Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) Soruları

4. Aşağıdaki gelişmelerden hangisinin, Rusya'nın özgür- lük ve milliyetçilik düşüncesi karşısında bir politika iz- lediğinin göstergesi olduğu savunulabilir? A) Balkan Slavlarını birleştirmek istemesi B) Lehistan'ın iç işlerine karışması ve istediği kişiyi Leh Kral seçtirmek istemesi C) Mora'da Yunanlıların bağımsız olmak için çıkarttıkları isyanı desteklemesi D) Islahat hareketleriyle Osmanlı Devleti'nin güçlenme- sinden çekinmesi E) Yunanistan'a katılmak isteyen Giritli Rumları İngiltere ve Fransa'yla birlikte desteklemesi

2. . Berlin Konferansı Avrupalı güçlerin baskısı sonucunda Ayastefanos Antlaşması'nın yeniden düzenlenmesi için Berlin'de bir konferans toplanmıştır. Bu kongre öncesinde geçici ve şartlı olarak Kıbrıs'ın idaresini Ingiltere'ye bırakan Osmanlı Devleti, Rusya'yı yola getirmek için Ingiltere'ye güvenmiştir. Osmanlı Devleti, Rusya, İngiltere, Almanya, Fransa, Avusturya- Macaristan ve İtalya'nın katılımıyla toplanan konferans sonunda Berlin Antlaşması imzalanmıştır. Berlin Kongre- si'nde sadece Ayastefanos Antlaşması'na yeni bir şekil verilmekle kalınmamış, bozulan Avrupa güçler dengesinin yerine yeni güçler dengesi kurulmuştur. Bu yeni denge, Avrupalı büyük devletlerin Osmanlı topraklarını paylaşma- sıyla ortaya çıkmıştır. Ayastefanos Antlaşması ile karşısında sadece Rusya'yı bulan Osmanlı Devleti, Berlin Kong- resi'nde altı büyük devletin hedefi hâline gelmiştir. 1856 Paris Antlaşması'nda kabul edilmiş olan "Osmanlı toprakla- rinin bütünlüğüne saygı ilkesi" Berlin Kongresi'nde yer almamıştır. Bu ilkenin başta gelen savunucularından olan in- giltere, Berlin Antlaşması'nın imzalandığı günlerde Kıbrıs'a yerleşmiştir. Osmanlı Devleti'nin, Bosna-Hersek'te ve Kıbrıs'taki egemenliği kalkmıştır. Balkanlar, Doğu Anadolu, Girit gibi yerlerde islahat yapmayı kabul eden Osmanlı; bunları Avrupa devletlerine bildirmeyi kabul edince buralardaki egemenliğini de büyük ölçüde sınırlandırmıştır. a) 93 Harbi sırasında savaşa müdahale etmeyen Avrupalı Devletlerin Ayastefanos Antlaşması'nı iptal ettir- me nedenlerini açıklayınız.

30. Aşağıdakilerden hangisi, Avrupalı devletlerin isteği ile 1878 yılında Berlin Antlaşması'nın imzalanma nedenlerinden biri olarak gösterilebilir? A) Ayastefanos Antlaşması'nda kurulan Büyük Bulgaristan'ın Rusya'nın Balkanlarda güçlenmesine yol açması B) Osmanlı Devleti ile Rusya arasında yaşanan savaşlardan Avrupalı devletlerin rahatsızlık duyması C) Hünkar İskelesi Antlaşması ile Rusya'nın Boğazlar üzerinde elde ettiği gücün ortadan kaldırılmak istenmesi D) Avrupalı devletlerin, kutsal yerler sorununu uluslararası bir statüye bağlamak istemesi E) Osmanlı Devleti'nin yapmış olduğu islahatların Avrupalı devletler tarafından memnuniyetle karşılanması Diğer sayfaya geçiniz. UcDört Bes

