Tarih Bilimi Soruları

4. Osmanlı Beyliği kurulduğunda Anadolu'da bir- çok Türk beyliği vardı. Bunun dışında güçlü Mo- ſoillhanlı Devleti ile hızla güç kaybeden Bizans bölgede diğer bir devletti. Bu bilgilere göre Osmanlı Beyliğinin kurul- duğu dönemde Anadolu lle ilgill aşağıdakiler- den hangisi söylenebilir? A) Siyasi birlik söz konusu değildir. B) Ticaret en önemli ekonomik uğraştır. C) En güçlü beylik Osmanlı Beyliği'dir. D) Bilimsel çalışmalar durma noktasına gelmiştir. E) Türk beyliklerin tamamı Türkiye Selçuklu Dev- leti'ne bağhdır .

29. 26. Karahanlılarda ülke yönetiminde ikili teşkilatlanmanın görülmesi aşağıdakilerden hangisini doğrular niteliktedir? A) Ahiret inancının varlığını B) Halifelerin devlet üzerindeki etkilerinin arttığını C) Taht kavgalarının sona erdiğini D) Devletin sınırlarının daraldığını E) Eski Türk devlet geleneğinin devam ettiğini

& Osmank Devleti'nde XVIII. yüzyılda "Avrupa'yı yenmek için önce Avrupalı olmak gerekir." anlayışı oluşmuştur. Bu anlayışın, I Teokratik yönetimi güçlendirme, II. Avrupalı devletlerle ilişkileri geliştirme, Ill. Avrupa'nın önemli merkezlerinde elçilikler açma sonuçlarından hangilerine ortam hazırladığı savu- nulamaz? C) Yalnız III A) Yalnız! D) I ve II B) Yalnız II E) I ve III

10.I. Siyasi Tarih II. İlk Çağ Tarihi III. Anadolu Tarihi Tarih biliminde yer alan yukarıdaki sınıflandırma- ların zaman, mekân ve konusuna göre sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiş- tir? Mekân Zaman Konu 11 III 1 III Il 1 A) B) C) D) E) II 1 III 1 II

5. 1. papel -4 MS 749: 8. yüzyılın ilk yarısının 2. çeyreği II. MÖ 460: MÖ 5. yüzyılın ikinci yarısının 3. çeyreği III. MS 1264: 13. yüzyılın ikinci yarısının 3. çeyreği IV. MÖ 1453: MÖ 15. yüzyılın ilk yarısının 2. çeyreği V. MÖ 340: MÖ 4. yüzyılın ikinci yarısının 3. çeyreği Yukarıda verilen tarihlerden hangisinin karşısında- ki açıklama doğru değildir? B) 11 C) III D IV E) V A) I AYIN DENİZİ

1. Devletçilik, mümkün olduğu kadar kısa zaman için devletin özellikle ekomomik alanda milletin çıkarta. nina göre aktif olarak yer almasıdır. Bu doğrultuda ekonomik alanda çalışmalar yapması, yaptırması; çalışmalan teşvik etmesi ve denetlemesi ön plana çıkmaktadır. Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi devletçilik ilkesiyle ilgili yanlış bir değerlendir- medir? A) Bütün üretim araçları devletin kontrolündedir. B) Halkçılık ilkesinin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. C) Devlete bazı görevler yüklenmiştir. D) O günün ihtiyaçlarından doğmuştur. E) Ekonomide vatandaş ile devletin işbirliğini ön görür.

7. 1. Dünya Savaşı sırasında imzalanan gizli antlaşma- 9 lara göre; . Suriye ve Çukurova Fransa'ya, Irak ve çevresi İngiltere'ye, Boğazlar ve Doğu Anadolu Rusya'ya, Antalya ve İzmir çevresi İtalya'ya verilecektir . Bu kararlar, aşağıdakilerden hangisine yönelik degildir? A) Osmanlı Devleti'nin sınırlarının daralmasına B) İngiltere'nin, Irak petrollerine egemen olmasına C) Rusya'nın Karadeniz ve Akdeniz'deki etkinliğinin artmasına D) Ege ve Akdeniz bölgesindeki Fransa ve İtalya hâ- kimiyetinin kurulmasına E) Osmanlı Devleti'nin siyasi varlığının devam ettiril- mesine

12. 23 Ocak 1913'te İttihat ve Terakkiciler İstanbul'da hükümet konağını basarak Sadrazam Kıbrıslı Mehmet Kamil Paşa'yı görevinden istifa ettirmiş, yerine Mahmut Şevket Paşa'yı sadrazam yapmışlardır. Bu yorumdan çıkarılabilecek en kapsamlı sonuç aşa- ğıdakilerden hangisi olabilir? A) İttihatçılar Osmanlı idaresinden uzaklaştırılmışlardır . B) İttihatçılar Osmanlı yönetimine tamamen egemen ol- muşlardır. C) Osmanlı Devleti'nde azınlıklar yönetime ortak olmuş- lardır. D) İttihatçılar hükûmet baskınıyla ülke rejimini değiştir- mişlerdir . E) Politik çıkarları doğrultusunda ittihatçılar meşrutiyeti ilan ettirmişlerdir.

4. "Kiliç ve saban: Bu iki fatihten binncisi, ikincisine daima yenildi." Mustafa Kemal Atatürk'ün bu ifadesi hangi alanda yapılacak inkılaplann önemini vurgulamaktadır? B) Askeri C) Tanm D) Sanayi E) Finansal A) İdari

3. Orta Çağ Avrupa devletlerinin meşruiyetlerini dine dayandırmalarının nedenleri neler olabilir? 4. Orta Çağ Avrupa'sında feodalite hangi şartların sonucunda ortaya çıkmıştır? 5. Roma'da yaşanan patrici-pleb mücadelesinin hukuk alanındaki sonuçları neler olmuştur?

ICOT 4. 1. 1. Göç yolları üzerinde bulunması II. Sık sık istilaya uğraması III. Jeopolitik konumu IV. Ticaret yollarının üzerinde olması V. Mezopotamya'ya yakın olması Anadolu'nun yukarıda verilen özelliklerin- den hangisi, bu bölgenin bir uygarlık mer- kezi haline gelmesinde diğerlerinden daha çok etkili olmuştur? A) 1 B) II D) IV E) V C) III

8. Osmanlı Devleti kuruluşundan itibaren, Anadolu Turk Beyliklerine yönelik genel hatlarıyla barışçıl ve uzlaşmacı bir politika izlemiştir. Özellikle 1. Murad za manında Batı Anadolu'daki Türk beylikleri "vassallik" şeklinde Osmanlı himayesine alınmışlardır. Beylikler- le yapılan hanedan evlilikleri, toprak satın almalar ve beyliklerin Karamanoğulları'na karşı himaye edilmesi, bu politikanin yöntemlerini oluşturmuştur. I. Murad sonrası ise bir yandan Karamanoğullarının Anadolu'da saldırgan bir politika izlemesi, Öte yandan Yıldırım Bayezid'in Anadolu'yu doğrudan kontrol altına almayı amaç edinmesi sonucu Osmanlı Devleti'nin Anadolu Türk Beyliklerine yönelik siyaseti köklü olarak değiş- miştir; Sonuçta, Yildirim Bayezid Dönemi'nde önce Saruhan, Aydın, Menteşe, Hamit, Germiyan beylikleri, ardından Karamanoğulları, Candaroğulları'nın Kasta- monu kolu ve ile Kadı Burhaneddin Devleti hakimiyet altına alınarak doğrudan merkeze bağlanmıştır. Beylik topraklarını birer birer Osmanlı sancağı haline getir- meye başlayan Yıldırım Bayezid, eski beylere Osmanlı timar sistemi içerisinde geçinebilecekleri mülk toprak- lar da vererek tepkileri azaltmayı ve bir denge unsuru oluşturmayı ihmal etmemiştir. Yukarıdaki metne göre Osmanlı Devleti'nin Anadolu Türk siyasi birliğini sağlama faaliyetleriyle ilgili aşa- ğıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Osmanlı Devleti'nin Anadolu'da siyasi birliği sağ- lamasının ilk aşaması, vassal statüsü sağlayarak beylikleri devlete bağlamak şeklinde olmuştur. B) Osmanlı Devleti, Anadolu Türk Siyasi birliğini sağlar- ken daima savaşçı bir politika izlemiştir. C) Yıldırım Bayezid Anadolu'da Türk Siyasi birliğini sağlarken tepkileri azaltmak için tımarlar vererek beyleri yavaş yavaş kendine bağlamaya çalışmıştır. D) Osmanlı Devleti başlangıçta izlediği Anadolu'daki beyliklerle iyi geçinme siyasetini terk ederek beylik- leri himaye altına almaya başlamıştır. E) Yıldırım Bayezid Dönemi'ne kadar Anadolu Beylik- lerine yönelik barışçıl bir siyaset izlenmiştir. INC

