İlk Türk Devletleri Soruları

12. Kök Türklerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Bumin Kağan tarafından Avarlar yıkılarak kurulmuşlardır. B) 840 yılında Kırgızlar tarafından yıkılmışlardır. C) En güçlü dönemlerini Mukan Kağan döneminde yaşamış- lardır. D) Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmışlardır. E) Kutluk İlteriş Kağan tarafından 682'de yeniden kurulmuşlardır.

6. II. Kök Türk Hükümdarı Bilge Kağan'ın, Çinlilerin etkisinde ka- larak Budizm'i kabul etme ve şehirlerin etrafını surlarla çevirme istekleri kurultay tarafından reddedilmiştir. Kurultayın bu istekleri reddetme gerekçesi olarak aşağıda- kilerden hangisi gösterilebilir? A) Çinlilerin kalabalık nüfusa sahip olması B) Yönetim hakkının hanedan üyelerine ait olması Ülkenin ikiye ayrılarak yönetilmesi (D) Türk töre ve yaşam tarzına aykırı olması E) Türklerin sosyal devlet anlayışına sahip olması

8. Etrafı dağlarla çevrili, geniş bozkırların ve çöllerin yer aldığı Or- ta Asya'da; kışları oldukça soğuk, yazları ise sıcak ve kurak ge- çen bir iklim tipi olan karasal iklim hakim olmuştur. Bu coğrafi yapının ve iklim tipinin, Orta Asya'da yaşayan Türkleri aşağıdakilerden hangisine yönelttiği savunulabilir? A) Temel ihtiyaçların komşu ülkelerle yapılan ticaretten sağlan- masina B) Yerleşik kültüre ait sosyal tabakalaşmanın oluşmasına Tarımsal faaliyetlerin ön planda tutulmasına D) Dayanıklı yapı malzemelerinden eserler yapılmasına E) Yarı göçebe yaşam tarzının benimsenmesine 11

yanında etle uğra- nız III 4. Türk orduları, yerleşik kavimlerde görülen hareketsiz savaş yön- temine göre yetiştirilmiş ağır teçhizatlı ordulara karşı üstünlük sağlamışlardır. Türk ordusunun yerleşiklere karşı üstünlük sağlanmasında, I. hafif silahlı ve hareketli süvarilerden oluşması, II. paralı askerliğe yer verilmemesi, III. onlu sisteme göre düzenlenmesi durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir? A) Yalnız ! Five I ve III B) Yalnız II E) I, II e III C) Yalnız III

9. Tanım: Coğrafi şartlar, ekonomik faaliyetleri ve sosyal çevreyi besleyen önemli kaynaklardır. Durum: Türklerin anavatanı olan Orta Asya'nın büyük bölümün- de iklim kuraktır ve tarıma elverişli değildir. Tanım ve durum dikkate alındığında coğrafi şartların Türk topluluklarında; 1. taşınabilir malzemelerden eşyalar yapılması, II. konar-göçer yaşam tarzının benimsenmesi, III. veraset sisteminin uygulanmas sonuçlarından hangilerinin ortaya çıkmasında etkili oldu- ğu savunulabilir? A) Yalnız I DI ve II B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız III Yalnız 1JD

13. Türk devletlerindeki, 1. boylar federasyonu şeklinde örgütlenilmesi, II. İpek Yolu hakimiyetinin ele geçirilmesi, III. ikili teşkilat sisteminin uygulanması özelliklerinden hangilerinin iç karışıklıklara ortam hazırladığı söylenebilir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II EI, II ve III C) I ve III

A 1. 2. A finirs A SOSYAL BİLİM Bu testte sırasıyla: Tarih (1-5), Coğrafya (6-10), Felsef ait toplam 20 soru vardır. Cevaplarınızı, cevap kâğıdında Sosyal Bilimler Testi için 1. Mete Han, Çin İmparatoriçesine yazdığı mektupta kendi hayatının ilk dönemiyle ilgili şunları söylemiştir: "Irmaklar ve göller arasında doğdum, geniş yaylalarda sığırlar ve atlar arasında büyüdüm, kendimi sık sık sınır boylarında buldum." Bu ifadeden yola çıkarak Mete Han'ın yaşamı ve kişili- ği ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz? A Mete Han, geniş yaylalarda yaşayan, hayvancılıkla geçinen bir ailenin çocuğudur. B). Hun hakanları ile Çin İmparatorluğu arasında diploma- tik ilişkiler kurulmuştur. Cirmaklar, göller, geniş yaylalar ve hayvanlar eski Türk yaşantısında önemli bir yer tutmuştur. D Mete Han'ın hayatını; içinde yaşadığı tabiat, hayvancı- lik ve akıncılık belirlemiştir. E) Mete Han, Orta Asya'daki Türk boylarını tek bayrak altında toplamıştır. **** LYF FEN LİSESİ

