Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774) Soruları

5. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nde fethe- dilen topraklar üzerinde timar sisteminin uygulanma nedenlerinden biri değildir? A) Fetih hareketlerini hızlandırmak B) Merkezi yönetimi güçlendirmek C) Hassa ordusu oluşturmak D) Ayni vergileri doğrudan tahsil etmek E) Taşra yönetimini yeniden yapılandırmak

29. Rus Çariçesi Katerina, 1778 yılında doğan erkek torununa Konstantinos adını verdi. Ona yardımcı olarak verilen Rum dadilar ve daha sonraki Rum öğretmenler tarafından Rumca hakkındaki bilgisi mükemmelleştirildi. Almış olduğu eğitim onu “Constantinople (İstanbul)" tahtına hazırlamaya yönelikti. Bu politika doğrultusunda olan hedef aşağıdakilerden hangisidir? TOP A) Panslavizm politikası y ay B) Kutsal İttifak C) Merkantilizm politikası D) Dakya Projesi E) Grek Projesi

Aşağıdakilerden hangisi Coğrafi Keşiflerin ne- denleri arasında gösterilemez? A) Kralların cesur gemicileri desteklemesi B) Sömürgecilik yapmak C) İpek yolu ve Baharat yolunun Osmanlı elinde olması D) Pusulacılık ve gemicilik tekniğindeki geliş- meler E) Hristiyanlığı yaymak

ZDEBİR RX YINLARI LİMLER TESTİ ü ve Ahlak Bilgisi (16-20). Ek Felsefe (21-25) işaretleyiniz. 4. III. Mehmet sancak sistemini kaldırmış oğlu 1. Ahmet, sancağa çıkmadan kafes usulü ile sarayda yetişen ilk Os- manlı padişahı olarak tahta çıkmıştır. 1. Ahmet, kendinden önceki uygulamaların aksine kardeşi Mustafa'yı öldürtme- miştir. 1617'de 1. Ahmet'in ölümü üzerine kardeşi Mustafa tahta çıkmıştır. Böylece veraset sisteminde saltanatin babadan oğula geçme yöntemi yerine hanedanın en yaşlı üyesinin tahta geçmesi olan "Ekber ve Erşed Sistemi'ne geçilerek hükümdarların, hanedanına mensup diğer erkek üyeleri katlettirmesi kural olmaktan çıkarılmıştır. Buna göre XVII. yüzyıl ve sonrasında Osmanlı devlet yönetimi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Sancakta yetişen son şehzade III. Mehpalet'tir B) Kardeş katli uygulamasının önüne geçilmek istenmiş- Wir C) Kafes sistemi, deneyimsiz padişahların tahta çıkmasi- na neden olmuştur. D) XVII. yüzyıl, Osmanlı Devleti'nde taht mücadelelerinin fazlaca yaşanmadığı bir dönem olmuştur. E) Kut anlayışı etkisini kaybetmiştir.

16. Tarih öğretmeni öğrencilerine XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin stratejik rakipleri kimler olabilir? sorusunu sormuştur. Öğrencilerin bu soruya doğru cevap olarak aşağıdakilerden hangisini vermesi beklenemez? A) Avusturya B) Rusya C) Fransa D) Venedik E) Safeviler

18. 4. Osmanlı Devleti XVII yüzyılda kritik toprak kayıpları yaşa- mıştır. Bu dönemde ilk defa halkı Müslüman ve Türk olan bir toprak parçasını kaybetmiştir. Paragrafta sözü edilen toprak parçası aşağıdakilerden hangisidir? A) Kırım B) Mora Yarımadası C) Lehistan D) Macaristan E) Dalmaçya

2. XVII. yüzyılın önemli devlet adamlarından Koçi Bey'e göre: "İlmiyeye ait yüksek makamların şunun bunun aracılığı ile verilmesi doğru değildir. En bilgilisi hangisi ise ona vermek gerekir. Kadılık yolunda vasıta bilgidik Yaş ve sene, soy ve sop değildir." Buna göre Koçi Bey'in; I. liyakat, II. beşik ulemalığı, III. iltimas anlayışlarından hangilerini savunduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

3. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde Anadolu toprakları; Karayazıcı, Deli Hasan, Tavil Halil, Kalenderoğlu Mehmet, Canboladoğlu gibi makam peşinde olan Celâli liderlerinin eşkıyalık hareketleriyle talan olmuştur. Bu durumun Osmanlı Devleti'nde aşağıdakilerden hangisine yol açtığı savunulamaz? A) Ürün fiyatlarının yükselmesine B) Köylerden şehirlere göçlerin artmasına C) Devlet topraklarının el değiştirmesine D) Devletin para sıkıntısı çekmesine E) Anadolu'da sosyal düzenin bozulmasına UcDört 15

$ 4. Sahn-1 Seman Medreseleri, Fatih Camisi'nin etrafında nin A R sekiz yüksek medrese ve bu medreselerin arkasında "Te- timme" adıyla bilinen sekiz küçük medreseden oluşmak- taydı. Fatih Camisi'nin etrafındaki bu on altı medresenin yanında bir de Sibyan Mektebi kurulmuştur. Medreseler, talebelerin eğitim ve öğretimi yanında yeme-içme ve ba- rinma ihtiyaçlarının da karşılandığı, vakıflar tarafından desteklenen yatılı bir okul şeklinde hizmet vermiştir. Bu medreselerin Osmanlı Devleti'nde aşağıdakilerden hangisinin gelişmesine katkı sağladığı söylenemez? A) Sağlık alanında çalışmaların yapılmasına B) Barok mimari üslubunun benimsenmesine C) Matematik ve astronominin gelişmesine D) Sosyal devlet anlayışının uygulanmasına E) Din eğitiminin sistemli bir şekilde verilmesine k M

17. XVI. yüzyılın sonlarından itibaren bazı Osmanlı yazar- ları, devletin içine düştüğü buhran dönemi ve bundan kurtulma çarelerinin yer aldığı birtakım eserler kaleme 4. almışlardır. Islahat düşüncesinin öne çıktığı eserleri kaleme alan kişiler arasında; 1. Kâtip Çelebi, II. Koçi Bey, III. Gelibolulu Mustafa Âli yazarlarından hangileri yer alır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III D) I ve II

5. Avrupa'da XVI. yüzyılda din alanında görülen Re- form Hareketlerinin aşağıdaki sonuçlarından han- gisinin, Osmanlı Devleti'nin Avrupa ile siyasal ilişkileri üzerinde doğrudan etkisi olduğu savu- nulabilir? A) Mezhep birliğinin parçalanması B) Kültürel ve bilimsel gelişmelerde Katolik Kilisesi- nin baskısının azalması C) Katolik Kilisesinin kendi içinde düzenleme yapma gereği duyması D) Halkın, bağlı bulunduğu prens veya hükümdarın kabul ettiği mezhebe girmek zorunda olması E) Kilisenin topraklarının elinden alınması

