Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Soruları

8. Padişahın annesi, kızlan veya kız 1. Paşmaklık: kardeşleri gibi saray kadınlarına ve- rilen arazilerdir. II. Mukataa: III. Arpalık: IV. Dirlik: A) I ve II Osmanlı maliyesinin vergi toplama biçimlerinden olan mukataa, geliri doğrudan merkez hazinesine giden mirî arazileri de ifade eder. D) I ve IV Bir bölgenin eski sahibi olan ve o bölgenin Osmanlı Devleti'ne katıl masını sağlayan devlete sadakatle bağlılıklarını bildiren mahalli beylere verilen arazilerdir. Yukarıda açıklamaları verilen mirî arazi türlerinden han- gilerinin yanlış olduğu söylenebilir? İslam devletlerinden kalan topraklar- daki beylere ait mülklerin, padişah tarafından onlara bırakılmasıyla or- taya çıkan arazilerdir. B) II ve III E) ve IV C) I ve III

3. 4. Osmanlı Devleti'nde düşman ordularına ilk saldırıyı yapan ve orduya keşif hizmetinde bulunan askeri grup aşağıdakilerden hangisidir? A) Akıncılar B) Deliler II. D) Lağımcılar C) Sakalar E) Yörükler Avarız Olağanüstü durumlarda alınır. Ağnam /ben Toprağını mazeretsiz işlemeyenden alınır. Münlüman ciftcilerden ürün vergisi olara

3. Aşağıdaki boşluklara uygun sözcükleri yazınız. a. Osmanlı'da toplum ........ olmak üzere ikiye ayrılmaktaydı. b. Osmanlı Devleti'nde devşirme sisteminden önce sistemi uygulanmaktaydı .ve...... c. Yeniçerilerin üç ayda bir aldıkları maaşa her padişah değişikliğinde aldıkları ikramiyeye ise bahşişi denmekteydi. d. Timar toprakları ....... olarak üçe ayrılmaktadır. e. Osmanlı ordusu, merkezde lerde ise ......... ...... ve ...., eyalet- den oluşmaktaydı.

I 8. Ahiler, Osmanlı Devleti'nin ilk dönemlerinde de önemli görevler üstlenmişlerdir. Osmanlı Devleti'nin yükselme devrinde sefere çıkıldığı zamanlar, gidilecek yerlerdeki Ahi birliklerine haber verilmesi ve ne kadar savaş malzemesi ile yiyecek ve içeceğe sahip olundu- ğuna dair bilgi alınması, ihtiyaç durumunda bu mal ve hizmetlerin ahi birliklerince karşılanması gibi du- rumlar, bu teşkilatın Osmanlı Devleti'nde çok önemli görevler yerine getirdiğini ortaya koymaktadır. Bütün bunlarla beraber, güçlü bir teşkilat yapısına sahip olan Ahi birlikleri, hiçbir zaman siyasi bir teşekkül gibi hare- ket edip sahip olduğu gücü ayrı ve müstakil bir beylik kurmak için kullanmamış, maksatları manevi olmuştur. Bu anlayışla hareket eden Ahilik, Türklerin yeni yurtla- ri Anadolu'da huzur ve sükûn içerisinde yaşamalarına ve bu yeni yerleşim alanında kurulmuş bulunan Kon- ya, Kayseri ve Sivas gibi birçok şehrin gelişip ticaret ve sanayi merkezi haline gelmesine önemli katkılarda bu- lunmuştur. Sonuç olarak şunu diyebiliriz ki Ahilik, bir taraftan dinî-tasavvufî düşünce ile fütüvvet ilkelerine bağlı kalarak tekke ve zaviyelerde şeyh-mürid ilişkile- rini, diğer taraftan ise iş yerlerinde usta-kalfa ve çırak münasebetlerini düzenlemek suretiyle Anadolu'da ah- laki ve mesleki eğitimin temellerini atarak bu alanlarda rol modellik yapmıştır. Yukarıdaki paragrafa göre Ahi Teşkilatı ile ilgili; 1. Osmanlı topraklarında şehirlerin gelişmesinde etkili olmuşlarıdır. II. Anadolu'da huzur ve güvenin sağlanmasında etkili olmuşlarıdır. III. Ahi liderleri zaman zaman devletin otoritesini sars- maya yönelik faaliyetlerde bulunmuşlardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnızl D) I ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) I ve II

