Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı Soruları

TYT/ Sosyal Bilimler Aşağıda Karlofça Antlaşması ile sınırları değişen Osmanlı Devleti'nin siyasi haritası verilmiştir. AVUSTURYA yang ITALYA OMALTA 125 n Bosne MACARİSTAN LEHISTAN odra Jespervar Banat Belgrad Uskop Podolys Eflak Besarabya Sofya Bükreş D) II ve III OSMANLI DEVLETİ Ankara Edin izmir Rodos KIRIM HANLIGL 6 500 km AKDENİZ Antalya RUSYA KARADENIZ Kuban Kibris Samsun Trabzon yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II Batum • Diyarbakır KARLOFCA ANTLAŞMASI ILE KAYBEDILEN YERLER Osmank Devleti Avusturya'ya verilen yerler Lehistan'a verilen yerler Venedlere veri Karlofça Antlaşması sonrası sınırları gösteren harita- dan yola çıkarak Osmanlı Devleti'nin siyasi durumu ile ilgili; Osmanlı aynı anda farklı devletlerle siyasi ilişkiler kur- muştur. II. Osmanlı'nın batıdaki nüfuzu sarsılmıştır. III. Osmanlı'nın Karadeniz'deki üstünlüğü sona ermiştir. E) I, II ve III 5. I ve II PALME YAYINEVİ Me le hü

endemik 5. 13 ATLAS OKYANUSU lopenya 375 kin fransa -slouc Averya tapete Myan Sicilys falinge Uyger *Zatok Hoges *Kena Orang say Aren yes AKDENIZ pet KARADENİZ Adala Ras Rubys HASA HAZAR DENIZ Yukarıdaki haritada XVIII. yüzyıl sonunda Osmanlı Devleti'nin sınırları verilmiştir. Bu haritaya bakılarak aşağıdaki yargılardan han- gisine ulaşılamaz? A) Karadeniz Türk gölü olmaktan çıkmıştır. B) Osmanlı Devleti'nin üç kita üzerinde toprakları vardır. C) Akdeniz'deki Osmanlı hâkimiyeti devam etmek- tedir. D) Osmanlı Devleti'nin en geniş sınırları gösterilmiş- tir. E) Batı Akdeniz'de egemenliğin sağlanamadığı bölgeler de vardır. EN.TR.1920. TYT-01

8. Tanzimat Dönemi'nde Batı'yı daha yakından tanıyan Avrupa'da eğitim görmüş, Fransız İhtilali fikirlerini be- nimseyen aydınlar Jön Türkler (Genç Osmanlılar) olarak isimlendirilmişlerdir. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde görülen aşağı- daki gelişmelerin hangisinde Jön Türklerin etki- sinin olduğu savunulamaz? A) Kanunuesasi'nin hazırlanması B) Ayanlarla Senediittifak'ın yapılması C) Mebuslar Meclisi'nin açılması D) Meşrutiyetin ilan edilmesi E) Yönetim şeklinin değişmesi

yüyen stura- Imiş- adde nuş- me- ol- SIRA SENDE 84 XX. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti'nin, I. Türk azınlık sorununun görülmesine neden olarak gelişme- lerle karşılaşmıştır. 145661 II. Balkanlarda toprak kaybetmiştir. III. Kuzey Afrika'da sömürgeci güçlerle savaşmıştır. D) II ve III durumlarından hangilerini yaşadığı söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II ÇÖZÜM SENDE E) I, II ve III C) I ve III

