Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı Soruları

Bliği ve mla aldım. On cevabını verdikten sonra ilave etti, "Ona sultanlık veren Allah bana da hanlik verdi. Eğer o, ben Al-i Selçuk'um derse ben de Gök Alp oğluyum." sözleriyle hâkimiyet sar'da cuma, Eskişehir'de bayram hutbesini kendi adına hakkının kendisine intikal ettiğini ileriye sürdü. Karacahi- la- siye e okuttu. Bu bilgiler dikkate alındığında Osman Gazi'nin aşa- ğıdakilerden hangisini benimsediği söylenebilir? A) Sosyal devlet düşüncesini Kut anlayışını C) Oligarşik yönetimi D) Türk siyasi birliğini E) Istimalet politikasını milgi- nan- da- mek- ere ZO- i ağ- A R M 3. XIX. yüzyılın başlarında Fransa'nın İhtilal Savaşlarından yenik ayrılmasıyla bozulan Avrupa düzenine yeniden şekil vermek amacıyla 1815'te Viyana Kongresi toplandı. Avrupalı devletlerin büyük çoğunluğunun katıldığı bu kongrede; milliyetçilik, eşitlik, özgürlük, demokrasi gibi fikirlerin yayılmasını engelleme amacı taşıyan “Metter- nich Sistemi” kabul edildi. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Avrupalı dev- letlerin alınan kararlara uygun hareket etmediğinin kanıtıdır? A) Londra Boğazlar Antlaşması ile Boğazlardan geçiş uygulamasının uluslararası bir statü kazanması B) Mehmet Ali Paşa İsyanı'nda Osmanlı Devleti ile Rusya arasında Hünkâr İskelesi Antlaşması'nın im- zalanması C) Yunanlıların bağımsızlığını kabul etmeyen Osmanlı Devleti donanmasının Navarin'de yakılması D) 1848 İhtilallerinin yayılmasını engellemek amacıyla sort tedbirlerin alınması E) İmparatorluk ve monarşiye dayalı yönetim anlayışı- nin devamlılığı konusunda kanunlar çıkarılması Diğer Sayfaya Geçiniz. 17

XVIII. yüzyılda III. Ahmet döneminde Avrupa'yı daha yakın- dan tanımak için Paris'e ilk kez geçici elçi gönderilmiştir . Bu dönemde ilk Türk matbaası açılmış, dini eserler dışında diğer eserler matbaada basılabilmiştir. Kütüphaneler açıl- mış, ilk kez çiçek aşısı uygulanmış, Yeniçeri Ocağına bağlı "Tulumbacılar" adıyla ilk defa düzenli bir itfaiye teşkilatı ku- rulmuştur. Ayrıca çiniciliğin yeniden canlandırılması amacıyla 1725 yılında İstanbul'da bir çini atölyesi, bunun yanında bir de kumaş ve çuha atölyesi kurulmuştur. Mimari alanda da batı tarzı eserler yapılmıştır. III. Ahmet Dönemi'nde yaşanan bu gelişmelere baktığı- mizda aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Avrupa'yla ilk kez diplomatik ilişkiler başlamıştır. B) Osmanlı devletinde sanayileşme faaliyetleri yaşanmıştır. C) Askeri alanda yenilik yapılmamıştır. D) Batinin üstünlüğü kabul edilmiş batı tarzı yenilikler yapıl- mıştır. E) Yenilikler yapılırken toplumun hassasiyetleri dikkate alın- mıştır. ?

E köyden kente göçun neden olmuştur. le- B 1 L G 1 S A R M T, mi -- e n 48. Osmanlı Devleti'nde XVII. yüzyılda yaşanan; şeyhülislamın fetva verme dışındaki görev ve yetkilerinin elinden alınması, Koçi Bey ve Kâtip Çelebi'nin padişaha sunul- mak üzere layihalar hazırlaması, Tarhuncu Ahmet Paşa'nın modern anlamda ilk bütçeyi hazırlaması a 7 7 gelişmeleri dikkate alındığında aşağıdakiler- den hangisine ulaşılamaz? A) Ceşitli islahat hareketleri gerçekleştirilmiştir. B) Ulema sınıfının ülke yönetimindeki etkisi azal- tulmaya çalışılmıştır. C) Ekonomik sorunlara çözüm bulunmaya çalışıl- mıştır. D Batili tarzda, köklü yenileşme politikaları izlen- miştir. E) Mevcut sorunların tespiti için raporlar hazırlan- mıştır.

