Tarih Bilimi Soruları

Türk kültürünün önemli bir unsuru olan at, ilk defa bu kültürde görülmüştür. Türklere ait en eski kültür merkezi olarak kabul edilmektedir. Bu kültürün en önemli özelliği, dünyanın pek çok bölgesine göre demiri daha erken işlemeye başla- masıdır. Tunçtan bıçak, ok uçları, küçük hayvan heykelleri ve çeşitli hayvan tasvirleri bu kültürün belli başlı eserleridir. Yukarıda verilen bilgilerde Orta Asya kültür merkezle- rinden hangisine yönelik bir açıklama yer almamıştır? A) Anav Kültürü B) Andronova Kültürü C) Afanesyevo Kültürü D) Karasuk Kültürü E) Tagar Kültürü

2. Türk adı; Çin kaynaklarına göre "miğfer", Kaşgarlı Mah- mut'a göre "olgunluk çağı", Wambrey'e göre "türemek", Ziya Gökalp'e göre "kanun ve nizam sahibi" anlamla- rına gelmektedir. Bu gibi çeşitli anlamlar verilmesine rağmen 1911'de yayımlanan eski bir Türkçe metin- den "güç, kuvvet" anlamına geldiği açığa çıkarılmış- tır. 552'de bağımsızlığını ilan eden Köktürk devleti ile "Türk" adı resmi bir kimlik kazanmıştır. Parçada verilen bilgilere göre aşağıdaki çıkarımlar- dan hangisine ulaşılamaz? A Türk adının anlamı konusunda görüş farklılıkları bulunduğuna B) Köktürklerin milliyetçi anlayışla hareket ettiğine CYZiya Gökalp'in tanımına göre Türklerin adalet ve düzene önem verdiğine b) Türklere ait bütün bilgilerin ancak XX. yüzyılda öğ- renilebildiğine E) Farklı devlet kaynaklarında Türklere ait bilgilere rastlanıldığına

2. Türkiye kelimesi, ilk olarak VI. yüzyılda Bizans kaynaklarında "Orta Asya" için kullanılmıştır. Bizans kaynakları, IX ve X. yüzyıllarda Volga'dan, Orta Avrupa'ya kadar uzanan sahaya da Türkiye adını vermiştir. XI-XIII. yüzyıllarda Mısır ve Suriye'ye Türkiye denmiştir. Anadolu ise XII. yüzyıldan itibaren Türkiye ola- rak tanınmaya başlanmıştır Bu bilgilere göre Türkiye adının kullanıldığı coğrafyanın zamanla değişikliğe uğramasında; I. Türklerin yaşadıkları bölgelerden başka yerlere göç edip yerleşmeleri, II. orduda onlu sistemin kullanılması, III. egemenliğin hükümdar ailesinin tamamına ait olması durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir? C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III E) I ve II hozkırlara sahip Avrasya'da görülmüştür.

3. Mısır'da bütün topraklar firavuna aitti ve Mısır halkı toprakla- ?rının kiralarını firavuna verirlerdi. Ticari faaliyetler firavunun denetiminde gerçekleşir ve vergiler firavun adına toplanırdı. Mısır uygarlığına ait bu durumun aşağıdakilerden han- gisinin gelişmesine engel olduğu söylenebilir? A) Özel mülkiyet B) Tamm C) Monarşi D) Siyasi birlik E) Mi mari 21 III. Bir a dört IV. Bir k edili V. Hitit mine Hititlilere sınıfların A) I

Taştan yap Kesici aletler Tarım araçları msan ve hayvan kemikleri nabol an dilimi içinde yaşanmasına rağmen, 'da yapılan kazıda topraktan yapıl- lara, amya'da yapılan kazıda ise madeni astlanmıştır. ayanarak aşağıdaki yargılardan şılabilir? si uygarlıklarda ticaret gelişme- irbirini etkilemiştir. C) Importsflukların yaşam süreleri D) Insanlığı etkileyen evrensel olaylar E) Ekonomik etkinlikler 3. Tarih çağları yazının bulunmasıyla başlar. Tarih bilimi gerçekçi olmak zorundadır. Aksi halde ta- 7. rihi olayların rivayetlerden ve masallardan bir farkı kalmaz. Buna göre, nozoy l. yazılı belgelerin çok eskiye dayanması, II. yazılı kaynakların daha güvenilir olması, III. yazılı belgelere dayanarak doğru bilgilere ulaşılması, -nin özelliklerinden hangilerinin önemi vurgulan- -smilmiştır? ob imp 2 A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II on nE) II ve III heleon 4. ni içinde yer almaz? A) Yalnizt D) Ivett B) Yoing th E) Il ve Il Tarihçi Ahmet inam " madan, belgeyi bel da bilimsel tarih yaz demektedir. C) Yalnız III Bu bilgilere gör yöntemine vurg A) Tenkit etm B) Tahlil etr C) Sınıflar D) Kayna E) Sent hellib nolo ke Tarih Bilimi, insan topluluklarının yaşam şekil- 8. Tari kültürel değişimlerinin aydınlatılma-

TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR emel rien- ma- 12. L. Tarihin en kapsamlı sınıflandırılması zamana göre yapılan sınıflandırmadır. II. Tarihi olaya en yakın ya da bu olayı belgele yen kaynaklara ana kaynak denir. III. Ana kaynaktan yararlanarak yazılan eserie- re ikinci el kaynak denir. IV. Tarihi olayların özelliği tekrarlanabilmesidir. V. Tarihi olaylar süreklidir, kesintisiz şekilde de vam eder. Tarih biliminin yöntemi ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir? A) 1 B) II C) III D) IV E) V 13. Montma Taş Çağı insanı, ilkel bir ve ağaç koy ara Like TE 1. Cila ort Üre de A) B) C) D E 2. To ZI Z nobre

2. Mustafa Kemal'in yayımladığı Havza Genelgesi'nde; "Mitingler düzenlenerek işgaller protesto edilecektir." maddesi yer almıştır. Havza'da Mustafa Kemal'in öncülüğünde 30 Mayıs 1919 tarihinde bir miting ger- çekleştirilmiştir. Daha sonra genelgenin duyulmasıyla yurdun dört bir yanında işgalleri protesto mitingleri düzenlenmiştir. Bu parçaya göre genelgenin aşağıdakilerden hangisinin üzerinde hızlandırıcı bir etkisinin ol- duğu savunulabilir? A) Kişisel tepkinin toplumsal tepkiye dönüşmesinde B) Ulusal güçlerin birleştirilmesinde C) Silahlı mücadelenin başlamasında D) Düzenli ordunun kurulmasındal 920'de E) Sivas Kongresi'nin toplanmasında

1. PASS SINAV - 1 1. ÜNİTE BİTİRME SINAVI TARİH VE ZAMAN Fizik, biyoloji gibi alanlarda çalışma yapan fen bilimciler olayları açıklamak için deney ve gözlem yaparken tarihçiler kaynak inceleme yoluyla geçmişi aydınlatmaya çalışırlar. Örneğin fizikçiler isitilan metallerin genleştiğini gözlemledikten sonra "Isinan metaller genleşir." şeklinde bir genellemede bulunulabilirler ve deneylerle bunları ispatlama yoluna gidebilirler. Tarihte ise benzer türdeki farklı olayların aynı sebeplerden kaynaklandığı ya da aynı sonuçları doğurduğu yönünde bir yargıda bulunulamaz. Bu bilgiye göre tarih bilimi ile ilgili; I. kaynaklara dayalı bir metodolojiye dayandığı, II. araştırma sonucunda genellemede bulunamadığı, III. evrensel geçerliliği olan yasalaşmaya gidemediği yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II C) I ve II E) I, II ve III 3.

5. 1361'de Edirne üzerine yürüyen Şehzade Murad, şehirde- ki Bizans komutanını Sazlıdere'de mağlup etmiştir. Orhan Gazi'nin 1362'de vefat etmesi üzerine tahta I. Murad geç- miştir. Sazlıdere Savaşı'ndan sonra 1363'te Bizans'ın Ru- meli'deki en önemli şehirlerinden olan Edirne fethedilmiştir. Edirne'nin fethinden sonra Lala Şahin Paşa, önce Filibe'yi ertesi yıl da Gümülcine'yi Osmanlı topraklarına katmıştır. Bu bilgilere göre I. Murad'ın aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmeye çalıştığı söylenebilir? A) Bizans'ın Avrupa ile bağlantısını kesmek B) Anadolu beyliklerinin genişlemesini engellemek C) Halifelik makamının nüfuzunu ele geçirmek D) Haçlılarla barış antlaşması yapmak E) Karadeniz'in Türk gölü olmasını sağlamak 8. C 6. Sinem: XIV. yüzyılın ilk yarısında Balkanlarda, irili ufaklı pek çok devlet bulunmaktadır. Bunların en önemlileri Sırp ve Bulgar krallıkları ile Bosna, Eflâk ve Arnavutluk prenslik- leridir.

