Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Soruları

n k e (D n 8. Osmanlı Uygarlığı'nın bir sentez uygarlık olarak nitelendirilmesinde, I. merkez ve taşra yönetimlerinde görülen kurumlar- da Türk-İslam devletlerinde görülen uygulamalara yer verilmesi, II. egemenlik altına alınan bölgelerde eski uygulama- lara yer verilmesi, III. Selçuklularda görülen Gûlam sisteminin "Kapıkulu' olarak devam ettirilmesi FIRM durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylene- bilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve ll E) I, II ve III

1.. Kapıkulu ordusu Hristiyan çocukların devşirilmesi sonucu meydana gelmekte olup, barış zamanı b başkenti ve sarayı korumakla görevliydi. ● Eyalet ordusu ise Türklerden oluşur barış zamanı timar arazilerin denetimini yapar; üretimi kontrol ONLUXE eder ve vergiyi toplardı. hilo sam neinev.in Bu bilgiler göz önüne alındığında Osmanlı Devleti'nin askerî sistemi ile ilgili, 1. Farklı etnik gruplardan meydana gelmektedir, II. Ülkenin yönetimine olumlu yönde katkı sağlamak- tadır. adm nbidamlidels shub o III. Şehirlerde asayişi kontrol altında tutmaktadır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III D) II ve III C) I ve ll E) I, II ve III

4. Osmanlı ordu teşkilatının, - Kapıkulu ordusu Eyalet ordusu Donanma kuvvetleri Yardımcı kuvvetler olmak üzere farklı birimlerden oluşması devletin, - I. Oligarşik, II. Teokratik, III. İmparatorluk özelliklerinden hangilerinin sonucu olduğu söyle- nebilir? A) Yalnız III B) I ve Il D) II ve III C) I ve III E) I, II ve III

2. Osmanlı Devleti'nde ordu teşkilatı içerisinde, I. Kapıkulu II. Eyalet III. Yardımcı kuvvetler Ristovar nered yer almıştır. Bu birimlerden hangileri doğrudan padişahın merkezi otoritesini güçlendirmeye yönelik oluş turulmuştur? 16mes pins.ulo 16y3. C) Yalnız III A) Yalnız I Stanis om D) I ve II B) Yalnız II E) I ve III

7. Osmanlı Devleti kurumsallaşma çalışmalarında bir yandan kendisinden önceki Türk-İslam devletlerinin teşkilat birikiminden yararlanmış, diğer yandan da egemenlik kurduğu coğrafyalarda yer alan çeşitli kül- türlerle etkileşim içerisine girerek sentez bir uygarlık oluşturmuştur. Bu bilgilere göre Osmanlı Devleti'nde görülen, 1. Selçuklu ikta sisteminin bir devamı olarak timar sisteminin oluşturulması, II. Abbasilerde ve Selçuklularda görülen divan örgü- tünün yeniden kurumsallaştırılması, III. Taşra teşkilatındaki idari birimlerin eyaletlere göre düzenlenmesi 18 uygulamalarından hangileri, Türk-İslam devletle- rinde görülen kurumlarla ilgili uygulamalarda bir süreklilik olduğunu gösterir? nic A) Yalnız I yem D) II ve III B) Yalnız II C) I ve II E) I, II ve III

6. Osmanlı Devleti'ne ait, - bigat ubro devez0446 Orhan Bey döneminde kurulan divan örgütünün padişahların divanın doğal üyesi olmasından do- layı Kuruluş Dönemi'nde bir karar organı olarak görev yapması - Dirlik toprakları üzerinde uygulanan tımar siste- minde toprağın mülkiyetinin devlete ait olması Meslek açısından toplumun tüccarlar, köylüler ve esnaf olmak üzere üç ana gruptan oluşması gelişmeleri göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?liquan A) Toprak üzerinde özel mülkiyetin gelişmediği B) Halkın uğraşılarına göre çeşitli birimlere ayrıldığı C) Önemli devlet işlerinin divanda görüşüldüğü D) Divan örgütünün her zaman karar organı olarak görev yaptığı E) Padişahların sadece Kuruluş döneminde yapılan divan toplantılarına katıldığı

3. Osmanlı Devleti'nde yer alan Yeniçeri askerlerinin özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisinin yer aldığı savunulamaz? aslo ilig A) Barış zamanı İstanbul'un ve padişahın güvenliğin- den sorumlu olmuşlardır. B) XIII. yüzyıldan itibaren ateşli silahlar kullanmışlardır. C) Askerlik dışında bir işle uğraşamazlar. D) Yılda dört defa ulufe adı verilen maaş alırlar. E) Emekli oluncaya kadar evlenemezler.

