20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Soruları

7. Aşağıdakilerden hangisi, Türklerin İslamiyet'i kabulünü kolaylaştıran sebeplerden biri aus değildir? A) Emevilerin Türk şehirlerini hâkimiyet altına alması B) Talas Savaşı sonrası başlayan kültürel etkileşim C) Cihan hâkimiyeti anlayışı ile cihat anlayışının örtüşmesi Dy Abbasilerin izlediği ümmetçi politika É) Gök Tanrı inancı ile İslamiyet arasındaki benzerlikler

1. KAT Klasik Çağ'da Osmanl Osmanlı Devleti'nde millet sistemi, toplumun diline ve ırkı- na göre değil din ve mezhep aidiyeti esasına göre düzen- lenmiştir. Örneğin Ermenilerin hepsi Ermeni milleti olarak değil Gregoryen, Katolik ve Protestan olarak üç millet hâlinde teşkilatlanmıştır. Osmanlılar her cemaatte örf ve âdetlerine göre bir düzen kurma imkânı vermiştir. Buna göre, Osmanlı millet sistemiyle ilgili, 1. Din temelli bir anlayıştır. II. Bu sistem içinde yer alan cemaatler iç işlerinde ser- besttirler. III. Günümüzde bilinen milliyetçiliği ifade etmemektedir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve II E) I, II ve III

n- "1 6. XVIII. yüzyılın başlarında Avusturya ve Rusya devletleri Os- manlı Devleti'ne karşı güçlerini birleştirdikleri halde, bu yüz- yılın sonlarında her iki devletin arasının açıldığı görülmüştür. Bu durumun temel nedeni olarak aşağıdakilerden hangi- si gösterilebilir? A) Osmanlı Devleti'nin Avusturya'ya yaklaşması Milliyetçilik hareketlerinin Avusturya'yı olumsuz etkile- mesi C) Almanya'nın siyasi birliğini sağlamasının ardından bu devletin Rusya'ya yönelmesi D) Rusya'nın sıcak denizlere inme politikasının Avusturya'yı tedirgin etmesi İngiltere'nin Avusturya'yı Rusya'ya karşı kışkırtması PANDÜL YAYINLARI

15 A/Osmanlı Devleti'nde; Xora ● Fatih Sultan Mehmet İstanbul'da kurduğu med- resenin yanına bir hastane yaptırmış, II. Bayezit Edirne'de 1485'te Tunca Nehri'nin kenarına yaptırılan caminin yanına akıl hastala- rının su, müzik ve kuş sesiyle tedavi edildiği bir hastane inşa ettirmiştir. maic Osmanlı Devleti'ndeki bu gelişmeler aşağıdakiler- doden hangisini gösterir? A) Çok uluslu yapının korunmasına önem verildiğini Bilimsel çalışmalar yapıldığını C) Yöneticilerin din adamları arasından seçildiğini D) Sağlık hizmetlerinin din adamları tarafından yürütüldüğünü E) Padişahların tıp eğitimi aldığını linee (9 SOSYAL BİLİMLER 95 4.

2. E) Ulusal egemenlik Kazanım: İslam Öncesi dönemlerde Türklerin yaşadığı coğrafyalar ile hayat tarzı arasındaki ilişkiyi analiz eder. Yaşanılan coğrafi bölgelerin fiziki yapısı, toplumların hayat tarzının oluşumunda temel etkendir. Türk toplumunun yaşam tarzına da yaşadığı coğrafyanın özellikleri şekil vermiştir. Kazanım ile verilen bilgiler ilişkilendiridiğinde aşağıdaki öğrencilerden hangisinin Türklerin yaşam şekli ile ilgili verdiği örnek kazanımla örtüşmemektedir? polimal A) Kuzey : Hayvancılığın temel ekonomik uğraş olması B) Çiğdem: Savaşçı özelliklerin gelişmesi O İbrahim: Hukukun sözlü olarak uygulanması D) Ülper: Kut anlayışının uygulanması✓ Ece : Kalıcı mimari eserlere rastlanmaması ✓

