Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Soruları

9. Aşağıdakilerden hangisi Selçuklularda başkanlığını sultanın yaptığı Divan-ı Mezalimin görevlerinden biri değildir? A) Muhtesibin yerine getiremediği kararların uygulanması B) Divan kâtipleri ile vakıfların denetlenmesi C) idareciler ve memurlar hakkındaki şikâyetlerin incelenmesi D) Kadi mahkemelerinde verilen kararların uygulanması E) Kadıların tayin ve denetiminin yapılması

5. Orta Asya Türk ordu sisteminde yer almayıp, ilk Türk İslam Devletleri ile başlayan ve merkez ordusu olarak adlandırılan Gulamlar, Osmanlı Devleti'nde de I. Murad'dan itibaren farklı isimle görev almıştır. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'ndeki bu merkez ordusunun adıdır? A) Yayalar ve Müsellemler B) Kapıkulu Ordusu C) Azaplar D) Timarli Sipahiler E) Akıncılar M

6. 2. Anadolu Türk siyasi birliğini tam olarak sağlayan Osmanlı padişahı aşağıdakilerden hangisidir? A) Yildirim Bayezit B) II. Mahmut C) Fatih Sultan Mehmet D) Kanuni Sultan Süleyman E) Yavuz Sultan Selim

7. Osmanlı Kuruluş devrinden beri çok önemli yere sa- hip olan medreseler, bilimin gelişmesine önemli kat- kıda bulunmuştur. Sadece dini bilimlerin değil aynı zamanda tıp, astronomi, matematik gibi bilimlerinde okutulduğu medreseler duraklama dönemine kadar devlet ve bilim adamlarının yetişmesinde önemli rol oynamıştır. ilk defa Orhan Bey döneminde kurulan medre- seler ile ilgili olarak verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) İlk Osmanlı medresesi İznik'te kurulmuştur. B) Osmanlı medreselerinin mali kaynağı vakıflardır. C) Devlet hazinesinden medreselere ödenek ayrıl- mazdı. D) Medreselerden mezun olanlar devlet yönetimin- de kalemiyye ve ilmiyye sınıflarında görev alırdı. E) Medreselerde eğitim dili Türkçe'dir.

2. Osmanlı Devleti, kuruluş aşamasında gaza ve cihat geleneğini canlı biçimde sürdürmüş, ele geçirilen topraklar devlet mülkü sayılıp denetim altına alın- mıştır. Bu uygulamanın nedenleri arasında; I. feodalleşmeyi önlemek, AYDIN YAYINLARI II. merkezi otoriteyi güçlendirmek, III. sınırlarını batı doğrultusunda genişletmek yukarıda verilenlerden hangileri yer alır? A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve 11 E) I, II ve III

na a. Paul Wittek'in tezine göre; 3 Osmanlı Devleti'nin görkemli yükselişinin gerçek sebebi gazadır. Osmanlı Devleti'nin özellikle ......... ve ..... politikalarını uyguladığını ve bunlardan büyük yararlar sağladığını düşünmektedir. Ayrıca Wittek, Osman Bey'i Oğuz kağan'a bağlayan şecerenin, II. Murad zamanın- da hanedan siyaseti doğrultusunda oluşturulduğunu ve Osmanlıların, Kayı Aşireti ile de alakası bulunmadığını iddia etmiştir.

2. Kutay hazırladığı proje ödevi sonrasında “İlk Türklerde yönetimde başarı devam ettiği sürece kağan tahtında oturmaktaydı. Ancak yönetiminde siyasi ve ekonomik sıkıntılar yaşanan kağandan, Tanrı'nın, yönetme yet- kisini geri aldığına inanılmakta ve töreye göre kağan tahttan indirilmektedir." değerlendirmesinde bulun- muştur. Kutay'ın bu değerlendirmesine göre aşağıdakiler- den hangisi Türklerde devlet yönetimini niteleyen temel kavram olarak kullanılabilir? :) Bağımsızlık Kut anlayışı Cihan hâkimiyeti Veraset sistemi Kurultay

2. Osmanlı Devleti'nin beylikten devlete geçiş sürecinde; • ele geçirilen topraklara Türk nüfus yerleştirilmiş, • devlet merkezi batıya doğru değiştirilmiş, • devşirme uygulaması başlatılmış, • Anadolu ve Rumeli Beylerbeyliği kurulmuştur. Bu uygulamalar aşağıdakilerden hangisine kanit ola- rak gösterilemez? A) Askeri yapıda Müslüman olmayan unsurlara da yer verildiğine B) ilk dönemlerde fetih yönüne göre başkent değiştirildiğine C) Genişleme siyasetinin uygulandığına D) Sinirlar genişledikçe idari yapılanmaya gerek duyul- duğuna E) Göçebe Türkmenlere yurt bulunmaya çalışıldığına

