İslam Medeniyetinin Kavramları ve Püf Noktaları Soruları

7. Asya Hun Devleti'nden başlayarak İç Asya'da kurulan Türk dev- letlerinde hâkimiyetin kaynağı ilahi bir güç olan Gök Tengri'ye dayanmıştır. Bu anlayışa göre en yüce varlık ve tek yaratıcı ola- rak kabul edilen Gök Tengri yeryüzünü doğrudan kendisi değil, Türk kağanı eliyle yönetmiştir. Kağan hükmetme ayrıcalığını Gök Tengri'nin kendisine bağışladığı devleti idare etme yetkisinden almıştır. Halkı da onun doğa üstü güçlerle ve yeteneklerle dona- tıldığına inanmıştır. İlk Türk devletlerinde kağanlara Gök Tengri tarafından verildiğine inanılan yönetme yetkisine kut denilmiştir. Yalnızca bu bilgiler dikkate alındığında kut inanışıyla ilgili ola- rak; I. hâkimiyet anlayışında teokratik izler görüldüğü, II. halkın hanedan ailesine olan bağlılığını artırdığı, III. ilk Türk devletlerinin kısa sürede yıkılmasına neden olduğu yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) I ve II 40

11. "Tahta çıktıktan sonra yoksul ve fakir olan halkı tümüyle bir araya getirdim. Yoksul halkı zengin ettim, az olan halkı çoğalttım." Orhun Abideleri'nde yer alan yukarıdaki ifadeler dikkate alın- dığında; I. sosyal devlet, II. monarşik devlet, III. teokratik devlet özelliklerinden hangileri söylenemez? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız Ill

6. Islam Medeniyeti, Avrupa'yı etkileyerek, Avrupa'nın karanlık dönemden çıkmasına, bilimde ve sanatta ilerlemesine katkı sağlamıştır, İslam Medeniyeti'nin Avrupa'yı etkilemesinde; I. Haçlı Seferleri, II. Endülüs Emevilerince açılan medreselere Avrupa'dan öğrencilerin gelmesi, Avrupa ülkeleriyle Akdeniz üzerinden ticaret yapılması gelişmelerinden hangilerinin katkıları olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve II E) I, II ve III

1-Aşağıdakilerden hangisi Frigler'in bir özelliğidir? a-Anal denilen yıllıklar tuttular.b-En ağır cezalar tarımla ilgili suçlara verildi. d-Anadoluda ilk yazıyı kullandılar c-Pankuş adı verilen meclisleri vardı. e-Aile Hukuku ile ilgili kanunlar yaptılar.

1. Medine Sözleşmesi ile barış, iyilik, adalet, doğruluk ve yardımlaşma teşvik edilirken kötülükler ve adaletsizlikler yasaklanmıştır. Buna göre Medine Sözleşmesi ile aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı savunulamaz? A) Araplar arasında siyasi birliği sağlamak B) Soya dayalı kabilecilik anlayışına son vermek C) İnsanların haklarını ve hürriyetlerini güvence altına almak D) Karşılıklı hak ve sorumluluklar üzerinde uzlaşmış eşit vatandaşlardan oluşan bir toplum oluşturmak E) Farklı kabilelerin hep birlikte yaşayabilecekleri bir devlet düzeni kurmak 3.

2. Antik Çağ Yunan, Helenizm ve Roma eserlerinin incelenme- si ve çevrilmesi, coğrafi olarak Sicilya aracılığıyla İslam me- deniyetinin etkisiyle ve tüccarların desteklemesiyle yeniden doğuş ortaya çıkmıştır. Floransa ve Venedik gibi yaşamanın değerli olduğu özgürlükçü düşünce yapısı bilim ve teknik gelişmelerinin desteklemesine, Avrupa'nın eğitim, din ve kül- tür merkezi konumunda olan İtalya'da Rönesans'ın başla- masında önemli etkenlerdir. Buna göre İtalya'nın; 1. tarihi, II. coğrafi konumu, III. ekonomik uğraşı, IV. siyasi durumu, V. meşruti yapısı gibi özelliklerinden hangisi Rönesans'ın doğuşunda et- kili değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V

