Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti Soruları

7. Osman Bey'in 1324'te vefat etmesi üzerine tahta geçen Orhan Bey, ilk olarak babasının vasiyeti olan Bursa'yı fethetti. Maltepe (Pa- lekanon) Savaşı'nda Bizans'ı mağlup edip Iznik ve İzmit'i de Osmanlı sınırları içerisine dahil etti. Taht kavgası yaşayan Karesioğul- lanı Beyliği'ni alarak Anadolu Türk siyasi bir- liği kurma yolunda önemli bir adım attı. Bi- zans'ın Sırp ve Bulgar saldırılarına karşı yardım isteğini geri çevirmeyen Orhan Bey. Rumeli'ye oğlu Süleyman Paşa önderliğin- de bir ordu gönderdi. Yardımlar karşılığında ise Bizans İmparatoru Çimpe Kalesi'ni Os- manlı'ya verdi. Verilen bilgilerde Orhan Bey ile ilgili aşa- ğıdaki değerlendirmelerden hangisi ya- pılabilir? A) Devletin sınırlarını genişletme gayesi gütmüştür. B) Anadolu Türk siyasi birliği kesin olarak sağlanmıştır. C) Maltepe Savaşı'nda Bizans'ı ilk kez mağlup etmiştir. D D) Çimpe Kalesi'nin alınmasıyla Rumeli'de fetihler hızlanmıştır.

Osmanlı akıncılarının Ploşnik'te Sırp ve Bosnalı kuvvetle- re yenilmesi üzerine Balkan devletleri yeni bir Haçlı ordusu hazırlamışlardır. Osmanlı yöneticileri ise Kastamonu hakimi Isfendiyar Bey'e, Germiyan hakimi Yakup Bey'e, Saruhan, Menteşeli, Hamidili hakimlerine Haçlıların saldırıya geçti- ğini bildirmek ve onları gazaya çağırmak, İslâm padişahına yardımın başta gelen farzlardan olduğunu bir kere daha hatırlatmak üzere mektuplar yazmışlardır. Birinci Kosova Savaşı'nda Türk Beylikleri Osmanlı Devleti'ne yardım etmiş böylece büyük bir zafer kazanılmıştır. Bu bilgiden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Osmanlı kuvvetlerinin yenilgisi Haçlıları cesaretlendir- miştir. B) Osmanlı Devleti Anadolu beyliklerini kendi topraklarına katmıştır. C) Siyasi ve askeri gelişmelerde dinin etkisi belirleyici ol- muştur. D) Birinci Kosova Savaşı'nda Osmanlı Devleti büyük bir zafer kazanmıştır. E) Haçlı saldırısı Türk birliğinin oluşumunu etkilemiştir.

5. Osmanlı Devleti'nde ilk para Osman Bey Döne- mi'nde basılmıştır. Ancak bu paranın üzerinde İlhanlı ve Anadolu Selçuklu sultanlarının isimleri de bulun- maktadır. Orhan Bey Dönemi'nde basılan parada ise yalnız Orhan Bey'in ismi bulunmaktadır. Bu bilgiler dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Osman Bey zamanında tam bağımsızlığın sağ- landığına B) İlhanlıların Anadolu'da uzun süre egemenlik kur- duğuna COrhan Bey'in İlhanlı ve Anadolu Selçuklu Devleti' ne Osmanlı siyasi üstünlüğünü kabul ettirdiğine NEA Osmanlı Devleti'nde egemenlik anlayışının de- ğiştiğine E) Osmanlı Devleti'nin, Orhan Bey Dönemi'nde tam bağımsızlığına kavuştuğuna PUANYAYINLARI

mes C)Y: 2. men nink 1. Murat Dönemi'nde Anadolu'daki Germiyanoğulla- rı'ndan çeyiz karşılığı toprak alınmış, Hamitoğulları'n- dan da toprak satın alınarak sınırlar genişletilmiştir. Bu gelişmeler üzerine Memluk Devleti, Osmanlı Dev- leti'ne elçiler göndererek siyasi ilişkileri başlatmıştır. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı- labilir? A) Osmanlı Devleti İslam dünyasının dinî lideri ol- muştur. B) Memluk Devleti Anadolu'daki çıkarlarını koru- maya çalışmıştır. C) Anadolu Türk birliği sağlanmıştır. D) Osmanlı Devleti, İslam dünyasının siyasi koruyu- culuğunu üstlenmiştir. E) Memluk Devleti, Anadolu'daki otoritesini koru- muştur. 115 5.