4. Osmanlı Devleti'nde, • I. Murat Dönemi'nde Timar sistemi uygulamaya ko- nulmuştur. • Mehmet Çelebi Dönemi'nde devşirme sistemine ge- çilmiştir. Bu uygulamalar ile aşağıdakilerden hangisi arasında bir ilişki olduğu söylenemez? A) Gayrimüslim nüfustan yararlanılması B) Hazineden nakit çıkışının azalması C) Dirlik toprakların düzenli bir şekilde işlenmesi D) Ekonomik uğraşların çeşitlenmesi E) Devletin yönetici ihtiyacının karşılanması

9. Gaznelilerdeki "Hassa ordusu", Selçuklularda "Gulam ordusuna", Osmanlılarda ise “Kapıkulu ocağına" dönüş- müştür. HIZ VE RENK YAYINLARI 13. A et Aşağıdakilerden hangisi bu orduların ortak özellikle- rinden biri değildir? A A) Sürekli ordu olmaları B B) Doğrudan hükümdara bağlı olmaları C TARİH - ÜNİVERSİTE HAZIRLIK C) Maaşlı askerlerden oluşmaları D) Devşirme sistemiyle asker yetişmeleri E) Sadece gayrimüslim erkeklerden seçilmeleri E 48

Osmanlı Devleti'nin, fethettiği topraklarda asimilas- yon politikasına başvurmamasının XIX. yüzyıldaki; 1. ilk dış borcun alınması, II. Balkan milletlerinin kendi devletlerini kurması, III. azınlıkların millî kimliklerini koruması durumlarından hangilerinin ortaya çıkmasında etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız! B) I ve II Clive III D) Il ve III E)), II ve III

2. 1876 Halepa Fermanı ile Osmanlı Devleti Giritli Rumlara ay- ricalik vermiş ancak Etnik-i Eterya Cemiyetinin kışkırtması ile 1896'da tekrar isyan çıkmıştır. İsyan zamanla Osmanlı - Yunan savaşına dönüşmüş, savaşı Osmanlı kazansa da Avrupalıla- rin araya girmesiyle antlaşma yapılmıştır. Böylece Osmanlı'ya bağlı olan Girit'in yönetimine Yunan kraliyet ailesinden biri ge- tirilmiştir. XIX. yüzyılın sonlarına doğru yaşanan bu gelişmeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? sler için PF A) Osmanlı Devleti'nin denge politikası izlediği B) Ulusçuluk akımının Osmanlı coğrafyasında etkili olduğu Osmanlı Devleti'nin egemenlik haklarının ihlal edildiği D) Osmanlı Devleti'nin askerî başarısını diplomasi alanında gösteremediği EX Girit'in fiilen Osmanlı Devleti'nin elinden çıktığı

4. Osmanlı Devleti'nin fethettiği bölgelerde yaşayan halkın sosyal yaşantısına müdahale etmemesi, hal- ka din ve vicdan özgürlüğü sağlanmasına özen gös- termesi aşağıdakilerden hangisine yönelik değildir? A) Fethedilen yerlerde kalıcılığı sağlamak B) Kültürel birliği kurmak C) Halkın devlete bağlılığını artırmak D) Birlik ve beraberliği güçlendirmek E) Halkın isyanını önlemek

2 3. Avusturya kralına artık “Roma Cesarı (imparatoru)" diye hitap edilecektir. jik Zitvatorok Antlaşması'ndaki bu maddeden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Avusturya'nın İtalya'yı ele geçirdiği B) Avusturya'nın Roma şehriyle ittifak yaptığı C) Avusturya'nın Roma İmparatorluğu'nun mirasına sahip çıktığı D) Avusturya'nın bir Haçlı ordusu oluşturduğu E) Osmanlı Devleti'nin Avusturya karşısında toprak kaybettiği

2. Osmanlı Devleti'nin ekonomi politikalarında önemli bir yeri olan "fiskalizm", hazineye ait gelirlerin mümkün olduğu S kadar yükseltilmesini savunan bir anlayışı ifade eder. Buna göre Osmanlı Devleti'nde; gereksiz harcamaların yapılmasını engellemek, II. dana liberal bir iktisadi sistem oluşturmaya çalış- L mak, III. devlet memurlarının vergi muafiyetinin devamını sağlamak tedbirlerinden hangilerinin fiskalizm anlayışını uygula- maya yönelik olduğu söylenebilir? A) Yalnız ! B) Yalniz-11 D) I ve II C) Yalnız III. E Il ve II 66

4. İstanbul'un merkez kabul edildiği Osmanlı Devleti'nde, baş- kentin dışındaki tüm topraklar için taşra ifadesi kullanılmış, taşra teşkilatının temelini ise timar sistemi oluşturmuştur. Bu durum Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden han- gisinin göstergesi olabilir? A) Tarımsal gelirlerin ticari gelirlerden daha az olduğunun B) Devlet yönetiminde liyakatin esas alındığının C) Taşradaki harcamaların hazineden karşılandığının D) Askeri sistemin teşkilatlanmada önemli rol oynadığı- nin E) Çok uluslu toplum yapısından yararlanıldığının