İlk Türk Devletleri Soruları

1. Museviliği kabul eden Hazarlar Belencer Savaşı'nda Müslüman Araplar ile savaşarak, Arapların bu bölgede ilerleyişini durdur- muştur. Ayrıca Hun ve Avar akınlarına karşı da mücadele vermek zorunda kalan Hazarlar her dinden yargıçların bulunduğu mahke- meler kurmuştur. Yalnızca bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangi- si yapılamaz? A) Müslüman Araplar ile Türkler ilk kez bu dönemde karşı karşı- ya gelmişlerdir. BT Türk devletlerinin kendi aralarında hâkimiyet mücadelesi yaşanmaktadır. C) Kafkasların bir süreliğine İslamlaşması engellenmiştir. PI Hazarlarda farklı din ve inanışlara hoşgörü ile yaklaşılmıştır. E) Hazarlar adaletli bir yönetim anlayışı benimsemişlerdir.

Bilgisi dersini yasal olarak almak zorunda olmayan veya soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Sosyal Bilimler Testi için ayrılan k 1. Orhun Kitabelerinde "Yukarıda Türk Tengrisi; Türk mukaddes yeri, suyu öyle tanzim etmiş. Türk milleti yok olmasın diye, millet olsun diye babam İlteriş Kağan'ı, annem İlbilge Hatun'u göğün tepesinden tutup yukarı kaldırmış." sözleri yer almıştır. Buna göre, Türk tarihi ile ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisine ulaşılamaz? A) Kağanlara sadece kadınlarla birlikte kut verilmiştir. B) Kadın, Türklerde saygı gören bir özelliğe sahiptir. C) Kağanın Gök Tengri tarafından görevlendirildiği kabul edilmektedir. D) Kağan, insanları Tengri'nin kendisine kutsal bir emaneti olarak görmüştür. E) Kut sahibi olan hükümdar Tengri'den aldığı iktidar gücüyle dağınık boyları idaresi altında birleştirmiştir.

Osmanlı Devleti Dönemi'nde Bank-i Osmani Şahaneye (Osmanlı Bankası) bırakılan kâğıt para çıkarma yetkisi aşağıdaki bankalardan hangisinin kurulmasıyla geri alın- mıştır? A) Sümerbank B) İş Bankası C) Denizbank D) Merkez Bankası E) Ziraat Bankası

aretleyiniz. 2. KARADEN ASYA HUN DEVLETİ AXDENCE On Turfon GONERLAR O Kuca Kaggar . Yarkent Hotan Harble LP HH BOYOK OKYANUS Kansu Arap Yarımadasi Tibet C 1 n UMMAN DENIZI Hindistan (Asya Hun MÖ 220-MS 46) SI BIRYA TATARLAR AVARLAR KIRGIZLAR MANCURYA Mogollar TUNGGELAR ALANLAR KARLUKLAR kam DODU KOKTÜRK DEVLETİ KÖKTÜRK DEVLETİ BATI KOKTORK DEVLET Betank Urumi Turtun A G Karkan Cone Male . Po dan Almal COP Hive AVARLAR CINS Bu Kaggar AROL Garagar Apkabat Tahran SASANILER Yanke Holan CIN CIN Secuen IRAN Istahan TIBET KAVIMLERI Kök Türk Devleti sinuran (MS 553-6591 ET Doğu ve Bah Kok Tork devietetini ayran ini A in Sadd (Kök Türkler 552-659) 5 BRYA Uypur Deviou Turtan Uygurtan San Uygurlar AMMA Çin Seddi KIRGIZLAR UYGUR DEVLETİ HAZARLAR Oland Urum! Ortuk Turtan TURFAN UYGURLARI Han Tenim Po bali HAZAR DENIZ Sey CIN SED B A Karapar Hava Kangar SARI DENİZ Maverunner KURDUKLAR USA DOGU TŪKSTAN Horan ABBASILER CIN CIN DEN BASIRA KOREA (Uygurlar 744-840) Haritalardaki sınırlar göz önüne alındığında Hun, Kök Türk ve Uygur devletleri ile ilgili, V. Birbirlerinin ardı sıra kurulmuşlardır. W. Komşuları ve sınırları büyük oranda ortaktır. 1. Birbirleriyle sürekli mücadele hâlindedirler. çıkarımlarından hangileri yapılabilir? A Yatriz B) Yalnız II C) I ve II D) I ve lh EH, TI ve III Aynı coğrafyada sıra ile kurulurlar. Tarihler (hantadaki) ordon belli 11

