Osmanlı Devleti Duraklama Dönemi Soruları

10. Aşağıdakilerden hangisi XVIII. yüzyılda Usmah- li Devleti'nde askerî islahatlar sonucu ortaya çıkan bir kurum değildir? A) Sürat Topçuları Ocağı B) Mühendishane-i Berri Hümayun C) Mühendishane-i Bahri Hümayun D) Müsellem Birlikleri EDistihkam Okulu 19 Dis 13. Osm man ama Dim verr A) S C) E

5. XVII. yüzyılın başında Avusturya İmparatoruna, Roma Sezarı şeklinde hitap etmeyi kabul eden Osmanlılar için Karlofça Antlaşması'yla Macaristan ve Tuna boyla- rının kaybı, dış siyaset ve diplomaside yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Bu yeni döneme girilmesinde; I. itibar kaybı yaşanması, II. toprak kaybedilmesi, III. askerî alanda başarısızlıklar yaşanması durumlarından hangilerinin etkisi olduğu söylene- bilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III (E), II ve III

10. Aşağıdaki haritada Osmanlı Devleti'nin 1680'lerin ba- ninis 9şındaki sınırları gösterilmiştir. O ATLAS 500 km İspanya Franta Con Avusturya Hon departe Compo was str Pudelya OSMANLI DEVLETI LAVER the you RASENE WARDEN un KONDENZ DON Rusya ge PAZAR NOS Se en Safev Devlet BASRA PORFEZS (0 WHIT XBO Bu haritaya göre aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- maz? 75064 2 eserligni A) Kırım Osmanlı toprağı olmaktan çıkmış, Rusların kontrolüne girmiştir. aftelesen ug B) Osmanlı Devleti'nin toprakları üç kıtaya yayılmıştır. C) Akdeniz'in güney kıyıları Osmanlı Devleti'nin ege- menliği altındadır. aipallot en'itelved sma0 (8 D) Osmanlılar Hint Okyanusu'na ulaşma imkânı bul- muşlardır. mbyA (O E) Osmanlı Devleti, Arap Yarımadası'nın tamamını ele geçirememiştir. Au8 (3

18. d Avrupalı devletler, keşfettikleri yeni topraklarda yürüttükleri sömürgecilik ve kolonicilik faaliyetleri sayesinde büyük bir zenginliğe kavuşmuştur. Avrupa'nın, sömürge topraklarından elde ettiği zenginlik, Avrupa'da bir refah ortamı oluşturmuştur. Bununla birlikte kömür ve demir başta olmak üzere maden kaynaklarının zenginliği, sanayinin ihtiyaç duyduğu enerji ve demir ihtiyacı- nın düşük maliyetle karşılanmasını sağlamıştır. Bu madentere sahip Ingilte- re, Almanya ve Fransa gibi ülkeler gerek demir sanayisinde gerekse buhar gücü ile işleyen makinelerin çalışması için ihtiyaç duyulan enerji kaynağının temininde avantaj elde etmişlerdir. Buna göre Avrupa'da Sanayi İnkılabı'nın gerçekleşmesinde; 1. Enerji kaynaklarının varlığı, II. Yeterli sermaye birikiminin oluşu, III. Teknolojik gelişmenin sağlanması durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III

nilgiler evleti bu yoluna miştir. örnek 32. Osmanlı Devleti'nde, Lale Devri'nde İstanbul'da yangınlara müdahale etmek amacıyla kurulan teşkilat aşağıdakilerden hangisidir? A) Redif birlikleri C) Şirket-i Hayriye B) Bostancı Ocağı D) Eşkinci Ocağı E) Tulumbacılar Ocağı

4. Koçi Bey, yeniçerilerin bozulmasının temelini, geçmiş yaşanan iki hadiseye dayandırmaktadır. Bunların ilki, 1583'te III. Murat'ın oğlu Şehzade Mehmet'in sünnet düğününde halkı eğlendirenlerin yeniçeri olarak kaydedilmesidir. Diğeri ise Yeniçeri Ağası Mustafa Ağa'nın 1620'de ocağın içindeki işe yarar askerleri uzaklaştırarak yerlerine çok sayıda işe yaramaz kişiler Qocağa almasıdır. Bu bilgiye dayanarak yeniçerilerin bozulmasının nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir? A) Gelişen silah teknolojisine sahip olunamaması B) Ordunun siyasete karışması C) Lyakate önem verilmemesi D) Askerlerin maaşlarının zamanında ödenememesi E) Savaşların planlanandan uzun sürmesi