1. Rusya, XVIII. ve XIX. yüzyıl boyunca; . Karadeniz'de donanma bulundurmak, Boğazlardan geçiş serbestliği elde etmek, Balkan milletlerini isyan ettirmek için çalışmalar yapmıştır. Buna göre Rusya'nın politikası'nın; I. sıcak denizlere ulaşmak, II. Ortodoksların din özgürlüğünü sağlamak, III. Balkanlardaki etkinliğini artırmak, IV. Osmanlı Devleti'ni zayıflatmak amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savu- nulamaz? A) Yalnız! B) Yalnız II C) I ve III D) II ve IV E) II, II ve IV

1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi'ne göre, Boğazlar Osm li egemenliğinde kalacak, barış zamanı savaş gemilerine k palı olacaktır. Bu durumu Avrupa devletleri garanti etmiştir. Bu bilgiden aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz? A) Rusya'nın önü kesilmek istenmiştir. V . B) Boğazların önemi artmıştır. C) Boğazlar Komisyonu kurulmuştur. D) İngiltere ve Fransa'nın çıkarları korunmuştur. E) Osmanlı egemenlik hakları zedelenmiştir. S

8. . Küçük Kaynarca Antlaşması'nın; Kirim, bağımsız olacak. Rusya istediği yerde konsolosluk açabilecek. Osmanlı, Eflak ve Boğdan'da genel af ilan edecek. maddelerinin Osmanlı Devleti'ni aşağıdakilerden hangi konuda olumsuz yönde etkilediği söylenemez? A) Demografik yapı B) Ekonomik durum C) Egemenlik hakları D) Egemenlik anlayışı E) Sınırlar v

Soru 2 Tanzimat Döneminde yapılan yeniliklerin temel amacı, milliyetler Osmanlısı yerine; Osmanlı Milletlyaratmaktır. Buna göre Tanzimat Fermanı'nın, 1. Hukukta birliği sağlamak II. Toplumsal bütünlüğü sağlamak III. Sinirların genişlemesini sağlamak amaçlarından hangilerine yönelik oldu- ğu savunulamaz? A) Yalniz ! B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) Il ve III

8. Aşağıdakilerden hangisi 13 Nisan 1909 yılında yaşanan 31 Mart Darbesi'nin sonuçlarından biri değildir? A) İttihat ve Terakki Cemiyeti hükümeti ele geçirmiştir. Belas Ali B) II.Abdülhamit tahttan indirilmiştir. Siyasi partilerin kurulmasına izin verilmiştir. D) Kanunuesasi'de 1909 değişiklikleri gerçekleştirilmiştir. E) Parlamento kararıyla V.Mehmet Reşat tahta geçirilmiştir. 129

1. İngiltere ve Fransa XIX. yüzyıl sonlarına kadar Rusya'ya karşı Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünü koruma po- litikası izlemişlerdir. İngiltere ve Fransa'nın böyle bir politika izlemelerinde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu savunulamaz? A) Osmanlı'nın aldığı borçları ödeyememesinin B) Güçlenen Rusya'nın Avrupa'da dengeleri bozmasihiar C) Osmanlı Devleti'nin jeopolitik ve stratejik konumunun D) Osmanlı Devleti'nden geniş ticari imtiyazlar elde etme- lerinin E) Rusya'nın Boğazlara egemen olması durumunda Ak- deniz'deki çıkarlarının tehlikeye düşmesinin

14. 1798'de Fransa'nın Misir'ı işgali üzerine İngiltere ve Rusya, Osmanlı Devleti'ne yardım ederek Fran- sızların Mısır'dan çıkarılmasını sağlamışlardır. Bu bilgiler; 1. Ingiltere ve Fransa'nın Akdeniz'deki çıkarları- nin çatıştığı II. Osmanlı Devleti'nin denge siyaseti izlediği, HI. İngiltere'nin Osmanlı ülkesindeki kazanımları- ni korumaya çalıştığı durumlarından hangilerinin göstergesidir? A) Yalnız ! B) Yalnız 11 Flvell D) I ve III E) I, II ve III irme Bu soruyu çözerken "Devletlerin dostu ve düşmanı yoktur. Yalnız çıkarları vardır." sözünü dikkate alınız. Yön

ade 3. Osmanlı Devleti, Islahat Fermanı ile azınlıklara okul acma ve istedikleri okula gitme hakkı vermiştir. sal se Osmanlı Devleti'nin azınlıklara birtakım haklar vermesinin; L Laik devlet düzenine geçmek, X 1. IL Devletin dağılmasını önlemek, v I. Avrupalı devletlere imtiyaz vermek sebepleri arasında hangileri sayılabilir? ALYalniz ! B) Yalniz i Yalnizli Du E) li ve I

