Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti Soruları

DEVLETE OSMANLI SİYASETİ (1302-1453) 11- mist yliver YAYINLARI 10. SINIF 7. KONU TESTİ 23/02-E Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi'nde fetihlerini Rumeli üzerinde yoğunlaştırma nedenlerini açıklayınız. 8. Osmanlı Devleti'nin Rumeli ve Balkanlar'da kalıcı olması-

5 Soru 98: 1. Palekanon Muharebesi (1329) Izmit'in Fethi (1337) III. Çimpe Kalesi'nin alınması (1353) IV. Çirmen Muharebesi (1371) V. Niğbolu Muharebesi (1396) Yukarıda verilen siyasi gelişmelerden hangileri Anadolu coğrafyası üzerinde gerçekleşmiştir? A) Yalnız I B) I ve li C) II ve III D) I, II ve IV E) II, IV ve V

4. Halil İnalcık'a göre 27 Temmuz 1302 tarihli Koyunhisar (Bafeus) Savaşı, Osmanlı Beyliği'nin gerçek kuruluş tarihi olarak kabul edilmelidir. Buna göre Koyunhisar Savaşı'nın aşağıdaki özellikle- rinden hangisi Halil İnalcık'ın görüşünü doğrudan des- teklemektedir? A) Bizans ile Osmanlılar arasındaki ilk savaş olması B) Osmanlı Beyliği'ne Anadolu'da büyük bir güç ve prestij kazandırması C) Osman Gazi'nin beyleriyle birlikte bizzat mücadele et- mesi D) Bizans ordusunda paralı askerlerin yer alması E) Osmanlı ordusunun daha çok atlı askerlerden oluşması

3. İstanbul'un Fethi ilk dönemler Avrupa'da ve Balkanlar- da Türk tehlikesi olarak adlandırılmış ve Bizanslı birçok Rum aydınının İtalya'ya göç etmesine neden olmuştur. Halbuki Fatih Sultan Mehmet'in fetihten kısa bir süre sonra İstanbul'da kurduğu hümanist ortam bu aydınların ne kadar büyük bir yanılgının içinde olduklarını dünyaya duyurmuştur. Bu bilgilere göre İstanbul'un Fethi dünya tarihi için; 1. yayılmacılık, II. insancıllık, III. barışseverlik kavramlarından hangileriyle ifade edilebilir? A) Yalnız I C) I ve II D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III

ürk Dünyası ADIM I. Türk kelimesini ilk kez devlet adında kullanan Kök Türkler- dir. II. Türkiye adı coğrafi bir bölge olarak Bizans kaynaklarında kullanılmıştır. III. Ziya Gökalp'e göre Türk adı; töreli, kanun, nizam sahibi demektir. IV. Türk kelimesi Dîvân-ü Lügâti't-Türk'te olgunluk çağı de- mektir. V. Türkiye adı ilk kez Malazgirt Savaşı sonrasında kullanıl- mıştır. Türk adının anlamı ve Türkiye ifadesi ile ilgili numaralan- dırılmış bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV FUL

6. Osmanlılar, ilk dönemlerinde Anadolu'daki diğer beylikler ile iyi geçinme siyaseti izlemişlerdir. Bu durumda Osmanlı Beyliği'nin; 1. fethedilen yerlere Türkmenlerin yerleştirilmesi, II. Bizans'a karşı gaza yapmanın öncelikli görülmesi, III. Türk beyliklerinevustunlik kuracak düzeyde olması özelliklerinin hangisinin etkili olduğu söylenebilir? BYalnız A) Yalnız I D) I ve IIN C) Yalnızl

