İlk Türk Devletleri Soruları

6. Boylar konfederasyonu üzerinde yükselen ilk Türk devletleri, boylar arasında birlikteliği sağladıkları dönemlerde güçlerinin zirvesine ulaşmıştır. İlk Türk devletlerinin kurulması ve güç- lenmesinde etkili olan boylar, bu devletlerin zayıflamasında da önemli rol oynamıştır. Boyların isyan etmesi ve budun(millet) birlikteliğinin bozulması, Türk devletlerinin güç kaybetmesine neden olmuştur. Buna göre; Türk devletleri gücünü tarihin her döneminde muhafaza et- miştir. güçlünü Türk devletlerinin zayıflamalarında iç sebeplerde dış sebep- ler kadar etkilidir. III. Boylar birliği sisteminin Türk devletleri üzerinde olumsuz et- kileri de vardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) Yalnız III Exli ve ir 9.

7 9. Orta Asya Türklerine ait kurgan tasviri Görselden yola çıkarak İslamiyet öncesi Türklerde; çok tanrılı inanç, 1. II. ölümden sonra yaşam, III. misyonerlik anlayışlarından hangilerinin benimsendiği söylenebi lir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II DIL E) I, II ve III 1. Türklerin Orta Asya'dan gön C) I ve II

6. B Kohar-göçer bir hayatı C) Boylar halinde yaşamalarıyla D) Töre hükümlerini kağanın ve kurultayın belir- lemesiyle E) Çin ile yoğun bir mücadele içinde olmalarıyla riyle Hun toplulukları arasında ayrılıkları kışkırtan Çin- liler, Hun hakanı Hohanyeh'i de etkileri altına al- mışlardır. Bu baskılar sonucunda Çin'e bağlanma fikrini benimseyen Hohanyeh'e, kardeşi Çi-çi ku- rultayda tepki göstermiş ve ortaya çıkan bu görüş ayrılığı Asya Hunlarının MÖ 58'de Güney Hunları ve Batı Hunları olmak üzere ikiye bölünmesiyle sonuçlanmıştır. Asya Hunlarında meydana gelen bu siyasi geliş- meler aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Hayat tarzlarını değiştirmeleriyle B) Bağımsızlıklarından ödün vermeleriyle Çin etkisinin dinî alanda da hissedilmesiyle D) Türklere ait ilk yazılı eserleri vermeleriyle E) Avrupa'ya göç etmeleriyle www.tammatyayincilik.com

a 5- 6. Çin'den başlayarak Orta Asya'dan geçen ve Avru- pa'ya ulaşan İpek Yolu, geçtiği bütün ülkeler için eko- nomik öneme sahipti. İpek Yolu'nu ele geçiren devle- tin büyük bir ekonomik güce sahip olması, diğer toplu- lukları egemenliğine alması, başka devletlerle ittifak kurması kolaylaşıyordu. olü Türklerin bu çerçevede aşağıdakilerden hangisi ile dönem dönem işbirliği yaptığı söylenemez? A) Çinliler B) Sasaniler C) Bizans İmparatorluğu D) Soğdlular E) Asurlar

ARDA TÜRK DÜNYASI 4. Aşağıdaki gelişmelerden hangisinde, Orta Asya'dan Avrupa'ya göç eden Türk topluluklarının etkisinin olduğu söylenemez? A) Kavimler Göçü'nün başlamasında B) Slavların Karadeniz'e inememesinde C) Avrupa Hun Devleti'nin kurulmasında D) Moğol yayılmasının durdurulmasında E) Macarların bugünkü yurtlarına yerleşmelerinde

9. Anadolu'daki Türk nüfusunun artmasında; 1. Moğolların batıya doğru seferler yapmaları, II. Haçlıların Anadolu üzerinden Kudüs'e ilerlemele- ri, III. Oğuz Türkmen boylarının yeni yurt arayışına gir- meleri gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu savu- nulabilir? A) Yalnız I 10 B) Yalnız II D) I ve III C) Yalnız III E) II ve III