962 yılında kurulan Kutsal Roma Germen İmparatorluğu tahtına 1516'da Şarlken geçmiş ve Avrupa'da Habsburg Hanedanı hü- küm sürmeye başlamıştır. Avusturya ise bu hanedana bağlı olarak Türklere karşı mücadele eden bir arşidüklük olarak ortaya çıkmış, 1804-1867 arasında Avusturya İmparatorluğu, 1867-1918 arasında da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu olarak adlandırılmıştır. Osmanlı Devleti'nin yayılması, Avrupa'daki siyasi ortamı etkilemiş ve Osmanlılar, bölgede bir denge unsuru olarak ön plana çıkmıştır. Mohaç Zaferi'yle Kanuni Sultan Süleyman zamanında Macar Kral- lığı'na son verilmesiyle de Habsburg İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti karşı karşıya gelmiştir. Habsburg İmparatorluğu'nun İngiltere ve Fransa gibi millî monar- şilerle giriştiği mücadeleler, yeni bir mezhep olarak Protestanlığın yayılması, Osmanlıların siyasi ve ekonomik ilişkilerinde belirleyici olmuştur. Orta Avrupa'da Habsburglar ve doğuda Safeviler, Os- manlıların doğu-batı yönündeki genişlemesine büyük ölçüde set çekmiş ve kuzeyde de yeni bir güç olarak Rusya ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla Kanuni Devri'nde doğuda ve batıda sürdürülen fetih siyaseti, sonraki padişahlar döneminde yavaşlamaya başlamıştır. Sultan II. Selim (Görsel 1.2) Dönemi'nde, yapılan barış antlaşma- sından sonra 1592 yılına kadar Habsburglar ile Osmanlı Devleti arasında sınır anlaşmazlıklarının haricinde önemli bir olay yaşan- mamıştır. 1578'de başlayıp 1590'a kadar sürecek olan yıpratıcı Safevi savaşları, Osmanlıların Batı'daki sorunlarla ilgilenmesini engellemiştir.

SS LTÜR 11. I. Sürat topçuları sınıfının kurulması est II. A) Yalnız I emnerio sbi Mühendishane-i Bahri Hümayun'un kurulması III. Kont de Boneval'in topçu ocağını ıslah etmesi noxo Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin III. Mus- tafa Dönemi yeniliklerinden olduğu söylenebi- Beylir? deyime syrefa i-xing VI DENEME SINAVI deimslesd sysmnul VI ev II (0 D) II ve III B) Yalnız II 016/ VI ev III (3 b Il ev II (8 2 E) I, II ve III -toyimeo dilniss nelhev shmsaqal u8 Movimeo emnerib nebo elebssüm einuno ov hel Suteilany helignad nobrhelom I've Il el nedevi nep VI ev 1 (0

Zitvatorok'un Düşündürdükleri Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlılar, Macaristan'da durumunu korumuş hatta Eğri ve Kanije adlarında iki yeni beylerbeylik oluşturmuştur. Fakat Osmanlılar; eski Macaristan Krallığı'ndan, Habsburglarda kalan yerler üzerindeki iddialarından ve bunun için ödenen yıllık 30 bin altın vergiden vazgeçmiştir. Bu durum, Habs- burglar karşısında Osmanlılar için açıkça bir gerileme ifade etmiştir. Osmanlı padişahının, rakibini "Caesar" unvanıyla kendisiyle eşit bir hükümdar olarak tanı- ması ve antlaşmayı yirmi yıl için imzalaması, Osmanlı Devleti'nin artık Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'ndeki büyük iddialarından vazgeçtiğini göstermiştir. Uzun savaş yılları Osmanlı Devleti'nin, Habsburglar karşısında askeri zaaflarını ortaya çıkarmıştır. Yeni harp teknolojisini kullanan Avusturya askeri (Görsel 1.6) karşısında eski usul ile savaşan Timarlı Sipahilerin yetersizliği ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte Osmanlı hükümeti, Anadolu'da tüfek kulla- nabilen sekban askeri toplamak zorunda kalmıştır. Halil inakak, Devlet i Aliyye IV, s.187 den düzenlenmiştir. Osmani Devithin askeri yönden zayıflamasının diplomasiye olan etkileri neler olabor?

BİLİM ANAHTARI YAYINLARI 5. Osmanlı Devleti'nde Timar Sisteminin bozulma- sının sonuçları arasında aşağıdakilerden hangi- si savılamaz? A) Iltizamın yaygınlaşması B) Timarlı sipahilerin sayısının azalması C) Eyaletlerde güvenlik sorununun başlaması D) Tarımda gerilemenin yaşanması Öşür vergisinin kaldırılması

2 Lale Devri'nde yapılan islahatlardan bazıları şunlardır: Avrupa'da geçici elçilikler açılmıştır. İlk sivil Türk matbaası kurulmuştur. Yeniçerilerden oluşan ilk itfaiye teşkilatı oluşturulmuştur. Mimaride Avrupa üslupları taklit edilmiştir. Bu bilgilere göre, 1. Askerî alanda Avrupa'nın gerisinde kalındığı kabulle- Tilmiştir. & Il Batrile diplomatik işlerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Islahatlarda Avrupa temel alınmaya başlanmıştır. gibi yargılardan hangilerine ulaşılamaz? Yalnız D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C)tvet

13. Mustafa Kemal Paşa ile ilgili olarak; 80 II. parlamenter rejimin işleyiş biçimini inceleme, ilk kez opera gösterisine gitme, III. Picardie Manevraları'na katılma özelliklerinden hangileri Mustafa Kemal Paşa'nın Sofya Ateşemiliterliği dönemindedir? A)1 ve Il B) I ve III D) I, II ve III C) II ve III E) Yalnız I Diğer sayfaya geçiniz.