B. Aşağıdaki soruyu metin ve görselden hareketle cevaplayınız. Türk ordusu düşman çok üstün olmadığı takdirde, daima zafer kazanacak vasıflara sahipti. Avrupalıların stratejileri "toplan- mak, yavaş ve az yürümek, uygun yerde durup beklemek"ti. Türklerin stratejileri ise günümüz stratejileri gibi "çabuk top- lanmak, mümkün olabilen hızla yürümek, düşmanı hemen yakalayıp yok etmek"ten ibaretti (Görsel 3.11). Düşman henüz bir- leşmemişse parça parça yok edilmesine çalışılırdı. Türk ordusu, savaş alanında dört bölüme ayrılırdı: merkez, sağ ve sol kanatlarla ihtiyat. Ihtiyat birliklerine çok önem verilirdi. Düşman, büyük Türk ihti- yatını yok sanarak Türk saflarına iyice dalınca çok üstün olan Türk toplanıyla yıpratılır, sonra merkez- de bulunan padişahın veya "serdar-ı ekrem" denen başkomutanın emriyle ihtiyat kuvvetleri de hare- kete geçerdi. Başkomutan iki kanadı kıskaç gibi kapatarak düşmanı yok ederdi. Görsel 3.11: Savaş esnasında Osmanlı ordusunun dizili- şi ile ilgili siyah beyaz gravür Yılmaz ÖZTUNA, Türk Tarihinden Yapraklar, s. 131-132. (Özetlenmiştir.) Osmanlı Devleti'nin savaş stratejileri hakkında ne gibi çıkarımlarda bulunabilirsiniz? 89 X k

rinden erdir. mışlardır. ışlardır. işlerdir. mıştır. ve 7. Kazanım Sorular Odaklı Ticari mekanlardan biri olan--- genellikle aynı esnaf grubuna ait dükkânların bir sokak üzerinde sıralanması ile meydana gelmekteydi.--- ise kervanların indiği, malların depolandığı, atölyelerin bulunduğu ve ticaretin yapıldığı yerlerdi. Sözü edilen bu mekânlar, sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Han - Kapan B) Pazar - Liman C) D) E) Kervansaray - Ribat Arasta - Han Bedesten - Çarşı esla (0 nimu aye (@

11. Doğu Anadolu'da bulunan ve Selçuklularla Moğollar arasında tampon bölge görevini gören Harzemşahlar, 1230 yılında Sel- çuklularla giriştikleri Yassıçemen Savaşı'nı kaybederek bölge- den çekilmişlerdir. Bu durum; 1. Harzemşahların güçlenmesi, II. Moğolların Anadolu'ya girişlerinin kolaylaşması, III. Selçuklu merkezi otoritesinin güçlenmesi gibi sonuçlardan hangilerine ortam hazırlamıştır? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II C) I ve II sa E) II ve III

12. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi'nde yaşanan Sırpsındığı Savaşı ile ilgili doğru bir bilgidir? A) İslam dünyasının liderliğinin Osmanlı'ya geçmesini sağ- layan savaştır. B) Bizans'ın Balkanlardaki varlığına tamamen son veren savaştır. C) Haçlı birlikleri ile Osmanlı birlikleri arasında yapılan ilk savaştır. D) Balkanlardaki Türk egemenliğini kesinleştiren savaştır. E) Türklerin ilk kez Rumeli'ye geçmesini sağlayan savaştır.

d 10. Türkiye Selçukluları, I. Haçlı Seferi'nde (1097) devletin mer- kezi olan İznik'i kaybetmişler ve merkezi Konya'ya taşımışlar- dır. Ancak Kösedağ bozgunundan sonra bunu başaramamış- lardır. Moğol İlhanlılarının, Selçuklu şehzadelerinden istedik- lerini hükümdar olarak belirlemeleri, Anadolu'da birçok Türk beyliğinin kurulmasına neden olmuştur. Bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı- lamaz? A) Kösedağ Savaşı'nın Anadolu'daki yıkımı daha fazla olmuş- tur. 1. Haçlı Seferi'nde alınan yenilgiye rağmen Türkiye Selçuklu Devleti toparlanabilmiştir. C) Kösedağ Savaşı ile Türkiye Selçuklu Devleti, İlhanlılarının vasalı durumuna düşmüştür. D) Haçlılar ve İlhanlılar Türkiye Selçuklu Devleti'ne karşı itti- fak içindedir. E) Kösedağ Savaşı sonrası Anadolu'da siyasal bölünmüşlük daha da artmıştır. 12