8. Westphalia Barışı'na katılan devletler, savaş ve iktidar sorunlarını dinin etkisinde kalmadan tartış- mıştır. Bu durumun devletler arası ilişkilerde aşağıda- ki unsurlardan hangisinin etkisini kırdığı söy- lenebilir? A) Kamuoyunun B) Papanın C) Askerî unsurların D) Otoriter kralların E) Diplomatların

3. XIX. yüzyıldan itibaren günümüze kadar tüm dünyada etkili olan Fransız İhtilali özellikle imparatorlukların çözül- mesine sebep olmuştur. Bu çözülmeden Osmanlı Devleti de etkilenmiş ve toprak bütünlüğünü korumak için Os- manlıcılık fikrini uygulamıştır. Osmanlıcılık fikir akımı ile ilgili aşağıdakilerden han- gisi savunulamaz? A) Vatandaşlık bilinci üzerine temellendirilmiştir. B) Azınlıkların devlete bağlılığı artırılmak istenmiştir. C) Milliyetçi tutumların etkinliğini azaltma amaçlanmış- tır. D) Türk Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasını sağlayan te- mel fikir haline gelmiştir. 3 1 E) Müslüman ve gayrimüslim halkın kanun önünde eşitliğini savunmuştur.

ILS ? 8. Avusturya, Osmanlı Devleti'nin XVII. yüzyılın ilk yarısında Anadolu'da Celáli İsyanlarıyla, doğuda Safavilerle mücadele halinde olmasından yararla- namamıştır. Avusturya'nın böyle bir fırsatı kaçırmasına; 1. Avrupa'da Otuz Yil Savaşlarının yaşanması, II. okyanus ticaretinin önem kazanması, III. Osmanlı Devleti'nin Fransa'ya kapitülasyon vermesi gelişmelerinden hangilerinin neden olduğu söylenebilir? 16) Yalnizi B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve 111

29. Sultan Abdülmecit, Tanzimat Fermanı'nı ilan ederek müslim ve gayrimüslim fark etmeksizin halka çeşitli hak- lar tanımıştır. Padişah aynı zamanda fermandaki karar- lara kendisinin de uyacağına dair yemin etmiştir. Buna göre Sultan Abdülmecid'in; I. kanun üstünlüğü, ✓ II. laik devlet, limbino III. ulusal egemenlik ilkelerinden hangilerini kabul ettiği söylenebilir? A) Yalnız! B) Yalniz II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III

5. Osmanlı Devleti'nin 1645 yılında kuşattığı Girit Ada- sı'nı yirmi dört yılda fethetmesi; 1. Osmanlı Devleti'nin ekonomik olarak zayıflamış ol- dus duğu II. Osmanlı Devleti'nin askeri açıdan zayıflamış oldu, ğu III. Osmanlı Devleti'nin kültürel açıdan zayıflamış duğu dy . ex gibi durumlardan hangilerinin göstergesidir? A) Yalnizh & Yalnizle B C) I ve D) Ile III Em :)ņll veht ( )

3. Coğrafi Keşiflerin ardından Avrupalı devletler, Güney Amerika toplumlarından Aztek, Maya ve inka medeni- yetlerinin önemli bir bölümünü katletmişler ve zenginlik- lerini yağmalamışlardır. XVII ve XVIII. yüzyıllarda ise mil- yonlarca Afrikalı'yı Amerika kıtasına götürerek madenler- de ve tarlalarda çalıştırmışlardır. Bu bilgiler Avrupa devletleri için, 1. Afrika ve Amerika toplumlarının yaşam ve mülkiyet haklarını yok saydıkları, II. insan emeğini sömürmekten geri durmadıkları, III. egemenliklerini farklı coğrafyalara doğru genişlettikleri yargılarından hangilerini doğrular? A) Yalnız! C) I ve II B) Yalnız 11 E) I, II ve III D) II ve III

2. Ortaçağda yaşanan; 1. Moğol istilası, Imre II. Abbasi - Bizans mücadelesi, yeler kulle III. Haçlı Seferleri, IV. Halifelik mücadelesi. gelişmelerinden hangilerinin Türk-İslam devletlerini olumsuz yönde etkilediği savunulabilit? yarg A) Yalnız IV B) I ve II C) I ve IN D) III ve IV E) I, II, III, IV Ortaöğretim

17. Belgrad Antlaşması'nda barışa ara buluculuk yapan Fransa, Osmanlı Devleti'nden yeni ayrıcalıklar elde etti. Fransa, Kudüs'teki Katolik Hristiyanlara ait kutsal yerlerin yönetimini aldı. Kanuni döneminde (1535) padişahların saltanatı sü- resince geçerli olan kapitülasyonlar, 1740'ta yapılan antlaşma ile sürekli hâle geldi. 1740 kapitülasyonlarının Osmanlı Devleti açısından bağlayıcı olmasını fırsat bilen Avrupa devletleri, bu antlaşmayı Osmanlı Devleti'ne karşı bir silah 19. Osma raklar taraf lama hak üç olarak lanmak isteyen Avrupalılar , kapitülasyonlara ve Osmanlı Devleti ile yaptıkları antlaşmalara dayanarak Osmanli ekono- misinin çökmesinde etkili oldular. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? ne B A) Fransa dini açıdan Kudüs'te etkinliğini artırmıştır. B) Kapitülasyonlar karşılıklı kazanç esasına dayanmaktadır. C) Osmanlı Devleti, ekonomik kayıplar yaşamıştır. D) Avrupalı devletler kapitülasyonları çıkarları doğrultusunda kullanmıştır. E) Kapitülasyonların geçerlilik süresi değiştirilmiştir.

