Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Soruları

7. Osmanlı İmparatorluğu'nda klasik dönemde görülen “Ocak, devlet içindir." anlayışı XVII. yüzyıldan itibaren “Devlet, ocak içindir." anlayışına dönüşmüştür. Bu anlayış değişikliği; merkezî otoritenin gücü, I. kapıkulu ordusunun düzen ve disiplini, III. şehzadelerin sancaklarda eğitim görmeleri durumlarından hangileri üzerinde olumsuz bir etki oluş- turmamıştır? A) Yalnız B) Yalnız II PC C) Yalnız III D) We III E) II ve III

Osmanlı Devleti'nde iltizam sistemi XVII. yüzyılda yaygınlaş- mıştır. Bu sistem gereğince vergi toplama görevini üzerine alan mültezimler, halktan haksız şekilde vergi toplamaya başlamış- tır. TOT Bu durumun, I. merkez isyanlarının çıkması, v II. taşrada huzurun bozulması, v III. üretimde düşüşler yaşanması sonuçlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabi- lir? X A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III

2. Osmanlı Devleti'nde şer'i hukuk kazasker ve kazas- kere bağlı kadılar tarafından uygulanırdı. Kadılar bulundukları yerde davaların görülmesi, vakıfların denetlenmesi, ölen kişilerin miraslarının bölüştürül- mesi, kişiler arası sözleşme ve alım - satım işlerin- den sorumluydu. Halk, kadi tarafından yürütülen bu işlerde haksızlığa uğradığını düşündüğünde Divân-1 Hümâyun'a başvurma hakkına sahipti. Divân-ı Hü- mâyun'a götürülen davaları kazasker yönetirdi. -Bu bilgilere göre kadıyla ilgili aşağıdakilerden le hangisi söylenemez? A) Yargılama ve noter hizmetlerini yürüttüğü B) Aldığı kararlara itiraz yolunun açık olduğu C) Kararlarının halk tarafından yönlendirildiği D) İslam hukukuna göre hükümler verdiği nabres E) Faaliyetlerinin kazasker tarafından denetlendiği

4. Melikşah Dönemi'nde Büyük Selçuklu Devleti; Batı ve Doğu Karahanlıları hâkimiyet altına almıştır. Bu dönemde Gürcistan, Kudüs, Suriye, Yemen ve Aden fethedilmiş; Anadolu'ya yapi- lan akınlar devam etmiş ve Türk komutanları İzmit'e kadar Ana- dolu'nun büyük bölümünü fethetmişlerdir. Bu fetihlerin Büyük Selçuklu Devleti'nde, aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenemez? A) Çok uluslu bir yapının oluşması B) Stratejik yerlerin ele geçirilmesi C) Hazinenin gelir ve giderinin artması D) Üç kita üzerinde toprak sahibi olunması E) Devletin uluslararası yaptırım gücünün artması

9. Osmanlı Devleti'nde tımarlı sipahinin reayaya karşı; 1. köylünün tohum ve gübre ihtiyaçlarını, üretim araçlarını temin etmek, t II. toprağın boş kalmaması şartıyla babadan oğula geçmesine izin vermek, t III. köylünün güven ve düzen içinde yaşamasını sağ- lamak sorumluluklarından hangilerinin tarımsal üreti- min artmasına katkı sağladığı söylenebilir? A) Yalnız! B) Yaldız || C) I ve II vall D) I velll E) I, II ve III

Eyalet ve sancaklar "Arpalık usulü" denilen yolla görevlilere ge- lir kaynağı olarak verilmeye başlanmıştır. Bu görevliler görev yerine gitmeyip "Mütesellim" denilen vekilleri göndermişlerdir. XVIII. yüzyılda mütesellimler, yörenin güçlü aileleri arasından seçilmiştir. Bu uygulamanın aşağıdakilerden hangisine zemin hazırla- dığı söylenebilir? A) Ayanlığın ortaya çıkmasına B) Milliyetçi isyanların başlamasına C) Hazine gelirlerinin artmasına D) Istanbul isyanlarının başlamasına E) Devlet memurlarına maaş bağlanmasına

