İlk Türk Devletleri Soruları

3. Türk adının anlamı ve Türklerin ilk anayurdu ile ilgili sınıfta şu şekilde bir diyalog yaşanmıştır: 6. İlkay: Kaşgarlı Mahmut, Divanü Lügati't-Türk adlı eserinde $ Türk adının anlamının "olgunluk çağı" olduğunu belirtir. Mustafa: Sert karasal iklimin görüldüğü Orta Asya, Türk- 8 lerin anayurdudur. Ahmet: A. Wambery ve G. Doerfer, Türk adının "miğfer" anlamına geldiğini ifade etmişlerdir. İlayda: Ziya Gökalp ise Türk adının anlamını "kanun ve nizam sahibi" olarak açıklamıştır. Buna göre öğrencilerden hangilerinin açıklamasının yanlış olduğu söylenebilir? A) İlkay C) İlkay ve Mustafa B) Ahmet D) Ahmet ve İlayda M E) İlkay, Ahmet ve İlayda

25. "O gece ben ve 39 arkadaşım Çin imparatorluk sarayını bastık. Yüzlerce Çinli muhafız, keskin nişancılığımız ve vuruş maharetimiz karşısında can verdi. Ancak Çin im- paratorunun hassa kuvvetleri, yerden mantar bitercesine çoğalıyor, bir ölü muhafızın yerini on kişi alıyordu. Öyle bir an geldi ki imparatorun ele geçirilmesine imkân olma- dığını anladım. Sarayı terk etme emrini verdim." Kürşad İsyanı olarak bilinen bu ayaklanma aşağıdaki Türk devletlerinden hangisinin yeniden kurulmasına zemin hazırlamıştır? A) Asya Hun Devleti _C) Avarlar _E) Oğuzlar B) Uygurlar D) Kök Türkler

ANIM FRAMA Cağ'da Dünya -1 n a- na en ir Sinay Hizmetleri Genel Müdurkju 7 ● Kavimler Göçü sonucunda; Türk kavimlerinin baskısından kaçan Germen kavim- leri Avrupa'nın değişik yerlerine yerleşmişlerdir. Germen kavimlerinin saldırısı sonucu Roma İmpara- torluğu ikiye ayrılmıştır. Germen kavimleri arasında Hristiyanlık yayılmıştır. Buna göre Avrupa'da; I. etnik, II. siyasi, III. dinî, IV. hukuki 9. Sinif Tarih yapılarından hangilerinin değiştiği söylenemez? A) Yalnız I. B) Yalnız IV. D) III ve IV. C) I ve II. E) I, II ve III. 5. Kavimler Göçü sonucunda Avrupa'da; ? Avrupa'nın bugünkü temellerinin atılması. Siu

4. I. I. Kılıç Arslan II. Süleyman Şah III. I. Mesut - 2- D) I ve III I. Pera Haçlılarla mücadele eden Anadolu Selçuklu sultanları arasında yukarıdakilerden hangileri yer alır? A) Yalnız I B) Yalnız II E) I, I ve III C) I ve II

D) II ve III 4. Avrupa'ya göç edip Hristiyanlaşan Oğuzlar, zamanla millî benliklerini kaybetmişlerdir. EN II ve III Bu Oğuzlara verilen genel ad aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Türkmen D) Hun B) Peçenek E) Uz C) Kuman metler ara A) Haçlı B) Biza C) isla DIMU E) M 10.

"Yapılan son araştırmalar neticesinde tarihçiler Türkle- rin Anavatanını Altay ve Sayan dağları çevresi, sanat tarihçileri Tanrı Dağları ve çevresi, kültür tarihçileri İrtiş - Yayık (Urallar) arasını ana yurt olarak kabul etmişlerdir. Sonuçta daha da somutlaştırmak gerekirse; Issık Göl, Aral Denizi, Baykal ve Balkaş gölleri, Altay Dağları ile Tanrı Dağları ve son olarak Ötüken ormanlarının bulun- dukları coğrafyanın kesiştiği bölgeleri Türklerin ana yur- du olarak kabul etmek gerekir. Ancak zorlayıcı sebepler yüzünden Türk boyları ana yurtlarını terk etmişlerdir." Mualla Uydu Yücel Türk göçlerinin aşağıdaki sebeplerinden hangisi metin- deki gerekçe kapsamında değerlendirilemez? A) Ağır dış baskılar V B) Nüfus artışı ve otlak yetersizliği C) Cihan hâkimiyeti düşüncesi X D) Doğal afetler V E) Siyasi anlaşmazlıklar

Kronometre Sosyal B Bu sınavda 20 Sosyal Bilimler sorusu yer almaktadır. (1. Asya Hunlarına ait kurganlardan çıkarılan eşyalar o dönemle ilgili birçok bilgiyi öğrenmemize yardımcı olmuştur. Aşağıdakilerden hangisi o döneme ait olup, kur- ganlardan öğrenebileceğimiz bir bilgi değildir? A) Ahiret inancı B) Yaşam şekli C Kullandıkları alfabe D) Sanat anlayışı E) Metal işlemeciliği Yayınları

90 1 Yer şekillerinin uzanış doğrultuları ve yükseltileri dikkate OPR yukarıdaki haritada işaretli yörelerin en çok yağış alandan en az yağış alana sıralanışı hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) I-II-III B) I-III-IL DY III-1-11 E) III-1-1 C) 11-1-1

nez? 12. Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya Türk devletle- rinde kullanılan savaş araçlarından biri değildir? A) Gurz B) At C) Yay D) Mızrak E) Kotuz 1. B 2. E 3. E 4. E 5. C 6. A 7. A 8. A 9. E 10. A 11. E 12. E