2. Osmanlılar, XVI. yy.in sonu itibariyle tekrar Avrupa siyasetinin merkezinde yer almıştır. 1. İngiltere ve Fransa'nın İspanya'yı oyalaması II. Venedik'in tarafsızlığını koruması III. Preveze Deniz Savaşı'nın kazanılması Yukarıda verilen gelişmelerden hangilerinin Osmanlı Devleti'nin XVI. yüzyıl sonu itibariyle tekrar Avrupa siyasetinde etkili olmasına zemin hazırladığı savunulabilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III , II ve III 4. Fra ge 18 ka S

K 11. dik Osmanlı Devleti tarihi pek çok darbe ya da suikast giri- şimine sahne olmuştur. Bunlardan en önemlileri arasında yer alan Kuleli Vaka- döneminde, Çırağan Baskını ise döneminde uygulanmaya çalışılmış olsa da başarısızlıkla sonuçlanmıştır. SI Verilen gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda yer alan boşluklar aşağıdaki hükümdarlardan han- gileri ile doldurulabilir? A) Sultan Abdülaziz - Sultan Abdülmecid B) Sultan Abdülmecid - II. Abdülhamid C) II. Abdülhamid - II. Mahmut D) I. Abdülhamid - III. Selim E) II. Mahmut - Sultan Abdülaziz

4. "Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında 1606 yılında yapı- lan Zitvatorok Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin artık Avrupa diplomasisinde mütekabiliyet (karşılıklı eşit olma) esasını kabul ettiğini göstermektedir." diyen tarih öğretmeni, bu iddiasına Zitvatorok Antlaşması'nın aşağıdaki madde- lerinden hangisini kanıt gösteremez? A) Her iki taraf birbirine zarar vermekten kaçınacaktır. B) Savaş sırasında taraflarca kazanılan topraklar kendile- rinde kalacaktır. C) Taraflarca esir almak ve kale işgal etmek yasaklana- cak, eldeki esirler geri verilecektir. D) Avusturya arşidükü protokol bakımından Osmanlı padi- şahına denk sayılacaktır. E) Eğri, Kanije ve Estergon kaleleri Osmanlı Devleti'nde kalacaktır.

M m- Deneme Sınavi-5 20. Italya'nın, Rodos ve On İki Ada'yı silahlandırarak Habeşistan'ı işgal etmesi; Balkan Antanti, by nice Sadabat Pakti, Montrö Boğazlar Sözleşmesí gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olmuştur? I. Avell B) ve III D), ve III C) II ve III Yalnız I EMI

nda, Cop- fça ma ve 2 YAYIN DENİZİ 1787'de başlayan Osmanlı-Rus, Avusturya Savaşları'ndan ilk olarak Avusturya çekilmiştir ki bunun nedeni 1789 Fransız İhtilali'dir. Bu savaş sonrasında Avusturya ile 1791'de Ziştovi Antlaşması yapılmıştır. Bu antlaşma ile Osmanlı - Avusturya savaşları sona ermiştir. Bu durumun en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Avusturya'ya kapitülasyonların verilmesi B) Osmanlı islahatlarının başarılı olması Fransız İhtilali sonrasında yayılan ulusçuluk akımı D) Avusturya'nın Orta Avrupa'da egemenlik kurmayı başarması E) Almanya'nın siyasi birliğini tamamlaması (0

Reform hareketleri sonucunda eğitim ve öğretim kilise- nin denetiminden alınmıştır. Bu durum aşağıdakilerden hangisine ortam hazır- lamıştır? A) Rönesans hareketlerinin ortaya çıkmasına B)) Laik eğitim anlayışına geçilmesine C) Skolastik düşüncenin yaygınlaşmasına D) Papa'nın yetkilerinin sınırsız olmasına E) Yükseköğretim kurumlarının açılmasına