2. Cevaplarınızı, cevap 1. İlk Türk devletlerinde gücün meşruiyet kaynağı olan kut anlayışına göre "kut" adı verilen yönetme yetkisi Gök Tanrı tarafından sadece ülkeyi yöneten hükümdara de- ğil, hükümdarın mensup olduğu aileye de verilirdi. Hü- kümdar bu yetkiyi aile adına devleti yönetmek için kulla- nırdı. Ancak bu gücü aile üyelerinden kimin kullanacağı açık bir şekilde belirtilmemişti. Bu bilgilere bakıldığında ilk Türk devletlerinin ege- menlik anlayışlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? + A) Siyasi gücün ilahi kaynaklı olduğu B) Taht kavgalarına zemin hazırladığı + CFarklı hanedanların egemenliğine izin vermediği D) Veraset sistemlerinin belirsiz olduğu E) Hükümdarlara sınırsız yetki tanındığı

Buna göre kronoloji bilimi ile 1. Milli birlik ve beraberliği güçlendirir. Tarihî olayların araştırılmasını kolaylaştırır. II. Geçmiş ve gelecek arasında köprü oluşturur. yorumlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve Il E) Il ve NI C) Yalnız III 6. Tarihçilere olayları ve geçmişi daha doğru anlayabilme adına tarihî kaynaklar yardımcı olur. Aşağıdaki kaynaklardan hangisinin bir olayı aydınlatmada ulaştırdığı bilgiler diğerlerine oranla daha zayıftır? A) Bir kralın diğer bir krala gönderdiği mektup B) Bir höyükten çıkarılan el değirmeni C) Bir hükümdarın kendi adına bastırdığı para D) Üç krallık arasında imzalanan ittifak antlaşması E) Bir mabet duvarına yazılmış Tanrı'ya ait bir söz

n yar ndi- ? migof der ndek te ha hilmis ale rde T: ya niza k ada' er tar şına v CEV ilk 1 H: Aşağıdaki ifadelerin doğru ya da yanlış olduklarını karşılarında yer alan kutucuklara işaretleyiniz. İfade İlk Türk devletlerinde yönetim anlayışını, yaşadıkları coğrafya, kut anlayışı ve Türk Cihan Håki- miyeti anlayışı şekillendirmiştir. Gazneli sultanları Tan-hu veya Şanyü unvanlarını kullanmışlardır. Uygurlar boy reislerine "Tutuk", şehirlere ise "Balık" ismini vermişlerdir. Hazar yöneticileri Kağan, Bek, Şad ve Yilig gibi unvanları da kullanmışlardır. İlk Türk devletlerinde hükümdarın ülkeyi zenginleştirmesi ve bu zenginlikleri halka adil şekilde paylaştırmasına kut adı verilmiştir. İlk Türk devletlerinde Otağ (çadır), Örgin (taht), kılıç, nevbet (davul), kur (kemer), berge (kamçı), kama (bıçak), kotuz (sorguç), tuğ (sancak), ordu, yay, toy (ziyafet) gibi unsurlar hü- kümdarlık sembolleri arasında yer almıştır. İlk Türk devletlerinde tigin ülkenin batısını yönetmekle görevli olan hanedan üyesine verilen addır. Mete Han tarafından oluşturulan Onlu Teşkilat yapısı Çinliler, Moğollar, Romalılar ve Ruslar gibi milletlere örnek olmuştur. Karahanlılar, Orta Asya'da kurulan ilk Türk İslam devletidir. Türkiye Selçuklu Devleti'nde hükümdarlar İran şahlarının kullandığı Keykavus, Keykubad ve Keyhüsrev unvanlarıyla birlikte Sultanü'l-Bahreyn unvanını da kullanmışlardır. İslamiyet'in kabulünden sonra Türk cihan hâkimiyeti anlayışı, yerini cihat ve ilah-ı Kelimetullahi her tarafa ulaştırma düşüncesine bırakmıştır. Menşur, Abbasi halifelerinin Türk hükümdarlarının iktidarını onayladıklarına dair gönderdikleri belgeye verilen addır. Karahanlılar'da saraya çıkma, Selçuklularda ise Gulamhane adı verilmiştir. Müstevfi başkanlığında toplanan Divan-ı İstifa devletin her türlü mali işleriyle ilgilenmiştir. Karahanlılarda hükümdara bağlı maaşlı askerlerden oluşan Hassa Ordusu, ordunun asıl kısmını oluşturmuştur. Osmanlı Klasik Döneminde vergi veren herkes için kullanılan reaya ifadesi Tanzimat öncesi dö- nemde gayri Müslümler için kullanılmıştır. Islahat Fermanı'nın ilan edilmesiyle, kanun gücünün üstünlüğü ilk defa padişah tarafından ka- bul edilmiş ve padişah kendi haklarını sınırlandırmıştır. Yavuz Sultan Selim Dönemi'ne kadar divan toplantılarına padişah başkanlık ederken, Ya- vuz'dan sonra toplantılara Vezir-i azamlar başkanlık etmeye başlamıştır. İlk Osmanlı donanması Orhan Bey Döneminde Karamürsel'de kurulmuştur. "Gaza" fikrini sürekli canlı tutmaya çalışan Osmanlı Devleti mali ve idari kurumlarını savaş üze- rine teşkilatlandırmıştır. Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi; cumhurbaşkanının belli bir süre için halk tarafından seçildiği ve yasama ile yürütmenin birbirinden belirgin bir şekilde ayrıldığı hükümet sistemidir. 2017'de yeni hükümet sistemine geçilmesi ile Başbakanlık makamı kurulmuştur. OKYANUS YAYINLARI 40 SEANS TARIH SORU BANKASI Doğru Yanlış Metin disine Sel Mora

