İlk Türk Devletleri Soruları

L BİLİMLER TESTİ ), Felsefe (11-15), Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (16-20), Din Kültürü ve a olmayan veya farklı müfredat ile alanlar için Felsefe (21-25) alan- esti için ayrılan kısmına işaretleyiniz. na dayalı ve özel- nemleketlerde si- rçevesinde yapı- Şeyh Sait Ayak- yı nedeniyle ba- kileme 35 170 ve III C) I ve II 3. Uygurların; 160 TYT A • Türk tarihinde fiziki bir mekan olarak kütüphane kuran ilk topluluk olma, D) I ve III kitapçığı • Fresk denilen duvar resimleriyle minyatür sanatının ilk örneklerini verme özellikleri; 1. kültür ve sanat alanında ilerlemeler kaydettikleri, II. Maniheizmi kabul ederek yerleşik hayata geçtikleri, III. Türk tarihinde bazı ilklere öncülük ettikleri durumlarından hangilerinin göstergesi olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II E) I, ve III C) I ve II

7. Âşıkpaşaoğlu'nun kaleme aldığı Garipname'ye göre sa- vaşçı alpların dokuz niteliği olması gerekir. Bu nitelikler; kuvvet, cesaret, gayret, zırh, kılıç, şeklinde sırala- nabilir. 111- Bu ifadeler aşağıdakilerden hangisi ile sürdürülemez? A) süngü B) dost C) ok-yay D) at E) akçe 10. Sınıf | Tarih 3

A 27.▪ Göktürklere ait ortaya çıkan belgelerde "at, koyun, sürü" gibi kelimelere rastlanmıştır. Uygurlara ait belgelerde ise "darı, tarla, ev" gibi kelimelere rastlanmıştır. Bu durum Uygurlar ile Göktürklerin, v. etnik yapıları, 1. sosyal yaşantıları, III. yönetim anlayışları özelliklerinden hangilerinin farklı olduğu savunulabilir? A) Yalnız B) Yalnız II I ve II C) Yalnız III E) II ve HI A

E) Medeniyetin gelişiminin temelde beşeri faktörlere bağlı olduğuna Kök Türkler uzun zaman kölelik hayatı yaşamışlar, dağlarda madencilik yapmışlar ve efendileri olan Avarların en ünlü demircileri olmuşlardır. Fakat 552'de yazıtlarda adı Bumin Kağan olarak geçen ilk yiğit hükümdarları, kavmini hürriyete kavuşturmuştur. Hatta bütün öteki kabileleri de hükmü altına almış, imparatorluğunu büyük Çin duvarına kadar genişletmiştir. Bu bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Kök Türklerin Çin'e karşı güçlü bir rakip olarak görüldüğüne B) Kök Türklerin Bumin Kağan tarafından bağımsızlığına kavuşturulduğuna C) Türk toplulukları arasında hâkimiyet mücadelesind yaşandığına D) Kök Türkler'in silah yapımında gerekli olan ustalığa sahip olduğuna E) Türk dünyasının ilk kez Kök Türkler Dönemi'nde bir bayrak altında toplandığına

✔FEN BİLİMLERİ YAYINLARI 1 4. Fransız bir gazeteci Milli Mücadele yıllarındaki gözlemleri- ni şöyle aktarmıştır: "Kolları arasında mermi taşıyan anne- lerin arkasından giden yalınayak çocuklar gördüm. Çökmüş omuzları üzerine yükledikleri sandıkları taşıyan ihtiyarlar gördüm. Bütün bu insanlar, yaptıklarının karşılığı olarak bir teşekkür bile beklemiyorlardı." Buna göre, Milli Mücadele'nin kazanılmasında aşağı- dakilerden hangisinin etkili olduğu savunulamaz? A) Bağımsızlık anlayışının B) Demokrasi bilincinin C) Vatanseverlik duygusunun D) Millî inanç ve özverinin E) Birlik ve beraberlik duygusunun Diğer sayfaya geçiniz.

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 A 26. Çetin Öğretmen, Türklerde devleti yönetme yetkisinin kağana, Gök Tengri tarafından verildiğini ancak kağanın hiçbir zaman kutsal varlık yani Mısır medeniyetinde ol- duğu gibi tanrı-kral sayılmadığını belirtmiştir. Öğretmenin bu ifadesinden çıkartılacak sonuç asa- gıdakilerden hangisidir? Gücün kaynağının ilahi olduğu B Kağanın yetkilerinin sınırlandırıldığı Göçebe yaşam biçiminin benimsendiği Teokratik bir yapı oluşturulduğu E Merkezi otoritenin zayıf olduğu 29. Osman 1. has, II. zear III. tima uygula devlet askerl söyler A) Yall

9. Harita üzerinde işaretlenmiş alanlar ortak bölge sınıf- landırılması içinde yer alsaydı aşağıdakilerden hangisi doğru olurdu? A) Dağlık bölge B) Çöl bölgesi C) Orman bölgesi D) Deprem bölgesi E) Heyelan bölgesi

26. Çinlilerin etkisinde kalarak Budistleşme isteği, Türklerin yaşam tarzına uymadığı gerekçesiyle kurultay tarafından reddedilen Türk hükümdarı aşağıdakilerden hangisidir? A Mete Han B) Bilge Kağan C) Bumin Kağan D) Mukan Kağan E) Kapgan Kağan

7. Eski Türk toplumlarma ait aşağıdaki ilişkilendirmelerden hangisinde yanlışlık yapılmıştır? Yargı A) Kurultayı oluşturan üyeler arasında halkın temsilcileri de vardır. Belli bir döneme kadar hapis cezaları kısa süreli olmuştur. C Çevre uygarlıklarla ticari faaliyetlerde bulunulmuştur. DY Ülke yönetimi hanedanın ortak mali sayılmıştır. E) Yaylak - kışlak arasında yarı göçebe bir hayat sürülmüştür. Değerlendirme Yasama yetkisi halk, kurultay ve kağan arasında paylaşılmıştır. Törenin yazıya geçirilmemesi hukuki sorunlara yol açmıştır. Ekonomik alanda gelişme sağlayıcı faktörler ortaya çıkmıştır. Taht kavgalarının yasal dayanağı ortaya çıkmıştır. Astronomi alanında gelişme sağlayıcı bir hayat yaşanmıştır.