A 5. ● ● Yunanistan ve Arnavutluk bölgesinin güçlü âyanı olan Tepedelenli Ali Paşa'nın, 1812 yılında İngiliz yetkililer- le yaptığı bir gizli antlaşma teklifinin bazı maddeleri şunlardır: A TYT İngilizler Ali Paşa'ya para, mühimmat yardımı ya- pacak, kendisini ve ailesini koruyacaktı. İngiliz ve Ruslar birlikte Fransızların kontrolündeki Korfu adasına saldırırlarsa Ali Paşa 20.000 Arna- vut askeri ile onlara destek verecekti. A • Babiali ile İngiltere arasında bir savaş meydana ge- lirse Ali Paşa kendisine padişah tarafından gönde- rilen bütün fermanlara rağmen İngilizleri kendi li- manlarına kabul ederek onlara erzak, at ve deniz levazımı konusunda yardımda bulunacaktı. Bu bilgilere göre; I. Osmanlı Devleti'nde bazı feodal güçlerin başına buyruk hareket ettiği, A) Yalnız I II. İngiltere'nin Osmanlı Devleti ve Fransa'ya karşı çe- kincelerinin olduğu, D) I ve II III. Fransa ve Osmanlı Devleti'nin dış politikada birlik- te hareket ettiği ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III 7.

in kısmına işaretleyiniz. "Osmanlı Devleti'nde dağılmayı önlemek amacıyla farklı aydın çevrelerce gündeme getirilen düşünce akımlarından biri olan Osmanlıcılık akımı da başarılı olamadı." diyen bir tarihçi aşağıdakilerden hangi- sini bu yargısına kanıt olarak ileri süremez? A) Rumların bağımsızlıklarını ilan etmelerini BY Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika'daki toprakları- ni kaybetmesini Girit Meclisinin Yunanistan'a katılma kararını alıp Osmanlı Devleti'nden kopmasını D) Berlin Antlaşması ile Romanya, Sırbistan ve Ka- radağ'ın bağımsızlığının tanınmasını E Bulgaristan'ın bağımsızlığını ilan etmesini

Apar Çin kaynaklarında Juan-Juan, Arap ve Bizans kaynakların- da Avar adıyla anılan bu kavim, Kök Türkler tarafından da r olarak adlandırılmıştır. Asya Hun Devleti'nin yıkılmasın- dan sonra ortaya çıkan Avarlar, IV. yüzyılın sonlarında bu- günkü Moğolistan'da bir devlet kurdular. Bu devlete Kök Türkler son verince batıya göç ettiler. 558'de Kafkaslara ulaş- tilar, kısa zamanda Tuna boylarına geçtiler. Romanya ve çev- resinde başında Bayan Han'ın bulunduğu büyük bir devlet kurdular. Avarlar bir süre sonra Istanbul'u Sasanilerle birlik- te, 619 ve 626 yıllarında iki kez kuşattılar ancak sonuç ala- madılar. Bu başarısızlıktan sonra Avar Devleti, iyice zayıfla- mıştır. Bir süre sonra Avar Devleti'ne Franklar son vermiştir Bu bilgilerden hareketle Avarlarla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulastamaz? Asya ve Avrupa'da devlet kurduklarına B Farklı toplum ve kültürler tarafından tanındıklarına C) Doğu Roma ile mücadele içinde olduklarına D) Ekip biçme aletlerine sahip olduklarına E) Avrupa'da Türk kültürünün tanınmasını sağladıklarına Hz. Os lan 0

Hz. Ali ile Muaviye ve Emeviler Dönemi'nde Müslüman- lar arasında Halifelik sorunu yüzünden çatışmaların ya- 'şandığını ileri süren bir tarihçi görüşüne; 1. Kerbela Olayı 12-men II. Deve Olayı (Cem'el vakası) III. Siffin Savaşı a hangilerini kanıt olarak ileri sürmüştür? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III 0 C) I ve III I, II ve III

Hz. Ali ile Muaviye ve Emeviler Dönemi'nde Müslüman- lar arasında Halifelik sorunu yüzünden çatışmaların ya- şandığını ileri süren bir tarihçi görüşüne; I. Kerbela Olayı→→ 412-95² II. Deve Olayı (Cem'el vakası) III. Siffin Savaşı I DX hangilerini kanıt olarak ileri sürmüştür? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III Ø C) I ve III I, II ve III