3. Osmanlı Devleti'nin XVII. yüzyılda imzaladığı, • Ahmet Paşa, • Serav, • Kasr-ı Şirin antlaşmaların ortak özellikleri ile ilgili, 1. İran ile imzalanmışlardır. II. Osmanlı Devleti toprak kaybetmiştir. III. Avrupalı diplomatların aracılığı ile imzalanmışlardır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III

TARİH (MF) 5. Mütekabiliyet, karşılıklı denk olma durumu anla- mına gelen diplomatik bir terimdir. Beynelmilel ilişkilerde yapılan bir hamleye aynı şekilde karşılık verme prensibidir. Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlı Devleti dış politikada prestij kaybetti. Osmanlı Devleti Macaristan'dan toprak elde etme isteğinden vazgeç tiği gibi Avusturya'nın ödemekte olduğu vergilerin kaldırılmasını da kabul etti. Bütün bunlar Avusturya'nın siyasi protokolde büyük devlet olduğunun kabul edil- mesini ve Osmanlı Devleti ile diplomatik protokolde de eşit olmasını sağladı. Paragrafta verilen bilgilerden yola çıkıldığında ulaşı- labilecek en genel yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Osmanlı Devleti mütekabiliyet politikasından vaz- geçmiştir. B) Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlı Devleti'nin Avrupa'dan çekiliş süreci başlamıştır. C) Zitvatorok Antlaşması ile iki devlet arasındaki dip- lomatik ilişkilerde mütekabiliyet prensibi belirleyici olmuştur. D) Mütekabiliyet politikası ile Osmanlı Devleti'nde ka- lemiye sınıfının önemi artmıştır. E) Osmanlı Devleti XVII. Yüzyıldan itibaren Avusturya ile denge politikası izlemeye başlamıştır. 6.

7. Aşağıdakilerden hangi ülkenin toprakları üzerinde Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu'nu yöneten Habsburg Hanedanlığı hiç hüküm sürmemiştir? A) Danimarka B) İtalya C) Çekya D) Portekiz E) İspanya 11 SINIF

3. XVI. yüzyılın sonlarından başlayarak XVII. yüzyılda iyice belirginleşen "Devlet ocak içindir." anlayışının aşağıdakilerden hangisine doğrudan etkide bulundu- ğu öne sürülemez? Timar sistemi ve lonca teşkilatının bozulmasında B Mesleği askerlik olmayanların devşirme olarak ocağa kaydedilmesinde' C) Yeniçeri Ocağı'nın asli amacının dışına çıkmasında D) Yeniçeri Ocağı'na alternatif askeri ocakların kurulması düşüncesinin güçlenmesinde Merkezi otoritenin giderek güç kaybetmesinde

XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti, Güçlü devletlerle komşu olmuştur. Denizlerde üstünlüğü kaybetmeye başlamıştır. Bu durumun aşağıdakilerden hangisi üzerinde et- kili olduğu söylenemez? A) Sınırların genişlemesinin yavaşlaması B) Islahat fikrinin ortaya çıkması C) Karadeniz'in Türk gölü olmaktan çıkması D) Akdeniz ticaretinin canlanması E) Barışı esas alan dış politika anlayışının benimsen- mesi

et- 3. XVII. yüzyılda Osmanlı-Safevi rekabe- tinin sonucunda Ferhat Paşa, Nasuh Paşa, Serav ve Kasr-ı Şirin antlaşmaları imzalanmıştır. Bu antlaşmalar dikkate alındığında Osmanlı-Safevi rekabetinde; I. dinî, II. jeopolitik, III. ekonomik faktörlerden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) 1, IDve III

XVII. yüzyılda Osmanlı-Safevi reka- betine neden olan unsurlar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A) Safevilerin Karadeniz kıyılarına çık- ma siyaseti uygulaması B) Sünni-Şii rekabeti (mezhep çekişme- si) C) Ticaret yollarının kontrolü için reka- bet D) Orta Avrupa'ya egemen olma isteği E) Sinir problemleri ve hâkimiyet çekiş- mesi 1. 15 P G E