Çivi yazisi gan buluş, aşağıdakilerden hangisid B) Ay takvimi C) Madeni para D) Parşömen E) Pi sayısı 26. Çinlilere göre Kök Türkler uzak kuzeyde, Orhun ve Selenga yanında yaşar, sürülerini otlatarak bir yerden başka bir yere göçer, keçe çadırlarda oturur ve kahramanlık hayatına bayılırlardı. Buna göre, Kök Türkler ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Dokumacılık alanında uzmanlik kazandıklarına B) Ülke topraklarını hakanın malı saydıklarına Su kenarlarında yaşam alanı oluşturduklarına D) Cesaret ve yiğitliğe önem verdiklerine E) Hâkim hayat tarzlarının göçebelik olduğuna UcDört Bes

2 Uygurlar ve Göktürkler'in ortak özellikleri arasında; 1 kendilerine özgü alfabelerinin olması, II. Maniheizm inanışının benimsenmesi, III. kendilerine ait kitabelerinin olması, durumlarından hangileri gösterilebilir? A) Yalnız 1 B) Yalnız II D) I ve III C) I ve II E) II ve III A PEGEMAKADEMI

29. 1402 yılında yaşanan Ankara Savaşı'ndan sonra Osmanlı Devleti'nin Balkan coğrafyasındaki topraklarının çoğunlu- ğunun elden çıkmamasının sebepleri arasında aşağıdaki- lerden hangisi gösterilemez? A) Müsamahalı ve adaletli yöneticilerin görev yapması B) Yıldırım Bayezit'in oğulları arasında taht kavgalarının baş- laması C) İskân ve istimalet politikalarının takip edilmesi D) Yatırımlarla bölge halkının ihtiyaçlarının karşılanması E) Halkın huzur ve refah içinde olması

4. Türkiye Cumhuriyeti laik devlet düzenine ulaşmayı temel amaçları arasında kabul etmiştir. Cumhuriyet döneminde, 1. saltanatın kaldırılması, II. halifeliğin kaldırılması, III. Erkan-i Harbiye Vekâleti'nin kaldırılması uygulamalarından hangilerinin bu amaca yö nelik olduğu savunulabilir? A) Yalnız! B) Yalnız 10 C) I ve 11 D) I ve III E) I, II ve III

3. XVII. yüzyılda akçenin değer kaybr; ulufeli askerlerin, özellikle Kapı Kullarının, memnuniyetsizliğine ve sık sık ayaklanmalarına neden olmuştur. Akçenin sürekli değer kaybetmesiyle enflasyon girdabına giren Osmanlı Dev- leti, akçenin ayarları üzerinde oynayarak bu girdaptan kurtulmaya çalışmış ancak fiyatlardaki büyük değişme- ler, devleti ekonomik krize sokmuştur. Bu krizin ortaya çıkmasında; 1. hızlı nüfus artışı, 1 II. Yeni Dünya'dan gelen altın ve gümüş, III. hazine gelirlerinin azalması durumlarından hangileri etkili olmuştur?

3. I. Kürk Yolu II. Baharat Yolu III. Ipek Yolu Yukarıdaki güzergâhlardan hangileri belli bir dönemde de olsa Türk devletlerinin hakimiyetinde kalmış, bu devlet- lerin sosyo-ekonomik bakımdan gelişmesine katkı sağ- lamıştır? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

