Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı Soruları

3. Rusya'nın Kırım ve Lehistan'ı almak istemesi, Karadeniz'e hâkim olup Boğazlar üzerinden sicak denizlere (Akdeniz) açılma politikası, Balkanlarda Slav kökenli milletleri kendi yanına çekmek ve Şark meselesini sonlandırmak istemesi gibi sebeplerden dolayı Rusya ile Osmanlı Devleti arasında on dört büyük savaş yaşanmıştır. Genellikle Rusya'nın üs- tünlüğü ile sonuçlanan savaşlardan sonra Osmanlı için ağır maddeler içeren antlaşmalar imzalanmıştır. Buna göre aşağıdaki antlaşmalardan hangisinin metin- deki bilgi ile çeliştiği söylenebilir? A) 1792 Yaş Antlaşması B) 1878 Yeşilköy Antlaşması C) 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması D) 1724 İstanbul Antlaşması E) 1829 Edirne Antlaşması

8. 1. Avrupa'nın bazı önemli şehirlerinde Avrupa dip- lomasisini, devlet-halk ilişkilerini yakından takip etme amacıyla geçici elçilikler açılmıştır. II. Giyim kuşamda, kullanılan ev eşyalarında Fran- Siz tarzı etkili olmuş; moda alanında çalışmalar başlamıştır . Giyim İstanbul'un uzun yaz gecelerinde saray, köşk ve yalılarda geleneksel helva şenlikleri düzenlen- miş ve eğlenceler yapılmıştır. Lale Devri'ne ait bu gelişmelerden hangileri Os- manlı toplum yapısında değişimler yaşandığının kanıtıdır? A) Yalnız ! B) Yalnız 11 C) Yalnız III Dit E) I, Il ve III 8 Diğer sayfaya geçiniz.

5. 1 Coğrafi Keşifler sonucunda ticaret yollarının yönünün değişmesi II. Keşfedilen yerlerden Avrupa'ya altın ve gümüş getiril- mesi III. Osmanlı Devleti'nin fetih politikasına devam etmesi Yukarıdaki durumlardan hangilerinin, Osmanlı para- sinin değer kaybetmesine doğrudan neden olduğu söylenebilir? A) Yalnız DI B) Yalnız || C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

12, 71 3. Osmanlı Devleti'nde uygulanan timar sisteminde; hiz- meti geçen bazı devlet görevlilerine maaslarına karşılık belirli bir miktar toprak verilir, topraktan elde edilen geli- rin bir kısmıyla kendi maaşlarını karşılarlar, bir kısmıyla da (atfiasker heslerlerdi. E Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi timar siste- minin sağladığı faydalardan bin değildir? A) Devlet, hazinesinden para harcamadan büyük bir orduya sahip olmuşlar. B) Üretimde süreklilik sağlanmıştır. C . Vargilerin toplanması kolaylaşmıştır. D) Ülkede asayiş ve düzen sağlanmıştır. E) Sağlık, eğitim gibi çeşitli hay kurumlarına gelir elde edilmiştir.

5. Aşağıda Osmanlı Devleti'nin XVIII. yüzyılda imzaladığı antlaşmalar ve sonucunda ortaya çıkan gelişmeler verilmiştir. Bırakılan boşluklara antlaşmaları yazınız. ANTLAŞMA ANTLAŞMAYA BAĞLI GELİŞME Bu antlaşma sonucunda Osmanlı Devleti'nin, Karlofça Antlaşması ile kaybettiği yerle- ri geri alma inancı güçlenmiştir. XVIII. yüzyılda Fransa'nın arabuluculuğu ile imzalanan ve Fransa için kapitülasyonla- rin sürekli hale gelmesinde etkili olan antlaşmadır. Osmanlı Devleti ile Rusya'nın ilk ittifak antlaşmasıdır. Bu antlaşma ile Mora Yarımadası Osmanlı Devleti'nde kalmış ve Venedik ile bir savaş sonucunda imzalanan son antlaşma olmuştur. İran ile bir savaş sonucunda imzalanan son antlaşmadır. Osmanlı Devleti'nin XVIII. yüzyılda imzaladığı son kazançlı antlaşmadır. Karadeniz'in Türk gölü olduğu son kez ispatlanmıştır. Osmanlı Devleti Batı'nın askeri ve teknik üstünlüğünü kabul etmiş ve batı tarzında islahatlar yapılması devrini başlamıştır. Rusya bu antlaşma ile ilk defa Istanbul'da elçilik bulundurma hakkı elde etmiştir. Mücadeleyi Osmanlı Devleti kazanmasına rağmen, Iran 1724 yılında kaybettiği top- rakları Osmanlı'dan geri almıştır. Kasr-ı Şirin Antlaşması'ndaki sınırlar korunmuştur. Bu antlaşma sonucunda Rus Çar'ı dolaylı olarak protokol bakımından Osmanlı padi- şahina denk sayılmıştır.

