İnsanlığa Ait İzler Soruları

E 1. Akadların ve arkasından da Amurruların gelişinden iti- baren yavaş yavaş Mezopotamya'nın tümüne yayılan Sami kökenli toplumlar, iki bölgede uzun süre devam edecek siyasal ve kültürel merkezler oluşturmuşlardır. Bu merkezlerden kuzeyde yer alan Asur, güneydeki eski Sümer ülkesinde ise Babil öne çıkmıştır. Bu iki merkez, Mezopotamya uygarlıklarının temsilcisi olarak sahip oldukları köklü gelenekleri neredeyse kesintisiz bir biçimde MÖ 7 ve 6. yüzyıllara kadar sürdürmüşler- dir. Eski Asur, Orta Asur ve Yeni Asur Krallığı olarak son başkent Ninova'nın yıkılışına kadar oldukça uzun süre varlığını koruyan Asur kültürü, birçok bakımdan Sümerler Dönemi'nde oluşan köklü geleneklerin de- vamıdır. Asurlular, oluşturdukları geniş ticaret ağı ile Mezopotamya kültürünü farklı bölgelere yaymışlar, farklı kültürleri de Mezopotamya'ya taşımışlardır. Bu bilgilerden hareketle; Mezopotamya'nın dışarıdan göç aldığı, II. Akadların Mezopotamya'daki kültürü farklı bölgele- re taşıdığı, III. Asurluların farklı kültürler arasında etkileşime ne- den olduğu yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II SOSYAL BİLİMLER T D) I ve III C) Yalnız III E) I, II ve III endemik- 4.

4. Bir bölgede yapılan arkeolojik kazılarda, ev kalıntıları, çanak-çömlek parçaları, oraklar, el değirmenleri, dokuma tezgâhları ve hayvan koşumları bulunmuştur. Bu buluntulara bağlı olarak araştırılan dö- nem için aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Tarih devirlerine geçildiği B) Tarımsal üretimin olduğu C) Ateşin kullanıldığı D) Hayvanlardan yararlanıldığı E) Yerleşik yaşamın olduğu

Tarih Öncesi Çağ'da, Diyarbakır Çayönü; tarım üretimiyle ilgili ilk buluntu- ların elde edildiği yerdir. Çatalhöyük; ilk şehir yerleşmesinin bulunduğu yerdir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı- labilir? A) Anadolu'da ilk insan yaşamı Çatalhöyük'te görül- müştür. B) Insanların yaşadığı ilk bölge Anadolu'dur. C) Devletleşme süreci Anadolu'da ortaya çıkmıştır. D) Tarih Öncesi Çağ'da Anadolu'da yerleşik hayat başlamıştır. C hälcolordon ànco

12. Frigler, Sakarya Nehri ve çevresinde kurulmuş bir İlk Ça medeniyetidir. Başkenti Tuşpa olan bu medeniyetin gün müzde karşılığı olan bölge Ankara - Polatlı'dır. Kral Mida Zamanı'nda en güçlü dönemini yaşayan Frigler tarıma öne vermişler, öküz kesme ve saban kırmayı ölümle cezaland mışlardır. Ayrıca fibula denilen çengelli iğneyi kullanmışlar tapates adı verilen kilimler dokumuşlardır. Bu parçada Frigler ile ilgili metinde yer alan yanlı bilgi aşağıdaki düzenlemelerden hangisinin yapılmasıyl giderilebilir? A) Sakarya Nehri - Kızılırmak yapılarak B) Tuşpa - Gordion yapılarak C) Kral Midas - Kral Giges yapılarak D) Frigler - Lidyalılar yapılarak E) Fibula -fabl yapılarak

5. Frigya krallarının en eski zamanlardan beri başkenti olan Gordi- on şehri, bir vakitler Midas'ın içinde otururken görülüp tanındığı arabayı muhafaza ediyordu. Bu arabadaki boyunduruk, bir ağaç kabuğu ile o kadar ustalıklı bir düğüm yapılarak bağlanmıştı ki ba- ğın uçları ayırt edilemiyordu. Bu düğümü çözecek adamın Asya'ya hâkim olacağına dair bir efsaneye inanılıyordu. İskender, bu efsa- neyi duydu, düğümü çözmeye karar verdi. Boş yere ağaç kabuğu- nun uçlarını aradı durdu. Dört yanında ayakta bekleyenler, onun sonuç vermeyen gayretlerini mahcup mahcup seyrediyorlardı. En sonunda kral kılıcını çekti, bununla düğümü kesti. Böylece efsane ne şekilde olursa olsun gerçekleşmiş yani düğüm çözülmüş oldu. Bu parçadan hareketle İskender'in Gordion düğümünü çöz- meye çalışması aşağıdakilerden hangisiyle daha kapsamlı açıklanmış olur? A) Bu yolla Frigya tahtını ele geçirme hayaliyle B) Efsanevi bir karakter olma isteğiyle C) Avrupa'ya egemen olma gayesiyle D) Siyasi gücünü pekiştirme düşüncesiyle E) Gordion'da yeniden Frigya'yı kurma hayaliyle

