Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774) Soruları

Richard, Kudüs'ü tekrar ele geçirmek için çıktığı seferde ağır bir hastalığa yakalanmıştır. Bu hastalıkta Aslan Yürekli Ric- hard'ın imdadına Kudüs Fatihi'nin özel doktoru yetişmiştir. Selahaddin Eyyubi, Aslan Yürekli Richard'a doktoruyla gön- derdiği mektubunda: "Emin olabilirsin ki bütün Frengistan'ın kendine güvendiği şanlı bir hükümdarın, hasta döşeğinde inlemesine benim gönlüm razı olmuyor." demiştir. Görsel 1.26 Friedrich Barbarossa (Gravür, C. Deucker, 1859) BİLİYOR MUSUNUZ?

8. Osmanlı Devleti'nde merkezî otoritenin zayıflaması ve ekonominin bozulması iç isyanların yaşanmasına sebep olmuştur. Iç Isyanlar; Istanbul, Eyalet ve Celâli isyanları şeklinde sınıflandırılır. Aşağıdakilerden hangisi "Celâli Isyanları" kapsa- mında değildir? A) Tavil Ahmet B) Kalenderoğlu C) Canberdi Gazali D) Canbolatoğlu E) Deli Hasan

2. 1. Amasya Antlaşması II. Serav Antlaşması III. Ferhat Paşa Antlaşmas $ 30 Osmanlı Devleti'nin İran ile yaptığı yukarıdaki ant- laşmalardan hangileri XVII. yüzyıla ait değildir? 17. yüzyıl B) Yalnız II A Yalnız I 1618 D) Lve III El ve Ill C Yalnız III Osmanlı Devleti'nin XVII. yüzyılda imzaladığı.

2. Türklerin Anadolu'ya akınlar düzenledikleri dönemde Anadolu'nun dinî ve toplumsal durumu hak- kındaki çıkarımlarınız neler olur? 3. Türkler'in Anadolu'nun İslamlaşması ve bayındır hâle gelmesindeki rolleri ne olmuştur? da Av BL AL Ibn

Zitvatorok Antlaşması, Osmanlı Devleti'ne dış politikada prestij kaybettirmişti. Bu antlaşma, Osmanlı Devleti'nin sadece Maca- ristan'da toprak kazanma amaçlarından vazgeçmesi anlamına gelmiyordu. Aynı zamanda Zitvatorok Antlaşması, Avusturya'nın ödemek zorunda olduğu vergilerin kaldırılmasını, Avusturya'nın büyük devlet seviyesine çıkmasını ve Osmanlı Devleti ile diplo- matik protokolde eşit olmasını sağlıyordu. Avusturya ile süren uzun savaşlar, iki buçuk asırdan beri Balkanlar ve Orta Avrupa'yı hedefleyen Osmanlıların bundan sonra uygulaya- cağı politikaları da belirledi. Uzun savaşlar sonucunda imzalanan Zitvatorok Antlaşması ile birlikte Osmanlı Devleti artık Avrupa diplomasisinde mütekabiliyet esasını kabul etti. Bu süreçteki askerî seferler ve kuşatmalar, Batı'da Osmanlı Devleti'nin askerî gücünün eski seviyesinde olmadığı hakkında yeni kanaatlerin oluşmasına yol açtı. Aynı şekilde Osmanlılar da Batı'daki askeri yapıda meydana gelen teknik değişimleri fark etti. Uzun savaş yılları her iki taraf için de kazanç sağlamaktan ziyade yıpratıcı oldu. Bu süreçte dışarda Safeviler ve Avusturya, içerde de Celâli İsyanları ile uğraşan Osmanlılar, üç cephede birden mücadele etmek zorunda kaldı. Bu durum Osmanlı'nın uzun va- deli planlar yerine günü kurtarmaya yönelik pratik ve kısa vadeli siyaset üretmesine neden oldu. Avusturya ilm

