20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Soruları

2. Y A Y 1 Nizamiye Medresesi ile eğitim ve öğretime önem ve- ren Büyük Selçuklular; aynı zamanda Sultan Melik- şah'ın İsfahan'da yaptırdığı girintili duvarları ve bü- yük avlu yapısıyla ilk medrese cami örneklerine de N yer vermiştir. İsfahan'daki bu medrese camii planı Irak, İran ve Türkistan'da da uygulanmıştır. Büyük Selçuklularla ilgili bu bilgilere göre, I. Türkistan'dan Anadolu'ya kadar geniş coğrafya- larda egemenlik alanlarının olduğu, melinşah H. Abbasilerin ilmi çalışmalarından etkilendikleri, devlet otoritesinin güçlü olduğu yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız B) Yalnız III D) ve III ELVE III C) I ve 11 A R

TYT SOSYAL BİLİM 5. Halide Edip Onbaşı anlatıyor: "Bir hafta geçmeden Çal tepesi düştü. Korkunç bir sessizlik... Mustafa Kemal Paşa'nın gözleri o gece Dante'nin Cehennemi'nde yananların gözleri gibi, anlatılamayacak kadar acı içindeydi. - Dinleniniz Paşam, yatınız, dedim. - Hayır, haydi bir kahve daha içelim, diyerek, Ali Çavuş'a seslendi. Genç bir Yunan tutsağı bana dedi ki: "Bize her tepeye saldırışta, arkasında Ankara var diyorlardı. On altı gün geçti, Ankara görünmedi. Mustafa Kemal Paşa'nın gülerek bize baktığını gördüm. Seslendi: - Gelin Hanımefendi, savaşıyoruz. Yüzü, en çok sevdiği oyunu oynayan bir çocuk gibi, gülüyordu. - Duatepe'ye hücum ediyoruz, dedi. Bu anlatıda sözü edilen Batı Cephesi'ndeki ilk ve son taarruz muharebesi aşağıdakilerden hangisidir? A) I. İnönü Savaş B) II. İnönü Savaşı C) Başkomutanlık Savaşı D) Sakarya Savaşı E) Eskişehir-Kütahya Savaşı 6. Aşağıdaki haritada 2022 yılında mevsim normallerine göre daha az yağış alan dört yöre koyu renkle gösterilmiştir. 7.

6 MÖ 12. binlerde Buzul Çağı'nın sona ermesi ve iklimin ısınmaya başlaması sonucu avlanan hayvanların bazı- larının nesli tükenmiş ya da sayıları azalmıştır. Ancak bitkiler çeşitlilik kazanmıştır. Bu durumun, hayvancılığın sona ermesi, tarımsal üretimin başlaması, III. insanların doğaya bağımlılığının artması gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı söy- lenebilir? A) Yalnız I fax D) I ve III B) Yalnız II give I ve II E) I ve III

3. 751 Talas Savaşı sonrası Müslüman Araplar kâğıt yapımını öğrenmişlerdir. Bu durumun, Müslüman Arap dünyasında aşağı- dakilerden hangisine ortam hazırladığı söylene- mez? AKültürel hayatın gelişmesi Bilimsel faaliyetlerin yaygınlaşması Kitap yazımının kolaylaşması Kâğıt imalathanelerinin açılması E) Mevali politikasının izlenmesi (63

5. İsviçre'den örnek alınan Medeni Kanun'un Türkçeye çevrilerek yeniden düzenlenmesiyle; ● Kadın ve erkek arasında toplumsal ve ekonomik eşitlik sağlandı. Kadınlara istediği mesleğe girme hakkı tanındı. Mirasta kadın ve erkeğin eşit pay alması esasi kabul edildi. DENEME - 4 • Boşanma hakkı kadın ve erkek için eşit hale getirildi. Tek eşle evlilik ve resmî nikâh zorunluluğu kabul edildi. uygulamalarla ilgili aşağıdaki alanlardan hangisiyle ilişki kurulamaz? A) Sosyal D) Siyasi B) Mesleki E) Hukuki C) Ekonomik Inna (A