DESES Kök Türk Hakanı Bilge Kağan "şehirler inşa etmeyi, et- rafina surlar çekip içinde yaşamayı" istiyordu. Böylece tam yerleşik hayata geçilmiş olunacaktı. Bu düşünceye Vezir Tonyukuk itiraz ederek "Bunlar olmamalı. Çünkü biz kapalı yerlerde oturmaktan hoşlanmayız. Ömrünü otlak ve su peşinde sahralarda geçiren bir milletiz. Bi- zim milletçe geleneğimiz budur. Ayrıca bu hareketli hayat milletimizi daimî bir savaş egzersizi içinde tut- maktadır. Kök Türklerin sayısı Çin'in nüfusunun %1'i bile değildir. Buna rağmen biz büyük başarılar kazan- mışızdır ki bunu şu hayatımıza borçluyuz. Kuvvetli isek saldırırız, zayıfsak dağlara çekiliriz. Türkler surlar içine girerek kalabalık Çin ordularının muhasarasına uğrayıp mağlup olur." demiştir. Bilge Kağan'ın bu düşüncesi kurultayda tartışılmış ve reddedilmiştir. 1. YAL BİLİMLE Bu bilgiden hareketle; I. Vezir Tonyukuk, yarı göçebe yaşam biçiminin Türk- ler için yaşamsal olduğunu düşünmektedir, II. Kurultay, danışma meclisi özelliği taşımaktadır, III. Bilge Kağan devlet idaresinde demokratik bir tutum sergilemiştir yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalniz I B) Yalnız II D) I ve III cyl ve Il E) I, II ve III 3 domik:

10. Uygur Devleti, Kök Türklerin sahip oldukları mirasın üzerinde kuruldukları için bozkır kültür geleneğini sürdürmüştür. Ancak zamanla Çinlilerle etkileşim içine girmeleri ve Manihaizm'i kabul etmeleri Uygurların hayat tarzını değiştirmiştir. Buna göre Uygurlarda ortaya çıkan aşağıdaki geliş- melerin hangisinde Manihaizm'in etkisinden söz edilemez? A) Yerleşik yaşama geçmeleri B) Kendilerine özgü alfabe yapmaları C) Tapınaklar inşa etmeleri D) Hükümdarların Ay Tengri unvanını kullanmaları E) Savaşçı özelliklerini, zamanla yitirmeleri 11. Kök Türklerin özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Türk adıyla kurulan ilk devlettir. <B) Mathaay! YOYOınlıkla kullanmışlardır

etişim Doğan a ya- kök- mı? da luk le- ne P ir 2. Con Talas Savaşı'ndan sonra Türk-Çin ilişkileri ekonomik yönden gelişme göstermeye başlamıştır. Çin'deki ayaklanmayı bastı- ran "Böğü Kağan" dönüşte yanında getirdiği rahipler vasıtasıyla "Maniheizm" dininin ülkede yayılmasını sağlamıştır. Manihe- izm, Uygurların yerleşik yaşama geçmelerinde etkili olduğu gibi sanat, edebiyat ve ticarette ilerlemelerinde de önemli rol oyna- mıştır. 1. Bu bilgilere göre Talas Savaşı'nın Uygurlarda; İslam dininin yayılma alanı bulması, II. toplumsal yaşayışın değişmesi, III. kağanların ulusal kimlikten uzaklaşması durumlarından hangilerine ortam hazırladığı söylenebilir? B) Yalnız II A) Yalnız D) I ve III E) I, II ve III C) Yalnız III. 3.

1. İpek Yolu II. Baharat Yolu pastrin III. Kral Yolu Yukarıdaki ticaret yollarından hangileri Türkler ve Çinliler arasında güç mücadelesinin yaşanmasında etkili olmamıştır? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) II ve N Yalnız III

26. Uygurlar, kendilerinden önceki Türk devletlerinden farklı olarak, Çin'in etkisiyle yerleşik hayata geçmişlerdir. Yer- leşik hayatla birlikte Uygurlarda şehircilik hayatı da gelişmiştir. Buna göre Uygurlarla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A Tark töresini terk ettiklerine B Tanmdan çok ticarete önem verdiklerine Cipek Yolu'na hakim olduklarına D) Parayi kullanan ilk Türk devleti olduklarına E Mimari alanda eserler meydana getirdiklerine S 28

Ortak anta E enmas ustur CIT || 9. "Gök Tanrı'nın emirleri etrafında 26 Türk boyunu bir bayrak altında topladım, onlar şimdi Hun oldular." Mete Han'ın Çin imparatoruna yazdığı bu mektuba göre, 1. Hunlarda hükümdarlar kut inancını benimsemiştir. II. Mete Han Türk siyasi birliğini kurmuştur. III. Hunlar yazıdan haberdardır. yargılarından hangilerine ulaşılabillir? A) Yalnız D) ve Il COGNACCOMIC B) Yalnız II E) I, ve Ill C) Yathiz III

1. 2. Cevapları Orta Asya'da yaşayan ve savaşçı özellikleri ile ta- nınan ilk Türk topluluklarının temel uğraş alanları hayvancılık olmuş, bu nedenle konargöçer yaşam tarzını benimsemişlerdir. Ayrıca Türkler maden iş- çiliğinde ileri bir seviyeye ulaşmışlardır. Buna göre ilk Türk topluluklarının temel ihraç ürünleri arasında aşağıdakilerden hangisi gös- terilemez? A) Silah C) Tahıl E) Canlı hayvan B) Kurk b) Dokuma ürünleri