İslamiyet Öncesi Türk Kültür ve Uygarlığı Soruları

İlk Türk devletlerinde suçlulara uzun süreli cezaların verilmemesinde; 1. töre hukukunun uygulanması, II. göçebe yaşam tarzına sahip olunması, III. taşınabilir malzemelerden eşya yapılması durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunu- labilir? A) Yalnız I D) I ve II Osmanlı Doulstil B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız III

3. Eski Türk devletlerinden Hunlar ve Göktürkler'de yarı göçebe bir hayat tarzı görülmüştür. Ancak Uygur Devleti zamanında yerleşik bir medeniyet oluşturulmuş Uygurlar özel mülkiyet, ortaklık ve iş sözleşmesi gibi alanlarda büyük gelişme göstermişlerdir. Ayrıca ekonomik ilişkilerin gelişmesini sağlayan kiralama, alım-satım ve noterlik gibi işleri de kayıt altına almışlardır. Bu durum Uygurlar'da aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı söylenebilir? A) Çin ile serbest ticaret bölgelerini oluşturmalarına B) Ülke sınırları içinde yeni vergilendirme sistemini kurmalarına C) Yazılı hukuk kurallarını geliştirmelerine D) Verasetle köklü değişiklik yapmalarına E) Mimari ve sanatta diş etkilere açık hâle gelinmesinde 1:

1) KUTADGU BİLİG'DEN Ey hâkim memlekette uzun hüküm sürmek istersen Kanunu doğru yürütmeli ve halkı korumalısın. Kanun ile ülke genişler ve dünya düzene girer. Zulüm ile ülke eksilir ve dünya bozulur. Beyler gönüllerini temiz tutar ve kanunu tatbik ederlerse Beylik bozulmaz ve uzun süre ayakta durur. Memleket tutmak için çok asker ve ordu lazımdır. Askeri beslemek için de çok mal ve servete ihtiyaç vardır. Bu malı elde etmek için halkın zengin olması gerektir. Halkın zenginliği için de doğru kanunlar konulmalıdır. 2) Yusuf Has Hacib'in Kutadgu Bilig adlı eserinde yer alan bu beyitlerde, devlet hayatının nizamını sağla- mak için aşağıdakilerden hangisinin güçlü tutulması gerektiğinden bahsedilmemiştir? A) Ordu B) Adalet C) Ekonomi D) Hukuk devleti E) Diplomasi

3. Çinliler askerî olarak başa çıkmakta zorlandıkları Türk topluluklarına karşı farklı yöntemler uygulayarak kendilerini savunmuşlardır. Çinliler, savaşçı konargöçer Türk toplulukları arasındaki düşmanlıkları kışkırtarak onları zayıf düşürmeye çalışmış, konargöçerlere para ve sosyal statü unvanları vererek onları sınır bölgelerine yerleştirmiş ve düşmanlarına karşı kullanmışlardır. Aynı zamanda konargöçer Türklerin yerleşik hayata geçmelerini teşvik ederek, inanç sistemlerini konargöçerler arasında yayarak kültürel kimliklerini ve savaşçılık özelliklerini kaybetmelerini amaçlamışlardır. Bu bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Çinlilerin Türklere karşı savaş dışı yöntemlere başvurduğuna B) Türklerin mücadeleci bozkır kültürüne sahip olduğuna C) Yerleşik yaşamın Türklerin geleneksel özelliklerine zarar verdiğine D) Çinlilerin Türkleri asimile etmeye çalıştığına Çinlilerin Türk devletlerinin savaş taktiklerini uyguladığına