LIMI YAYINLARI 10. Durum I: Fenikeliler, Lübnan Dağları ile Akdeniz arasında yaşamışlardır. Yaşadıkları coğrafyanın dağlık olması onla-. ri deniz koloniciliğine yönlendirmiştir. Durum II: Lidyalılar Anadolu'nun batı kısmında yaşama- larına rağmen deniz değil, kara ticaretine ve tarıma yönel- miştir. Bu durumlar birlikte değerlendirildiğinde; I. Coğrafyalar uğraş alanlarını etkiler. II. Toplumsal gelişmeler ihtiyaçların sonucudur. III. Uygarlıkların öncelikli uğraş alanı tarımdır. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III

2. İslamlıktan önceki Türklerin Gök Tanrı inanç değer- leri arasında alplik, cennet cehennem inancı, tek tanrıya inanış ve putperest bir geçmişin olmaması gibi kabuller Türklerin İslamiyeti kabulünü kolaylaş- tırmıştır. İslamlaşan Türklerin Türk-İslam devletlerinde aşağıdakilerden hangisine ilk kez işlerlik kattık- ları savunulamaz? A) Veraset sistemine yer verme B) Medreseler kurarak yaygınlaştırma C) Hükümdarların "Sultan" unvanını kullanma D) Arap harfleri ile yazılı eserler bırakma E) Hükümdarlar adına hutbe okutma

GA Memleket Sandıklan-Chce desteker II. Şirketihayriye - Demir yollanns işletmek III. Posta Nezareti - Haberleşme ve teigrat V IV. Takvimivekayi - Halki bilgilendirmek Yukarıda gösterilen kurumlardan hangisinin ge lışma alanı yanlış olarak verilmiştir? A) I B C) III D) N 24 F

bir olaydan dolayı enin kimseye zul- anların kendisine savunmuş ünitest-7 M 4. Fatih Sultan Mehmet tahta geçince donanmaya büyük önem verdi. Yeni gemiler yapılmasını sağla- di. Fatih'in donanmaya büyük önem vermesinin ne- deni aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Deniz ticaretinin karlı olması B) Türk siyasi birliğinin sağlanması Bizans'ın üç tarafının denizlerle çevrili olması D) Avrupa'dan uzmanların gelmesi ür

2. 3. Osmanlı gilerde t tur? A) Kay B) Ost C) Ka na D) TC Osr rin A) C) ATLAS OKYANUSU İspanya 639 Fransa Cezayir Cezayir Avusturya Ceneviz Koralka Sardinya Tunus Venedik n Roma Sicilya Malta Viyana Galiçya zigetvar. Mohac Trablusgarp Bosna Hersek Dom Karlofça Belgrad Heçova Sırbistan Karadağ Arnavutluk Selanik Otranto Banst Preveze lebahi Mora Bingazi Ukrayna Podolya Trablusgarp Bogdan Nigbolu Eflak Bükress Besara esarabya Atina $ Edirne Istanbul Warna Bursa 50 Izmir iznik pan Girit AKDENIZ Rodos KARADENİZ MI Krim Hanlig Ankara S Re İskenderlyBidaniye Kahlre Süveys Kibris (1570) Dimyat Adana L r Trabzon M Kafkasya Kudüs Sina Akabe KIZILDENİZ Rusya Volge .Mercidabik 5 Şam Kars Erzurum Diyarbakır Gürcistan Dagistan Suriye Aman Van Musul HAZAR DENIZ Hic Şirvan Azerbaycan Tebriz Hemedan Kasnşirin Bağdat Arabistan Kanuni Dönemi haritasına bakarak Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Tarihindeki en geniş sınırlarına ulaştığı B) Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarında toprak sahibi olduğu C) Farklı ırk ve kültürden insanları egemenlik altına aldığı D) Karadeniz ve Akdeniz kıyılarında güçlü bir egemenlik kurduğu 7. SINIF-Sosyal Bilgiler Basra D) Osmanlı ülkesinde Türkler, Ermeniler, Bula lar, Boşnaklar, Romenier, Arnavutlar, Arap birçok topluluk bir arada yaşıyordu. Osr bu toplulukları dini inançlarına göre ce mıştı. Aynı din veya mezhepten insanla bu cemaatlerin her birine "millet" adı v li Devleti'nin İslam hukukunu esas al bu yönetim düzenine ise millet siste Bu bilgilere göre Osmanlı Devle kilerden hangisine ulaşılamaz? SORU BANKAS A) Çok uluslu bir devlet olduğ B) Asya ve Avrupa'da hâkim C) Milliyetçilik isyanlarıyla r D) Toplumun din esasına verdiğine SORU BANKASI

