Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774) Soruları

EA 7. Osmanlilar Viyana'yı 1683 yılında ikinci kez kuşatmışlar ancak alamamışlardır. Aşağıdakilerden hangisi bu kuşatmanın sonuçlarından biri değildir? A) Sadrazamlik makamında değişiklik yapılması B) Podolya'nın elden çıkması c) Celali isyanlarının başlaması D) Kutsal Ittifak'ın kurulması E) Rusya'nın Karadeniz'de üs kazanması olideven

4. Safevi şahı I. Abbas, Osmanlılara karşı üstünlük sağlayabilmek için; I. ordusunu ateşli silahlarla takviye et- mesi, II. Avrupalı devletlerle ittifak arayışlarına girmesi, III. Osmanlı askeri teşkilatını örnek alması durumlarından hangilerini uygulamıştır? A) Yalnız B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

12 . [ Uzun Savaşlardan Diplomasiye 4. XVII. yüzyılın ba viler ve Avustur zorunda kalmış 1. Safevilerin 1623'te Bağdat'ı ve bütün Irak'i alması, Basra'ya saldırması üzerine Osmanlı Devleti , Portekizlilerle işbirliği yaparak saldırıyı püskürtmüştür. Bu bilgiyle Osmanlı Devleti hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? Bu durumun gisini engelle Uzun Wade A) Dış politikada denge siyaseti izlemiştir. Askeri ve siyasi ittifaklara yönelmiştir. erSafevilere üstünlüdnu kabul ettirmiştir. of Portekiz'e ekonomik ayrıcalıklar tanımıştır. E Bati'nin askeri üstühlüğünü kabul etmiştir. B) Bati/daki CFarklı alan D) Batili dev E) Devletin

2. Aşağıda XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin sınırlarını gösteren bir harita verilmiştir. Rusya Fransaviyanfodolya İspanya Roma KARADENİZ İstanbul Cezayir Tebriz Safevi Devleti Trablusgarp Kudüs Kahire AKDENİZ Mekke O Osmanlı Devleti Sınırları Projeksiyon yardımıyla tahtaya bu haritayı yansıtan Can Öğretmen, öğrencilerinden bu harita ile ilgili çika- rimlarda bulunmalarını istemiştir. Öğrencilerin Osmanlı Devleti ile ilgili çıkarımları ise şunlardır: Berk: En geniş sinirlara XVII. yüzyılda ulaşmıştır. Tarik: Farklı kıtalarda varlık göstermiştir. Elif: Çeşitli milletleri bünyesinde barındırmıştır. Zehra: Konuşulan dil sayısı fazladır. Buna göre öğrencilerden hangilerinin cevapları yanlıştır? A) Berk B) Tarik C) Elif D Zehra E) Tarik ve Elif

C) Cumhuriyetçilik - Halkçılık D) Halkçılık - İnkılapçılık E) Devletçilik - Laiklik Osmanlı Devleti'nde Avrupa ile artan ilişkiler gereği Av- rupa kökenli pek çok eşya kullanılmaya başlanmıştır. Modernleşme alanında yapılan girişimler, Osmanlı Dev- leti'nin tüketim alışkanlıklarında da farklılıklar meydana getirmiştir. İstanbul'da görülen Frenk modası, Batı tarzı mobilyalar, döşemeler ev düzenlemeleri toplumda po- püler hâle gelmiştir. Özellikle Fransa'dan gelen hediye- ler, gravürler, saatler, çeşitli aletler, mikroskop, teleskop gibi eşyalar Osmanlı toplumunu dönüştürmeye başla- mıştır. Parçada anlatılan bu gelişmelerin Osmanlı Devle- ti'nin aşağıdaki dönemlerinden hangisini içine aldığı söylenemez? A) Lale Devri B) Tanzimat Dönemi C) I. Meşrutiyet Dönemi D) II. Meşrutiyet Dönemi E) Kuruluş Devri Diğer sayfaya geçiniz. 1

HIZ VE RENK YAYIN 6. Aşağıdakilerden hangisi XVII. yüzyılda Osmanlı Dev- leti'nin ekonomik yapısını olumsuz yönde etkileyen gelismeler arasında gösterilemez? A) Kapıkulu askerlerinin sayısının artırılması 'e B) Ticaret yollarının yön değiştirmesi har denne C) Avrupa'da Reform Hareketleri'nin ortaya çıkması D) Kapitülasyonların yaygınlaştırılması Idegerim E) Uzun süren savaşların başarısızlıkla sonuçlanması TARIH - UNIVERSITE HAZIRLIK

