20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Soruları

4. Osmanlı Devleti kuruluş yıllarında aşağıdaki Türk beyliklerinden hangisi ile mücadele etmemiştir? T, 192001 A) Karesioğulları paux C) Aydınoğulları Naby Mabutuben B) Germiyanoğulları D) Candaroğulları phot E) Dulkadiroğulları enqol is outdiyed

7. • Kapıkulu sayısının artmasıyla merkezî hazinenin de yükünün artması Kapıkulunun devlete hükmeder hâle gelmesi Reayanın asker olmaya özenmesi üzerine toprakların boş kalması ve üretimin azalması Osmanlı Devleti'nde XVI. yüzyıl sonlarında görülmeye başlayan bu değişimlerin nedenleri arasında aşağıda- kilerden hangisi yoktur? A) Timar sisteminin çökmeye başlaması B) Kapıkulunun tüm isteklerinin gerçekleştirilmesi C) Kapıkulu ocaklarına mesleği askerlik olmayanların da alınması D) Tarımsal üretimde sürekliliğin sağlanamaması E) Merkezî otoritenin bozulması

3. Osmanlı Devleti ile İtalya arasında yapılan Trablusgarp Savaşı Uşi Antlaşması ile sona ermiştir. Bu antlaşmaya göre, - Trablusgarp (Trablus ve Bingazi) İtalyanlara bırakılacak. Yöre halkı sadece dini yönden halifeye bağlı kalacak. Rodos ve On İki Ada Balkan Savaşlarının sonucunda geri verilmek şartı ile geçici olarak İtalya'ya verilecek. Verilen antlaşma maddelerine bakılarak aşağıdakileri han- gisi söylenemez? A) Osmanlı Devleti'nin sınırları daralmıştır. V B) Osmanlı Devleti Trablusgarp halkı ile kültürel bağını de- vam ettirmek istemiştir. C) Trablusgarp halkı Milliyetçilik anlayışı ile hareket etmiştir. D) Osmanlı Devleti halifeliği siyasi amaçlarla kullanmıştır. Italya, Trablusgarp'ta çıkabilecek bir isyanın önüne geç mek istemiştir. X 159

10 12. Tarih mutlak bilgiden oluşmaz. Örneğin; Osmanlı Devleti' nde ilk paranın Orhan Bey Dönemi'nde basıldığı düşünülüyordu. Ancak para bilimci İbrahim Artuk' un Osman Bey Dönemi'ne ait paranın bulmasıyla bu bilgi değişmiştir. Buna göre tarih bilimiyle ilgili; Kesin kuralları yoktur. 1. Pozitif bir bilim değildir. H. Yeni belgeler ışığında değişebilir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II C) I ve II E, II ve III

-B 12. (1739 yılında imzalanan Belgrad Antlaşması'na göre, Avusturya, Pasarofça Antlaşması ile aldığı Belgrad'ı Osmanlı Devleti'ne geri verdi. • Azak kalesi yıkılmak şartıyla Ruslara bırakıldı. Toy At • Rusya, Karadeniz'de hiçbir ticaret ve savaş ge- misi bulundurmamayı ve savaşta aldığı yerleri geri vermeyi kabul etti. AG Bu bilgilere göre, aşağıdakilerden hangilerine ulaşılamaz? A) Osmanlı Devleti'nin kazançlı olduğuna B) Osmanlı Devleti'nin toprak kazandığına C) Karadeniz'in Osmanlı'ya ait olduğunun belirtildi- gine D) Osmanlı Devleti'nin stratejik açıdan önemli top- rak elde ettiğine E) Belgrat Antlaşması'nın, Osmanlı Devleti'nin bati- da imzaladığı son kazançlı antlaşma olduğuna en