= kısmına işaretleyiniz. 3. Büyük Selçuklularda; resmi dil Farsça, medreselerde eğitim dili Arapça olmasına rağmen halkın önemli bir kısmı Türkçe konuşuyordu. Bu durumun Büyük Selçuklu Devleti'nde aşağıdakiler- den hangisine ortam hazırladığı söylenemez? ATürkçeye, yabancı dil ögelerinin yoğun olarak girmesine Türk kültürünün etkinliğini kaybetmesine Yönetimde Fars kökenlilerin öne çıkmasına J D) Türkler arasında Arapça ve Farsçanın öneminin artma- 6 sına E) Değişik kültürler hakkında da bilgi sahibi olunmasına

2. Misakımillî kararları ile Erzurum ve Sivas Kongreleri'nde alınan kararlar Mebusan Meclisi tarafından kabul edil- miştir. Milli Mücadele'nin siyasi programı niteliğinde olan Misakımilli'nin kabulü ile Türk milletinin kabul edebile- ceği barış şartlarının temel esasları belirlenmiştir. Buna göre Mişakımillî kararlarının; İstanbul Hükümeti'nin Milli Mücadele'yi destekle- mesi, 11. kongre kararlarının resmiyet kazanması, 111. Milli Mücadele'nin haklılığının ortaya konulması durumlarından hangileri üzerinde etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III

3. Osmanlı Devleti Timar sistemiyle; Yalnızca askerî ihtiyaçları düzenlemekle kalmamış, eyalet yönetiminin yanında, sosyal ve zirai politikaları da düzenlemiş ve vergi toplanmıştır. Üretimde süreklilik ve taşrada güvenlik sağlanmıştır. Devlet, hazineden para çıkmadan savaşa hazır asker yetiştirmiştir. Timar sisteminin XVII. yy dan itibaren paragraftaki işlevlerini kaybetmesinin temel nedeni aşağıdakiler- den hangisidir? A) Osmanlı merkezî otoritesinin bozulması ve nakit ihti- yacının artması B) Yeniçerilerin isyanının üretimi olumsuz etkilemesi C) Avrupa'da Reform hareketinin yaşanması D) Şiilik faaliyetlerinin Anadolu'da etkisini artırması E) Suhte isyanlarının yaşanması

10. Osmanlı Devleti ile İran arasındaki savaşların sonunda Azerbaycan ve Revan'ın İran'da kalmasına, Musul'un Os Kasr-ı Şirin antlaşması imzalanmış ve bu antlaşmaya göre manlı Devleti'ne bırakılmasına karar verilmiştir. Bu bilgi doğrultusunda; 1. İran'ın sınırlarında daralma olmuştur. II. Osmanlı ile İran arasındaki savaşlar tamamen sona ermiştir. III. Osmanlı ile İran arasında uzlaşma sağlanmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I D) I ve Ill B) Yalnız II C) I ve II E) I, II ve III

9. - 1593'te başlayan Osmanlı Avusturya savaşlarında Osmanlı Devleti, Haçova ve Kanije'de başarılar elde etse de 1606'da yapılan Zitvatorok Antlaşması'nda Avusturya üzerindeki siyasi liderliğini kaybetmiştir. 1603-1611 Osmanlı - İran Savaşlarının sonucunda Osmanlı Devleti 1611 Nasuh Paşa Antlaşması'nı imza- layarak Ferhat Paşa Antlaşması'yla aldığı yerleri geri vermek zorunda kalmıştır. - Bu bilgiler göz önüne alındığında 17. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin, I. Siyasi II. Ekonomik III. Askeri 1 alanların hangilerinde güç kaybına uğradığı savunula- bilir? A) Yalnız II D) II ve III B) Yalnız III C) I ve II E) I, II ve III

i K 8. 1700 İstanbul Anlaşması'yla Azak Kalesi'ni ele geçirerek ilk defa Karadeniz'e çıkma fırsatı bulan Rusya, Osmanlıların Karadeniz'deki varlığı için tehdit oluşturuyordu. Aşağıda verilen hangi gelişme sonrası Osmanlı donanmasının Karadeniz'deki faaliyetleri sonucunda Azak Kalesi yeniden geri alınmıştır? A) Zitvatorok Antlaşması B) II. Kasr-ı Şirin Antlaşması C) Prut Antlaşması D) Girit'in Fethi E) Bahçesaray Antlaşması