3. Sasaniler, krallarını kutsal kabul etmişler, fakat Mısır firavun- ları gibi tanrı-kral anlayışını benimsememişlerdir. Sasani kral- ları, Tanrı Ahuramazda'nın yeryüzündeki temsilcisi olarak mut- lak otoriteye sahipti. Bunun açık göstergesi, Sasani madenî pa- ralarının bir yüzünde hükümdarin, diğer yüzünde kutsal ate- şin resmedilmesidir. Bu bilgiler Sasaniler ile ilgili aşağıdakilerden hangisinin gös- tergesi olabilir? A) Halk arasında sosyal sınıf ayrımı olduğunun B) Bazı demokratik uygulamalara yer verildiğinin C) Gücün meşruiyet kaynağının ilahi olduğunun D) Şehir devletleri şeklinde örgütlendiklerinin E) Kralın askeri, dini ve hukuki yetkilere sahip olduğunun

5. Haçlı Seferleri sonucunda pusula, barut, kağıt ve matbaa Avrupa'ya götürülmüştür. Bu durumun Avrupa'da aşağıdaki gelişmelerden han- gisi üzerinde etkili olduğu söylenemez? A) Sinif ayrımının kaldırılması B) Bilim ve teknik alanında gelişmelerin hızlanması C) Derebeyliklerin zayıflaması D) Coğrafi Keşiflerin yapılması E) Kültür hayatının canlanması adal NLAY

Köprülü Mehmed Paşa Köprülü Mehmed Paşa (Görsel 1.40), 1656'da sadrazam olurken görevi kabul etmek için bazı şartlar ileri sürmüş ve pazarlık yap- miştı. Bu, Osmanlı tarihinde daha önce benzeri görülmemiş bir durumdu. Köprülü, daha önceki sadrazamların, askerin ve sarayın müdahalesinden dolayı iş yapamadığını biliyordu. Seleflerinden daha geniş yetkilere sahip olmadan devlette devam eden düzen- sizliği ortadan kaldıramaz ve Çanakkale Boğazı'nı abluka eden Venediklileri yenemezdi. Bunun için padişahtan sadece kendisinin kararlarının uygulanacağına dair söz aldı. Bütün tayin ve azilleri sadrazam yapacaktı ayrıca padişah sadrazamla ilgili çıkarılacak Görsel 1.40 Köprülü Mehmed Paşa olumsuz söylentilere itibar etmeyecekti. (Illüstrasyon) Erhan Afyoncu, Sorularla Osmanlı İmparatorluğu, s.320'den düzenlenmiştir. Aşağıdaki soruları metinden yola çıkarak cevaplayınız. 1. Köprülü Mehmed Paşa'nın sadrazamlığa getirilmesi, hangi yönden daha önce benzeri görülmemiş bir olaydır? 2. Köprülü'den önceki sadrazamların görevlerini tam olarak yerine getirememesinin ne- denleri nelerdir? 3. Köprülü Mehmet Paşa'nın tayin ve azilleri kendisinin yapmak istemesinin nedenleri ne- lerdir? 4. Selef ne demektir? 5. “Padişah, sadrazamla ilgili olumsuz söylentilere itibar etmeyecek” şartının ileri sürül- mesinin sebebi nedir? 6. Osmanlı Devleti zamanında sadrazamlığa getirilmek isteseydiniz şartlarınız neler olurdu?