K emez? gisinde Hititler ayırda ? zleri kum nin özel 1 vell lua ede gök ve metici hi esinin ti consuza uzatira angisine ine duğune he PİRAMİTLER NEREDE DÜNYANIN ÇEŞİTLİ YERLERİNDE ESKİ MISIR PİRAMİTLER Birbiri üzerine yerleştirilmiş basamak ve mástabadan oluşur. GELİŞİM BUGUN BİLİNEN İLK PİRAMİDİ FİRAVUN SNEFRU YAPTIRMIŞTIR. 45 YIL SÜREN HÜKÜMDARLIĞI BOYUNCA 3 PIRAMIT İNŞA ETTİRMİŞTİR. ilk iki deneme başarısız oldu ama sonunda "Kirmizi Piramit ile başarıya ulaştı. Piramit Sayıları 1-50 101-200 KABUL GÖREN İLK "DOĞRU" PİRAMİT LATIN AMERIKA PIRAMITLERİ ERKEN DÖNEM BASAMAKLI MISIR PIRAMITLERINE BENZER. Fakat bu benzerlik birbirleriyle ilişkisi olmadan oluşmuştur. SİMÜLASYON TESTİ 51-100 200+ EN ESKİ PİRAMİT MISIR SAKKARA'DA MÖ XXVII. yüzyılda inşa edilmiştir. SNEFRU'NUN OGLU KHUFUCKEOPS GİZE'DEKİ BÜYÜK PİRAMİDİ İNŞA ETTİRDİ. Yaklaşık 4000 yıldır, dünya üzerinde inşa edilmiş, tamamıyla insan yapımı en yüksek yapıdır. SUDAN PIRAMITLERİ MÖ VIII. yüzyılda insa edilmişlerdir. NASIL BÜTÜN BU PİRAMİTLERİN ORTAK BİR YÖNÜ VAR: Hepsi de gelişmiş araçlar hatta tekerlek bile olmadan inşa edilmiştir. 1. Piramitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Dünya üzerinde bilinen ilk piramit Mısır'da inşa edilmiş- tir. BİRÇOK İNSAN ÇALIŞTI: 20.000 ADAM Gize'deki büyük B) Çin'deki piramitler, Mısırlıların katkıları ile yapılmıştır. Amerika kıtasındaki piramitlerin sayısı, diğer bölgeler- dekilerden fazladır. Keops piramidi Inşasında çalıştı. Çoğu köle değil. VASIFLI YETENEKLİ İŞÇİ D) Piramit inşasında gelişmiş aletler kullanılmamış ve bin- lerce vasıflı işçi çalışmıştır. Büyük Keops piramidinde 2.3 MILYONDAN FAZLA KİREÇTAŞI VE GRANITTEN BLOK kullanılmıştır. Her birinin ağırlığı 2 ile 15 TON arasında. E) Mısır ve Amerika kıtalarında bulunan piramitler benzer- likler göstermektedir. NİÇİN PİRAMİTLER BİRÇOK AMAÇLA KULLANILDI: www Mayalann Chichen Itza'da Inşa ettikleri KUKULKAN TAPINAGI Kaynak: Encyclopædia Britannica - History.com Column Five VE UZUN ZAMAN: MEKSİKA CHOLULA'DAKİ Büyük Piramit'in yapımı 600 YILDA TAMAMLANDI MEZARLARI KRAL KURBAN İBADET ASTRONOMIK ADAK YERLERİ ARAŞTIRMA YERLERİ Tann Kukulkan tapinakta genollikle bir yılanla temsil edilmektedir. 23 Teotihuacan'daki Güneş piramidi 3.17 MİLYON GALON değerindedir. Latin Amerika piramitleri IRI MOLOZ TASLARINDAN OLUŞAN İÇ DOLGUYA sahiptir. Mısır piramitlerinin köşeleri, FIRAVUNLARIN RUHLARI CENNETTE KOLAY YÜKSELEBİLMESİ İÇİN birbirini dik açıyla kesecek şekilde tasarlanmıştır. Çünkü ilkbahar ve sonbaharda ekinoksların gerçekleştiği an, piramide gelen güneş işikdan piramidin çıkanları sayesinde, merdiven basamaklanının dibinde bulunan iki yılan başı yontusunun S'ler çizen bir gövde uzantısı oluşacak şekilde bir gölge oluşturmaktadır. Bu yılan, her bir basamak Maya takviminde bir günü belirtmektedir. Kukullcan adiyla bilinen ilah tüylü yılandar Diğer adı El Castillo olan tapınağın 4 CEPHESININ HER BİRİNDE 91 BASAMAK yer alır. Tapınağın toplamında 365 basamak vardır. Böylece GÜNEŞ PİRAMİDİ Üzerinde tanrıya hizmet etmek amacıyla geçit görevini gören sıra sıra mağaralara sahiptir. 2. Piramitlerin yapılma amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Eğitim faaliyetlerini yürütmek B) Tapınak ihtiyacını gidermek C) Ölen kralları gömmek D) Bilimsel araştırmalar yapmak E) Kurban adağı vermek AYT TARIH SORU BANKASI