YAYINEVİ 3. Danimarka, Avusturya ve Fransaya karşı kazandığı savaşlarla Almanya'nın siyasi birliğini kurması 1853-56 Kırım Savaşı'nda Rusya'ya karşı İngiltere, Fransa ve Piyemonte'nin Osman- li'yi desteklemesi 1870'de Fransa'nın desteği ile Piyemonte Krallığı'nın Avusturya'yı mağlup ederek İtalyan birliğini kurması Yukarıdaki diyagramda 1853 ile 1871 yılları arasında Av- rupa diplomasisini şekillendiren üç büyük olaya yer veril- miştir. Buna göre verilen diyagramdaki bilgilerden yola çıka- rak Avrupa diplomasisi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Avrupa güç dengesinin değişmesine zemin hazırlayan gelişmeler yaşanmıştır. B) Osmanlı'nın Rusya karşısında desteklenmesinde Avrupa'nın yayılmacı politikalara karşı tavır alması et- kili olmuştur. Din birliğine dayalı itifaklar yerine ulusal çıkarlan gö- zeten politikalar ön plana çıkmıştır. D) Milliyetçilik akımına dayalı gelişmeler Avrupa'da siyasi haritanın değişmesine neden olmuştur. E) İmparatorluklar yerlerini ulus devletlere bırakmaya başlamıştır.

34. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi Osmanlı Devle- ti'nin Trablusgarp Savaşı'nı bitirip Uşi Antlaşması'nı imzalamasında etkili olmuştur? A 31 Mart Olayı'nın çıkması B Babiali Baskını'nın yapılması II. Meşrutiyet'in ilan edilmesi D) I. Balkan Savaşı'nın başlaması E) I. Dünya Savaşı'nın başlaması

2. 1913 Londra Antlaşması'na göre Midye-Enez Hattı'nın batısındaki bütün topraklar Balkan devletlerine bira- kıldı. Sırbistan'a Orta ve Kuzey Makedonya bırakıldı. Yunanistan'a Selanik, Girit ve Güney Makedonya ve- rildi. Bulgaristan'a Kavala, Dedeağaç ve bütün Trakya verildi. Ege adalarının geleceği ve Arnavutluk'un si- nırlarının tespitinde Avrupalı devletlerin karar vermesi uygun görüldü. Bu durumun Balkanlarda aşağıdakilerden hangisi- ne neden olduğu söylenemez? A) Balkan Türkleri sorununun ortaya çıkması B) Yerel çatışmaların yaşanması C) Avrupa devletlerinin Balkanlara müdahale etmesi D) Avusturya - Rusya rekabetinin yaşanması X E) Etnik yapıdaki çeşitliliğin ortadan kalkması

33. Arapların I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti yerine İngilizlerle iş birliği yapması, Araplar arasın- da aşağıdaki düşüncelerden hangisinin güçlendiği- nin kanıtıdır? A) Milliyetçilik C) Yayılmacılık B) Ümmetçilik Batıcılık E) Laiklik

4. Mustafa Kemal, Havza Genelgesi'nde mitingler düzenlenerek İzmir'in işgalinin protesto edilmesini, İtilaf Devletleri temsilciliklerine ve İstanbul Hükûmeti'ne uyarı telgraflarının çekilmesini ve azınlıklara karşı düşmanca hareketlerden kaçınılmasını istemiştir. Buna göre Mustafa Kemal'in, Havza Genelgesi ile aşağıdakilerden hangisini amaçladığı savunulabilir? A) Egemenlik anlayışını değiştirmeyi BYUlusal güçleri birleştirmeyi C) Kişisel tepkileri kitlesel tepkiye dönüştürmeyi D) Düzenli orduya geçişi sağlamayı E) Toplumsal tabakalaşmayı önlemeyi

11. Büyük Selçuklu Devleti Dönemi'nde, I. Gazneliler ile Dandanakan Savaşı'nın yapılması II. Abbasi halifesinin Şii Büveyhoğullarının baskısından kur- tarılması III. Bizans ile Malazgirt Savaşı'nın yapılması gelişmelerinden hangilerinin Selçukluların, İslam dünya- sındaki itibarını artırdığı söylenebilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III E) II ve III