4. Osmanlı Devleti'nde XVI. yüzyılın sonlarından itibaren die liklerin usulsüz olarak dağıtılması, tımar sisteminin bon masına yol açmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu sistemin bozulmasıyla ilisk lendirilemez? A) Tahıl ürünlerinin fiyatlarının artması B) zinlik isyanlarının çıkması C) Eyalet ordusunun etkinliğinin azalması D) Celali isyanları'nın yaşanması E) Iç güvenlikte aksaklıkların görülmesi

10. 1699'da imzalanan Karlofça Antlaşması Osmanlı Devleti açısından yeni bir dönemi ifade ediyordu. Aşağıdakilerden hangisi Karlofça Antlaşmasının Os- manlı Devleti üzerindeki etkilerinden biri değildir? A) ilk defa büyük çapta toprak kaybına uğraması B) Konjonktürel ittifaklara yönelmesi C) Osmanlı Devleti'nin saldırıdan savunmaya geçmesi D) Gerileme Dönemi'nin başlaması E) Avrupa'daki siyasi üstünlüğün korunması

PRİNLİĞİ Aşağıdaki antlaşmaları imzalayan Osmanlı padişahlarının isimlerini alttaki kutucuklara yazınız. Zitvatorok Antlaşması Kasr-1 Şirin Antlaşması Karlofça Antlaşması Belgrad Antlaşması 4: 1:. 2:.. 3:.. Hotin Antlaşması Küçük Kaynarca Antlaşması Pasarofça Antlaşması Bahçesaray (Çehrin) Antlaş- ması 8: 7:.... 5:............ 6:.........

ST3 3 HOCAM Arayış Yılları (Osmanlı Devleti Duraklama Dönemi) - I 1. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nin Duraklama Dönemi'ne girmesine yol açan iç etkenlerden biri değildir? 4. I. Ahmet Dör lerin sancağ ngilerinin olumlu Bu durum 1. tecrüb A) Timar sisteminin bozulması Beşik ulemalığı sisteminin uygulanması C) İmparatorluğun doğal sınırlara ulaşması D) Sancağa çıkma usulüne son verilmesi E) Padişahların ordunun başında sefere çıkmaması II. sara III. tant gelişn A) Y Becik Glemolisi seames!

A- 1711 yılında imzalanan Prut Antlaşması ile Ruslar, işgal ettikleri topraklardan geri çekilecek, İstanbul Antlaşması sonrası yaptığı kaleleri ve istihkamları yıkacaktı. Buna göre; 1. İstanbul Antlaşması'yla kaybedilen yerler geri alınmıştır. II. Karlofça Antlaşması ile kaybedilen yerlerin geri alınabileceği düşüncesi güç kazanmıştır. III. Rusların Karadeniz'e inmesi önlenmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız 1 B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 4

8. Osmanlı Devleti'nde XVII. yüzyılda yaşanan aşağı- daki durumlardan hangisi Orta Çağ Avrupası'ndaki feodal sisteme yakın bir durumun Osmanlı'da da yaşanmasına neden olduğu söylenebilir? A) Yeniçeri sayısının Kanuni Kadim'e aykırı bir şekilde arttırılması B) İstimalet politikasının uygulanmasına devam edil- mesi C) Ekber ve erşed sisteminin getirilmesi D) Iltizam sisteminin yaygınlaşması ile Mültezim adı verilen yerel yöneticilerin güçlenmesi E) Timarlı sipahi sayısının düşmesi üzerine paralı as- kerlerden yararlanılması

18:22 Poltova Savaşı'nda Rus çarı I. Petro'ya yenilen İsveç krali Demirbaş Şarl, Osmanlı topraklarına sığınmıştır. İsveç kralını takip eden Rusların, Osmanlı toprakların- da tahribat yapması üzerine Osmanlı Devleti, Rusya'ya savaş açmıştır. Osmanlı Devleti'nin bu tutumu aşağıdakilerden han- gisini gösterir? A) Kaybettiği toprakları geri alma politikası izlediğini B) Egemenlik haklarına saygı gösterilmesine önem verdiğini C) Balkanlarda milliyetçi akımların yayılmasına karşı olduğunu D) Rusya'ya karşı İsveç ile ittifak kurduğunu E) Sınırlarını genişletmeye çalıştığını Osmanlı Devleti Pasarofça Antlaşması'ndan sonra Avus- turya'nın Balkanlarda etkili olmaya başlaması üzerine bölgede yaşayan halktan alınan vergileri azaltmıştır. Osmanlı Devleti'nin bu politikasıyla, 1. Rusya'nın yayılmacı politikasını engelleme, II. Balkan uluslarinin devlete bağlılığını artırma, III. Balkanlarda Türklerin sayısını artırma hedeflerinden hangilerine ulaşmayı amaçladığı sa- vunulabilir? A) Yalnız ! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II ve III KAPAT