5. Osmanlı Devleti'nde Osman Bey Dönemi'nde demir bakımından zengin olan Bilecik, Orhan Bey Döne- mi'nde ise ipekçilik ve dokumacılık merkezî olan Bursa (1326) ve Güney Marmara'nın tahıl ambarı sayılan Gemlik (1334) fethedilmiştir. Yalnız bu bilgiler dikkate alındığında, Osmanlı fe- tihlerinde aşağıdakilerden hangisini etkili olduğu savunulabilir? A) Etnik yapı B Stratejik önem Dinî inançlar (D) Ekonomik etkenler Bayındırlık faaliyetleri

Imak üzere 4. I. Yeniçeriler II. Cebeciler Akıncılar MV Timarlı sipahiler V. Sağ garipler Yukarıda verilen Osmanlı askeri gruplarından han- gileri eyalet askerleri arasında yer alır? A) I ve II B) I ve IV ardır. mışlardır. aşağıdaki- C) Avarlar karekök er D) Ill ve V E) IV ve V C) III ve IV

1. Cami II. Medrese III. İmarethane nelxic yapılarından hangileri Klasik Dönem Osmanlı şehir planla- masında yer alan hâkim unsurlardandır? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III E) I, II ve III C) I ve III

yüzyılda XIV. yüzyılda Balkanlar bölgesinde bulunan prenslikler ve krallıklar arasında siyasal ve inanç çatışmaları sürer- ken, Anadolu'da kurulan Türk beylikleri, Anadolu Türk birliğini sağlamak için birbirleriyle mücadele etmişlerdir. Bu durumun Osmanlılar açısından; 1. veraset sisteminin değişmesi, II. Doğu'da ve Batı'da fetihlerin yapılması, III. Osmanlı Devleti'nin toprak kaybetmesi sonuclarından hangilerine octam sağladığı savunu- Tabilir? A) Yalnız B) Yalnız II D) Ive H e) Yalnız HH E) II ve III

1. Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi ile ilgili aşa- ğıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) İlk dinî ve sosyal içerikli hareket Şeyh Bedrettin İsyanı'dır. B) İstanbul ilk kez I. Mehmet Dönemi'nde kuşatıl- mıştır. C) I. Murat Dönemi'nde Edirne başkent yapılmış- tır. D) Bizans ile yapılan ilk savaş Koyunhisar Savaşı'dır. E) Anadolu Beylerbeyliği Yıldırım Bayezid Döne- mi'nde kurulmuştur. 3.

3. Aşağıdakilerden hangisi II. Mahmut Dönemi'nde elvi gerçekleşen siyasi olaylar arasında yer almaz? A) Kırım Savaşı'nın başlaması B) Bükreş Antlaşması'nın imzalanması Yunan İsyanı'nın çıkması D) Mehmet Ali Paşa'nın isyan etmesi E) Fransa'nın Cezayir'i işgal etmesi

dirlik topraklarını sipahinin veya köylünün elinden ala- mazdı. Buna göre timar sisteminin; özel mülkiyet, BB sosyal devlet, All feodal sistem anlayışlarından hangilerinin ortaya çıkmasını en- gellediği savunulabilir? A) Yalnız I BI've Il D) Il ve Ill CI ve III E) I, II ve III 1 G 8. Timarlı sipahi teşkilatı en mükemmel şeklini XVI. yüz- yıl ortalarında aldı. Devlet topraklarının çok genişle- L mesi, tımarlı sipahi sayısını arttırdı ve eyaletlerdeki her sancağın tımarlı sipahileri bölüklere ayrıldı. Her bölüğün başında alay beyi, subaşı, çeribaşı, bayrak- tar ve çavuş denilen zabitler görevlendirildi. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı- labilir? A) Timarlı sipahiler ateşli silah kullanan askerlerden oluşturulmuştur. B) Eyaletlerin yönetiminde merkezî otoritenin sorum- luluğu azalmıştır. C) Devletin büyümesine bağlı olarak ordudaki asker sayısı da artmıştır. D) Timarlı sipahilerin sayısının artması asayişsizliği de beraberinde getirmiştir. 10. E) Sınırların genişlemesi toprakların savunulmasını zorlaştırmıştır. A R M A L Yıllık 100.000 a fazla Padişah derec görev dev memu ver 79 Tabloc dakiler A) Ti B) H C) Z E) Z 11. Aşa likle A B) C) D) E)

