Zaman ve Takvim Soruları

dinct unul 6. Günümüzde kullanılan takvimlerin oluşmasında aşa- ğıdaki medeniyetlerden hangisinin katkısının diğerle- rine göre daha fazla olduğu söylenebilir? A) Sümer - Akat B) Babil - Mısır C) Mısır - Sümer D) Hitit - Roma E) Yunan - Fenike

par Türkmenler, Türklerin göçebe yaşaması, avcılık vs. lle uğraşması sebebiyle yıl adlarına hayvan adlarının veril- diğini belirtirler. Bunun dışında eski toplumlar arasında yaygın olan çeşitli nesne ve canlılara tapınma yani totemizm gibi inançların da bu adlandırmada etkili olabileceği gözden uzak tutulmamalıdır. Türkmenler, Kazaklar, Uygurlar ve diğer Türk boyları arasında hayvan adlarının yıl adlarına verilmesi ile ilgili birçok efsane ve rivayet vardır. Bir iki örnek verecek olursak: S "Kaşgarlı Mahmut, Divanü Lugait'l-t-Türk'te Türklerin bu yılların her birinde hikmet var sanarak onunla laf tuttuklarını, uğur saydıklarını belirtir. Verdiği bilgilere göre "ud yılı, savaşların çok olduğu bir yıldır. Takagu yılında yiyecek çok-otar, ancak insanlar arasında kargaşa olurmuş. Timsah-yılı girdiğinde yağmur çok yağar. bolluk olurmuş. Domuz yılmda kar ve soğuk çok olurmuş. Yani böylece Türkler her yıl bir şey olacağına inanırlarmış." Kaşgarlı, 12 Hayvanlı Türk takviminin ortaya çıkışı hakkındaki Uygur rivayetini de şöyle vermektedir: "Türk hakanlarından birisi kendi idaresinden birkaç yıl önce yapılmış olan bir savaş hakkında bilgi almak ister. Ancak danışmanların o savaşın yapıldığı yıl hususunda yanılırlar. Bunun üzerine Hakan, kendilerinin bu tarihte nasıl yanıldılarsa, daha sonra gele- ceklerin de yanılabileceklerini, bu sebeple göğün 12 burcu ve 12 ay sayısınca her yıla birer ad konulmasını ister. Ha- kanın teklifi kurultayca benimsenir. Daha sonra bir sürek avına çıkılır. Hakan, hayvanların Ilısu'ya doğru sürülmesini ve sıkıştırılmasını emreder. Av bu şekilde devam eder. Bu sırada bazı hayvanlar suya atlayarak karşı sahile çıkmaya çalışırlar. On iki hayvan bunu başarır. Böylece karşıya geçen hayvanların adını sırasıyla her bir yıla ad olarak verirler. Bu hayvanlardan birincisi sıcan < siçgan imiş. İlk geçen bu hayvan olduğu için senenin başı bu adla anılmıştır." Türkmenler arasındaki rivayet: Eskiden hayvanlar arasında "Kim yılı önce görürse, onun adını yıl adlarının ilki olsun" şeklinde bir şart öne sürülmüş. Bunu duyan deve "Ben hayvanların hepsinden uzun ve iriyim, bu yüzden de yılı ilk ben görürüm, adım da yıl adlarının birincisi olur." diye kibirlenmiş. Ama yılın görüleceği sıralarda sıçan devenin hörgücüne çıkıp deveden önce yılı görmüş. Yıl adlarının ilkine de onun adı verilmiş. Deve buna çok sinirlenip sıçana saldırmış. Sıçan kuma (başka rivayette küle) girip saklanmış. Devenin hala kül görünce oturup ağnaması taa o zaman- ki düşmanlıktan kalmadır," derler. Dr. Nergis BIRAY, A.O. Türkiyat Araştırmaları Ensititüsü Dergisi Sayı 39. Erzurum 2009 Prof. Dr. Hüseyin AYAN özel Sayısı "Divano-Lugat'it Türk 1, 1985, s,344,349 . Bozkır kültürüne sahip Türk topluluklarının takvimi 6. Uygur rivayetine göre 12 hayvanlı Türk takviminde kullanmalarında; senenin başının sıçan ile adlandırılması; 1. ekip biçme zamanını belirlemek, 1. Ilisu Nehri'nde karşıya geçen ilk hayvan olması, II. göç hareketlerini düzenlemek, III. ticari faaliyetlerini geliştirmek X amaçlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir? II. diğer hayvanlara göre küçük olması, III. kutsal kabul edilmesi durumlarından hangileriyle ilgilidir? A) Yalnız I C) Yalnız III O A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II B) Yalnız II E) I, II ve III Altın citdigim Cve Il

