İlk Türk Devletleri Soruları

OPTIMUM 5. İlk Türk devleti olan Asya Hun Devletinde hüküm- darlar, Gök Tanrının tahta çıkardığı anlamına gelen Tanhu unvanını kullanmıştır. Mete Han, MO 176'da Gök Tanrı tarafından tahta çıkartılmış Hunların Çin İmparatoruna gönderdiği Mektupta kendisini, Büyük Şanyü'sü olarak ifade etmiştir. Orhun Yazit- larında Bilge Kağan: "Tanrı irade ettiği için Kut'um olduğu için Kağan oldum" demiştir. Uygur Devletin- de de benzer durum söz konusudur. Uygurlara ait Karabalsagun Yazıtında da Böğü Kağan'ın unvanı "Tengride kut bulmuş" olarak belirtilmiştir. Metne göre Kut inancının Türk siyasi hayatına etkileri arasında aşağıdaki ifadelerden hangisi gösterilemez? A) Devlet yönetme yetkisi dini temellere dayan- maktadır. Türk kağanı kut anlayışı ile Tanrı-Kral sayılmış- tir. C) Kut inancı ile k ağan'ın siyasi otoritesi güçlen- miştir. D) Bütün hanedan üyelerinin kağan olma hakkı vardır. E) Hükümdar olmak için kut verilmiş bir aileye mensup olmak gerekir.

8. lik Çağ'ın önemli ve tarihi iki ticaret yolu arasında yer alan Ipek Yolu Çin, Orta Asya, Kirim. Anadolu üzerinden Avru- pa'ya: Baharat Yolu ise Hindistan, Kızıldeniz, Akdeniz yolu ile Avrupa'ya ulaşırdı. -IV .V Başta verilen bilgi dikkate alınarak yukarıdaki harita incelendiğinde, numaralandırılmış yerlerden hangi sinin ipek ve Baharat yolları üzerinde yer aldığı iddia edilemez? D) IV EV C) IN A)

3. İslamiyetten önce Türklerde; 1. savaşçıların cenaze merasimi ile gömülmesi, II. iyi ve kötü ruhlara inanılması, -+ III. kurganlara ölünün kişisel eşyasının konması + durumlarından hangileri, ölümden sonra hayatın var olduğuna inanıldığına kanıt olarak gösterilebilir? A) Yalnız III B) Yalnız II C) I ve III D) Il ve III I, II ve III

A) Yalnız! B) Yalnız II D) I ve III C) i ve E) II ve III 2. Saka (İskit) Uygarlığı'nda Tomris (Temir) Hatun ilk kadın hükümdar olarak bilinmektedir. Buna göre, I. Hatun devlet yönetiminde söz sahibidir. II. Türklerde anaerkil bir yapı hâkimdir. III. Tüm kadınların ülke yönetiminde söz hakkı vardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız the D) Ive 11 E) Il ve III 3. I. Köktürk Devleti hakkında; 1. Tüm Türkleri tek çatı altında toplayan ikinci devlettir. 11 Türk alfabesini olusturmuşlardır.

Orta Asya'daki Türk kültür merkezleri ile ilgili aşağıdaki özellik eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? Külltür Merkezî Özellik A) Afanesyevo Bakır eşyalar ve çömlek işçiliğinin görülmesi Atın ilk kez evcilleştirilmesi Demirin işlenmesi ve silah yapımında kullanılması Anav C) C Karasuk 0 Tagar Sulama kanalları ve buğday, arpa yetiştiriciliğinin başlanması Afanesyevo kültürünün daha gelişmiş hâli E) Andronova

17. Kaşgarlı Mahmut'un “Bu yüzyıl Tanrı'nın devlet güneşini Türk burçlarından doğdurmuş olduğu, gökyüzünün bütün dairelerini onların mülkleri üzerinde döndürmüş bulunduğu, za- manın bütün hükümdarlarını onlardan çıkar- dığı, onlara Türk adını verip kendilerini hak üzere kuvvetlendirdiği bir yüzyıldır." şeklinde nitelendirdiği dönem aşağıdakilerden han- gisidir? A) X. yüzyıl B) XI. yüzyıl C) XII. yüzyıl D) XIII. yüzyıl E) XIV. yüzyıl