2 KOD Yayınları Ⓡ 4. İlk Türk devletlerinde kağan, savaşa ve barışa karar ve- rir, devletin iç ve dış politikasını belirlerdi. Ordu ve dev let teşkilatının her kademesindeki görevlileri tayin edebilir ya da görevden alabilirdi. Bütün devlet görevlileri, asker- ler ve halk kağanın her biri kanun hükmünde olan emir- lerine uymakla yükümlüydü. Kağan aynı zamanda yük- sek mahkemeye başkanlık yapar, devlete karşı işlenen suçlarla ilgili davalar başta olmak üzere büyük davalar- da sanıkları yargılayarak cezalar verebilirdi. Buna göre ilk Türk devletleri ile ilgili, 1. Kağanın yasama, yürütme ve yargı alanlarında yetki- Meri vardır. talling intelibrex hessy ( II. Dini ayin ve törenler başrahip olarak kağan tarafın- dan yönetilmiştir. III. Mutlakiyetçi bir yönetim anlayışı benimsenmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C) I ve Il TYT Deneme Sınavı

22231305 26. 1. Kut anlayışına sahip olma II. İkili devlet teşkilatını uygulama III. Millî bir alfabe oluşturma Yukarıdakilerden hangileri Kök Türk ile Uygur Devleti'nin ortak özellikleri arasında yer alır? A) Yalnız I in D) I ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız III

5. Yapılan son araştırmalar Türklerin ana yurtlarının Orta Asya'daki Sayan Dağlarının kuzeybatısı, Tanrı Dağla- rının kuzeyi, Aral Gölü'nün çevresi ve Hazar Denizi'nin doğusu olduğunu göstermektedir. Orta Asya, farklı yü- zey şekillerine sahip olan geniş bir alandır. Bu bölge yüksek düzlüklere ve dağlara, geniş çöllere ve özellikle ağaçsız steplere sahiptir. Asya kıtasının büyük çoğunlu- ğu kuraktır ve tarıma uygun değildir. A Bu gelişmeler birlikte düşünüldüğünde Orta As- ya'nın Türklerin sosyokültürel hayatında; 1. göçebe yaşam biçiminin zorunlu olması, II. dış saldırıları engellemek için askerliğe önem veril- mesi, III. yerleşik yaşama geçmek için mücadele edilmesi durumlarından hangilerini ortaya çıkardığı söylene- bilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C) I ve II A

8. Orta Asya'daki devlet anlayışını Anadolu'da devam ettiren Türkler, boylar hâlinde konargöçer olarak yaşamlarını sürdür- müştür. Bu yaşam biçiminin aşağıdakilerden hangisini yavaşlat- tığı söylenebilir? A) Ordu düzeninin oluşturulmasını B) İskân politikasının uygulanmasını C) Merkezi devletlerin kurulmasını D) Sosyal devlet anlayışının işleyişini E) Kültür birliğinin sağlanmasını

A 28. İslamiyet Öncesi Dönem'de Orta Asya bozkırları Türkle- rin anayurdu olmuştur. Bu coğrafyanın Türklerde; savaşçılık yeteneğinin gelişmesi, II. bağımsızlığa düşkün olunması, hayvancılığın temel geçim kaynağı haline gelmesi, IV. konargöçer bir yaşam sürülmesi durumlarından hangilerinin görülmesine ortam hazır- ladığı savunulabilir? CAI ve III D) II, III ve IV B) Il ve IV C) I, II ve III E) I, II, III e IV

Türk hükümdarları; töreyi uygulamak, • ülkeyi adaletle yönetmek, • halkın huzur refahını sağlamak, ordulara komuta etmek. görevlerini yürütmüşlerdir. Bu bilgilere göre Türk hükümdarlarının aşağıdaki alan- lardan hangisiyle ilgili görev ve yetkisinin bulunduğu söylenemez? A Dini D) Asker B) Siyasi E) Hukuki C) Sosyal Tarih Soru Bankası

için ayrılan kısmına işaretleyiniz. e ni 3. Türk devlet geleneğinde kağan olabilmek için Gök Tanrı tarafından kut verilmiş bir aileye mensup olmak gerekirdi. Kut, kan yoluyla geçtiği için hanedanın erkek üyeleri kağan olma hakkına ve yetkisine sahip olurdu. Bu anlayışın; 1. Tanrı'nın iradesinin hangi hanedan üyesi üzerinde olduğunun, taht için yapılan mücadele sonucunda ortaya çıkması, II. yetenekli olan hanedan üyesinin, devletin başına geçmesini sağlamakla birlikte devletin zayıflamasına zemin hazırlaması, III. Ülke sınırlarında yaşayan her ferdin doğuştan asker kabul edilmesi r durumlarından hangilerinin yaşanmasına yol açtığı söylenebilir? A) Yalnız I D) ILve Til B) Yalnız II E) I, II ve III C) I ve II

