Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774) Soruları

5. C Yavuz Sultan Selim Dönemi'nde, Tokat civarında Bozoklu Celâl adında bir sipahinin çıkardığı isyan, daha sonra Anadolu'daki isyanların genel adı olmuştur. Bu isyanların temel nedeni ekonominin bozulmasıdır. Bu bilgiyle Celâlî isyanlarının nedenlerinden biri olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilemez? A) Avrupalı devletlerin peayayı kışkırtması By Büyük bir nüfus artışının yaşanması C) Olağanüstü vergilerin sürekli alınır olması D) iltizam sisteminde sorunlar yaşanması E) Paranın değer kaybetmesi

4. Osma hand 1. Osmanlı Devleti'nin en çok toprak kaybettiği dönem XIX. yüzyıldır. Bu yüzyılda milliyetçilik ve sömürgecilik toprak kayıplarının temel nedeni olsa da toprak kayıplarına neden olan başka dinamikler de vardır. mez A) S B) is CH Osmanlı Devleti'nin bu dönemde kaybettiği topraklar- dan hangisi diğerlerinden farklı bir nedene bağlıdır? A) Bulgaristan B) Misir C) Cezayir D) Batum E) Tunus D) E)

TYT 7. A te 5. Aşağıdaki tabloda 18.yy'da Osmanlı Devleti'nin imza- ladığı bazı antlaşmalar kronolojik olarak sıralanmıştır. 1711 Prut Antlaşması 1718 I 1724 İstanbul Antlaşması Ahmet Paşa Antlaşması 1732 1739 11 1746 Kerden Antlaşması ö Yukarıdaki tabloda I ve II ile gösterilen yerlere aşa- ğıdaki antlaşmalardan hangisi getirilmelidir? A II A) Yaş Antlaşması Zitvatorok Antlaşması B) Pasarofça Antlaşması Zistovi Antlaşması Belgrad Antlaşması Westphalia Antlaşması C) D) E) Paris Antlaşması Londra Antlaşması Berlin Antlaşması Kütahya Antlaşması E 6. Doğa ve insan geçmişten günümüze kadar sürekli et- kileşim hâlindedir. Kimi zaman doğa insan üzerinde et- kiliyken kimi zaman da insan kendi istek ve arzularına göre doğal yaşamı şekillendirmiştir. 8. Buna göre aşağıdakilerin hangisi doğan şamı üzerindo

28. Fransız ihtilali'nin sonuçlarının Osmanlı Devleti üzerinde olumlu ve olumsuz etkileri olmuştur. Buna göre; 1. demokrasi hareketlerinin hızlanması, W. insan hakları fikrinin gelişmesi, . milliyetçilik akımının Balkan uluslarını etkilemesi durumlarından hangileri ihtilalin Osmanlı Devleti üzerin- deki olumsuz etkileri arasında yer alır? A) Yalnız D) I ve 11 I B) Yalnız II C) Yalnız 111 E) Il ve III

4. Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat Fermanı'nın getirdiği yeniliklerden biri değildir? A) Kanun önünde herkesin eşit sayılması B) Gelire göre vergi alınması c) İşkence ve angaryanın kaldırılması D) Basina sansürün yasaklanması E) Askerlik hizmetinin vatan görevi hâline getirilmesi

9. Mütekabiliyet, karşılıklı denk olma durumu anlamına gelen bir kelime olup diplomatik bir terimdir. Buna göre Zitvatorok Antlaşması'nın; 1. Avusturya'nın Macaristan için ödediği vergi kaldırılacak. II. Her iki taraf birbirine zarar vermekten kaçınacak. III. Avusturya arşidükü (krali) protokol bakımından Osman- li padişahına denk sayılacak maddelerinden hangilerinin mütekabiliyet esasına uy- gun olduğu söylenebilir? C) Yalnız III A) Yalnız! B) Yalnız 11 D) I ve 11 E) I, II ve III 1 18

33. Osmanlı Devleti'nde özellikle XVII. yüzyılda görülen taşra isyanlarına Celali İsyanları adı verilir. Celali İsyanlarının nedenleri arasında aşağıdakiler- den hangisi gösterilemez? A) Avusturya ve İran ile yapılan savaşların uzaması B) Veraset sisteminde değişiklikler yapılması C) Halkın vergi ödeme gücünün azalması D) Iltizam sisteminin yaygınlaşması E) Halktan yeni vergiler alınması

3. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin batıda ve doğuda en geniş sınırlara ulaşması, Celali ve İstanbul isyanları ile uğraşması aşağıdakilerden hangisini doğrulamaz? Lav Devlet, askerî bakımdan güçlüdür. BY Anadolu'da isyanlar yaşanmıştır. C) Avrupa'daki siyasi üstünlük devam etmektedir. D) Merkezî otorite güç kaybetmiştir. EX Devlet merkezinde karışıklıklar görülmüştür.