11. Osmanlı maliyecileri, devletin resmî takvim olarak kullan- dığı takvimde ayların başlangıçlarının her yıl değişmesi ve Batılı devletlerle ticari hayatın gelişmesi sebebiyle ortaya çıkan sıkıntıyı XIX. yüzyılda gündeme getirmişlerdir. Bu durum üzerine Osmanlı Devleti'nde aşağıdaki tak- vimlerden hangisi kullanılmaya başlamıştır? A) 12 Hayvanlı takvim B) Miladi akvim CHicri takvim D) Celali takvimi E) Pumi takvim

19. Miladi takvimle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Güneş yılı esasına göre hazırlanmıştır. B) MO 776 yılında yapılan ilk olimpiyat başlangıç kabul edilmiştir. C) 1 Ocak 1926'dan itibaren Türkiye'de Miladi takvim uygulamasına geçilmiştir. D) Papa Xill. Gregorious son şeklini vermiştir. E) İlk defa Mısır uygarlığı tarafından düzenlenmiştir.

8. Şimşek gibi, bir semte atıldık yedi koldan Şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan Bir gün doludizgin boşanan atlarımızla, Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla. Yahya Kemal Beyatlı'nın Akıncılar şiirinden bu kıtayı okuyan Tarih öğretmeni öğrencilerinden Osmanlı akıncılarının özel- Tiklerini söylemelerini istemiştir. Bunun üzerine akıncılarla ilgili olarak: Gizem: Hızla hareket ettiklerini, Fırat: Farklı milletlerden meydana geldiklerini, Gülsüm: Osmanlı Devleti'nin merkez ordusunu oluşturduk- larını, Ezgi: Süvari birliklerinden oluştuklarını söylemiştir. Buna göre, hangi öğrencilerin akıncıların özelliklerini doğru tespit ettiği söylenebilir? A) Gizem - Fırat C) Gizem - Ezgi B) Gülsüm - Ezgi D) Gizem - Gülsüm E) Ezgi - Fırat 78

1. Girit Uygarlığı'na ait yapılan kazı çalışmalarında bakırdan ya- pılmış kap kacakların yanında, yine aynı dönemde tunçtan ya- pılmış heykeller bulunmuştur. Buna göre bölge medeniyeti ile ilgili, özgün bir uygarlık olduğu, II.etkileşime açık olduğu, + III. teknik beceriye sahip olduğu yorumlarından hangisine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III E) I, II ve III C) I ve II no 4. M

na- Osmanlı Devleti, 1526 Mohaç Meydan Muharebesi ile Macar ordularını yenerek Macaristan'ın büyük bölümünün Osmanlı hâkimiyetine girmesini sağlamıştır. Verilen cümlede geçen Miladi 1526 yılının yüzyıl hesapla- ması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) XV. yüzyılın l. yarısının II. çeyreği B) XV. yüzyılın II. yarısının III. çeyreği C) XVI. yüzyılın I. yarısının II. çeyreği D) XVI. yüzyılın II. yarısının III. çeyreği E) XVI. yüzyılın II. yarısının IV. çeyreği 5.

3. Aşağıdakilerden hangisi "Takvim-i Celâli" ile ilgili doğru bir bilgi değildir? A) Güneş yılı esasına göre düzenlenmiştir. BY Osmanlılar mali işlerin düzenlenmesi amacı ile kullanmış- lardır. C) Yılbaşı 21 Mart (Nevruz) kabul edilmiştir D) Omer Hayyam başkanlığındaki astronomi heyetince dü- zenlenmiştir. E) Takvim-i Melikşahi diye de tanınır.

ar- Tarih öncesi döneme ait olan yukarıdaki nesnelerin tarihsel süreçte insanlar tarafından kullanılış sırası aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A)1-11-11 B) I-III-II C) II - I - III D) II-III-I E) III-1-11

3. Yontma Taş Devri'nde, Göçebe yaşam tarzı benimsenmiştir. Mağara ve ağaç kovuklarında yaşanmıştır. • Avcılık ve toplayıcılıkla uğraşılmıştır. ● Bu bilgiler, aşağıdaki çıkarımlardan hangisine dayanak oluşturmaz? A) Üretici toplum aşaması yaşanmamıştır. B) Köy yerleşimi gelişmemiştir. C) İnsanlar arasındaki ilişkiler zayıftır. D) Faaliyetler, günlük ihtiyaçları karşılamaya yöneliktir. E) Giderek daha kullanışlı araçlar yapılmıştır.