Anadolu'da yazıdan önceki dönem en iyi yansıtan yerleşim alanlarından bir diğeri ise Konya'nın Çumra ilçesi yakınlarında bulunan Çatalhöyük yerleşkesidir. Arkeolog J. Mella- art (Melart) tarafından ortaya çıkarılan "kent" oldukça iyi korunmuş yapılar topluluğundan meydana gelmektedir. Çatalhöyük, Anadolu coğrafyasında 2.000 yıldan fazla bir zamanda köy yaşamından kentsel hayata geçişin onemli bir kanıtıdır. İlk yerleşim yerlerinden biri olması nedeniyle insanlık tarihi açısından büyük önem taşıyan Çatalhöyük'te ezme ve öğütme taşlarının bulunması, buradakı insan- ların kendi ekmek ihtiyaçlarını karşıladıklarını göstermektedir. Ayrıca köpek ve sığır burada evcilleştirilen hayvanlar arasındadır. Çatalhö- yük, günümüzde "UNESCO Dünya Mirası" listesinde olan önemli bir yerdir. 54 8. - Haftanın soruları Yukarıdaki bilgiler doğrultusunda Çatal- höyük ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? final Sayısal dergisi AY Tarih Öncesi Dönemlere ait bir yerleşim yeridir. B) Yerleşik yaşamın izlerine rastlayabilmek mümkündür. ✓C) Üretici bir yaşam bölgede hakim olmuştur. D) Dünya kültür mirasının başkenti konumun- dadır. E) Değirmenlerin olduğu bir bölgedir. 10.

12. Diyarbakır Çayönü yerleşim alanında deniz kabuğu ve deniz yıldızlarından süs eşyalarının bulunması; 1. muhtemel bir ticari etkileşimin yaşandığı, 11. bölgede tarımın geliştiği, III. denizcilik faaliyetlerine önem verildiği durumlarından hangilerinin kanıtı olarak gösterilebi- lir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II C)Yalnız III E) I, II ve III 4. ADIM 37

olan olgun daki rür- ski 7. Aşağıdaki Türkiye haritasında bir bitki örtüsünün coğrafi dağılışı gösterilmiştir. Deneme - 1 Buna göre, dağılışı gösterilen bitki örtüsü ile ilgili olarak, 1. Her mevsim bol yağışa ihtiyacı vardır. ✓ II. Yaz kuraklığından olumsuz etkilenir. III. Yıl boyu yeşil kalırlar. yorumlarından hangileri yapılamaz? A) Yalnız I D) ve Ill B) I ve II C) I ve III E), II ve III der ği

8. A) Emeviler D) Beni Ahmer Devleti E) İslam Şehir Devleti 187 Hittin Savaşı'nda Kudüs'ü Haçlılardan geri aldılar. Sultanların Sultani unvanını kullandılar. Mısır'da kurulan ilk Türk İslam devletidir. Moğolları yenen ilk devlet oldular. D) Memlükler Janits Town Tabloda verilen özellikler ile aşağıdaki devletler eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? A) Eyyubiler B) İhşidiler G) Tolunoğulları E Selçuklular

