Tarih Bilimi Soruları

7. Bazı tarihçiler, Tarih Öncesi Ön Asya topluluklarından bazılarının Orta Asya kökenli olduğunu savunmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi, bu tezi savunan tarihçile- rin başvurabileceği kanıtlardan biri olamaz? A) Ön Asya'da yapılan arkeolojik kazılarda bulunan pek çok eşyanın, Orta Asya'daki kazılarda ele geçi- rilen eşyalarla benzer olması B) Ön Asya topluluklarının dillerindeki pek çok kelime- nin, Türkçedeki kelimelerle benzer olması C) Ön Asya ile Orta Asya'nın iklim ve bitki örtüsünün benzerlik göstermesi D) Ön Asya destanları ile Orta Asya destanları ara- sında ortak figürlerin bulunması E) Her iki bölgede ele geçirilen dokuma ve işlemelerde benzer motiflerin kullanılması 2

7. Fatih Sultan Mehmet'in Istanbul'daki faaliyetlerini gören dönemin tarihçisi Neşrî, “İstanbul'u Sultan Mehmet yap- mıştır." demiştir Fatih'in aşağıdaki faaliyetlerinden hangisinin, Neşri'nin bu sözünü doğruladığı söylenemez? Şehzadeleri sancaklara göndermesi B) Birçok vakıf kurması C) Kiliselere haklar vermesi D) Farklı etnik unsurları İstanbul'a göç ettirmesi E) Bilgin ve sanatçılar getirtmesi (2020-KPSS)

Jusudur loin bir onem afından genel style, Türkiye'de daha once inmeyen çok sayıda antik kentin nerede obicei de anlaşılmistur Tarih biliminde bu bilgilere: antropoloji H. numismatik, U diplomasi bilimlerinin hangilerinden yararlanılarak ulaşıldığı savunulabilir? nci imi A) Yalnız ! B) Yalnız 11 C) Yalnız D) I ve II E) I, II ve 111 bilimi Bar 5. İngiliz tarihçi Collingwood "Geçmiş bir anlamda bugün hâlâ yaşayan zaman dilimi- dir." diyerek; 1. tarihin gelecekle ilgili bilgiler vermesi, Il neden-sonuç ilişkisinin devam etmesi, 1. belgelere dayanan bir bilim olması durumlarından hangilerinin etkili olduğu mi TÜMLER YAYINLARI söylenebilir? A) Yalnız! D) I ve II (B) Yalnız II C) Yalnız :), Il ve in F 543

22. Mustafa Kemal Amasya Genelgesi'nde; “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” esasına yer ver- miştir. Buna göre Amasya Genelgesi ile ilgili; 1. Evrensel bir beyannamedir. Hl. Bir ihtilal hareketidir. II. Türk milletine bir çağrıdır. yargılarından hangilerinin doğru oldu- ğu söylenebilir? A) Yalnız! B) I ve II C) I ve III ) II ve III E) I, II ve III

2. İlk olarak Avrasya'da görülen Türkleri araştı- sy ran bilim insanları, bu kadim milletin adini en eski tarihî kaynaklarda aramıştır. Türk adına, gerek kaynaklarda gerekse araştırmalarda çe- şitli anlamlar verilmiştir. Türk adı; Çin kaynak- larına göre “miğfer", Kaşgarlı Mahmut'a göre "olgunluk çağı", A. Wambery'e (Vambrey) göre “türemek”, Ziya Gökalp'e göre "kanun ve nizam sahibi" anlamına gelmektedir. Türk adına, çeşitli anlamlar verilmesine rağmen "güç, kuvvet” anlamına geldiği 1911'de ya- yınlanan eski bir Türkçe metinden anlaşılmış- tır. Bağımsızlığını 552'de ilan eden Kök Türk Devleti'yle Türk adı resmî bir kimlik kazanmış- tır. TYT Deneme Sınavı Buna göre; I. tarihte kurulan ilk Türk devletinin Göktürk- ler olduğu, el esmal settet II. Türklerin ilk anayurdunun Avrasya olduğu, III. Türk adinin anlamının bilim insanları tara- findan tartışıldığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız 1 B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III

18. Birinci TBMM döneminde kurulan İstiklal Mah- kemeleri'nin; 1. TBMM’nin otoritesini güçlendirmek, II. Asker kaçaklarının önünü kesmek, III. Teşkilat-ı Esasiye'nin hazırlanmasını sağlamak amaçlarından hangilerini benimsediği savunu- lamaz? A) Yalnız ! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