5. 1683-1699 Osmanli-Kutsal İttifak Savaşları sırasında Rus Çarı I. Petro, Osmanlı'nın zayıf durumundan fayda- lanarak Karadeniz'e çıkmak amacıyla Kutsal Ittifak'ta yer almıştır. 16 yıl süren savaşların sonucunda Rus- ya, Osmanlı Devleti'nin Karadeniz'in kuzeyindeki en önemli siyasi ve askeri merkezlerinden olan Azak Kalesi'ni ele geçirmiştir. Ancak, 1711 Prut Savaşı so- nucu Osmanlılar bu kaleyi Rusya'dan geri almaya başaracaklardır. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine etki ettiği söylenebilir? A) Osmanlı Devleti'nin bir Avrupa devleti olarak kabul edilmesine B) Avrupa devletlerinin örnek alinmasina C) Karlofça Antlaşması'yla kaybedilen yerlerin geri ali- nabileceği fikrinin gelişmesine D) Askeri alanlarda yenilikler yapılmasına E) Karadeniz'de Rus devletinin askeri etkinliklerinin artmasına

3. Aşağıdakilerden hangisi Suhte İsyanlarının çıkmasın- da ve yayılmasında etkili olan sebeplerden biri değil- dir? A) Ulema çocuklarının hak etmeden ayrıcalık kazanma- SI B) Devletin ihtiyaç duyduğu kadroları Avrupai tarzda açı- lan okullardan karşılanması C Medrese mezunlarının iş bulamaması D) Medrese öğrencilerinin cer ve nezir adıyla para topla- ma izinlerini kötüye kullanması Les İlmiye'de yükselmenin rüşvet ve iltimasla olması

XVII vo XVIII. yüzyıllarda kita Avrupası'nda bilimsel ve kürzüret alanda değişimler yaşanmıştır. Buna göre Avrupa'nın belirtilen yüzyıllarda değişme ve aydınlanmasına yol açan aydınlar arasında aşağıdakiler. den hangisi yer almaz? A) Kopernik 6) Makyavell C) Thomas More D) Immanue: Kant E) Galileo

6.- Görevlendirmelerde rüşvetin etkili olması - Merkezi otoritenin bozulması Gelişmelerinin Osmanlı Devleti'ne etkisi aşağıdakilerden hangisidir? A) Fetihler devam etmiştir. B) İç isyanlar çıkmıştır C) Bilim ve sanat faaliyetleri gelişmiştir. D) iltizam sistemi önem kaybetmiştir. E) Timar sistemi yaygınlaşmıştır.

12 1 31) 1774 yılında Rusya ile imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması'nın aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenemez? A) Kırım'a bağımsızlık verilmesine B) Rusya'nın kapitülasyonlardan faydalanmasına C) Osmanlı Devleti'nin savaş tazminatı ödemesine D) Rusya'nın Balkanlarda konsolosluk açabilmesine E) Osmanli'nin, Kırım üzerindeki bütün haklarını kaybetmesine

2. Westphalia Antlaşması'nın giriş kısmında şunlar yazmakta- dir: "Bundan sonra Avrupa, kendi yasalarına göre hareket eden, kendi siyasal ve ekonomik çıkarlarını izleyen, serbest- lik içinde ittifaklar kuran ve bozan, savaş ile barış arasında, güç dengesi kurallarına göre durum değiştiren, elçi gönde- rip kabul eden bağımsız ve özgür devletlerden oluşacaktır. Devletlerin üzerinde, onların ilişkilerini düzenleyen herhangi bir üstün otorite yoktur. Çıkar çatışmaları güç kullanarak çö- zümlenmektedir." Yalnızca bu bilgilere bakıldığında aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Vatikan'ı üst otorite olarak gören anlayış sona ermiştir. B) Devletler iç politikada serbest hareket etme imkanına kavuşmuştur. Mezhep temelli ittifaklar yerini din temelli ittifaklara bi- rakmıştır . D) Avrupa halklarına din ve vicdan özgürlüğü tanınmıştır. E) Dış politikada bağımsızlığa saygı temel ilke olarak kabul edilmiştir.

1) XVIII. yüzyılda siyasi ve askeri alanda Batı ile geliştirilen ilişkiler Osmanlı toplumunu etkilemeye başlamıştır. Buna göre; 1. Paris'ten elbise, mobilya ve kitapların getirilmesi, II. Avrupa yaşam tarzının moda olması, III. Divan edebiyatında yeni eserlerin verilmesi durumlarından hangilerinin, Osmanlı'da Batı kültürünün etkisi ile ortaya çıktığı söylenebilir? A Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. BNI ve III. Ell, I ve Ill.

reng E) Utrec Osmanlı Devleti'nin Avrupa'da Rusya ile mücadelesinde tampon devlet (ara deviet) olarak düşündüğü ve özellikle Rus saldınlarına Soru 64 karşı korumaya çalıştığı devlet aşağıdakilerden hangisidir? Orta Ça din kur A) Iran hâkimdi Eflak B) suçtur. İsveç Engizisy Lehistan cezaland Avusturya Macaristan hareketi

8. - Osmanlı Devleti, Karlofça ve İstanbul antlaş- malarıyla kaybettiği toprakları geri alabilmek için XVIII. yüzyılda hangi devletlerle savaşmıştır? A) Sırbistan - Lehistan - Portekiz B) Fransa - İtalya - Lehistan C) Hollanda - İtalya - Lehistan D) Rusya - Venedik - Avusturya E) Fransa - İngiltere - Sırbistan /berühocam

D 121 Osmanlı Devleti'nin Duraklama dönemi islahatçıları ara- sında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) IV. Murat B) Genç Osman C) Tarhuncu Ahmet Paşa D) Nevşehirli Damat İbrahim Paşa E) Köprülü Mehmet Paşa

XVIII. Yüzyılda Istanbul'da Avrupa tarzı giyim, eg- lence ve yaşam tarzı moda olurken, Paris'te Osmanlı elçiliğinin etkisiyle Osmanlı modasının başlaması aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir? A) Bati uygarlığının, Osmanlı'dan üstün olduğu B) Osmanlı ve Batı uygarlıklarının karşılıklı etkileşim içinde bulunduğu -) Batı kültürünün Anadolu'da reddedildiği ) Doğu ve Batı kültürleri arasında benzerliklerin bu- lunduğu Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünü sağlaya- cak güce sahip olmadığı