XVII. Yüzyılda Osmanlı Devleti'nin Dış Politikası Osmanlı Devleti XVI. yüzyılın sonlarından itibaren ülkede ekono- mik ve sosyal sıkıntılar yaşamış, devlet idaresinde zafiyetler ortaya çıkmıştır. Ancak Avrupa'da 1618-1648 yılları arasında devam eden Otuz Yıl Savaşları nedeniyle Avusturya, Osmanlı Devleti'nin bu za- fiyetinden yararlanamamıştır. Avrupa'da yaşanan bu karışıklıklar, Osmanlı Devleti'nin Batı'da gücünü korumasını sağlamıştı. XVII. yüzyılın ilk yarısında Avusturya ile büyük bir sorun yaşamayan Os- manlı Devleti, Otuz Yıl Savaşlarından sonra batida stratejik rakibi olan Avusturya ile Erdel Meselesi yüzünden yeniden sıkıntılar ya- şamaya başlamıştır. Köprülü Mehmed Paşa'nın sadrazamlığı döne- minde bu mesele tam olarak halledilememiştir. Köprülü Mehmed Paşa'dan sonra sadrazam olan oğlu Köprülü Fazıl Ahmed Paşa Dönemi'nde (Görsel 1.10) Avusturya, Erdel işlerini bahane ederek Osmanlı Devleti'ne karşı girişimlerde bulunmuştur. Bu nedenle Avusturya üzerine sefere çıkan Fazıl Ahmed Paşa 1663'te Uyvar Kalesi'ni fethetmiş ve burayı eyalet håline getirmiştir. 1664'te Osmanlı ve Avusturya arasında yapılan Vasvar Antlaşması ile Er- del'deki Türk hâkimiyeti onaylanmıştır. Osmanlıların bütün zor şartlara rağmen en küçük bir yılgınlık göstermeden büyük bir azim ve sebatla otuz sekizinci günde kaleyi fethetmeleri "Uyvar önünde bir Türk gibi kuvvetli" de- yimini tarihe mal etmiştir. Osmanlı Devleti ile Lehistan arasında Sultan III. Murad Dönemi'n- den itibaren dostane şekilde sürdürülen ilişkiler, XVII. yüzyılın ilk çeyreğinde bozulmuştur. İlişkilerin bozulmasındaki temel sebep Kırım hanının, Lehistan topraklarına seferler yapması ve Lehistan denetimindeki Kazakların Osmanlı sahillerini vurmasıdır. Diğer bir sebep ise Lehistan'ın, Eflâk ve Boğdan'daki Osmanlı egemenliğine karşı bazı girişimlerde bulunmasıdır. İki devlet arasındaki bu so- runlar yüzünden Sultan II. Osman (Genç Osman) Lehistan üzerine sefere çıkmıştır. Hotin Seferi (Görsel 1.11) olarak bilinen bu sefer, Lehistan'ın barış isteğiyle sonuçlanmış ve Kanuni Dönemi'ndeki sınırlar esas alınmıştır. Görsel 1.10 Köprülü Fazıl Ahmed Paşa (Gravür) BİLİYOR MUSUNUZ? Görsel 1.11 Hotin Seferi (Tablo, Franciszek Smuglewicz, 1673, Krakow Müzesi, Polonya) 19

19. Küçük Kaynarca Antlaşması'nda Osmanlı Devleti "Kırım halkı dini bakımdan Osmanlı halifesine bağlı kalacaktır" hükmünün kabul edilmesini sağlamıştır. Bu hüküm Osmanlıların, I. teokrasi, II. demokrasi, III. toplumsal eşitlik anlayışlarından hangilerine göre hareket ettiğine ka- nıt olarak gösterilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve II E) I, II ve III

15. I. Kapıkullarının, menfaatlerine ters düşen padişah ve devlet adamlarını görevlerinden uzaklaştırmak iste- meleri II. Timar sisteminin bozulması III. Kapıkullarının maaşlarının zamanında verilmemesi IV. Devşirme asıllı devlet adamlarının Anadolu'daki halk ile kaynaşamamaları Yukarıdakilerden hangileri İstanbul İsyanları'nın ne- denleri arasında yer almaz? A) Ivell B) I ve Ill D) Il ve IV C) II ve III E) III ve IV