2. A Zitvatorok Antlaşması * Vasvar Antlaşması Haçova Meydan Muharebesi O Karlofça Antlaşması XVII. yy. da Osmanlı Avusturya ilişkilerindeki siyasi gelişmeleri tahtaya yazan Merve Öğretmen öğrenci- lerinden bu olayları kronolojik olarak sıralamalarını istemiştir. Aşağıdaki öğrencilerden hangisi doğru bir krono- lojik sıralama yapmıştır? A) Ali: * AOQ B) Sinan: OA* C) Arda: AO D) Begüm: OAD E) Sila: OA DA

1. 1. İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ 3. doğa KOLEJI Tarih Öncesi Çağlarda insanlar farklı alanlarda gelişmeler yaşamışlardır. Yukarıdaki resimlerin numa- ralarını kullanarak, insanlığın en eski dönemlerinden günümüze doğru kronolojik olarak sıralayınız. DO

8 li i L G S R M 4. On İki Hayvanlı Türk takviminde her on iki yılda bir i devir yapan yıllar, hayvan adları ile gösterilir. Bu takvimde; sıçgan (siçan), ud (öküz), bars, tavışgan (tavşan), lu (ejderha) gibi hayvan isimleri kullanılır. Yalnız bu bilgilere göre On İki Hayvanlı Türk takvimi ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir? L 13 A) Güneş yılı esasına göre düzenlenmiştir. B) Orta Asya devletlerinin katkılarıyla hazırlanmıştır. Bütün göçebe topluluklar tarafından kullanılmıştır. D) Uygurlar zamanında ilk kez oluşturulmuştur. E) Mitolojik ve efsanevi canlılara yer verilmiştir. x Diğer Sayfaya Geçiniz.

3. Diyarbakır Çayönü Höyüğü ve Malatya Cafer Höyüğü yerleşkelerinde yapılan arkeolojik kazılarda dünyanın en eski buğday türlerinden birisi olan "Emmer evcil buğdayı" bulunmuştur. Bu bilgiler Çayönü ve Cafer Höyüğü'nde yaşamış kültür ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi için kanıt olabilir? A Başka toplumlarla ticaret yapılmıştır. B) Insanları bir arada yaşamaya zorlayan bir otorite vardır. C) Hayvancılık önemini kaybetmiştir. D) Çok eski dönemlerden itibaren üreticilik başlamıştır. E) Üretim, tüketimden daha çok olmuştur.

13- Kral Yolu güzergâhına baktığımızda yol, Batida Sardes ten başlayarak doğuya doğru şu anki Türkiye'nin orta kuzey kısmından Ninova'ya oradan da Babil'in güneyine geçmek- tedir. Babil yakınlanında, yolun iki aynı yola aynıldığı düşü- nülmektedir. İlk ayrılan yolun kuzeybatıya daha sonra ba- bdan Ecbatana geçip oradan da İpek Yolu ile beraber bir- leşmektedir. Diğer kol ise doğuya devam ederek Pers baş- kentine ulaşmaktadır. Buna göre, Kral Yolu Anadolu ve Mezopotamya'da aşa- ğıdaki devletlerden hangilerinin ticarette ileri seviyeye ulaşmalarına yardımcı olmuştur? Anadolu A Hititler B) C) Urartular İyonyalılar D) Lidyalılar E) Hattiler Mezopotamya Sümerler Asurlular

8. Osmanlı Beyliği'nin ortaya çıkışını XIII. yüzyılın ikinci ya- risinda Orta Anadolu'daki gelişmeler ve Batı Anadolu'da Bizans toprakları üzerinde Türk beyliklerinin kuruluşu süreci içinde incelemek gerekir. Bu süreçte Anadolu'da yaşanan demografik değişimler, Türkmenlerin Anado- lu'ya sürekli göçleri, Moğolların Anadolu'yu istilası, Ana- dolu'nun dünya ticaret yolları üzerinde olması Osmanlı Beyliği'nin kuruluşuna zemin hazırlamıştır. Bu bilgilerden hareketle aşağıdaki yargılardan han- gisine ulaşılamaz? A) Anadolu'da etnik değişimler yaşanmıştır. B Osmanlı Beyliği Batı Anadolu'da kurulan bir Türk beyliğidir. Anadolu uluslararası ticaret için elverişli bir konuma sahiptir. D) XIII. yüzyılda Anadolu'da sadece Bizans İmparator- luğu vardır. E) Moğolların Anadolu'yu istila etmeleri Osmanlı Beyli- ği'nin kuruluşunu hızlandırmıştır.