Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Soruları

Osmanlı şehir yapısının merkezinde cami, yönetim binaları ve bu yapıların çevresinde zanaatkârların ve esnafın yer aldığı çarşılar yer almaktadır. Bunları da ayrı ayrı kurulmuş olan Müslüman ve gayrimüslim mahalleleri çevrelemektedir. Verilen bilgilere göre, I. Mahalleler, dinsel farklılıklara göre oluşmuştur X II. Dinî ve idari yapılar, şehirlerin merkezinde yer almıştır. III. Şehir merkezleri, aktif ticari alan olarak kullanılmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III E) I, II ve III C) I ve III

3. Osmanlı aşiretinin beylik statüsünden, bir devlet konu- muna yükselmesinde etkili olan aşağıdaki özelliklerden hangisinin iskan politikasının kolaylaşmasında etkili olan özellikler arasında yer aldığı savunulamaz? A) Bizans sınırında kurulmuş olması B) Hoşgörü anlayışı ile hareket etmesi C) Gücünü sadece askeri sisteme dayandırmayarak manevi destek görmesi D) Fethedilen coğrafyalardaki tüm yerli halkın göç ettirilmesi E) İskana tabi tutulanların ihtiyaçlarının devlet tarafından karşılanması

i'n manl Haç nas l bir nir lim- 7. Hz. Ömer döneminde ikta adıyla kurulan ve Osmanlı Devleti'nde timar sistemi olarak varlığını sürdüren siste- min devlete sağladığı faydalar arasında, 1. Devletin hazine gelirlerinin artması II. Tarımda sürekliliğin ve artışın sağlanması III. Taşrada asayişin sağlanması durumlarından hangilerinin yer aldığı savunulabilir? B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız II D) II ve III E) I, II ve III

8. Aşağıda üç ülkenin doğan ve ölen oranı terazi üzerinde gösterilmiştir. Doğan I. I A) Letonya B) Japonya C) Almanya D) İzlanda E) ABD Ölen Doğan Doğan III. Ölen || İspanya Hindistan İran Türkiye İtalya II. Buna göre doğum ve ölüm oranı verilen ülkeler aşağı- dakilerden hangileri olabilir? Ölen ||| Libya Türkiye İsviçre Rusya Portekiz Doktrin Yayınları

6. Samsun ve çevresine ilk yerleşmenin tarih öncesi dönem- de olduğu tarihçiler tarafından tespit edilmiştir. Romalıların ve Bizanslıların milattan sonra Samsun'a yerleştiği ve bura- da bir şehik kurdukları bilinmektedir. Bu araştırmada tarihin sınıflandırılmasında kullanılan, I. mekana göre, II. zamana göre, III. konuya görev metodlarından hangilerine başvurulduğu söylenebilir? A) Yalnız I D) ve II B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III 8.

7. Aşağıdaki soruları yanıtlayınız. a. Orta Çağ'da Osmanlı köylüsü ile Avrupa köylüsünü karşılaştırınız. b. Timar sisteminde topraklar neden miras bırakıla- maz veya satılamazdı? c. Timar sistemi ile feodalite arasındaki en genel fark nedir? d. Avrupa'da merkezi krallıkların kuruluşu feodalizmi nasıl etkilemiştir?

b. Kuruluş ve Yükselme dönemlerinde Osmanlı askeri gücünün temeli olan Yeniçerilerin, Avrupalı ve Do- ğulu askeri birlikler karşısındaki üstünlükleri hangi 2 özelliklerinden ileri gelmekteydi? Araştırarak ya- zınız.

6. Aşağıdaki soruları yanıtlayınız. a. Macar askeri tarihçi Gabor Agoston şöyle demek- tedir: "Osmanlı fetih ve hâkimiyet yöntemlerinin gücü, Osmanlıların değişen jeopolitik koşullar karşı- sında stratejilerini hızlı şekilde yenilemeleri ve yeni şartlara uygun hâle getirmelerinde yatmaktadır."

g Osmanlı Devleti küçük bir aşiret iken zamanla büyük bir imparatorluğa dönüşmüştür. Bu durumun Osmanlı Devleti'nde; L askeri, II. mall, III. Idarl alanlarının hangilerinde değişime yol açtığı savu- nulabilir? A) Yalnız II D) I ve ill B) Yalnız III C) I ve II E) I, II ve III

4. er Enderun-ı Hümayûn'da hizmet edenlere genel olarak Enderun halkı denir. Aşağıdakilerden hangisi Enderun halkı denilen bu hizmet- lilerden biri değildir? A) Kapı ağası B) Ehli hiref C) Rikabdar D) Silahdar ağa E) Has odabaşı 1. C r y || h A