a- 7. SOSYAL BİLİMLER TESTİ XV. yüzyılda Osmanlıların Anadolu yönündeki genişlemesini durduran savaş ve hükümdar aşağıdakilerin hangisinde bir- likte verilmiştir? A) Çaldıran Savaşı - Şah İsmail Ankara Savaşı - Emir Timur Elbistan Savaşı - Sultan Baybars Frenkyazısı Savaşı - Karamanoğlu Alâeddin Ali Bey Koyunhisar Savaşı - II. Andronikos

na em nlı da cli ► Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Sosyal Bilimler Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 3. Osmanlı Devleti'nin kuruluş süreci ile ilgili çalışmaları ile bili- nen İngiliz tarihçi Profesör Colin Imber'e göre, Osmanlıların ilk dönemi tam bir "kara delik"tir. Profesör Colin Imber'in bu tespitini aşağıdakilerden hangisi doğrular? Osmanlı beylerinin gaza ve fetih politikasına öncelik ver- mesi B) Medreselerde eğitim dilinin Arapça olması CY Halk arasında sözlü kültürün taraftar bulması Kuruluş süreci ile ilgili kaynak eksikliği olması EV Kayıların konargöçer yaşam sürmesi

2. Ankara Savaşı'ndan önce Yıldırım Bayezid'in Anadolu beylik- lerinin çoğunu ele geçirip topraklarını Osmanlı Devleti'ne kat- ması, doğuda sınırlarını Fırat'a kadar genişletmesi Türk beyle- rinin Timur'a sığınmalarına yol açmıştır. Bu durumu Osmanlı tarihçisi Neşri, eserinde "savaş başlarken önce Tatarlar, Taher- ten Bey'i gördüler ki, kendü beylerinin oğludur. Tatarlar, he- men Taherten'in kuvvetlerine katıldılar. Germiyanoğlu leşkeri (askeri) dahi Germiyanoğluna katıldılar, her vilayetün leşkeri kendi beylerine katıldılar ki, beyleri kaçıp Timur'a gelmişlerdi." şeklinde anlatmıştır. Bu bilgiler; 1. eski Türk bey ve sülalelerinin Osmanlıları düşman olarak gördükleri, II. Osmanlı ordusundaki beylik askerlerinin taraf değiştirdiği, III Timur'un, Osmanlıdan kaçan beyleri himaye ettiği durumlarından hangilerinin göstergesi olabilir? B) Yalnız II Yalnız I DI ve III Diğer sayfaya geçiniz. www.ozdebir.org.tr II ve III Yalnız III 7 4.

1. Macar kralı komutasındaki Bulgar, Sırp, Ulah (Eflak) ve Bosna kuvvetleri hem Balkanlardaki Türk ilerleyişini durdurmak, hem de Edirne ve Filibe'yi geri almak için harekete geçtiler. Osmanlı kuvvetleri ile Edirne'nin kuzeybatısında Meriç Nehri kenarında karşı karşıya geldiler. Osmanlı Devleti'ne karşı XIV. yüzyılda oluşturulan bu ilk Haçlı kuvvetleri ile yapılan savaş aşağıdakilerden hangisidir? At Sirpsındığı Savaşı B) Varna Savaşı 1. Kosova Savaşı D Niğbolu Savaşı E) Mohaç Meydan Savaşı 0 Ahlak ► Cevapl 3.

3. Istanbul OSMANOĞULLARI BİZANS İMP KARESIOĞULLARI KARADENİZ CANDAROĞULLARI AYDINOĞULLARI Ankara GERMİYANOĞULLARI TEKE BEYLİĞİ CANİKOĞULLARI TRABZON RUM IMP. ERETNA DEVLETİ DULKADİROĞULLARI RAMAZANOĞULLARI KARAMANOĞ MEMLÜKLULAR KARAKOYUNLULAR AKDENİZ Harita: İkinci Beylikler Dönemi Bu haritaya göre; Bizans İmparatorluğu'nun Avrupa ile olan bağ- lantısı kesilmiştir. a Anadolu'da siyasi birlik sağlanamamıştır. Karamanoğulları, Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanmasına engel olmuştur. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III C)Yalnız NI E) II ve III e'nssol noo'synebu 2 Durum: II. Dur Bun y