18. Hakan, Rusya'yla yapılan Kırım Savaşı (1853-1856) sonucu imzalanan Paris Barış Antlaşması (1856)'nin önemli maddeleri ve yo- rumlarıyla ilgili aşağıdaki tabloyu hazırlamıştır. MADDE YORUM Osmanlı İmparatorluğu Avrupa devletler topluluğunun bir üyesi olacak, 1 toprak bütünlüğü ve bağımsızlığı Avrupa devletlerinin ortak garantisi al- tında olacaktır. Osmanlı Devleti'nin güçsüzlüğünü ortaya koyan ve millî menfaatlerine aykırı bir maddedir. 2 Osmanlı padişahının 18 Şubat 1856'da ilan ettiği "Islahat Fermanı" devletlere tebliğ edilecek ve devletler de bunu kabul edeceklerdir. Bu ferman, ilgili devletlere, Osmanlı İmparatorluğu'nun iç işlerine karışma hakkı vermeyecektir. Devletin tamamen bir iç meselesi olan Islahat Fermanı'na antlaşma metni içinde yer verilmesi, müteakip yıllarda iç işlerine müdahale zemini ha- zırlamıştır. Boğazların kapalılığını öngören 1841 Boğazlar Sözleşmesi esasları ay- nen yürütülecektir. Boğazların uluslararası statüsü devam etmiştir. 3 Osmanlı, galip geldiği savaşta yenik devlet mua- melesi görmüştür. 4 Karadeniz tarafsız olacak ve askerlikten tecrit edilecektir. Karadeniz'deki tüm tersaneler yıkılacak ve hiçbir devletin donanması bulunmayacaktır. Eflak ve Boğdan'a muhtariyet verilecek ve muhtariyet, devletlerin ortak 5 garantisi altına alınacaktır. Her iki eyaletin de birer meclisi olacak ve hiçbir devlet Eflak ve Boğdan'ın iç işlerine karışmayacaktır. Rusya'nın güneye inme politikası engellenmeye çalışılmıştır. Bu tabloda Hakan'ın hatalı yorumladığı madde hangisidir? E) 5 D) 4 C) 3 B) 2 A) 1 Kamal Birin-

in e- ek, Y- ca ü- u- 5. Aşağıdakilerden hangisi, Kapıkulu isyan- ları ile Celâli isyanları arasındaki farklar- dan biri değildir? A Kapıkulu isyanlan İstanbul ile sınırlı kalması- na karşılık, Celâli isyanları Anadolu'nun he- men hemen tamamında etkili olmuştur. B) Kapıkulu isyanları genelde birkaç günlük hadiseler iken, Celâli isyanları senelerce devam etmiştir. C) Celâli isyanlarına katılanların sayısı Kapı- kulu isyanlarına katılanların sayısıyla mu- kayese edilemeyecek kadar çok olmuştur. Anadolu'da ilk büyük Celali hareketleri, medrese öğrencilerinin (suhte) hareketi olarak ortaya çıkmıştır. Kapıkulu isyanlarına sadece Yeniçeriler des- tek verirken, Celâli isyanlarına halkın tama- mina yakını destek vermiştir.

R G 1. Katip Çelebi, II. Koçi Bey, III. Evliya Çelebi gibi kişilerden hangilerinin raporlar hazırladığı A söylenebilir? A) Yalnız! B) Yalnız Il C) I ve II D) II ve III/ E) I, II ve III 1 Y A Y >>- zw> N E 9. 1. Şeyhülislam ve ilmiye sınıfının yetkilerinin sinir- landırılması m.) içki yasağını uygulaması (II) Devlet yönetimindeki bozulmalar ile ilgili devlet adamlarına raporlar hazırlatması IV. Başkenti İstanbul'dan Anadolu ya taşımak iste- mesi AYT - Tarih V. Saray dışından evlilik yaparak cariyelerle evlen- me geleneğine uymaması Yukarıdakilerden hangisi II. Osman (Genç) ile ilgi- li değildir? A) L. B) II. C) III. D) IV. E) V. 44

X 30 Merkantilizm, bir ülkenin zenginliğini sahip olduğu altın ve gü- müş gibi değerli madenlere bağlayan, bu madenlerin dış pa- zarda satımını arttıran ve iç pazarda satımını engelleyen eko- nomik doktrindir. Coğrafi Keşifler, aşağıdaki ülkelerden hangisinin merkantilist politikalar izlemesinde etkili olmamıştır? AVHollanda B) Ingiltere C) Fransa D) İspanya E) Osmanlı Devleti

4. 12. "Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi içerisinde ortaya çıkan timar sistemi ile bir bütünü meydana getirmek üzere birbirleri- ni tamamlayan bir uygulama olan bu sistem, XVI. yüzyıl orta- larına kadar devletin merkezî hazinesine ait vergi gelirlerinin yarıya yakınını karşılamaktaydı." diyen bir tarihçi aşağıdaki sistemlerden hangisinden bahsetmektedir? A) İstimalet sistemi B) Müsadere sistemi C) Narh sistemi D) Esham sistemi E) Iltizam sistemi