larını birlikte yaparlardı. Düğün, cenaze gibi me mahallede kadınlar bayram ve k ler hep birlikte yapılırdı. Maddi durumu d rin ihtiyaçları mahalleli tarafından ortaklaşa kany Bu durum Osmanlı mahallelerinde; I. Toplumsal birlik II. Dayanışma III. Bağımsızlık duygu ve düşüncelerinden hangilerinin canli di ğunu gösterir? A) Yalnız I C) I ve II B) Yalnız III D) II ve III Fh Sultan Mehmet, İstanbul'un fethinden sonra eniz ve Karadeniz'e açıldı. ni Sultan Süleyman, Barbaros Hayrettin Pa kaptanıderya yaptı. Osmanlı donanması iz'de en etkili güç haline geldi. le aşağıdakilerden hangisine örnekler ve de fetih politikası -Fransa ilişkilerine stimálet politikasına millet sistemine Osmanlı Devletin Kara savaşlarında; Hristiyan birliğini parçalamak için; Denizlerde; Orta Avrupa'nin kilidi durumundaki Belgrat şehrini fethettim. Mohaç Savaginda Macarlan yenilgiye uğratarak Orta Avrupa'da Osmant hakimiyetinin pekiştirilmesini sağladim ($1 Fransa Krali I. François (Fransuva) destekleyerek Fransızlara bazı ayrıcalıklar (kapitülasyonlar) verdim. Barbaros Kaptanıderyalik makamına getirdiğim Hayrettin Paşa, Preveze Deniz Savaşı'nda Haçlı donanmasını yenerek Akdeniz'de Osmanlı üstünlüğünün kazanılmasını sağladı. Görselde dönemindeki faaliyetleri anlatan Osmanlı padişahı kimdir? A) II. Bayezid B) Yavuz Sultan Selim C) Kanuni Sultan Süleyman D) Fatih Sultan Mehmet 7 s Sosyal Bilgiler Sc SORU KITA

ÜNİTE 2 DOGRE Osmanlılar gilerde aşa tur? 2. A) Kayıla B) Osma C) Kayıl: nasıl D) Türk Osma rin ha e A) C) P UNITE 2 1. 2 A) C) Osmani Devleti'nin Kuruluş Dönemi'ndeki bazı gelişmeler aşağıdaki görselde numaralarla eşleştirmi Divan teşkilatını ve yaya ve müsellem adi verilen ilk düzenli orduyu kurmuştur. 1 Osman Bey Beylik 3 1. Murad Fetret Devri'ne son vererek devlette düzeni sağlamıştır. Devletin ikinci kurucusu olarak da kabul edilir. Devlet merkezini Edirne'ye taşımış, devşirme ve timar sistemini 2 Buna göre hangi numara ile eşleştirilen gelişmenin ait olduğu dönem yanlış verilmiştir? uygulamaya koymuştur. B) Savasar Hachlan yere Balkanlards Osmanlı egemens gini güçlendirmi ● D) 2 1. Mehmet (Çelebi Mehmet) 4 II. Murad 4 E Görev Padişahin vekili ve yardiml 11. M III. Bütçenin hazırlanması ve dev- letin diğer mall işlerinden so- Vezir rumludurlar IV. Divan toplantlarında alınan ka- rarlara ve diğer belgelere padi- şahın imzası demek olan tuğra- yi çekmekle görevlidir. Eğitim ve adaletten sorumlu- yum. Kadıların ve müderrisle- Kazasker rin atamalarını yaparlar. Nişancı A) I. Yukarıdaki tabloda Osmanlı Devleti'nde Divan üye- leriyle görevleri hangi seçenekte yanlış eşleştiril- miştir? devlet işlerinin görüşüldüğü ve karara bağlandığı en önemli yönetim organı olan Divan-ı Hümayun zamanla artmıştır. B) II. D) IV. 11. Özel mu III. Üretim faaliyetl durumlarından hangilerin A) Yalnız I C) I ve II 6. Atom Yayıncılık Ⓡ Osmanlı Devleti'ni da, I. Karesioğulla II. Bizans'ın ta III. Balkanla durumları tür? 32 4. Süleyman Paşa Rumeli'deki kaleleri fethedince Orhan Bey'e, "Rumeli şehir ve kalelerindeki Hristiyan aileleri Karesi vilayetine geçirip onların yerine de Anadolu'nun güneyinden konargöçer Türkmenleri, gönüllü gazileri, gaza eden dervişleri ve kendi arzusuyla gelip yerleş- mek isteyen köylüleri gönderip iskân eylemek gerek." demiştir. Süleyman Paşa'nın fethedilen bölgelere Türk aile- lerin yerleştirilmesini istemesinin; A) I ve C) L Yalnız III 7. 1. Fethedilen yerlerde kalıcı egemenlik kurma II. Fethedilen bölgeleri Türk ve İslam yurdu hâline ge- tirme III. Konargöçer yaşam biçimini yaygınlaştırma amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunula- bilir?

