngiltere'de başlamış olmasının başlıca nedenleri; bu ülkenin geniş sömürgele- re sahip olması, özgür düşünce anlayışını benimsemesi, bilimsel gelişmelerin takip ve teşvik edilmesi, ham madde birikimi ve geniş pazar imkânlarını elinde tutmasıdır. Bu bilgiler göz önünde bulundurulduğunda Osmanlı Devleti'nin sanayileşme sürecinde başarılı olamama- sında; I. sömürgeci politikaları uygulamaması, II. yeterli ham madde kaynaklarına sahip olmaması, III. merkezî otoritenin güçlü olması durumlarından hangilerinin etkisinden söz edilebilir? B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I D) I ve II E) I ve III

TOK 3. Sened-i İttifak, Osmanlı padişahı ve ileri gelen Osmanlı yöneticileriyle yerel düzeyde güç kazanmış ayanlar arasında yapılan görüşmeler sonucunda 1808 tarihinde imzalanmış bir belgedir. Bu belgeyle ayanlar II. Mahmut'a itaat edip emirlerini yerine getirme sözü vermişlerdir. Buna karşılık padişah ve devlet yöneticileri ayanların bazı haklarını garanti altına almış, haksızlık yapılması durumunda ayanların karşı koyma hakkı tanınmıştır. Bu bilgiler göz önüne alındığında; Il Ayanlık hukuki bir statü kazanmıştır. Pyar yargılardan hangilerine ulaşılabilir? A) Yanlızl www Ayanlar Mebusan Meclisi'nde temsil hakkı elde etmiştir. Padişah yetkilerinden taviz vermiştir. S D) ve III B) I ve II tes D C) I ve III E) Il ve III

MURAT YAYINLARI 5. Ond Saveshmesi Proj, TBMM Hükümot NIVERSA Osmanlı Devleti'nde askeri masrafların artması ve eşkıyalık faaliyetlerinin halkı huzursuz etmesi üze- donorine; upubio illate nint lipner ne hslunub Sall Aik? I. Avarız, II. Aşar, to Esinley (A III. Çiftbozan = nglleri endillox (9 vergilerinden hangilerinde artış görülmesi bekle- 1 A) Yalnız I uurliqa S legget collective? D) I ve III B) Yalnız II C) I ve II E) II ve III

Zitvatorok'un Düşündürdükleri Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlılar, Macaristan'da durumunu korumuş hatta Eğri ve Kanije adlarında iki yeni beylerbeylik oluşturmuştur. Fakat Osmanlılar; eski Macaristan Krallığı'ndan, Habsburglarda kalan yerler üzerindeki iddialarından ve bunun için ödenen yıllık 30 bin altın vergiden vazgeçmiştir. Bu durum, Habs- burglar karşısında Osmanlılar için açıkça bir gerileme ifade etmiştir. Osmanlı padişahının, rakibini "Caesar" unvanıyla kendisiyle eşit bir hükümdar olarak tanı- ması ve antlaşmayı yirmi yıl için imzalaması, Osmanlı Devleti'nin artık Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'ndeki büyük iddialarından vazgeçtiğini göstermiştir. Uzun savaş yılları Osmanlı Devleti'nin, Habsburglar karşısında askeri zaaflarını ortaya çıkarmıştır. Yeni harp teknolojisini kullanan Avusturya askeri (Görsel 1.6) karşısında eski usul ile savaşan Timarlı Sipahilerin yetersizliği ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte Osmanlı hükümeti, Anadolu'da tüfek kulla- nabilen sekban askeri toplamak zorunda kalmıştır. Halil inakak, Devlet i Aliyye IV, s.187 den düzenlenmiştir. Osmani Devithin askeri yönden zayıflamasının diplomasiye olan etkileri neler olabor?