Hz. Muhammed'in ölmeden önce temellerini attığı İslam Devleti'nin başına kimin geçeceğini açıklamaması aşa- ğıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır? Halifelerin seçimle iş başına gelmeleri B) Yalancı peygamberlerin ortaya çıkması C) Müslümanların Şii, Emevi ve Harici olarak ayrılmaları Saltanat sisteminin oluşması Müslümanlar arasında halifelik için çatışmaların çıkması

Örnek-4 Anadolu ve İran coğrafyasına hâkimiyet mücadelesin- de Osmanlı Devleti ile Safeviler aralıklarla karşı karşıya gelmiş, Safevi Devleti'nin başında bulunan Şah İsmail Şiiliği devlet politikasına dönüştürerek Anadolu'daki Şi- ileri kendi yanına çekmek amacıyla faaliyetlerde bulun- muştur. Osmanlı Devleti ile Safeviler arasında yaşanan bu durumla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nebilir? A) Ekonomik kazanımlar elde etme mücadelesi olduğu B) İslam dünyasının tepkisine yol açtığı C) Osmanlı'nın doğuda en geniş sınırlara ulaştığı D) Doğu Anadolu'da mezhep çatışmalarının yaşandığı E Cihat politikasının iki devleti karşı karşıya getirdiği

lanan 1838 Farette tır. giltere'ye ccara Eir. an vergiler azırladığı emez asına da ybet- 5. Sivas Kongresi'nde alınan, 6. 0812ZA • Milli sınırlar içindeki bölgeler bölünmez bir bütündür. Bir. birinden ayrılamaz. • Millî güçlerin etkinliği ve millî egemenliğin üstün kılınmas şarttır. • Manda ve koruyuculuk kabul edilemez. • Milletin kendi geleceğine karar verebilmesi ve hüküme tin başıboş bırakılmaması için Mebuslar Meclisi'nin derhal toplanması gerekir. kararlarına bakılarak Milli Mücadele Hareketi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi ileri sürülemez? Şartsız olarak bağımsızlığın gerçekleştirileceği vurgulanmıştır. B Ulusal egemenliğe dayalı yeni bir yönetime işaret, edilmiştir. Nstanbul Hükümetinin denetlenmesi amaçlanmıştır. ERZURUM SIVOS bree PROURN Erzurum'da yapılacak olan kongre çalışmalarına işaret edilmiştir. Halk iradesine önem verilmiştir. Bazı bölgeleri birbirinden kesin hatlarla ayırmak zordur. Özel- likle doğal bölge sınırları çoğunlukla kademeli geçiş göste- rir ve iki doğal bölge arasında bir ara bölge bulunur.

3) Osmanlı Devleti kuruluş yıllarında Balkanlarda fetihlerde bu- lunmuştur. Özellikle Orhan Gazi ve I. Murat dönemlerinde büyük topraklar fethedilmiş ve bölgede kalıcı olunmuştur. Osmanlı Devleti'nin Balkanlarda ilerleyebilmesinde ve tutunmasında; I. iskân politikasının uygulanması, II. Ortodokslar ile Katoliklerin mücadele hâlinde olması, III. Avrupa'daki feodal beyler ile kralların mücadele içinde olması gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I D) II ve III B) I ve II E) I, II ve III C) Yalnız III

tta Fars Filip ko- 5) Yeni Türk Devleti'nde yapılan yenilikler, ümmetçi devlet anla- yışından ulusçu devlet anlayışına geçişi sağlamıştır. Buna göre; 1. kabine sistemine geçilmesi, II. eski Türk tarihine dair araştırmaların yapılması, 26MPUAST III. halifeliğin kaldırılması gelişmelerinden hangilerinin ümmetçi anlayıştan ulusçu anlayışa geçişte etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız D) II ve III se B) Yalnız it E) I, II ve III C) Yalnız III

. Mustafa Kemal, 1915'te Edirne'de onuruna düzenlenmiş bir törende "Yaşasın Arıburnu ve Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal Paşa" yazılı levhayla karşılanmıştır. Bu karşılama Mustafa Kemal'in aşağıdaki savaşlardan hangisindeki zaferinin, halk tarafından önemli görüldüğünün bir kanıtı sayılabilir? A) Trablusgarp C) Sakarya E) Kafkas B) Balkan D) Çanakkale