PER 5. 1995 yılında Samsun'da Amisos antik kentinde yapılan kazılarda yumuşak kaya kitlesinin oyulmasıyla yapılmış, tavanı, tabanı ve duvarları sıvanmış yaklaşık üç metre yüksekliğindeki bir mezar odası bulunmuştur. Bu mezar odalarında kadın ve erkek isleletleri, altın ziynet eşyaları, çanak çömlek ve mermerlerden yapılmış eserler bulunmuştur. Tarih biliminde bu bilgilere; 1. kronoloji, II. arkeoloji, III. antropoloji bilimlerinden hangilerinden yararlanılarak ulaşıldığı savunulabilir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III

6. A AYT/ Sosyal Bilimler-2 Osmanlı ekonomik sisteminde esnaf loncaları, XIII. yüzyılda ortaya çıkan Ahilik teşkilatının devamıydı. Esnaf sistemi Ahilikteki gibi hiyerarşik; esnaf şeyhi, yiğit başı, usta, kalfa ve çırak gibiydi. Dükkan açma izni yalnız ustaya aitti. Bu yetki ona "berat" ile verilirdi. Dükkân sayısını da yine ustalar tespit ederdi. Her isteyen istediği yerde dükkân açamazdı. Bu açıklamalarla ilgili olarak; 1. Üretim ve vergi gelirleri azalmıştır, II. Devletin gelir ve gider dengesi değişmiştir, III. Ekonomik işleyiş teşkilatlı bir yapı ile yürütülmüştü çıkarımlardan hangileri yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) II ve III 7. Osmanlı Devleti'nde kalemiye sınıfı; I. güvenlik, II. eğitim, C) Yalnız III

31. Türk devletleri değişse de devlet ve toplum yapısında pek çok unsurun farklı isimlerle de olsa devam ettiği görülmektedir. Osmanlılar da bu doğrultuda Selçuklu devlet ve toplum yapısını kendine örnek alarak geliştirmiştir. Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde böyle bir devamlılıktan bahsedilemez? Selçuklu A) Atabey B) İkta askerleri C) Reisülbahr D) Ahi teşkilatı E) Gulaman-ı saray ordusu Osmanlı Lala Timarlı sipahiler Reisülküttap Lonca teşkilatı Kapıkulu ordusu

mî m- lar da lar ce- ile la- ne Ra 11 4. Osmanlı Devleti'nde Fatih Sultan Mehmet Döne- mi'nden itibaren vezirlik ve sadrazamlık makamla- rına devşirme kökenli devlet adamları getirilmiştir. Devlet içerisinde veya toplumda haksız yollarla siyasi ve ekonomik güç kazanan kişilerin malları müsadere edilerek hazineye aktarılmıştır. Türk tö- resi yazılı hale getirilerek devlet içerisinde belirli bir hiyerarşi ve düzen oluşturulmuştur. Bu bilgilerden hareketle Osmanlı Devleti'nin; I. merkezî otoriteyi güçlü tutma, II. teşkilatlanma çalışmalarını tamamlama, III. veraset sistemini düzenli hale getirme amaçlarından hangilerine yönelik politikalar iz- lediği söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve Il E) I, II ve III Diğer sayfaya geçiniz.

8. Yeniçeri ve Timarlı sipahilerin aşağıdaki tablodaki özelliklerini eşleştiriniz. Boşluklara yerleşecek kavramlar: a. Yeniçeriler b. Timarlı Sipahiler Barış zamanında İstanbul ve çevresinde oturur- lar. Barış zamanda kendilerine tahsis edilen dirlik topraklarda otururlar. Türk ve Müslüman kökenli askerlerden oluşurlar. ...... Yaya askerlerdir. ...... Atli askerlerdir.

enlerin maa sker ve kı verilmi vde bulung 1 an herhang alınırdı. a aşağıda 5. Osmanlı Devleti'nde taşrada bulunan kadılar, san- cakbeyi veya beylerbeyine değil, doğrudan kazas- kere bağlı olarak görev yapmışlardır. Bu durum, Osmanlı Devleti'nin, I. yargı bağımsızlığını sağlama, II. taşra teşkilatını merkezden bağımsız hâle getir- -X me. III. hukuk birliğini sağlama hedeflerinden hangilerini gerçekleştirmek iste- digini kanıtlamaktadır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) I ve III 7. Kongrele "Yalnız n zaman k Milli Mü melerd tingler girdiğ A) Mi B) K C) B D) M E)