3. Osmanlı Devleti'nin kendinden önceki Türk devletlerinden daha uzun ömürlü olmasının en önemli sebeplerinden biri de merkezi devlet gücüne önem vermesidir. Aşağıdakilerden hangisi bu duruma katkı sağlamış ola maz? A) Telgraf hatlarının kurulması B) İlmiye sınıfının yönetimdeki nüfuzunun kırılması C) Üst düzey memurların devşirmeler arasından seçilmesi D) Yönetim birimlerinin sayısının artırılması E) Ayanlara hukuki statü verilmesi

Soru 10 Toplumu ve devleti geri bırakan, çağa ayak uyduramayan kurumların ani ve köklü bir değişiklikle ve gerektiğinde zora da başvurarak ortadan kaldırılması ve yerlerine toplumu ileriye götürecek kurumların oluşturulmasına ne ad verilir? ihtilâl B Çağdaşlaşma (Modernleşme) © Tekâmül (Evrim) D) İnkılâp (Devrim)

4. Melikşah Dönemi'nde Büyük Selçuklu Devleti, Bati ve Doğu Karahanlıları hakimiyet altına almiştir. Bu dönemde Gürcistan, Kudüs, Suriye, Yemen ve Aden fethedilmiş: Anadolu'ya yap- lan akınlar devam etmis ve Turk komutanlanirmit'e kadar Ana- dolu'nun buyuk bolumunu fethetmişlerdir, D ser under LER Bu fetihlerin Büyük Selçuklu Devleti'nde, aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenemez? A) Çok uluslu bir yapinin oluşması B) Stratejik yerlerin ele geçirilmesi C) Hazinenin gelir ve giderinin artması D) Uç kita üzerinde toprak sahibi olunması E) Devletin uluslararası yaptım gücünün artması

ATATÜRK İLKELERİ VE INKILAP TARİHİ-I DERSİ FINAL SINAVI 7- I. Dünya Savaşı sonunda lulaf Devletleri ve İttifak Devletleri arasında ateşkes antlaşması imzalanmıştır. Buna göre aşağıdaki devlet-antlaşma eşleştirmesini yapınız. Avusturya Almanya Bulgaristan KÖnceki 7/20 Sonraki> Kapat

B. Aşağıdaki soruyu metin ve görselden hareketle cevaplayın. Türk ordusu düşman çok üstün olmadığı takdirde, daima zafer kazanacak vasıflara sahipti. Avrupalıların stratejileri "toplan- mak, yavaş ve az yürümek, uygun yerde durup beklemek"ti. Türklerin stratejileri ise günümüz stratejileri gibi “çabuk top- lanmak, mümkün olabilen hızla yürümek, düşmanı hemen yakalayıp yok etmek'ten ibaretti (Görsel 3.11). Düşman henüz bir- leşmemişse parça parça yok edilmesine çalışılırdı. Türk ordusu, savaş alanında dört bölüme ayrılırdı: merkez, sağ ve sol kanatlarla ihtiyat. Ihtiyat birliklerine çok önem verilirdi. Düşman, büyük Türk ihti- yatini yok sanarak Türk saflarına iyice dalinca çok üstün olan Türk toplarıyla yıpratilir, sonra merkez de bulunan padişahın veya "serdar-i ekrem” denen başkomutanın emriyle ihtiyat kuvvetleri de hare kete geçerdi. Başkomutan iki kanadı kıskaç gibi kapatarak düşmanı yok ederdi. Görsel 3.11: Savaş esnasında Osmanlı ordusunun dizis- şi ile ilgili siyah beyaz gravür Yılmaz ÖZTUNA, Türk Tarihinden Yapraklar, S. 131-132 (Özetlenmiştir.) Osmanlı Devleti'nin savaş stratejileri hakkında ne gibi çıkarımlarda bulunabilirsiniz? 89