Geçmişten günümüze yaşamını zamanın ölçüsüne göre düzenleyen insanoğlu, zamanı parçalara ayırmıştır. İnsanoğlunun zamanı parçalara ayırmasının; yaşamını kolaylaştırmak, 1. ekonomik faaliyetleri yürütmek, . hayvanları evcilleştirebilmek durumlarının hangilerinde etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

6. 1. Çeyrek 2. Çeyrek 99-75. 74-50 1. Yüzyılın 1. Yarısı 99-50 3. Çeyrek 49-25 4. Çeyrek 24-0 1. Yüzyılın 2. Yarısı 49-0 MÖ 99-0 (Birinci Yüzyıl) Tablodaki bilgiler göz önüne alındığında MS 1789 ta- rihinin yüzyıl, yarım ve çeyrek olarak ifadesi aşağıda- kilerden hangisidir A) XVII. yüzyılın birinci yarısı, dördüncü çeyreği B) XVIII. yüzyılın ikinci yarısı, dördüncü çeyreği C) XVI. yüzyılın ikinci yarısı, dördüncü çeyreği D) XVIII. yüzyılın ikinci yarısı, birinci çeyreği E) XVII. yüzyılın ikinci yarısı, dördüncü çeyreği

1. Aşağıdaki tarih şeridinde Anadolu uygarlıklarının egemenlik dönemleri gösterilmiştir. MÖ 1000 MÖ 500 MÖ 2000 A) Yalnız Bu tarih şeridine bakılarak, 1. Frigya ve Lidya uygarlıkları Hititler tarafından yıkılmıştır. II. Hitit egemenliği bin yıldan fazla sürmüştür. III. Urartu uygarlığı MÖ V. yüzyıldan önce yıkılmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? MÖ 1500 B) Yalnız II Hitit C) Yalnız III Urartu Lidya Frigya D) I ve III E) Il ve il

r 1. Miladi takvimin başlangıcı Hz. İsa'nın doğumu esas alınarak hazırlanmıştır. Hz. İsa'nın doğumundan önceki döneme MÖ, Hz. İsa'nın doğumundan sonraki döneme ise MS denir. Milattan önceki tarihlerde rakamlar büyüdükçe günümüzden uzaklaşılır, milattan sonraki dönemde rakamlar büyüdükçe tarih günümüze yaklaşmış olur. Buna göre aşağıda verilen tarihlerden hangileri arasındaki zaman farkı daha fazladır? A) MÖ 2200 - MS 100 B) MS 200 - MS 2300 C) MÖ 375 - MS 1453 D) MS 216-MS 3200 E) MÖ 1516 - MS 516

-ları içi- elerimi- in geri ehalet deler şme- 9. Toplumlar belli bir yılı takvimlerine başlangıç olarak esas almışlardır. Örneğin Mısırlılar ve Babiller her saltanat dö- nemini, Yahudiler yaradılış gününü, Yunanlar ilk olimpiyat- ları, Romalılar Roma'nın kuruluşunu, Müslümanlar hicreti takvimlerine başlangıç olarak almışlardır. Bu bilgilere göre takvimlerin başlangıç yıllarının belir- lenmesinde aşağıdakilerden hangisinin esas alındığı savunulabilir? A) Insanların karşılaştığı büyük doğal afetler B) Devletlerin kuruluş tarihleri C) Takvimlerin ilk kullanıldığı yıllar D) Toplumların yaşamlarındaki önemli olaylar E) Önemli icatların yapıldığı dönemler beut

Türkler, günümüze kadar farklı takvimler kullanmışlar- dır. Buna göre; ✓H L. Hicri takvim, II. Celâli takvim, Il Miladi takvim gibi takvimlerden hangilerinin Türklerin kullandığı takvimler arasında yer aldığını söyleyebiliriz? A) Yalnız II D) II ve III BSD ve Babura B) I ve II C) I ve Ill ens Yayınları E) I, ve fif 5.