1. Aşağıdakilerden hangisi, tarih öncesi dönemlerde insan- ların farklı bölgelerde dağınık halde yaşadıklarına kanıt olarak gösterilebilir? B A) Çok tanrılı dinlerin ortaya çıkması B Toplumlarda gelişmişlik düzeyinin aynı olmaması Benzer malzemelerden eşyaların yapılması Dilk kullanılan maddenin bakır olması E Sınıf farklılıklarının oluşması

3. Büyük Selçuklu Devleti federatif bir yapıya sahipti. Ülke eya- letlere ayrılır ve her eyalet, hanedan üyesi bir prens tarafından yönetilirdi. Büyük Selçuklulardaki bu uygulamanın; II. Ülkenin yönetimini kolaylaştırmak Anayasal yönetimi güçlendirmek Ticareti geliştirmek amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir? Hous A) Yalnız I DI ve III B) Yalnız II EII ve III C) I ve ll 61

1300 Konuya başlamadan önce aşağıdaki soruların cevaplarını düşününüz/araştırınız ve cevaplarınızı yazınız. 1. Dünya genelinde bildiğiniz yüksek yapılara örnekler veriniz. Bu yapıların ne zaman yapıldığını araştırarak yazınız. *** Ge

2. Karahanlılar İpek Yolu'nun geçtiği önemli şehirlere sahip olmuşlardır. Karahanlılar ticareti canlandırmak için yolla- ra kervansaraylar yaptırmışlardır. Gazneliler, Hindistan Seferleri'nden elde edilen ganimet gelirleri ile gelişen güçlü bir ekonomiye sahipti. Ipek ve Baharat yolları üze- rindeki bazı şehirlere de sahip olmaları, Gaznelilerde tica- ri hayatın canlı olmasını sağlamıştır. Selçuklular ticaretin önemini fark edince kervan yollarının güvenliğini sağla- maya çalışmış, bu amaçla seferler bile düzenlemişlerdir. Sonuçta İpek Yolu, Türk İslam devletleri için önemli bir gelir kaynağı hâline gelmiştir. Buna göre Türk - İslam devletlerinde ekonomik yapı ile ilgili; 1. gümrük gelirlerinde artışın olduğu II. askerî başarıların gelir elde etme aracı olarak kullanıl- dığı, III. İpek Yolu üzerinde kontrol kurulduğu yorumlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız I D) II ve III karekök & dakir B) Ive T E) II ve III C) I ve III

6. • Sırpsındığı yenilgisini telafi etmek isteyen Sırplarla yapılan Çirmen Savaşı ile Balkanlar'da Osmanlı-üs- tünlüğü perçinlendi. Inghid hol • Osmanlıları Balkanlar'dan çıkarmak amacıyla Haçlı ordusu toplandı. • I. Murat komutasındaki Osmanlılar Kosova'da sava- şı kazandılar ancak I. Murat hayatını kaybetti. Savaş sonunda Tuna'nın güneyindeki Balkan topraklarında Osmanlılara karşı koyacak bir güç kalmadı. Yıldırım Bayezid, Osmanlı toprakları içinde kalan İstanbul'u dört kez kuşattı ancak Niğbolu Savaşı, Timur tehlikesi gibi nedenler yüzünden kuşatmalara son vermek zorunda kalındı. • Niğbolu Savaşı'nda Haçlı ordusunu mağlup eden Yıl- dırım Bayezid, Anadolu'da Türk siyasi birliğini sağla- mak için harekete geçti. Kuruluş Dönemi'ne ait bu gelişmelere göre Osmanlı Devleti'nin aşağıdakilerden hangisine karşı askerî bir girişimi olduğu söylenemez? LAY Haçlılara Balkan topluluklarına KafaD B) Ruslara DY Bizans'a E) Anadolu beyliklerine