4. Tarihlendirmede yanılgı içinde bulunma demek olan anakronizm; kimi zaman bir tarihi olgunun var olmadı- ğı bir dönemde varmış gibi düşünülmesi ve yansıtılma- si, kimi zaman da tarihçilerin tarihi olguları açıklarken yaşadıkları dönemin yaklaşımlarına, kavramlarına ve değerlerine başvurmalarıyla ortaya çıkar, Buna göre aşağıdakilerden hangisi anakronizm ör- neğidir? A) İlk Çağ Yunan ve Fenike denizcilik çalışmalarının kolonicilik olarak adlandırılması B) Orta Çağ feodal devlet düzeninde siyasi ve toplum- sal yapıyı skolastik düşüncenin yönlendirdiğinin id- dia edilmesi C) Coğrafi Keşiflerin ardından ortaya çıkan mesen sınıfının Rönesans'ın başlamasına katkıda bulun- ması D) Osmanlı Devleti'nin Duraklama Dönemi'ndeki top- lum yapısını anlatan bir tarihçinin Osmanlı milletleri için yurttaş sözcüğünü kullanması E) Sanayi İnkılabı'nın ardından ortaya çıkan yeni ső- mürü düzeni anlatılırken, emperyalizm kavramının kullanılması

Kerden Antlaşması Yavuz Sultan Selim'in 1514 Çaldıran Zaferi ile başlayan Osmanlı-Safevi mücadelesini barış sürecine çeviren ve aynı zamanda Osmanlı Devleti'nin İran ile yaptığı ilk resmi antlaşma özelliğini taşıyan gelişme yukarıdakilerden han- gisidir? A) B) IL PALME YAYINEVI Cir DIV E) V 2. 4. 1583'te Beştepe mevkisinde yapılan savaşta, taraflar meşaleler yakarak savaşa gece de devam etmiştir. Bu nedenle bu savaşa Meşaleler Savaşı denir. 1. Avusturya, II. Rusya, III. Venedik, IV. Safevi, V. Lehistan Yukarıda bahsedilen Meşaleler Savaşı'nı Osmanlı Devleti, verilen devletlerden hangisi ile yapmıştır? PALME YAYINEVI A) I B) II C) III D) IV E) V om

At ve zırhlı savaşçı birliklerden meydana gelen ağır süvari kavramını Bati, Müslüman Araplardan ve Bizans'tan öğ- renmiştir. Bu tür süvariyi ordusunda kullanarak iç ve dış rakiplerine karşı başarılı olan kişi Charles Martel (686-741) olmuştur. Süvarinin temel unsuru olan att beslemek için geniş topraklara ihtiyaç duyuluyordu. Bundan dolayı Char- les Martel sadece sivillerin değil, geniş kilise topraklarına da el koyarak zırhlı süvarilerin sayısının artmasını sağla- mıştır. Bundan dolayı ona "Avrupa feodalitesinin kurucusu" denilmiştir. Bu bilgilere göre Charles Martel'in aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkisinin olduğu söylenemez? A) Kayimler Göçü'nün başlaması B) Avrupa'da atlı askerlerin önem kazanması C) Toprağın temel zenginlik ölçütü olarak değer kazanması D) Avrupa'da derebeylik rejimlerinin oluşması E) Merkezî krallıkların otoritesinin zayıflaması

2. itilaf Devletlerinin, Osmanlı Devleti'ne Sevr Antlaşması'nı imzalaması için ültimatom vermesi ve on gün süre tanıma- si üzerine padişah başkanlığında toplanan Saltanat Şurası (Meclis-i Åli) yayımladığı bildiride şu bilgilere yer vermiştir: "Osmanlı Devleti iki yoldan birini seçmek zorunda bırakıl- mıştır. Ya Istanbul'da ve Anadolu'nun bir bölümünde ege- men kalarak küçük ve fakat bir devlet durumunda kalmak ya da yapılmış önerileri reddederek Osmanlı Devleti'nin yaşamına son vermektir." Buna rağmen 10 Ağustos 1920'de Sevr Antlaşması imzalanmıştır. Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ula- silamaz? V FEN BİLİMLERİ YAYINLARI A) Osmanlı Hükümeti, Sevr Antlaşması'nı istemeyerek imzalamıştır. B) Padişah, küçük bir toprak parçası üzerinde hâkimiyetini sürdürmeyi tercih etmiştir C) Ihlaf Devletleri, Osmanlı Devleti'nde halk iradesine dayalı bir yönetim şeklinin kurulmasını istemişlerdir. D) Osmanlı yönetimi, antlaşmanın imzalanmaması duru- munda devletin siyasi varlığının sona ereceğinden endişe etmiştir. E) Osmanlı Hükümeti, önündeki seçeneklerden kötünün iyisini tercih ettiğini düşünmüştür. YKS / Temel Yeterlilik Testi Deneme Sınavi - 5 11

7. Takvim; zamanı yıllara, aylara, haftalara ve günlere ayona yöntemidis Buna göre; 1 vakti bilme ihtiyacı, IL vakti verimli kullanma ihtiyach III. tarih bilimini geliştirme amacı P P durumlarından hangilerinin takvimlerin hazırlanma- sinda etkili olduğu savunulabilir? A) Yalnızt B) I ve II D) Jive 111 CH ve ir E) Il ve II ,