] ağı- r? ası nin yri- eri- in dil- Sırbistan, Karadağ ve Romanya'nın bağımsızlığını kazanması Osmanlı'nın galip olmasına rağ- men yenilmiş muamelesi görmesi Osmanlı'nın Boğazlar üzerindeki egemenlik hakkını son kez tek ba- şına kullanması Mora Yarımadası'nda bağımsız bir Yunan Devleti'nin kurulması Osmanlı Devleti'nde XIX. yy.da yaşa- nan yukarıdaki gelişmeler aşağıdaki antlaşmalarla eşleştirildiğinde han- gisi dışarıda kalır? A) Bükreş B) Edirne C) Paris DHünkår İskelesi E Berlin

8. Osmanlı Devleti'nde miri arazinin bölümü olan mukataa topraklarının ömür boyu kiralanma uygulamasına malikâne sistemi adı verilmiştir. Mukataalar, başlangıçta en fazla üç yıllık bir dönem için iltizama verilmiştir. Ancak merkezî hazi- nenin nakit ihtiyacının giderek artmasıyla devlet, mukataaları mültezimlere ömür boyu tahsis etmeye başlamıştır. Bu da eyaletlerde malikâne sahiplerine büyük güç kazandırmıştır. Büyük zenginliğe kavuşan bu gruplar, taşra yönetiminde daha çok sorumluluk almıştır. Bu bilgilere göre, Osmanlı Devletinde uygulanan bu sis- tem ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Merkezî idarenin gücünü azaltmıştır. B) Uygulamalarında zamanla farklılıklar görülmüştür. C) Taşrada feodal güçlerin ortaya çıkmasında etkili olmuştur. D) Özel mülkiyeti özendirici bir anlayışa sahip olmuştur. E) Ekonomik sıkıntıların artması ile uygulanma şekli değiş- miştir. /benimhocam

27. XVII. yüzyılda gerçekleşen Osmanlı-İran savaşlarının ne- denlerinden biri de batida kaybedilen toprakların, İran'dan alınacak topraklarla telafi edilmek istenmesidir. Bu bilgiye göre; 1. Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda doğuda ve batıda as- keri mücadeleler gerçekleştirmiştir. II. Doğudaki askeri mücadelelerin nedeni batıdaki siya- si başarısızlıklardır. III. Batıdaki savaşlar, Osmanlı Devleti'nin siyasi hedef- lerinde değişikliklere neden olmuştur. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III

14 4. Osmanlı Devleti'yle Rusya arasında 1812'de yapılan Bükreş Antlaşması'yla Sırplara iç işlerini ve vergilerini düzenleme hakkı verilmiştir. Buna göre, 1. Osmanlı Devleti'nin sınırları daralmıştır. II. Balkan toplumları Sırplara destek olmuştur. III. Rusya, Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karışmıştır. IV. Osmanlı Devleti'nin Sırplar üzerindeki otoritesi sarsılmıştır. yargılarından hangilerinin söylenmesi doğru olur? A)I ve II C) II ve III D) II ve IV B) I ve IV Buy E) III ve IV

1. SÜRE 10 DAKİKADIR. Fenikelilerin yapmış oldukları kolonicilik sayesinde Akdeniz Havzası'nda ticari ve ekonomik etkileşim geliş- miştir. Akdeniz'in ilk uzman gemicileri ve tüccarları olan Fenikeliler, ticari faaliyetleri sayesinde çivi yazısı ve hiye- roglifin yerine Fenike alfabesini geliştirmiştir. Bu alfabeyi Yunanlar ve Romalılar geliştirerek bugünkü Latin alfabesi oluşturulmuştur. Yalnızca bu bilgiler doğrultusunda; 1. Uygarlığın gelişimine farklı milletler katkıda bulunmuştur. II Fenikeliler Akdeniz ticaretinin gelişmesine öncülük etmiştir. III. Latin alfabesine en çok Romalılar ekleme yapmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I BT Yalr D) I ve II SORU SAYISI 5'T Yalnız II E) II ve C) Yalnız III