9. Ilmiye Sınıfı Osmanlı Devleti'nin yönetiminde ilmiye sınıfına ait verilen bu diyagramda "?" ile belirtilen yerlere aşağı- dakilerden hangisi yazılamaz? A) Müderris C) Kazasker ? ? AAL ? ? E) Kadı B) Şeyhülislam D) Defterdar

6.1. Murat Döneminde, ordunun merkezî bir güce dönüş- türülmesi için pençik sistemi temeline dayanan Yeniçeri Ocağı kurulmuştur. Ancak Ankara Savaşı sonrası pen- çik sistemi uygulanmaz hâle gelmiştir. Bu da Yeniçeri Ocağının asker kaynağını tehlikeye atmıştır. Bu duruma Ankara Savaşı sonrası yaşanan aşağı- daki gelişmelerden hangisinin doğrudan neden ol- duğu söylenebilir? A) Yıldırım Bayezid'in Timur'a esir düşmesi BŞehzadeler arasında taht kavgalarının yaşanması Anadolu'daki birçok beyliğin yeniden kurulması D) Anadolu'nun doğusunun Timur'un eline geçmesi E Hristiyan topraklarına yapılan fetihlerin durması Ana söy lard

A Sosyal Bilimler Yaptıkları hizmet karşılığında, devlet görevlilerine ve savaşlarda yararlılık gösteren askerlere degete ait top- rakların gelir kaynaklarının verilmesine dirlik denir. Bu dirlikler gelirlerine göre has, zeamet vatimar olarak gruplanmıştır. Bu dirliklerden has ve zeamet sahibi olan, gelirinin her beş bin akçesi için; timar sahibi olanlar da her üç bin akçesi için cebelú adı verilen bir asker bes- lemek zorundadır. Bu hizmetleri yerine getiremeyenlerin elinden dirlikleri alınmıştır. Buna göre dirlik sistemi hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hazineye yok olmadan orduya asker sağlanmıştır. Dirlik sahiplerinden hem askeri hem yönetim hem de ekonomi alanlarında faydalanılmıştır. Halkın üretim faaliyetlerine çeşitlilik katmıştır. Yerel güçlerin oraya çıkması önlenmiştir. E) bağıtımında, liyakat esas alınmıştır. hoy por akımı yeti

Örnek 4 I. Dünya Savaşı'nda Türk ordusu Hicaz - Yemen Cephesi'nde, İngi- lizler ve onlarla işbirliği yapan Mekke Emiri Şerif Hüseyin'in askerle- riyle savaşmıştır. Bu durum aşağıdaki fikir akımlarından hangisinin geçerliliğini yi- tirdiğinin göstergesidir? A) Osmanlıcılık D Batıcılık B) İslamcılık C) Milliyetçilik E) Ademimerkeziyetçilik

11. Kuruluştan itibaren Osmanlı Devleti'nde en yaygın ekonomik faaliyet ziraattir. Bu durum aşağıdakilerden hangisinin Osmanlı ekonomisi için önemini ortaya koymuştur? A) Millet sistemi P Pençik sistemi Cimar sistemi osmort, D) Istimalet sistemi Devşirme sistemi Niye C Osmanly D değil

9. Düyûn-i Umumiye İdaresi'nin oluşturduğu kaynaklar ne- ticesinde, Osmanlı Devleti'nde en fazla demir yolunun yapıldığı dönem aşağıdaki padişahlardan hangisinin sal- tanatına ait olabilir? E A) II. Mahmut B) Abdülmecit C) Abdülaziz D) III. Selim II. Abdülhamit 177

→ özgürlük temelli Siyasat ideolojiler ile ilgili bir panelde konuşan Miray Hanım: "Liberalizm, yalnızca fikir aşamasında kalmamış, bir takım top- lumsal etkilere de yol açmıştır..." ifadelerini kullanmıştır. devlet ekonomik ve toplumsal hayata müdahale etmeyecek. Miray Hanım'ın aşağıdakilerden hangisi ile sözlerini ör- neklendireceği savunulamaz? 3. A Fransız İhtilali ile halkın kralların mutlak gücüne dayalı dü- zeni yıkması By Insan ve Vatandaş Hakları Bildirisi'nin yayımlanması ile in- sanların hür ve eşit doğduğu ilkesinin kabul edilmesi C) Ekonomik sınırlandırmaların kaldırılıp serbest ticaret yo- lunda gelişmeler yaşanması D)) Devlet tarafından halka din ve vicdan hürriyetinin sağlan- ması yolunda adımlar atılması E) Özel mülkiyet yerine kolektif mülkiyeti oluşturmak için yö- neticilerin düzenlemeler yapması 6

Tanrı arşı- ila- "if- 3.- 6 6. Osmanlı Devleti'yle ilgili aşağıdaki ifadelerden han. gisi yanlıştır? A) Adalet, eğitim ve vakıf işlerinden sorumlu en üst yetkililere kazasker denir. B) Şeyhülislam, ilmiye sınıfının başkanı ve İslam hu- kukunu resmî açıdan yorumlayan en yetkili kişidir. C) Devletin ekonomi işlerinden sorumlu olan en üst düzeydeki yöneticisi defterdardır. D) Sadrazam vekiline sadaret kaymakamı denir. İkindi Divanı, yabancı devlet elçilerinin kabul edildi- ği yerdir. 10.

eniş sa- eliş- inin nın erin şa- uy- al- k e n n a 7 3. Aşağıdaki görsellerde Osmanlı Devleti tarafindan inşa edi- len bazı mimari eserler yer almaktadır. B Cuma Han Camii (Kırım) Si Hacı Ahmed Bey Sarayı (Cezayir) İşkodra Köprüsü (Arnavutluk) Ahmediye Camii (Gürcistan) Bu görseller doğrultusunda Osmanlı Devleti için aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) Üç kıtada hâkim olmuş bir devlettir. B) Osmanlı mimarisinde barok üslubu ön plana çıkmıştır. Egemenlik kurduğu topraklarda imar faaliyetlerine ön- em vermiştir. D) Sosyal devlet anlayışını benimsemiştir. E) Dinî ve sivil mimari tarzında eserler inşa ettirmiştir.