3. ÜNİTE 7. Orhun Kitabeleri'nde Bilge Kağan; "Tanrı, Türk kavmi yaşasın diye beni tahta oturt- tu. Aşsız ve giyeceksiz bir kavme kağan oldum. Babanızın, amcanızın kazandığı milletin adı, sanı unutulmasın diye kardeşimle sözleştik. Türk milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım. Kül Tigin ve Şad'larla ölesiye çalıştık." demiştir. 1. Buna göre Göktürk Devleti ile ilgili; Kut anlayışı sürdürülmektedir. + Sosyal devlet anlayışı gelişmiştir. III. İkili teşkilat devam ettirilmektedir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız, Il -D) Il ve Il Bu durumun C) I ve II E) I, II ve III 8. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hükümdarlar egemenliklerini, Gök Tanrıya dayandırmışlardır.

20. Bir arkeolojik kazıda Pazırık halısı adı verilen bir eser bulundu. Pazırık halısı MÖ II. yüzyıldan kalmad yanın en ünlü halısıdır. Bu eser Türklerin aşağıdakilerden hangisiyle ilgilendiklerine bir kanıt olamaz? A) Dokumacılık C) El sanatları www.kvayayincilik.com CAIXA 14 By Hayvancılık 19 hekapitala D) Ahşap işleme 2. 1. Mala II. Tür III. Kä IV. M V. T Yuk do A ww.kva 6. Sınıf Sosyal

grubu il grubu 2, e- de blu- ngisi V P Türkler, Orta Asya'da geniş bozkır sahalarında, iklim ve coğrafya gereği sürekli hareket hâlinde olan konargö- çer yaşamı benimsemiştir. Bu durum Türklerde toprak bağlılığını değil soy aidiyetini artırmıştır. Aynı zamanda bozkırın sınırlı otlaklarını kullanma mecburiyeti, Türkle- rin aile ve grup ilişkilerini güçlendirmiştir. Fax: Bu bilgilerden hareketle Orta Asya Türkleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Coğrafya ile uyum içinde oldukları B) Sosyal bağlarını güçlü tuttukları C) Geçimlerini hayvancılıkla sağladıkları D) Dinamik bir yaşam sürdükleri E) Verimli topraklarda yaşadıkları E

B 1-26) Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (27-30) alanlarına ait toplam alan kısmına işaretleyiniz. k l AZ li ? ÜNİTE DEĞERLENDİRME K 4. Uygurlar Orta Asya'da 840'larda Kırgızlar tarafından yıkılınca bir kısım Uygur halkı Çin'in Kansu Bölgesi'ne, diğer kısmı da Doğu Türkistan'ın Turfan Bölgesi'ne göç etmiş, burada İdikut Uygur Devleti'ni kurarak şehircilik ve mimari yönden daha sonraki Türk devletlerine örnek olmuşlardır. Buna göre, Uygurlar ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Çin Devleti tarafından asimile edildiği B) Diğer devletlere göre ileri bir kültür seviyesine sahip olduğu C) Yönetimde ülke hanedanın ortak malı anlayışının hakim olduğu D) Çin-Türk yakınlaşmasının mimariyi etkilediği EX Mimaride dinsel motiflerin kullanıldığı

an da 6. Atilla'nın Doğu Roma İmparatoru Theodosius'a yazdığı mek tupta "Teodosius, Atilla gibi asil bir babanın oğludur. Atilla Muncuk'tan aldığı asaleti muhafaza etmiş fakat Teodosius, Atilla'ya haraç vermekle köle durumuna düşmüştür." ifade- lerini kullanmıştır. Bu ifadeye göre; 1. Saltanat sistemi görülmüştür. II. Atilla, Doğu Roma İmparatorluğu'nu baskı altına al- mıştır. III Atilla, imparatorluğun gücünü korumuştur. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II DI ve III C) Yalnız III E) I, II ve III 9. TO k 1