B B XAYT / Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 33. 31. Tahim 1: Uluslararası ilişkilerde, siyasi bir amaca eriş- mek için kullanılması gereken askerî yöntem ve araçların tespit edilmesine "strateji" denir. Derne Tanım 2: Bir ülkenin siyasi rejimi üzerinde iradesini et- kili kılabilecek, rejimi tümden değiştirebilecek, topraklarının bir bölümünü veya tümünü işgal edebilecek silahlı gücün varlığına "tehdit" de- nir. Yukarıdaki iki tanım beraber değerlendirildiğinde, Os- manlı Devleti'nin XVIII.yüzyıldaki temel stratejisinin aşa- ğıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verildiği söyle- nebilir? A) Kaybettiği toprakları geri almak B) Azınlık ayaklanmalarını engellemek C) Fetihleri hızlandırmak D) Devleti eski güç ve ihtişamına geri döndürmek E) Hukuk sistemini değiştirmek YINLARI

30. Osmanlı Devleti'nde bütçe açığını kapatma yolların- dan biri de tağşiş yapmaktır. Aşağıdakilerden hangisi tağşişin açıklamasıdır? A) Paranın içindeki altın veya gümüş miktarının dü- şürülmesi B) Vergilerin peşin para karşılığı iltizama verilmesi C) Gümrük vergilerinin yükseltilmesi D) Bazı önemli tüketim mallarına kısıtlama getirilme- si E) Dış borçlanmaya gidilmesi

ILER TESTİ Kültürü ve Ahlak Bilgisi (16-20), Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini r için Felsefe (21-25) alanlarına ait toplam 25 soru vardır. una işaretleyiniz. 3. Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında 1533 yılında imzalanan İstanbul Antlaşması'nda; • Avusturya imparatorunun protokol bakımından Osmanlı veziriazamına denk sayılması, • Avusturya imparatorunun barışı bozmadıkça antlaşmanın yürürlükte kalması maddeleri yer almıştır. Buna göre, Osmanlı Devleti ile ilgili, 1. Avusturya üzerinde üstünlük kurmayı başarmıştır. II. Barışın süresini Avusturya'nın tutumuna bırakmıştır. III. Padişahla veziriazamın yetkileri birbirine eşitlenmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Ancak 1921'de kabul edi-

2 20 le A 9. Osmanlı Devleti'nde Batılı tarzda askeri islahatlar aşağıdaki padişahlardan hangisinin döneminde başlatılmıştır? A) III. Ahmet B) I. Mahmut C) III. Mustafa D) I. Abdülhamit E) III. Selim 11 TARİH - AKILLI SORU BANKASI 124

12. Osmanlı Devleti, 1792'de imzaladığı Yaş Antlaşması ile Kırım'ın Rusya'ya ait olduğunu kabul etmiştir. Avrupali Bu durumun; I söyle- alnız III Rusya'nın Karadeniz yoluyla İstanbul ve Boğazları tehdit edebilecek gücünün artması, II. Rusya'nın, Osmanlı Devleti'ndeki Ortodoksların haklarını korumaya çalışması, III. Osmanlı Devleti'ndeki gayrimüslim nüfusun azal- masi gelişmelerinden hangilerine yol açtığı söylenebilir? nzala- A) Yalnız B) Yalnız # C) Yalnız hl E) Il ve III D) I ve III

3. 1606 Zitvatorok Antlaşması ile Osman- li Devleti dış politikada prestij kaybetti. Osmanlı Devleti, Macaristan'dan toprak elde etme gayretinden vazgeçtiği gibi Avusturya'nın ödemekle mükellef oldu- ğu vergilerin kaldırılmasını da kabul etti. Bu kazanımlar Avusturya'nın siyasi pro- tokolde büyük devlet olduğunun kabul edilmesini, Osmanlı Devleti ile diploma- tik protokolde eşit olmasını sağladı. Bu anlaşmayla iki devlet arasındaki dip- lomatik ilişkilerde mütekabiliyet esası belirleyici oldu. Yukarıdaki anlatımda yer alan 1606 Zitvatorok antlaşmasını imzalayarak (1533 Istanbul Antlaşmasında elde edilen siyası üstünlüğün kaybedil- diğini ve Avusturya ile denk olundu- ğunu onaylayan Osmanlı padişahı aşağıdakilerden hangisidir? A) III. Mehmet C) I. Mustafa BI. Ahmet D) Osman E) IV. Murat

9. XVIII. yüzyıldan itibaren Osmanlı mimari- si üzerinde Avrupa etkisi görülmeye baş lanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu etkinin görüldüğü eserlerden biri değildir? A) Sultan Ahmet Camisi B) Beylerbeyi Sarayı C) Ishak Paşa Sarayı Nuru Osmaniye Camisi E) Laleli Külliyesi

na işaretleyiniz. "Osmanlı kaptanı Selman Reis 1525 tarihli raporunda Kızıldeniz'in Osmanlı denetimine alınmasını istiyordu. Her yıl Aden Limanı'na uğrayan gemilerden 200 bin altın dolayında gelir sağlandığını belirten Selman Reis ba- harat ticaretinin Portekiz denetimine geçtiğini kaygıyla anlatıyordu. Halil Inalcık, Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi Buna göre Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Okyanuslara dayanıklı gemiler inşa edememiştir. B) Coğrafi Keşifler'den olumsuz etkilenmiştir. Ticareti geliştirmek için kapitülasyonlar vermiştir. D) Hint Deniz Seferleri'ni başarı ile sonuçlandırmıştır. E) Portekiz ile ticari antlaşmalar yapmıştır. HO