eri hakkın- C) I ve III Dönem- içerisin- Silahlar anrısı Deniz larını eden SIRADIŞIANALİZ YAYINLARI C) Sınıflı toplum yapısı ortaya çıktı. D) Araç gereç yapımı başladı. E) Ihtiyaç fazlası üretimle ticaret başladı. 5. Aşağıdakilerden hangisi tarihi olgu içerisinde yer aldığı söylenemez? A) İslamiyetin yayılması B) Saltanatın kaldırılması C) Anadolu'nun Türkleşmesi D) Göçlerin yaşanması E) Fransız İhtilal fikirlerinin yayılması 6. I. Ergenekon Destanı II. Orhun Yazıtları III. TBMM Cerideleri IV. Osmanlı Kadi Sicilleri B) 12 C) K DYM E) M TRI CLICK 0.7 FABER-CASTELL Yo de

Guy. B Deneme - 0 Bölge sınırlarının oluşturulması ve değişmesi belli koşulla- ra ve zamana göre değişiklik göstermektedir. Buna göre, aşağıdaki bölge sınırlarından hangisi daha uzun bir süreçte değişikliğe uğrar? A) Askerî bölge B) Sanayi bölgesi C) Liman bölgesi D) Kahve yetiştirme bölgesi E) Akdeniz iklim bölgesi

rinden hareketle A Tarih geleceğe ışık tutar. B) Tarihi bilgiler kümülatif (birikimli) ilerler. Tarih bilimi diğer bilimlerle de ilişkilidir. D) Tarih bilimi de diğer bilimlerle aynı yöntemleri kullanır. Geçmiş ve gelecek birbirinden bağımsız değildir. 12 Hay bilinme A) Madi Takvim B) Rûmî Takvim C) Hicri Takvim D) On İki Hayvanlı Türk Takvimi E) Celâli Takvimi yılka y ve etki On ik celen gisin 2. 12. Türklerin kullandığı aşağıdaki takvimlerden hangisi a yılına göre düzenlenmiştir? A) 2 B) D) E) A: n

Tarihte, sürekli görülen hiçbir şey değişikliğin etkisinden kurtulamaz. Ne kadar birdenbire ve siddetli olursa olsun hiçbir değişiklik de dün ile bugün arasındaki sürekliliği bozmaz. Bu görüşe dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisi- ne ulaşılamaz? A) Tarihte hiçbir olay aynen tekrarlanmaz. B) Tarihî bir olayı kendinden sonraki tarihî olayı etkiler. C) Tarih bilimi kanıtlayabildiği olayları anlatır. D) Tarihî olaylar neden-sonuç ilişkisi üzerine kuruludur. E) Tarihte bir bütünlük vardır.