9. A) Madencilik B) Mimari C) D) E) El sanatları Giyim - kuşam Müzik Asya Hun Devleti'ne en parlak dönemini yaşatan Mete Han, yirmi altı boyu Türk tarihinde ilk kez tek bayrak altında toplamıştır. 1. Kök Türk Devleti'nde ise Mukan Kağan, Kore'den Karadeniz'e kadar uzanan sahada yaşayan bütün Tölesleri ve diğer Türk boylarını hâkimiyeti altına alarak devletine en güçlü dönemini yaşatmıştır. II. Kök Türk Devleti zamanında da Kapgan Kağan yine Orta Asya'daki tüm Türk boylarını bir bayrak altında toplayarak gücüne güç katmıştır. Uygur Kağanı Moyen-Çor ise Hun ve Kök Türk dönemlerinde olduğu gibi öncelikle Orta Asya'daki boyları kendine bağlamıştır. Bu bilgiler, ilgili devletlerde aşağıdakilerden hangisinin güçlü tutulduğunun bir kanıtı sayılamaz? A) Teşkilatçılık B) Milliyetçilik D Kolonicilik C) Ordu E) Merkeziyetçilik . Türk toplulukları; nüfus artışı, otlakların yetersizliği, kuraklık, boyları arasındaki mücadeleler ve dış baskılar gibi nedenlerle çok uzun mesafeler kat ederek başka bölgelere göç etmişlerdir. gisinin Türk göçleri

2. Orta Asya'da kurulan ilk Türk devletlerinin boylar konfederasyonu şeklinde örgütlenmesinin sonuç- ları arasında; B 1. Merkezi otoritenin zayıflaması II Siyasi varlıklarını uzun süre koruyamamaları III. Göçebe yaşam biçimini benimsemeleri durumlarından hangilerinin yer aldığı söylene- mez? A) Yalnız I B) Yalnız III D) II ve III -C)t vett E), II ve III

E) Kurganların oda düzeninde ya 10. Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya Türklerinde uygulanan "töre" ile ilgili doğru bir bilgi değildir? A) Törenin dayandığı temel ilkeler adalet, eşitlik ve iyiliktir. B) Töreyi gelenekler, örf ve âdetler oluştururdu. 100 Töre kuralları değişmez ilkeler içerirdi. D) Töre, yaşanan hayatın yazılı olmayan ancak uyul- ması zorunlu kurallardır. Joych spe E) Devlet idaresi ve toplum ilişkileri töreye göre düzen- lenirdi. 14

1. Hazarlar ll. Büyük Selçuklular Ill. Gazneliler Yukarıdaki Türk devletlerinden hangilerinde hükümdarlar, tahta çıktıklarında hükümdarlıklarını Abbasi halifesine onaylatmışlardır? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız H D E) I ve III C) Yalnız III

2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Sosyal Biliml 1. İslamiyet öncesi Türklerle ilgili bir araştırma yapan araştırmacı bölgenin coğrafyasını ve iklim özellikle- rini incelemiş ve yarı göçebe kültürün nerden geldi- ğini anlamıştır. Buna göre; 1. Kültürlerin değişimi II. Kültürlerin etkileşimi, III. Coğrafyanın yaşam tarzına etkisi araştırmacının caktır? C A) Yalnız I üzerinde duracağı konular ola- D) I ve II B) Yalnız II E), II ve III C) Yalnız III

ĞLARDA TÜRK DÜNYASI t 4. MÖ 220-MS 216 yılları arasında hüküm süren, at- li-göçebe bir devlet olan Hunların; 1. sulama amaçlı kanallar yapmaları, II. buğday öğütmek için taşlar kullanmaları, III. demir saban, orak ve tırpan kullanmaları özelliklerinden hangileri, tarım yapıldığını doğru- dan kanıtlar? A) Yalnız I (D) Ive III B) Yalnız II C) Yalnız III E) II ve III

A 48. R M A L 14 "Pers İmparatoru Dareios (Daryus) ülkeyi satraplık denilen yirmi hükûmete ayırdı, hepsinin başına bir yönetici koydu. Egemenliği altında bulunanları ırklarına göre bölüp ayı- rarak her birini vergiye bağladı. Bu ayrımı yaparken kimi zaman komşu olanları birleştiriyor kimi zaman da sınır komşusunu atlayıp daha uzakta kalan bir milleti şu ya da bu ırka bağladığı oluyordu." msan Naux Sist İngiliz tarihçi George Rawlinson'un bu ifadelerine göre Dareios'un aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söy- lenebilir? nebni pr f A) Ülke içinde kültürel birliği sağlamak B) Saltanat sistemine son vermek Feodal sistemi güçlendirmek ib cabemo DOrdunun siyaset üzerindeki etkisini azaltmak Merkezî otoriteyi güçlü tutmak aus