2. Orta Asya Türk devletlerinde İslamiyet öncesinde hüküm- darların eşleri olan hatunlar yabancı devlet elçilerini kabul eder ve kurultay toplantılarına katılırdı. Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir? A) Hanedan üyesi kadınların yerel yönetici olarak seçildi- ğinin B) Hükümdarların yetkilerinin sınırlı tutulduğunun C) Hatunların hükümdarı temsil etme yetkisine sahip ol- duğunun D) Ülke topraklarının hanedanın ortak malı sayıldığının E) Hatunun kurultay ve hükümdarı denetleme görevini üstlendiğinin Altin Karma

12 MÖ 700: Lidyalılar parayı kullanmışlardır. MÖ 2750: Sümer kralı Urkagina yazılı kanunlar oluş- turmuştur. MÖ 1280: Hititlerle Mısır arasında Kadeş Barış Antlaşması imzalanmıştır. Bu üç olayın ortak özellikleri için; I. aynı coğrafyada meydana gelmeleri, II. ortaya çıkışlarında birbirinden etkilenmeleri, III. bu tür olayların ilk örneği olmaları gibi yargılardan hangileri söylenebilir? A) Yalnız. B) Yalnız II 11 C) Yalnız III D) I ve II 2. E) I, II ve III

ME 2. Aşağıdakilerden hangisi Türklerin kısa sürede geniş alanlara yayılmalarının nedenlerinden biridir? 3 A) Gök Tanrı inancına sahip olmaları B) Sözlü edebiyat geleneğini devam ettirmeleri Tarım faaliyetlerine önem vermeleri D) Ati evcilleştirip tekerleği kullanmaları

1. Türkler, köklü ve yerleşmiş bir toplum yapısına sahiptir. Eski Türk toplumunda en küçük birlik olan aile, kan bağı esasına dayanmaktadır. Türkler dünyanın dört bir tarafına dağılarak birçok devlet kurmuşlardır. Bu durumun Türklerin, 1. varlıklarını devam ettirmek istemeleri, II. yerlesik bir yaşam düzenine geçmeleri III. teşkilatçı bir yapıya sahip olmaları özelliklerinden hangileriyle ilgili olduğu savunulamaz? B A) Yalnız! B) Yalauz 11 C) e II D) Il ve U E) I, II ve III

S 6 TYT/Sos 2 5. "Din tem edileme de yaş Musta larda söyle Babiller, Heki sinirların ulamalar kul A) T sistemi kul- SOSYAL BİLİMLER TESTİ 3. Ahmet Süleyman Kutluk, Ipek Yolu ve Uygurlar'da: "Or. hun Uygur Hanlığı'nın bağımsızlığına kavuşmasında, sinda, Ipek Yolu'nun güvenliğinin sağlanmasında; Doğu Moğolistan Vadisi'nde Türk birliğinin tekrar sağlanma ile olan iyi ilişkilerin tekrardan kurulmasında; Tang Hane. Türkistan'ın. Tann Dağı'nın güney ve kuzeyindeki halklar danlığı ile olan ticaretin gelişmesinde Hu-su Kağan'ın to runu Kutlug Kül Bilge Kağan'ın (744-747) oğlu Bayan Çor Kağan'ın emeği büyüktür.", "Bayan Çor, kağan olduktan sonra Tang hanedanlığrile siyasi evlilik siyasetini takip etmiş, iki ülke arasındaki sinir ticaretini yoluna koyarak T B) mışlardır. C) i hesapla- D E arasın- kendi aralarındaki siyasi, iktisadi ve kültürel ilişkileri ge- liştirmiştir. Tarihî belgelerdeki kayıtlara göre Bayan Çor Kağan Dönemi'nde Tang hanedanlığında (Çin İmpara- torluğu hanedanlarındandır.) Onluk-Soygum İsyanı (MS 755) çıktığında bu süreçte Tang hanedanlığı, Orhun Uy- gur Hanlığı'ndan yardım talep etmek için Orhun'a elçiler göndermiştir." ifadelerine yer vermiştir. Monas Bu ifadelerden hareketle aşağıdakilerden hangisine şlardır II endemik dlaşılamaz? A) Orhun Uygur Hanlığı'nın esaretten kurtularak ba- ğımsız olduğuna B) Çin ile Türk devletleri arasında diplomatik ilişkilerin kurulduğuna unli gin S- v- n C) Orta Asya'da Türk siyasi birliğinin Uygurlar Döne- mi'nde de sağlandığına D) Uygurlar ve Çinliler arasında Ticaret faaliyetlerinin yürütüldüğüne E) Uygurların döneminin en güçlü devleti hâline geldi- ğine