Osmanlı Devleti ile Italya arasında yapılan Uşi (Ouch) Antlaşmasına göre: Trablusgarp ve Bingazi Italya'ya bırakılacaktır. Bölge halkı dini yönden Osmanlı halifesine bağlı kalacaktır. Yunan tehlikesine karşı On Iki Ada geçici olarak Italya'ya bi- rakılacaktır. Buna göre Osmanlı Devleti'yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kuzey Afrika hâkimiyeti sarsılmıştır. B) Topraklarını koruyamayacak kadar zayıflamıştır. C) Bölge halkıyla kültürel bağlarını korumaya çalışmıştır. D) Uluslararası alanda prestij kaybetmiştir. E) Italya'ya karşı denge siyaseti Izlemiştir. 1 M BL ni A) B)

4. Bögü Kağan'ın et yemeyi yasaklayan Maniheizm'i resmi din olarak kabul etmesinden sonra da Uygurların büyük bir bö- lümü hayvancılıkla uğraşmaya ve et yemeye devam etmiş- lerdir. Bu duruma bakılarak Uygurlarla ilgili aşağıdakilerden han- gisi savunulabilir? A) Milli kültürlerini savunmak için yöneticilere karşı çıkmış- lardır. B) Dini inançlarını değiştirseler de geleneklerini korumaya çalışmışlardır. C) Kültürel etkileşim kurdukları milletlerin dinlerini de be- nimsemişlerdir. D) Din ve devlet işlerini birbirinden ayırmışlardır. E) Hukuk kurallarını dini inançlarına göre değil toplumsal ihtiyaçlara göre oluşturmuşlardır.

11. MÖ 209 tarihi, Türk Kara Kuvvetleri'nin kuruluş yılı, Mete Han ise Türk Kara Kuvvetleri'nin kurucusu olarak kabul edilir. Asya Hun Devleti'nin hükümdarı olan Mete Han'ın Türk Ka- ra Kuvvetleri'nin kurucusu olarak kabul edilmesinin nede- ni aşağıdakilerden hangisidir? A) Asya Hun Devleti'nin bilinen ilk hükümdarı olması B) Orduyu onlu teşkilat sistemine göre düzenleyen ilk hü- kümdar olması C) Orta Asya'daki Türk siyasi birliğini sağlayan ilk hüküm- dar olması D) Ötüken'i Türklerin kutsal yönetim merkezi haline getir- mesi E) Çin ülkesinin başında bulunan Han Hanedanı'nı yenerek vergiye bağlaması

2. Osmanlı Devleti, Memlüklerle gerçekleştirdiği Mercidabık ve Ridaniye savaşlarını kazanarak bu devlete son vermiştir. Bu gelişmenin aşağıdakilerden hangisini ortaya çıkardığı savunulamaz? A) Venediklilerin Kıbrıs için Osmanlılara vergi ödemeye başlamasını B) Kutsal toprakların egemenlik alanına dâhil edilmesini C) Üçüncü kıtada da hâkimiyet sağlanmasını D) Akdeniz'in bir Osmanlı gölü hâline getirilmesini E) Yavuz Sultan Selim'in İslam dünyasındaki etkinliğinin artmasını

"Kesinlikle bilmeliyiz ki iki parça halinde yaşayan milletler zayıftır, hastadır." diyen Kemal Atatürk'ün bu sözü O'nun hangi yönüne dikkat çeker? A) Gurura yer vermemesi B) Ümitsizliğe yer vermemesi C) Vatanseverliği D) Birleştirme ve bütünleştirme gücü E) İleri görüşlülüğü