1. Tarih araştırmalarında yazılı kaynakların doğruluk dere- cesi, güvenilirliği, yazıldığı tarih, yazarı, aynı olaydan söz eden farklı kaynaklar arasındaki uyum ve uyum- suzluk tenkit aşamasında araştırılır. Kaynakların tenkidi iç tenkit ve dış tenkit olmak üzere iki şekilde yapılır. Genellikle kaynakların, fiziksel kontrolüne "dış tenkit", içerik kontrolüne ise "iç tenkit" denir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir "iç tenkit” yöntemidir? A) Eserin adı, yazarı, basıldığı yer ve basım tarihinin tesbit edilmesi B) Verilen bilgilerin farklı kaynaklarda ne şekilde yer aldığına bakılması C) Kaynağın orijinalliğinin araştırılması D) Belgede kullanılan kâğıtın ve yazı karakterinin ince- lenmesi Kaynağın hangi kuruma ait olduğunun tesbit edil- mesi

3 1. Turklerin Anadolu'ya yaptıklan akınlar gelişigüzel akınlar deyildi. Bu akınlar belirli bir plan, amaç ve yöntem dahilinde olmuştur. Bu durumu Türklerin Anadolu'daki, 1. sehir ve kasabalar kurmalan, Il tekke ve zaviyeler inşa etmeleri, ill. anayollar boyunca ticaret mekânları kurmaları faaliyetlerinden hangileri kanıtlar niteliktedir? A) Yalnız! D) I ve III B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III

7. Tarih çok geniş kapsamlı bir sosyal bilimdir. İnsanoğlunun dünyaya ilk gelişinden yaşanılan döneme kadar insanı doğrudan ya da dolaylı olarak ilgilendiren, insan ve doğa ilişkisi içinde meydana gelmiş tüm olayları irdeler. Bu kap- samın genişliği araştırmacıların korkulu rüyası olmuştur. X Bu parça doğrultusunda tarih bilimi ile ilgili öncelikli olarak aşağıdakilerden hangisi gerekli hale gelmiştir? A) Yazıya aktarılması B) Tasnif edilmesi C) Deneyinin yapılması D) Yardımcı bilim türetilmesi E) Belgelere dayandırılması

kısmına işaretleyiniz. 3. Türkiye Selçuklu Devleti hükümdarı II. Kiliç Arslan'ın vefat etmeden önce ülkeyi oğullar arasında pay etme- si sonrasında taht kavgaları başlamıştır. Taht kavgala- ni ile otorite bozukluğu yaşandığı sırada III. Haçlı Sefe- ri başlamış ve Alman kuvvetleri Anadolu'dan geçme- ye başlamıştır. İç karışıklıklar nedeniyle Haçlılara karşı yeteri kadar önem verilememiş ve bu durum Haçlıla- rin başkent Konya'ya kadar ilerlemelerine neden ol- muştur. Yalnız bu bilgilerden hareketle; 1. veraset sisteminin taht kavgalarına neden olduğu, II. Türkiye Selçuklu Devleti'nin yıkılma dönemine gir- diği, III. Anadolu'da dinî alanda bir hoşgörünün olmadığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) Il ve

ve 11. "Tarihlendirmede yanilgi içerisinde bulunma" demek olan anakronizm, bir olayın tarihi ve çağı üzerinde yanıl- ma, tarih ve çağları birbirine karıştırma şeklinde tanım- lanmaktadır. Anakronizm, bazen bir tarihî olgunun var olmadığı bir dönemde varmış gibi düşünülmesi yansıtılması şeklinde, bazen de tarihçilerin tarihî olguları açıklarken yaşadıkları zamanın yaklaşımlarına, kavram- larına ve değerlerine başvurmalarıyla ortaya çıkar. Buna göre, aşağıda verilen seçeneklerin hangi- sinde böyle bir tarih yanılgısı" yapılmıştır? A) Bir tarihçinin, Atatürk İlkeleri üzerindeki Fransız Devrimi ilkelerinin etkisini belirtmesi B) Osmanlı Yükselme Dönemi toplumsal yapısını anlatan bir tarihçinin, Osmanlı Devleti'nde yaşayan milletler için “yurttaş" kelimesini kullanması C) Selçuklu kültürel yapısını anlatan bir tarihçinin, Büyük Selçuklu Devleti'ndeki İran etkisine vurgu yapması D) Büyük Hun Devleti'nin yıkılışını anlatan bir tarihçi- nin, Büyük Hun Devleti'nin yıkılışında Çinlilerin rolünü ön plana çıkartması E) Bir tarihçinin, Türk İslam kültürünün gelişiminde Nizamiye medreselerinin önemine değinmesi