Orta Asya'daki Türk kültür merkezleri ile ilgili aşağıdaki özellik eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? Külltür Merkezi Özellik A) Afanesyevo Bakır eşyalar ve çömlek işçiliğinin görülmesi Anav Atin ilk kez evcilleştirilmesi C) Karasuk Demirin işlenmesi ve silah yapımında kullanılması 0 Tagar Sulama kanalları ve buğday, arpa yetiştiriciliğinin başlanması Andronova Afanesyevo kültürünün daha gelişmiş hâli

12. I. Medeni Kanun - Almanya II. Borçlar Yasası - Fransa III. Ceza Yasası - İtalya Türkiye'de hukuk sistemi kurulurken hazırla- nan yukaridaki yasalardan hangileri alındıkları ülkelerle bir arada doğru olarak verilmiştir? C) Yalnız III A) Yalnız! B) Yalnız II D) I ve II E) I, II ve III

Mustafa Kemal anayurdun parçalanması tehlikesi karşısında Sivas Kongresini düzenleyerek ülkedeki tüm Müdafaa-i cemiyetlerini tek çatı altında birleştirmiştir. Mustafa Kemal'in bu yolla ulaşmak istediği ilk amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) Saltanatı kaldırmak B) Yeni bir anayasa hazırlamak C) Kurtuluş Savaşı'nı tek elden yönetmek D) Cumhuriyet'i ilan etmek E) Halifeliği kaldırmak

2. Ceva 1. "Tarihte Türkler kadar çeşitli dinlere girmiş başka bir millet yoktur." ifadesi Türklerle ilgili; 1. dini hoşgörüye sahip olmaları, + II. hakimiyet alanlarının genişlemesi, III. resmi dinlerinin bulunmaması durumlarından hangileri ile ilişkilendirilebilir? A) Yalnız ! B) Yalnız II C) Yve II E) II ve III D) I ve III

TYT 5. Orta Asya'da kurulan ilk Türk devletlerinde; isyan, 01- keye ihanet, cinayet, bagliati calmak büyük suçlardan kabul edilir ve idamla cezalandirlirdi. Hırsızlık yapan- lara çaldıkları eşyaya göre bazen çaldiğinin on katını ödeme cezası verilirken bazen mallarına el konulur ve ailelerinin de özgürlükleri kısıtlanırdı. Hafif suç işleyen- lerin cezası ise on veya on beş gün hapis cezası olur- du. Uzun süreli hapis cezası görülmemesinin nedeni göçebe hayat tarzıydı. Bu bilgilere göre ilk Türk devletlerindeki hukuk ku- ralları için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Cezalar yaşam koşullarına göre şekillenmiştir. B) Hukuk kuralları dini esaslara dayandırılmıştır. C) Hapis cezaları uzun süreli değildir . D) İhanet ve isyan suçları affedilmemiştir. E) Cezalar kolektif şekilde de uygulanabilmiştir.