3. 7 "Karasuk Kültürü" Güney Sibirya'da Karasuk Devri, Orta Asya kültür tarihi bakımından büyük bir önem taşır. Çok derin olmayan Karasuk mezarlarının üzeri taş veya başka şey- lerle kapatıldıktan sonra kurganın etrafi- na dört köşe veya daire şeklinde taşlar diziliyordu. Ölü gömme âdetleri bakımından Andronova mezar- lan ile az farkları vardı. Yuvarlak karınlı ve kısa boğazlı Karasuk kaplanındaki süsler, Andronova Çağı motiflerinde çok yakındı. Bulunan eserlerden bilezikler, küpeler, düğmeler ve diğer elbise süsleri ile kemikten iğneler ve kabzaları hayvan figürleriyle süs- lenmiş hançerler, Orta Asya'daki İskit geleneğini yaşattıklarını gösteriyordu. Bu yeni kültür, Güney Rusya ile Çin arasında te- ması temin eden kavimler kitlesine aitti. At, deve, koyun ve si- ğır beslemeyi bilen bu halklar, koyunların yünlerini dokuyarak giysi yapımını da biliyorlardı. Yenisey bölgesinde bulunan taşlar üzerindeki resimlerde, Rusların kibitka dedikleri arabalı çadırlar da görülüyordu. Bahaeddin Ögel Bu bilgiler dikkate alındığında Karasuk kültüründe ya- şayan insanlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Geçimlerini avcılık ve toplayıcılıkla sağladıkları B) Araç-gereç yapımında ateşten yararlandıkları Madeni kullanmaya başladıkları Ölü gömme adetlerine sahip oldukları EBozkır kültürüne ait özellikleri süslemelerinde kullan- dıkları

adı toy iş- 9. Kutluk Devleti zamanında 728'de Vezir Tonyukuk, 732'de Kül Tigin, 735'te Bilge Kağan adına dikilen Orhun Anıtları; Türk siyasi tarihi hakkında bilgi veren ilk Türkçe yazılı bel- gelerdir. Orhun Anıtları ile ilgili; I. Kağan ve yöneticiler adına dikilmiştir. II. Kök Türk alfabesi ile yazılmıştır. III. Kendi türünün tek örneğidir. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I B) Yalnız III D) ve III E) II ve III C) Yve II 12

ORTA ÇAĞ'DA DÜNYA TEST 1 10. Moğol İmparatorluğu'nda tarım yerine hayvancılık ve ticaretin tercih edilmesindeki temel neden aşağıdaki- lerden hangisidir? Aklim koşullarının elverişsiz olması B) Moğolların istila anlayışı C) Tarım arazilerinin fazla olması D) Hayvan ürünlerinin daha karlı olması E) Salgın hastalıkların olması BÖLÜM 3

Asya Hun Devleti'nde hükümdarlar, Gök Tanrı'nın tah- ta çıkardığı "Tanhu" unvanını kullanmıştır. Mete Han, Çin imparatoruna gönderdiği mektupta kendisini, Gök Tanrı tarafından tahta çıkartılmış Hunların büyük Şan- yü'sü olarak ifade etmiştir. Orhun Kitabeleri'nde Bilge Kağan: "Tanrı irade ettiği için kut'um olduğu için ka- ğan oldum." demiştir. Uygur Devleti'nde ise Karabal- sagun Yazıtı'nda, Bögü Kağan'ın unvanı "Tengride kut bulmuş." olarak belirtilmiştir. Bu metni öğrencilerine okuyan Ahmet Öğretmen'in aşağıdaki sorulardan hangisini sorması beklenebi- lir? A Kağanın görevleri nelerdir? B) İlk Türk devletlerinde gücün meşruiyet kaynağı nedir? Türklerde kağanlar neden kurultay tarafından seçil- miştir? A D) ilk Türklerin, kağanı kutsal bir varlık olarak görmele- rinin sebebi nedir? E) Türklerde kağan, dini torenleri yonetmiş midir? 3.

34. 1 Kasım 1928 yılında yürürlüğe giren Latin alfabesi- nin kısa sürede halk tarafından öğrenilmesinde; 1. Millet Mekteplerinin açılması, II. Üniversite Reformunun yapılması, III. Halkevlerinin faaliyete geçirilmesi durumlarından hangileri etkilidir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III E) II ve III C) I ve II