10. Osmanlı Devleti Niğbolu Savaşı sonrasında Korku- suz Jean diye anılan Fransız hanedanından Nevers Kontu Jean Sans Peur'un da aralarında olduğu birçok önemli kişiyi esir olarak ele geçirdi. Osmanlı Devleti, esir alınan bu asilzâdeler için yüklü miktarda fidye is- tedi. Fransızlar ve bazı Avrupalı devletler ancak yeni vergiler koyarak ve kiliselerde yardım toplayarak iste- nen fidye paralarını toplayabildiler. Buna göre Niğbolu Savaşı'nın; 1. Osmanlı hazine gelirleri, V II. Avrupa ekonomisi, X III. Osmanlıların dış politikadaki itibarı X konularından hangileri üzerinde olumlu etkisinin olduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II CHI ve II EXI, II ve III DI ve III qua Savasları:

K a i B B Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 34. Uşi Antlaşması ile, • Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika'daki son toprağı olan Trablusgarp, İtalya'ya verilmiştir. • Rodos ve çevresindeki On İki Ada da geçici olarak İtalyan yönetimine bırakılmıştır. Bu bilgilere göre, I. Osmanlı Devleti, askerî açıdan yetersiz bir düzey- dedir. II. Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika'daki siyasi varlı- ğı sona ermiştir. III. İtalya'nın Doğu Akdeniz ve Ege'de etkinliği artmıştır. yargılardan hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız D) I yell B B) Yalnız II O C) Yalnız III E) I, II ve III rrezenleri bakımından zen-

784 ● Önce Balkanlardaki halklar, sonra da Avrupa devlet- leri Osmanlıları Balkanlardan atmak amacıyla sık sık Haçlı Seferleri düzenlemişlerdir. Osmanlı Devleti Ankara Savaşı'nın sonucunda da- ğılma tehlikesi geçirmesine rağmen, Balkanlar'da bir dağılma olmadığı gibi, Avrupa devletleri yukarıdaki amacı gerçekleştirmek için de ellerine geçen fırsatı değerlendirememiştir. DERS Yukarıdaki gelişmeler değerlendirildiğinde; I. hoşgörüye dayalı yönetim uygulaması, II. merkezi otoriteyi güçlü tutması, III. bayındırlık ve imar faaliyetlerinde bulunması durumlarından hangilerinin Osmanlı Devleti'nin Ana- kara Savaşı'ndan sonra Balkanlarda toprak kaybı ya- şamamasına sebep olduğu savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II I ve III C) Yalnız III EN, II ve III

-1453) Test 1 1 A) Yalnız II Osman Bey Dönemi'nde Bizans'tan İnegöl ve Karacahi- sar alınmış, ardından Söğüt olan merkez Karacahisar'a taşınmıştır. Osman Bey teşkilatlanmayı başlatarak İslam hukukçusu olan yakın arkadaşı Tursun Fakı'yı (Dursun Fa- kih) Karacahisar'a kadı olarak atamıştır. 20 SE Bu bilgilere göre Osman Bey ile ilgili, Gaza ve cihat faaliyetinde bulunmuştur. 11. Devletleşme sürecini başlatmıştır. III. Yakın çevresine iltimas geçmiştir. aşağıdakilerden hangisine kesin olarak ulaşılır? B) Yalniz III $231 OF LP14TARSB22-047 D) II ve III E) I, II ve III C) I ve II

2. Tarih öğretmeni, Mustafa'ya Kuruluş dönemi Os- manlı hukuk yapısı ile ilgili görev vermiştir. Musta- fa, Osmanlı hukuk yapısının özelliklerinin beş tane- sini yazıp getirmiştir. Ancak öğretmeni bunlardan birinin yanlış olduğunu belirtmiştir. Buna göre Tarih öğretmeninin Mustafa'nın yan- lış yazdığını belirttiği özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Sancak ve kazalarda davalara kadılar bakardı. B) Ülke genelinde tek tip hukuk sistemi uygula- nırdı. TEAS PRESS Eğitim C) ilk Osmanlı kanunnamesi Fatih tarafından ha- zırlanmıştır. D Mahkemeler halka açık yapılır, verilen karara padişah dâhil kimse karışamazdı. EJ Yerel mahkeme kararlarına karşı üst mahkeme olarak Divan-ı Hümayuna başvurulurdu. t