22 2. İnsanoğlu zamanla adı verilen, önceden yaptıkları araç gereçlerden daha minik, tahta, kemik ya da boy- nuzdan ok ucu, orak gibi birleşik alet ve silahlar yap- maya başlamışlardır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki hangi kavram gelmelidir? A) mikrolit D) saban Bobsidyen E) ürün C) makine 5. Buzul Çağı'nın s bazı bölgelerind bağlı olarak doğ miştir. + Bu gelişme aşa hazırlamıştır? A) Göçebe yaş B) Klan tipi sos C) Insanların il D) Avcılık ve to E) Mağara res

6. Kadırgaya göre daha uzun bir gövdeye sahip olan kalyonlar, kadırgadan farklı olarak büyük yelkenlere ve toplara sahipti. Büyük oldukları için daha fazla insan taşıyabilen kalyonların manevra kabiliyeti kısıtlıydı ve kadırgalar gibi süratli hareket edemiyordu. Bu nedenle XVI. yüzyılın ortalarından itibaren gemi inşasında kalyonlara üstünlük sağlayan yeni özellikler kazandırıldı. Özellikle Girit Seferleri sırasında Osmanlılar, Venediklilerin karşısında hafif kalan kadırgaların yerine kalyon yapımına ağırlık verdi. Ancak XVII. yüzyılda siyasi ve ekonomik sorunlarla uğraşan Osmanlılar, Batı gemicili- ğindeki teknolojik gelişmeleri takip edemediler. Buna göre, I. Osmanlılar çağın yeniliklerini takip etmeye çalışsa da istediği sonuca ulaşamamıştır. II. Kalyon yapımında özellikler süreç içinde değişim gös- termiştir. III. Sömürge imparatorluklarının sona ermesi için tüm Av- rupa ülkeleri birlikte hareket etmiştir. yargılarından hangilerinin doğru olduğu söylenebilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III

8. Osmanlı Devleti'nin Ankara Savaşı'nı kaybetmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır? A) Anadolu Türk beyliklerinden bazı birliklerin Timur'un tara- fina geçmesi B) Karatatarların Timur'un tarafına geçmesi C) Timur'un asker sayısının fazla olması Timur'un ordusunda fillerin ve zırhlı süvarilerin bulunması DT E Kara Yusuf ve Ahmet Celayir'in Timur'un saflarına katıl- ması 11.

10. Yağış çeşitleri; yağmur, dolu, kar, çiy, kırağı ve kırç'tır. Yağış miktarının az olduğu özellikle yüksek basınç alanları kurak böl- geler içine dahil edilir. ANAS DI ve IV DAT IV Buna göre, yukarıdaki haritada gösterilen yerlerden hangi- leri kurak bölge olarakta bilinir? AI ve II B) I ve III El ve IV CY'Il ve III

20. Mektep, İslam ülkelerinde ve özellikle Osmanlılarda ço- cuklara temel eğitimin verildiği yerdir. Hulefa-i Raşidin devrinde ve özellikle Hz. Ömer (r.a.) zamanında bu tür okullar yaygınlaşmıştır. Onun getirdiği yenilikler arasın- da mektep tesisi ve muallimlere maaş bağlanması da sayılmaktadır. Emevi ve Abbasi devirlerinde mektepler gelişerek devam etmiştir. Osmanlı eğitim sisteminde hemen her cami yanında bir mektep tesis edilmiştir. Bu mekteplerde 5-6 yaşında "sabi" denilen küçük çocuklar okutulduğu için de daha ünlü ismiyle "Sıbyan Mektebi" adı verilmiştir. Osmanlı eğitim sisteminde ilköğretim ku- rumlarını bu sibyan mektepleri teşkil eder.. Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Mekteplerin en yaygın eğitim kurumları olduğu B) Hz. Ömer'in mektepleri kurumsallaştırdığı İslam tarihinde temel eğitime önem verildiği Mekteplerde din bilginlerinin görev yaptığı E) Mekteplerin ilk okuma kurumları olduğu re taban n olur? C) 30