4. tarihi carmak değildir. 5. Š Y N IM ak, in 1 1 ittir. Milletlerin ortak hafızası olan tarih, milli ve toplumsal kimliğin inşasında önemli rol oynar. Toplum, kendisini Geçmişi da nasıl oluşturan bireylerin bir kimlik altında toplanması saye- sinde ortaya çıkar. Kimlik insanların düşünme, kendile- doğru rini ifade etme ve geliştirme biçimlerinin değişmez ka- yıldızla tür. Ha rakteri olarak tanımlanabilir. Kimlik olmadan bir toplu- mun devamlilik sağlayabilmesi söz konusu olmayacak-1 konul tır. Toplumsal kimlik, ahlaki ve tarihî değerlerin etkisiy-! gers sele le oluşur. Topluluk şuuru yani sürekliliği toplumsal kim- likle aynıdır. Bireylerin ve toplumun kendini Türk kim-1 yar liği gibi bir kimlik altında tanımlaması, toplumsal bir- liktelikle gerçekleşir. Tarihin insan faaliyetlerine büyük tesirler yaparak, uyumakta olan milli şuuru canlandıran bir etki yarattığı geçmiş ve bugünkü tecrübelerden bi- linmektedir. Özellikle XIX ve XX. yüzyıllarda tarih ala- ninda yapılan çalışmalar, kitleleri harekete geçirmiş böl- gesel ve evrensel bazda değişimler ortaya çıkarmıştır. 1 1 ise cel 1 ara in ta 1 1 1 Bu metinden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? At Tarihin, milli şuuru harekete geçirebildiğine B) Milli kimliğin tarihsel devamlılığa katkı sağladığına Tarihin ulusal kimliğin oluşmasında etkili olduğuna D) Sosyal kimliğin, etikve geçmiş değerlerle oluştu- ğuna Tarihle ilgili ilk çalışmalarda ulusal ve yerel değişim- ler gözlemlendiğine 19

3. Osmanlı Devleti'ne ait; 6 Cezayir'i Fransa 1830'da, Tunus'u Fransa 1881'de, Misir Ingiltere 1882'de topraklarına katmıştır. Bu bilgiler aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olamaz?(-) A) İngiltere ve Fransa'nın ittifak halinde olduğunun B) Sömürgecilik faaliyetlerinin Kuzey Afrika'ya sıçradığının © Ingiltere'nin sömürge yollarının güvenliğini artırdığının D) İngiltere ve Fransa'nın emperyalist politikalar izlediğinin E) Osmanlı Devleti'nin askeri ve siyasi yönden zayıfladığının 103

5. Osmanlı Devleti'nde Fransa'ya verilen kapitülasyonlar 1740 yılına kadar her padişah döneminde tekrar gündeme gel- miştir. Bu durumun kapitülasyonların, ✓ I. ticari hükümler taşıması, II. her iki padişahın sağlığı süresince geçerli olması, III. adli ayrıcalıklar da içermesi özelliklerinden hangilerinin bir sonucu olduğu savunu- labilir? A) Yalnız ! B) Yalnız II C) Yalnız 11 D) II ve III E) Il ve III

6. 1718 Pasarofça Antlaşması ile başlayıp 1730 Patrona Halil İsyanı'yla sona eren Lale Devri, Osmanlı Devle- ti'nde batılılaşmanın başladığı bir dönem olmuştur. Aşağıdaki islahatlardan hangisi bu dönemde görü- len yeniliklerden değildir? A) Fransa'dan askeri uzmanlar getirilmesi B) Avrupa'da ilk elçiliklerin açılması C) Kağıt ve kumaş fabrikalarının kurulması D) İlk Türk matbaasının açılması E) Mimaride barok ve rokoko tarzına yer verilmesi

3. Aşağıdakilerden hangisi II. Mahmut Dönemi'nde gerçekleşen siyasi olaylar arasında yer alminde ÖS A) Kirim Savaşı'nın başlaması B) Bükreş Antlaşması'nın imzalanmas Serularin telif haklara ÖS) hiçbir kişi, ki C) Yunan İsyanı'nın çıkması D) Mehmet Ali Paşa'nın isyan ex etmesi E) Fransa'nın Cezayişgal etmesi