uşlar mlann- gisine ulu bir ilerden ilk Türk devletleri konusunun işlendiği derste Oğuz Öğretmen öğrencilerine şu bilgileri vermiştir: Fin-Ugor kavimlerinin bir bölümü Karadeniz'in kuzeyin- deki bozkırlara inerek Onugurlarla kaynaşmıştır. Ancak zamanla Hristiyanlığı benimseyerek Türk kimliğini kaybet- mişlerdir. Malazgirt Savaşı'nda Bizans ordusundan ayrılarak Alp Arslan'ın ordusuna katılmışlardır. 751 Talas Savaşı'nda Çinlilere karşı Müslüman ordusu- nun yanında yer almışlardır. Emevilerle mücadele ederek Arapların, Orta Asya'da hâkimiyet kurmasını engellemişlerdir. Buna göre Oğuz Öğretmen, öğrencilerine aşağıdaki Türk devletlerinin hangisi hakkında bilgi vermemiştir? ANKarluklar B) Türgisler C) Bulgarlar DX Pecenekler E) Macarlar careill T. ordusu mıştır.

| Sorarlar düzenleyen denilmiştir. Juşturulmuş Jan Türk ve şeklidir. 4. Ülkenin silahlı gücü olan ordunun, kontrolü, sevki ve idare 7. Yusuf Has Hacip: önemli bir meseledir. Bunun için ilk çağlardan itibaren devle esaslarına göre te ler, askeri teşkilatlara verilen görevlerin nasıl yapılacağı üz ayaklarından birir rine fikir yürütmüştür. açar. O takdirde Doktrin denilen bu fikir yürütme sürecinde aşağıdakile hükümdar adil ka den hangisinin etkili olduğu savunulamaz? Buna göre aşa A) Rejim biçimi B) Eğitim C) Strateji göre devletin biri olamaz? D) Tatbikat E) Örf A) Eşitlik 7 etkiler ta- arının kar- D er etkili ol-

12. Uygurların yerleşik hayata geçmelerinde; 1. 'Çin ile ticaret yapmaları, II. Maniheizm dinini benimsemeleri, III. mimaride ve sanatta ileri gitmeleri nedenlerinden hangileri doğrudan etkili olmuştur? Yalnız III A) Yalnız B) Yalnız II D) II ve III ibu E) I, II ve III

10. XIII. yüzyılda Moğollar Asya'dan batıya doğru bir istila ha- reketi başlatmışlardır. Bu istila sonucunda; Asya'nın büyük bir bölümünü, • Orta Doğu'yu, Sivas'a kadar Anadolu'yu, Macaristan'a kadar Avrupa topraklarını ele geçirmişlerdir. . Bu durumun; I. Anadolu'daki Türk nüfus oranının artması, II. Türk-İslam kültürünün zarar görmesi, III. Anadolu'da ilk beyliklerin kurulması sonuçlarından hangilerini ortaya çıkaracağı savunulur? A) Yalnız B) ve II C) I ve III D) Il ve III E) I, II ve III I

İLK VE ORTA ÇAĞLARI (2. ÜNİTENİN 6. İslamiyet'ten önceki Türklerde federatif yönetim anlayışı be- nimsenmiştir. Bu yargıya aşağıdakilerden hangisi kanıt olarak göste- rilebilir? A) Hakan'ın Kurultay'a başkanlık yapması B) Sık sık Çinlilerle mücadele edilmesi C) Ülenin iki idaki birime ayrılarak yönetilmesi D) Yerleşik hayata geçilmesi E) Örf, adet ve geleneklere dayanan töre hukukunun uy- gulanması

1. İlk Türkler, yaşadıkları coğrafyanın ağır iklim şartlarından dolayı, baharın gelme- sini ve tabiatın yeniden canlanmasını bay- ram ve festivallerle kutlar, bu kutlamalara da toplumun her kesimi katılırdı. Bu durumu ilkbahar ve sonbaharda bayram yapılmasından, festivaller ve spor müsa- bakaları düzenlenip dini âdetlerin yerine getirilmesinden anlamak mümkündür. Metinden hangisi çıkarılamaz? A) Baharın gelmesi Türkler için ayrı bir öneme sahipti. B) İklim şartları insanların kültürlerinin oluşumuna etki ederdi. C) Türkler inançları gereği bayramlara ayrı bir önem verirdi. D) İlk Türklerde baharın gelişinin kutlan- ması tarıma verilen önemi gösterirdi. E) Türklerde önemli günler çeşitli eğlen- celerle kutlanırdı.