2:14 ¹ Boylardan Devlete 7. İlk Türk devletlerinde ülkenin yönetimi Hunlardan iti- baren doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır. İkili teşkilatlanma denilen bu sistemde daima bir tarafın üstünlüğü kabul edilmiştir. Buna göre kağan doğuda otururken batının yönetimi hükümdar ailesinden önde gelen bir kişiye, genelde kağanın kardeşine bırakılmıştır. Bu bilgilere göre Orta Asya Türk devletleriyle ilgili, I. Yönetimin kolaylaştırılmasıyla ilgili farklı anlayışlar uygulamışlardır. D) II ve III 4.5G ll 70 II. "Ülke, hanedan ailesinin malıdır." ilkesine göre hareket etmişlerdir. III. Taht kavgalarını tamamen sonlandırmaya yönelik çalışmalar yapmışlardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız li C) I ve II E) I, II ve III

Boylardan Devlete 7. İlk Türk devletlerinde ülkenin yönetimi Hunlardan iti- baren doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır. İkili teşkilatlanma denilen bu sistemde daima bir tarafın üstünlüğü kabul edilmiştir. Buna göre kağan doğuda otururken batının yönetimi hükümdar ailesinden önde gelen bir kişiye, genelde kağanın kardeşine bırakılmıştır. Bu bilgilere göre Orta Asya Türk devletleriyle ilgili, I. Yönetimin kolaylaştırılmasıyla ilgili farklı anlayışlar uygulamışlardır. II. "Ülke, hanedan ailesinin malıdır." ilkesine göre hareket etmişlerdir. III. Taht kavgalarını tamamen sonlandırmaya yönelik çalışmalar yapmışlardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız li walk C) I ve II E) I, II ve III 8. Orta Asya Türk devletlerinde hükümdarlara aşağı- daki unvanlardan hangisinin verildiği söylenemez? A) Şanyü B) Han LER YAYINLARI

9. Tagar Kültür Bölgesi toplulukları tunçtan bıçak, ok uçları, küçük hayvan heykelleri, çeşitli hayvan tasvirleri ve otağ şeklinde ağaç evler yapmışlardır. 32 Bu bilgilerden Tagar Kültür Bölgesi toplulukları ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? CAS Phili A) Sanatsal faaliyetlerde bulunmuşlardır. B) Orta Asya kültürünü farklı bölgelere taşımışlardır. C) Barınma ihtiyaçlarını gidermeye çalışmışlardır. D) Birçok madeni işlemişlerdir. E) Doğanın etkisinde kalmışlardır. ardır. ov (0

1. İlk Türk devletlerinden itibaren görülen veraset ge- leneğinde, "ülke hanedanın erkek üyelerinin ortak malı sayılmış, hanedanın erkek üyelerine kağan olma hakkı" tanınmıştır. Bu bilgilere göre Türk veraset geleneğinin aşa- ğıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savu- nulamaz? Aiç siyaset kargaşalarının yaşanmasına BY Geniş coğrafyalarda egemenlik sürülmesine Kız çocuklarına egemenlik hakkının tanınmama- sina Türk devletlerinin parçalanmasına ve yıkılmasına Taht kavgalarının görülmesine

Çin'den başlayıp Orta Asya ve Anadolu'dan geçerek Avrupa'ya kadar uzanan tarihî İpek Yolu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Bu yol Türkleri dünyanın en zengin devleti yaptı. B) Ekonomik etkinliklerin yoğun olarak yaşandığı bir yoldu. C) Avrupalılar bu yol sayesinde bazı ihtiyaçlarını karşılamaktaydı. D) Çin'den Avrupa'ya değerli ürünler bu yol ile taşı- nırdı.