10./ Klasik dönem Osmanlı mahallelerinde "Avarız Akçesi Vakfı" adıyla bilinen kurum, aslında mahalle sakinlerinin ortaklaşa karşılaması gereken giderler için kurulmuş olan bir sandıktır. Buna göre aşağıdakilerden hangisinin tamirat giderleri Avarız Akçesi Vakfından A) Mescit C) Burç? E) Köprü karşılanmamıştır? B) Çeşme L D) Mektep L

2. Aşağıda verilen bilgilerin karşısına bilgi doğru ise "D" yazınız; bilgi yanlış ise alttaki boşluğa doğrusu- nu yazınız. ( ) Osmanlı Devleti'nde donanma komutanına Nişan- cı denirdi. ( ) Timar Sisteminde toprağını sebepsiz yere boş bi- rakan köylüden Çift Bozan vergisi alınırdı. ( ) Timarlı Sistemi, Avrupa feodalizmine benzer bir sistemdir. ( ) Osmanlı Kuruluş Dönemi'nde bazı Rum kökenli komutan ve askerler de Osmanlı ordusunda görev almışlardır. ( ) Ahi Teşkilatının kurucusu Mevlana'dır.

r. 5. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nde hoşgörülü bir anlayışın olduğunun kanıtı sayılamaz? A) Saray doktorlarının önemli bir kısmının Musevilerden oluşması B) 1461'de İstanbul'da Gregoryen Ermeni Patrikhanesi'nin kurulmasına izin verilmesi Venedikli tüccarlara imtiyazı mahsusanın verilmesi D İspanya'da zulme uğrayan Musevilere yardım edilmesi Her etnik yapıdan insanın Divanıhümayun'a müracaat edebilmesi

9. Osmanlılarda bazı devlet adamlarının diğer yöneticilere tecrübelerini de aktardıkları yol gösterici kitaplar yaz- maları aşağıdakilerden hangisi için bir örnek olusturur? CAFetva (B) Divan C) Menkibe D) Kanunname E Siyasetname

11. Din unsurunun idarede oldukça etkin olduğu Osmanlı Devleti'nde kesin ve geniş yetkilerle donatılan hükümdarlık makamı, aynı aile içerisinde babadan oğula geçmiştir. Buna göre Osmanlı Devleti'nin özellikleri arasında aşa- ğıdakilerden hangisi yer almaz? A) Saltanatçı B) Teokratik D) Hanedanci C) Meşrutiyetçi E) Mutlakiyetçi

2. bubnutud sbones ain Divanihümayun'un aşağıdaki özelliklerinden hangisi, Osmanlı Devleti'nin teokratik yapıda olduğunun bir kanıtı sayılabilir? A) Padişahın başkanlığında toplanılması B) İç ve dış politikaya ilişkin kararlar alınması C) Kararların şer'i hukuka uygunluğuna dikkat edilmesi D) Belli dönemlerde üye sayısının artması E) Üyelerinin, kalemiye ve seyfiye gibi sınıflardan oluşması

9. I. II. Gece sokağa çıkmanın yasaklanması Şeyhülislamın fetva yetkisi dışındaki diğer yetkilerinin kısıtlanması III. Şehzade katli uygulamasının kaldırılması Numaralanmış durumların ilgili olduğu padişahlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gruplanmış- tır? A) B) C) D) E)- IV.Murat 1 11 ||| # II.Osman 11 1 || ||| ||| 1.Ahmet ||| 111 11

TE OSMANLI MEDENİYETİ 5. 4. Osmanlı Devleti'nde; cami, bedesten ve imaret klasik dönem Osmanlı şehir planına yön vermiştir. Bu durum Osmanlı şehirciliğinde; dinî, Isosyal, III. ekonomik nhex konularından hangilerindeki gereksinimlerin belirleyici olduğunu göstermektedir? zamelugyu amoting A) Yalnız I D) II ve III Til Osmanlı Devleti' B) Yalnız II C) I ve II EN, II ve III u onisipasi

6. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı dirlik siste- minde tımar sahibinin görev ve sorumlulukların- dan biri değildir? A) Cebelü yetiştirme B) Köylüden devletin belirlediği vergiyi toplama C) Toprağın işletilmesini sağlama D) Bulundukları bölgenin asayişini sağlama E) Vergi kaynaklarını ihaleye çıkarma

Osmanlı Devleti'nde görülen "pencik sistemi" aşağıdakilerden hangisinin bir benzeri olarak ortaya çıkmıştır? A) Ikta Sistemi'nin B) Gulam Sisteminin C) Ahi Teşkilatı'nun D) Fütüvvet Teşkilatı'nın E) Istimalet Politikası'nın

6. Yeniçeri Ocağı'nın kuruluşu hakkında tam bir tarih vermek mümkün değildir, bununla beraber bunun be- lirli bir süreç içinde gerçekleşmiş olduğu açıktır. Osmanlı Beyliği'nin Orhan Bey zamanındaki (1324-1362) yeni fetihler sebebiyle daha fazla askere ihtiyaç duymaya başladığı ve bunu sağlamak üzere savaş esirlerinden faydalanılması yoluna gidildiği genelde kabul edilen bir husustur. Eskiden beri kullanılan ve yerli Müslüman ahaliden sağlanan, sefer esnasında ücret alan, barış zamanında memleketine dönüp işleriyle uğraşan yaya (ve müsellem) askerin gelişmelere cevap veremediği, özellikle disiplinsiz davranışları yüzünden böyle bir uygu- lamaya geçildiği kaydedilmekle beraber bu gerekçede, savaş esirlerinden bir askerî güç meydana getirilmesi karşısındaki yadırgamaların da payı olmalıdır. Orhan Bey döneminde sayılarının 1000 kadar olduğu ifade edilen, maaşlı ve dâimî hizmet vermesi düşünülen bu askerler için I. Murad zamanında (1362-1389) Gelibolu'da Ace- mi Ocağı'nın kurulduğu ve bunun Kazasker Çandarlı Kara Halil ile Molla Rüstem'in yönlendirmesiyle gerçek- leştiği genelde tekrarlanan bilgiler arasındadır. Gazi Süleyman Paşa'nın Rumeli'deki ilk fetihlerin ardından savaş esirlerini paralı asker şeklinde kullandığına dair beyanlar uygulamanın ilk zamanlarındaki pek aydınlık olmayan haline işaret eder. Gelibolu'daki bu askerin Ça- nakkale Boğazı'nın iki yakasında askerî nakliyat yapan gemilerde vazife görmeleri ve belirli bir süreden sonra "yeniçeri" adıyla "yeni asker" zümresine dahil edilmele- ri öngörülmüştü. Zamanla diğer esirlerin de katılımıyla toplanan gençler ileride devşirmelere uygulanacağı gibi Anadolu'da ve fetihlerin istikrar bulduğu daha geç ta- rihlerde Rumeli'de Türk ailelerinin yanına verilmekte ve buralarda geçirecekleri beş-sekiz yıl arasındaki zaman dilimi içinde "Türkleşmeleri" beklenmekteydi. Buna göre Yeniçeri Ocağı'nın kuruluşuyla ilgili; 1. Kökeni savaş esirlerinden asker yapılmasına daya- lıdır. II. Yaya ve müsellemlerden oluşturulmuşlardır. III. Profesyonel askeri birliklere ihtiyaca binaen kurul- muştur. aşağıdaki çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I C) I ve II D) I ve III 2022-2023 Öğretim Yılı B) Yalnız II E) II ve III 8

2. TEST 4. Osmanlı Devleti iskan (yerleşim) politika- sında; I. Yeni yerleşim yerlerine uyum sağlanması Göçmen alınan bölgenin üretim düzeni- 11. nin büyük ölçüde korunması III. Göç ettirilenlere iyi cins tohum, araç-ge- reç yardımlarının yapılması gibi kurallardan hangileri, yeni yerleşim yerlerine yakın bölgelerden göçmen all- mında etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I C) Yalnız III E) II ve III B) Yalnız II D) I ve II