5. Fethettikleri bölgelerdeki yerli halka karşı iyi davranan Osmanlılar, gayrimüslimleri yerlerinden çıkarmamış, on- ların bölgelerine zarar vermemiş ve onları himaye ederek vergiye bağlama yoluna gitmişlerdir. Bu durumun Osmanlılarda aşağıdakilerden hangisi- ne katkı sağladığı savunulamaz? A) Fethedilen bölgedeki egemenliğin kalıcı hale gel- mesine B) İslamiyet'i yayma düşüncesinin sona ermesine C) Halkın, Osmanlılara bağlılığının artmasına D) Devlet gelirlerinin artmasına E) Hoşgörü ortamının oluşmasına 3

PES 2. KARADENİZ BIZANS Istanbut IMPARATORLUĞU Izmit KARESIOĞULLARI Balikesir Amaya Kütahya Amasra Sinop CANDAROĞULLARI Samsun Kastamonu Cardio Trabzon Iznik TRABZON RUM Bursa OSMANOĞULLARI AHLER Söğüt ERETHA DEVLETI Ankara Erzincan NOYUNLAR Sivas SARUNOCULAR Kirsehir Manis GERMANOGULLARI Aescher Kayseri AYDINOĞULLARI Malatya Aydin HAMITOĞULLARI Kome Isparta DULKADIROGULLARI Beysehir KARAMANOĞULLARI Maras KARAKOYUNUAR Muğil TEKE BEYUGI Antalya Larende RAMAZAOĞULLARI Alam Adara Ermenek kenderun ETTESEOGULLARI AKDENIZ MELOKUAR 120 km İkinci Beylikler Dönemi Kösedağ Savaşı'ndan sonra oluşan bu haritaya bakı- larak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Tüm beylikler denizcilikle uğraşmışlardır. B) Anadolu sadece Türk beyliklerinin hâkimiyeti altında- dır. En güçlü beylik Karamanoğullarıdır. D) Anadolu Türk siyasi birliği bozulmuştur. E) Osmanoğulları beyliği sadece Bizans İmparatorluğu ile komşudur.

2. Serbest Cumhuriyet Fırkası’nin parti programında bulunan; I. Bütün bankalar devletin denetiminde olacak II. Limanlardaki tekelci uygulama kaldırılacak III. Yabancı sermayenin ülkemize girmesi sağlanacak maddelerinden hangileri liberal ekonominin benimsendiğini gösterir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) Il ve III

Edirne Tekirda BIZANSIRAN cápákat, Kazanım 9.4.5: Asya merkezli Türk devletlerinin çevresin- deki devletlerle ilişkilerinin çok boyutlu ya- pisini analiz eder. Izmi DE EGEDENIZ! loo 100 Orta Asya ekonomisinin can damarı olan İpek Yolu tica- reti büyük ölçüde Ak Hunların elinde idi. Kök Türk Devle- ti'nin batı kanadını yöneten Bumin Kağan'ın kardeşi İstemi Yabgu, İpek Yolu'nun denetimini ele geçirmek için Ak Hun- lara karşı Sasaniler ile iş birliği yaptı. Bu iki devletin saldırı- ları sonucu Ak Hun Devleti yıkıldı (557). Ak Hun Devleti'nin toprakları Kök Türkler ve Sasaniler arasında paylaşıldı. Sasanilerin ipek ticaretini tekellerine almak istemeleri Kök Türklerle Bizanslıların anlaşmalarına yol açtı. Bizans impa- ratoru, İstemi Yabgu'ya bir elçi göndererek Kök Türklerin yanında olduğunu bildirdi (569). Kök Türklerle anlaşan Bi- zanslılar, Sasanilere saldırdı. İpek Yolu yeniden açıldı. İpek Yolu ticaretinde etkinlikleri artan Kök Türkler, Asya'nın en güçlü devleti hâline geldi. Sasani-Bizans çatışmaları sonu- cunda Sasaniler zayıfladı, daha sonra da Müslüman Arap- lar tarafından yıkıldı. Türkiy göste ne ula A) Biz lar B) Tu eg C) TE et D) M m Simge Öğretmen'in anlattığı konu, verilen kazanım ile ilişkilendirildiğinde aşağıdaki öğrencilerden han- gisinin yaptığı açıklama verilen kazanımı tam olarak öğrenemediğine kanıt olarak gösterilebilir? A) Cemil: Devletler arası ilişkilerde ekonomik çıkarlar soy aidiyetinin üstündedir. B) Zeynep: İpek Yolu, Orta Asya'da siyasi yapının şe- killenmesinde etkili olmuştur. C) Elif: Sasaniler; Akhunlar ile dost, Bizans ile düşman- dır. D) Zafer: Kök Türkler diplomatik oyunlara başvurmuş- tur. E) Tuna: Ak Hunların yıkılmasıyla Kök Türklerin İpek Yolu üzerindeki egemenliği güçlenmiştir. ET n bio