ÖSYM SORUSU 8. Tanzimat Dönemi aydınlarına göre; Balkanlardaki isyanla- rin sona ermesi için Osmanlıcılık düşüncesinde birleşilmesi ve Batı tarzında yenilikler yapılması gerekliydi. Aşağıdakilerden hangisi bu doğrultuda gerçekleşmiş- tir? A) Sened-i İttifak'ın imzalanması B Meşrutiyetin ilan edilmesi C) Meşveret Meclislerinin açılması D) Daimi elçiliklerin kurulması E) Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması TYT-2020

3 Osmanlı Devleti XIX. yüzyıldan itibaren kara ve deniz ula- şımına önem vermiş özellikle demir yolu yapımı konusunda önemli adımlar atmıştır. Bu durumun ortaya çıkmasında; 1. tarımsal üretim ve ticaretin gelişmesini sağlamak, merkezi otoriteyi güçlendirmek, II. III. hazine giderlerini azaltarak maliyeyi kontrol altına almak amaçlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir? Gori A) Yalnız I B) Yalnız II We ll D) I ve III E) II ve III

B 4. (2009 - KPSS) II. Meşrutiyet'in ilanının ardından çeşitli hedeflere yö- nelik şu yasama faaliyetleri yapılmıştır: ✓ Serseriler ve Zanlı Kişilerle İlgili Kanun ✔Kamu Toplantıları Kanunu ✓ Grevleri Önleme Kanunu ✓ Müslüman Olmayan Vatandaşların Askere Alınmaları ile İlgili Kanun Çıkarılan bu kanunlar aracılığıyla gerçekleştirilmesi düşünülen hedefler arasında aşağıdakilerden hangi- si gösterilemez? A) Şahsi eylemlere sınırlama getirmek B) Padişah ve hanedanın otoritesini artırmak C) Halkın protesto gösterilerini kısıtlamak D) İşçilerin ülke idaresine olumsuz etkilerini önlemek E) Devletin farklı unsurlarını ülke bünyesine bağlamak (2016-LYS)

30. Aşağıdakilerden hangisi, Avrupalı devletlerin isteği ile 1878 yılında Berlin Antlaşması'nın imzalanma nedenlerinden biri olarak gösterilebilir? A) Ayastefanos Antlaşması'nda kurulan Büyük Bulgaristan'ın Rusya'nın Balkanlarda güçlenmesine yol açması B) Osmanlı Devleti ile Rusya arasında yaşanan savaşlardan Avrupalı devletlerin rahatsızlık duyması C) Hünkar İskelesi Antlaşması ile Rusya'nın Boğazlar üzerinde elde ettiği gücün ortadan kaldırılmak istenmesi D) Avrupalı devletlerin, kutsal yerler sorununu uluslararası bir statüye bağlamak istemesi E) Osmanlı Devleti'nin yapmış olduğu islahatların Avrupalı devletler tarafından memnuniyetle karşılanması

P TYT / SOSYAL BİLİMLER 5. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, kendiliğinden gelişmiş, iktidarın istemediği, gerçek bir muhalefet partisi olarak kurulmuşken; Serbest Cumhuriyet Fırkası, her ne kadar halk desteği görmüşse de mevcut yönetimin desteği ile oluşturulan yapay bir "iktidarı denetleme partisi" olarak ortaya çıkmıştır. Bu ifadeleri kullanan bir tarihçi aşağıdakilerden hangi- sini görüşlerine kanıt olarak gösterebilir? Mustafa Kemal'in Fethi Bey'den yeni bir parti kurması- ni istemesi X Terakkiperver Cumhuriyet Firkası'nın Milli Mücadele'nin önemli isimleri tarafından kurulması X Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın demokratik esasları savunması Menemen İsyanı öncesinde Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın kapanması Terakkiperver Cumhuriyet Firkası'nın liberalizm ilkesini benimsemesi