1. İlk Türk devletlerinden itibaren Türk devletlerinin egemenlik anlayışı ile ilgili olarak Kürşad öğretme- nin sorusuna öğrencilerden; Orhun: Asya Hun Hakanı Mete Han, Yüeçilerle sa- vaşarak Yüeçileri itaat altına almış ve yirmi altı boyu Türk tarihinde ilk kez bir bayrak altında toplamıştır. Attila: I. Kök Türk Devleti hakanlarından Mukan Ka- ğan, Kore'den Karadeniz'e kadar uzanan coğrafya- da bütün Tölesler başta olmak üzere Türk boylarını bir çatı altında toplamıştır. Aybike: II. Kök Türk hakanlarından Kapgan Kağan, Orta Asya'daki Türk boylarını bir bayrak altında bir- leştirmiştir. yorumlarını yapmışlardır. Öğrencilerin açıklamalarından hareketle Türk devletlerindeki egemenlik anlayışı; 1. "siyasi varlıkta birlik" esasına dayalı olma, II. ırk birliği anlayışını önemseme, III cihan hakimiyeti ülküsünü gözetme yaklaşımlarından hangileriyle açıklanabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II Il ve III elv E) I ve III 2. ve III

29. Aşağıdakilerden hangisi eski Türklerin yaşadıkları konargöçer hayat şartlarının sonucu olarak ortaya çıkan eserlerden biri değildir? A) Kemer tokaları B) Budist tapınakları C) At koşum takımları D) Keçe çadırlar E) Yünden dokunmuş halılar

8. Aşağıdaki haritalarda Birinci ve İkinci Balkan Savaşlarının ardından Balkan devletlerinin durumu ve Osmanlı Devle- ti'nin batı sınını gösterilmiştir. ARNAVUTLUR YUNANIST A) Yalnız I ROMANYA BULGARISTAN POSMANLI DEVLETI D) I ve III RNAVUTLUK SIRBİSTAN YUNANISTAN B) Yalnız III BULGARISTAN Sta Birinci Balkan Savaşı Her iki harita dikkate alındığında; 1. Bulgaristan, İkinci Balkan Savaşı'nda toprak kayıpları yaşamıştır. ROMANYA II. Tüm Balkan devletleri Birinci Balkan Savaşı ile bağım- sızlıklarına kavuşmuştur. OSMANLI DEVLETI III. İkinci Balkan Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti'nin Rumeli'deki egemenlik alanı genişlemiştir. çıkarımlarından hangileri yapılabilir? İkinci Balkan Savaşı E) I, II ve III C) I ve II

4. Bizans sınırında uç beyliği olarak kurulan Osmanlı Devle- ti, ilk dönemlerinde Anadolu'daki diğer Türk beylikleriyle iyi geçinme politikası izlemiştir. Osmanlı Devleti'nin bu politikasının öncelikle aşağıda- kilerin hangisinde yarar sağladığı söylenebilir? A) Düzenli askerî birliklerin oluşturulmasında B) Anadolu'da Türk siyasi birliğinin sağlanmasında C) Batı yönündeki fetih politikasının sürdürülmesinde D) Taht kavgalarının önlenmesinde E) Şehzadelerin yönetim deneyimi kazanmasında