16- Türk-Islam devletlerinde yargı görevinin dışın- da idari, siyasi ve ekonomik alanlarda da bir ta- kim görevleri yerine getiren Divan-ı Mezalim adlı yüksek mahkemenin Osmanlı Devleti'ndeki kar- şılığı aşağıdakilerden hangisidir? A) Divan-ı Vekalet B) Heyet-i Vükela C) Divan-Hümayun D) Tanzimat Ali Meclisi E) Meclis-i Mebusan

Deneme - 22 M/SOSYAL - 5. Türkiye to çok sayıda Orta A Tar Ul . III. Ka yargılarır A) Yalnız Misir Devlet Başkanı Abdünnâsır, 1948 ve 1956 Arap-İsrail Savaşlarındaki yenilgileri telafi etmek için yeni bir savaşa hazırlandı. Must-Suriye, Ürdün ve Irak arasında İsraila karşı askeri bir ittifak oluşturuldu. Bu doğrultuda Arap devletleri ile İsrail arasındaki gerginlik tırmanmaya başladı. 1967'de Filistinli direnişçi grupların Suriye üzerinden İsrail topraklarına saldırması yeni bir savaşı ateşledi. Fakat SSCB tarafından silahlandırılan Arap devletleri çok kısa bir sürede, ABD tarafından desteklenen İsrail karşısında ağır bozguna uğradılar. Tarihe "Altı Gün Savaşı" diye geçen 1967 Arap-İsrail Savaşı sonunda İsrail, Mısır'in Sina Yarımadası'nı, Suriye'nin Golan Tepeleri'ni, Ürdün'ün Batı Şeria bölgesini ve Doğu Kudüsü işgal ederek sınırlarını dört kat genişletti. Bu bilgiler; I. SSCB'nin İsrail karşıtı bir tutum sergilediği, II. büyük devletlerin çıkar çatışmas yaşadığı, III. İsrail'in önemli toprak kazancı sağladığı, IV. Türkiye'nin savaşta Arap devletlerini desteklediği 1. Aşağıd verilmi 1. II. III. durumlarından hangilerinin göstergesi olarak kabul edilebilir? IV A) Yalnız B)tve It C) ti ve TV E), III ve IV D) I, II ve III BU bi A i

B. Aşağıda verilen soruları Evet E veya hayır Holarak işaretleyiniz. old E H 1. 2. Osmanlı Devleti'nin timar siste- mini uygulaması tarımsal üreti- siamo min süreklilik kazanmasında etkili olmuş mudur? 7 Wideo XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti askerî açıdan Avrupa devletle- rine örnek olmuş mudur? Kapıkulu ocakları devletin asker old ihtiyacını gidermek amacı ile mi ovim pro kurulmuştur? Timarlı sipahiler, dirlik arazisi- La sobie nin mülkiyetine sahip olmuş mudur? 3. L 4. 5. pas Osmanlı Devleti devşirme sis- temini Selçuklu Devleti'nin uyguladığı gulam sisteminden mi örnek almıştır?

8. Miri toprak çeşitlerindensmet beugdlogi 1. Has - Sorcaubey Podiconlove nezirler Sehzeeloler Beyebag bler igerens II. Timar III. Malikane hangileri üstün hizmet karşılığında devlet adamlarına veri- lirdi? Al Yalnız! B) Yalnız 11 (C) Yalnız III C E) II ve III D) I ve II

1 a. 1. Aşağıda Amasya Genelgesinin ilk üç maddesi verilmiştir. Bu maddelerin önemini ya dą ne anlama geldiklerini yazınız. (her yorum 5 puan) "Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir” YORUM 1: Kenicha saccesi gerekes ile ils ken dile getininian YORUM 3: Lolgend tertulus Cons Core orcado ton Gorden onteringen foretand emektedir. Bu hal milletimizi yok durumuna YORUM 2: