İlk Türk Devletleri Soruları

İlk ve Orta 6 10. Orhuu nin n ların 7. 1. Müslüman olduktan sonra da milli benliklerini koru- malari II. Orduyu onluk sisteme göre düzenlemeleri (III. Kâğıt ve matbaayi kullanmaları Bu len Yukarıdakilerden hangileri Türklerin köklü bir kültüre sahip olduklarını gösterir? A C) Yalnız III B) Yalnız 11 A) Yalnız! E) Il ve III D) I ve II

1. Avrupa'da görülen aşağıdaki gelişmelerden hangisi- nin Osmanlı Devleti'ni olumlu yönde etkilediği savu- nulabilir? A) Katolik Mezhebi yanında Protestanlık ve Kalvenizm mezheplerinin ortaya çıkması B) Mutlakiyet yönetimlerinin yıkılması Devletler arası rekabetin Orta Doğu'ya kayması D) Sanayi İnkılabı'nın gerçekleşmesi E) Bilimsel gelişmelerin askeri teknolojiye uyarlanması

. XIII. yüzyılın sonlarına doğru, Anadolu'da Moğol baskısı- nin zayıflaması üzerine Türkmenler sınırlara yerleştirilmiş, Türkmen beyleri ve halk üzerindeki Selçuklu otoritesi de zayıflamıştır. Bu gelişmelerin aşağıdakilerden hangisine yol açtığı savunulabilir? A) Bizans'ın Anadolu'da tek egemen güç haline gelmesi- ne B) Türkmen boylarının kendi bağımsız beyliklerini kur- malarına C) Baba İshak Ayaklanması'nın çıkmasına D) Türkmen beylikleri arasında dinsel ayrılıkların çıkma- sina E) Anadolu'nun ticari değerinin artmasına

29. Aşağıdakilerden hangisi Uygurlara ait özelliklerden biri değildir? A) Kağıt ve matbaayi kullanmaları B) Avrupa'ya göç etmeleri C) Kendilerine özgü alfabe oluşturmaları D) Mani dinini benimsemeleri E) Kalıcı sanat eserleri oluşturmaları Diğer sayfaya

4. Kök Türklerin batı kanadını yöneten istemi Yabgu, "İpek Yolu" için Akhunlara karşı Sasa- nilerle ittifak yaparak bu devletin yıkılmasını sağladı. Sasanilerinde "İpek Yolu'nda Kök Türk'lere sorun çıkarmaları üzerine bu kez Sasanilere karşı Bizanslılarla ittifak yaptı. Verilen bilgiler ışığında İstemi Yabgu'nun amacinin; İttifaklar yolu ile egemenlik alanını geniş- letme, 11. Türkleri bir yönetim altında birleştirme 11. Ipek Yolu'nun güvenliğini sağlamas çabalarından hangilerini amaçladığı söylenebilir? A) Yalnız! BY Yalnız II Yalnız III D) Wel E) II ve III

E) 4. I. Her ay bir hayvan ismiyle anılmıştır. II. Güneş yılı esasına dayalıdır. 7. Asagid III. 12 yılda bir devir yapmaktadır. Yukarıdakilerden hangisi ilk Türk devletlerinde kullant- lan On İki Hayvanlı Türk Takvimi'nin özellikleri arasın- dadır? D A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) Ive 10 E) I, II ve III D) II ve III 31

TYT/Sosyal Bilimler SOSYAL BİLİMLER TESTİ 1. Bu testte sırasıyla, Tarih (1-5), Coğrafya (6-10), Felsefe (11-15), Din Kültü soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Sosyal Bilimler Testi için ayrılan kısmına 1. Mete Han, MÖ 187'de Çin imparatoriçesine yazdığı mektupta şöyle demiştir: 3. K Ben Metehan; Ben artık yalnız ve ayakları üzerinde duramayan bir hükümdarım. Irmaklar ve göller arasında doğdum. Sığırlar ve atlar arasında, geniş ovalarda büyüdüm. Sık sık Çin sınırlarına geldim. Şimdide Çin'i ziyaret edip şöyle bir gezmek istiyorum. Mete Han'ın mektubuna bakarak eski Türklerle ilgili; A A b 1. hayvancılıkla uğraştıkları, II. akıncı oldukları III. yaşadıkları coğrafyanın ekonomilerinde etkili olduğu yargılarından hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir? a A A) Yalnız 1 B) Yalnız II C) Yalnız III I, II ve II A: D) II ve III ya ge A

A TYT/Sosyal Bilimler 4. İlk Türk devletlerinde ülke toprakları Doğu-Batı, Kuzey- Güney veya Ak-Kara şeklinde ikiye ayrılmıştır. Bu idari anlayışta bir tarafın üstünlüğü söz konusudur. Diğer böl- genin yöneticisi ise asıl hükümdara bağlı olarak kendi hâkimiyetindeki bölgeleri idare etmiştir. İlk Türk devletlerindeki bu uygulamaya göre aşağı- dakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Devlet yönetiminde merkezî otorite zayıftır. B) Tüm Türk boyları tek çatı altında toplanmıştır. C) Yönetimde eşit haklara sahip iki hükümdar söz sahibi olmuştur. D) Türk devletlerinin uzun ömürlü olması amacıyla ön- lemler alınmıştır. E) Boy beylerinin kendi aralarında teşkilatlanmaları en- gellenmeye çalışılmıştır.

7. Taş üzerine yazılmış belgeler yerine, kâğıt üzerine yazılmış belgelere sahip olan ilk Türk devleti aşaği- dakilerden hangisidir? VLERI YAYINLARI A) Hunlar B) Kök Türkler C) Uygurlar D) Avarlar E) Selçuklar

29 noname - B 3 4. On iki Hayvanlı Türk Takvimi'nin ortaya çıkması ile ilgili Kaşgarlı Mahmut'un aktardiği bir efsaneye göre, "Geç- mişte yaşanan bir olayın tarihi konusunda tartışma çıkar. Bunun üzerine savaş tarihlerini ve çocukların doğum tarihlerini tespit etmek için bir takvime ihtiyaç duyulur. Hakan ile halkin ava çıktığı bir sırada bazı hayvanlar suya doğru sürülür. Bu hayvanlardan 12 tanesi suyu geçer ve suyu geçen her hayvanın ismi bir yıla verilir. Suyu geçen ilk hayvan da sıçgandır (fare). Bu yüzden ilk yil, siçgan yili olarak kabul edilir." Bu bilgilere göre ilk Türk devletleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Hayvancılık faaliyetleri, bilimsel gelişmelerin önünü açmıştır. B) Yaşam tarzı, takvimin temel unsurlarının belirlenme- sinde etkili olmuştur. C) Zamanın belirlenmesi Türklerin yaşamlarında köklü değişimlere yol açmıştır. D) Astronomi alanında ilk çalışmalar, Orta Asya'da baş- lamıştır. E) Takvimin oluşturulması Türklerin yazılı hukuka onem verdiğinin göstergesidir. Diğer Sayfaya Geçiniz. Ir?

3. Si Kaşgarlı Mahmut, Divânu Lugâti't-Türk adlı eserinde, “Tanrı'nın devlet güneşini Türk burçlarından doğdur- muş olduğunu ve onların mülkleri üzerinde göklerin bütün dairelerini döndürmüş bulunduğunu gördüm. Tanrı onlara Türk adını verdi ve onları yeryüzüne hü- kümdar yaptı. Zamanımızın hakanlarını onlardan çıkar- di, dünya milletlerinin idare dizginlerini onların eline verdi, kendilerini hak üzere kuvvetlendirdi." ifadeleri- ne yer vermiştir. a Kaşgarlı Mahmut'un bu ifadelerine bakılarak Türk- lerde hâkimiyet anlayışıyla ilgili; I. kut inancının benimsendiği, II. cihan hâkimiyeti anlayışına yer verildiği, III. yönetim anlayışlarında teokratik unsurların görül- düğü + yorumlarından hangileri yapılabilir? B) Yalnız IU C) I ve II A) Yalnız II D) II ve III E) I, II ve III

Türkler, l. yüzyılın sonlarından itibaren XI. yüzyıla kadar Orta Asya'dan farklı bölgelere çeşitli göçler yapmışlardır. Göç eden bu Türk toplulukları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A) Avarlar B) Bulgarlar C) Sabarlar D) Peçenekler E) Kırgızlar

4. Uygurlar Gök Tanrı inancını terk ederek Manihaizm'i benimsemiştir. Uygurlarda yaşanan bu değişim; I. kültürel, I din, III. sosyal alanlarının hangilerinde değişiklik yaşanma- sında etkili olmuştur? A) Yalnız! B) Yalnız II C) I ve III D) II ve NT E) I, II ve III

SYON TESTİ Bir tarih öğretmeni derse bir fotoğraf ile gelmiş ve öğrenci- lerine dönerek: "Şu an fotoğrafını gördüğünüz bu eser Is- lamiyet öncesi Türk tarihinin aydınlatılmasını sağlayan en önemli kaynaklardan biridir. Bu eserin tarih bilimine katkı sağlamasında paleografya ve epigrafya biliminden yararla- nilmiştır." demişti Buna göre tarih öğretmeni öğrencilerine hangi eserin fotoğrafını göstermiş olabilir? A) Kadeş Antlaşması B) Kök Türk parası C) Asur tabletleri D) Fatih Kanunnamesi bilimi kitabe bilimi) E) Orhun Abideleri 4. Tarihin araştırılması ve yorumlanmasında objektif (taraf- siz) olunmalıdır. Objektif olmak için ise birinci elden kay- naklara başvurulmalı, kullanılan kaynaklar güvenilir olmalı birden fazla kaynaktan yararlanılmalı, kişisel fikirler, duygu ve düşünceler ile hareket edilmemeli, önyargılardan uzak olunmalıdır. Buna göre asardakilerden hangisi obiektif bir yargiya

8. Aşağıdaki Türk devletlerinden hangisi özelliği veya fa- aliyetiyle yanlış olarak eşleştirilmiştir? A) Hazarlar İslamiyet'in Kafkaslarda yayılmasının önlenmesi. Tungüşle B) Kök Türkler Orhun Kitabelerinin oluşturulmasi. C) Avarlar Türklerin ilk kez İstanbul'u kuşatması. D) Asya Hunları Ergenekon Destanı'nın oluşturulması.oshdible E) Uygurlar Hareketli harf sistemine dayalı matbaa- nin kullanılması.

12. Türklerde kağan olabilmek için Gök Tanrı tarafından kut veril- miş bir aileye mensup olmak gerekirdi. Aşağıdaki kut verilmiş aile - devlet eşleştirmelerinden hangisi doğrudur? Kök Türk angisi, kılma- Hun Uygur Eymür Yağlakar Avar Basmil Çiğil A) B) C) D) E) Tu-ku Yağma Oğuz Aşina Tuhsi Basmil Çuvaldur Aşina Tu-ku Avar