Hazarlar, Bizans ile Sasani devleti arasındaki savaş- ta Bizans'ı destekleyerek Sasani Devleti'nin zayıfla- masında önemli rol oynamışlardır. Ayrıca Hz. Osman komutasındaki İslam Devleti ordularına karşı yapılan "Belencer Savaşı'nı" kazanarak İslam Dini'nin Kaf- kasya Bölgesi'nde yayılmasını da engellediler. Bu bilgiler doğrultusunda Hazarlar'la ilgili; 1. İslam Devleti'nin egemenlik alanının genişle- mesini engellemişlerdir. II. Farklı dinlere karşı hoşgörüyle yaklaşmışlar- dır. III. Bölgesindeki hakimiyet mücadelesi için den- ge politikası uygulamışlardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III (C) I ve III E) I, II ve III

26. Çin yıllıklarında Turkler ile Çinliler arasındaki mücade lelere geniş yer verilmiştir. Asya Hun Devleti'nin kurul masından sonra bu mücadeleler İpek Yolu hakimiyeti çerçevesinde sürekli hale gelmiş her iki tarafı da eko- nomik, askeri ve siyasi açılardan zora sokmuştur. Bu bilgilerden yola çıkıldığında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? n ATürklerin gelişmiş bir uygarlık oluşturamadığı B) Çin tarihinin Türk tarihinden daha eskiye dayandığı e Türklerin bağımsızlıklarına düşkün oldukları D) Türk tarihinin aydınlatılmasında Çin kaynaklarının öne çıktıgı EÇinlilerin uzun süre Türklerin egemenliğinde yaşa- dığı 28.

? 7. Sümerler, zamanı altmış dakikalık saatlerle ölçen ilk in- sanlardı ve 1 hafta yedi gündü. Ayın yedisi, on dördü, yirmi biri ve yirmi sekizi hafta sonu kabul edilmişti. Dolayısıyla ilk hafta sonu tatilini başlatan Sümerler olmuştur. Gün kavra- mini da ilk kez Sümerler geliştirmiştir. Sümerler ve Babil- ler, günü gündüz ve gece olmak üzere ikiye ayınıyor ve 12 çift saate bölüyorlardı. Gün güneşin batmasıyla başlıyordu. Ancak MO. 300'den sonra müneccim Kidannu'nun öneri- siyle günün gece yarısı başlaması kabul edildi. Sümerler ve Babiller, gündüz için güneş saatleri yapmışlardı. Ayrıca yine gecenin ve gündüzün bölümlerinin belirlenmesinde su saatleri de kullanılmaktaydı. Bu bilgiler Sümerlerle ilgili, 1. Zamanın yönetilmesi ve düzenlenmesi konusunda önemli çalışmalar yapmışlardır. + II. Günümüz toplumunun alışkanlıklarının oluşmasına katkı sağlamışlardır. + III. Astronomi ve matematik bilimi ile ilgilenmişlerdir. yargılarından hangilerine kanıt oluşturur? A) Yalnız B) Yalnız D) vill C)Ive E) I, II ve III

2. Çinliler "dünürleşme" politikasını; Türk devletleri karşısında zayıf kaldığında, onlarla baş edemediğinde ve kendisine yö- nelik tehlike oluşturmaya başladığı zaman kendi mevcudiyetini korumak ve fırsat kollamak amacıyla karşı tarafın liderleriyle prenseslerini veya yakınlarının kızlarını evlendirmek suretiyle kendini garantiye almak için uygulamıştır. Bu amaçla "dünür- leşmek", bir çeşit kendine yakınlaştırarak denetimi altına alma stratejisi taşımıştır. Çin'in Türkler üzerindeki bu politikasının, I. kendisine benzetme, II. bağımlı hale getirme, III. egemenliği paylaşma amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir? A) Yalnız I C) II ve III B) Yalnız II MOYA C) I ve II E) I, II ve III

enli 3. Miryokefalon Savaşı, özellikle Anadolu'nun Türkleşmesi açı- sından çok önemli bir dönüm noktası teşkil etmiştir. Malazgirt yenilgisinden beri Anadolu'yu geri alabileceklerini ümit eden Bizanslılar'ın bu ümitleri Miryokefalon'da uğradıklanı hezimetle tamamen yok olmuş, bu tarihten itibaren Türk akınları devam ederken Bizans elindeki topraklanı koruyabilmek için savun- maya çekilmiştir. Sultan II. Kılıçarslan, başta halife olmak üzere komşu hükümdarlara zafernâmeler göndermiş, onun zaferi Islam ülkelerinde bayram sevinci ile kutlanmıştır. 00- Co- ük in ve MOYA Verilen bilgilere göre, kazanılan zafer ile ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılamaz? A) Bizans'ın Türklere karşı taarruz gücünün kırıldığı B) Askeri zaferlerin İslam dünyasında Selçuklular'ın prestijini arttırdığı C) Anadolu'nun Türk yurt niteliğini kalıcı kıldığı D) Bizans ile Selçuklular arasında karşılıklı diplomasiyi kurum- sallaştırdığı E) Selçukluların Anadolu hakimiyetinin egemen çevre güçle- rince tanındığı

srstemml 2. Uygurlar, Kök Türklerin sahip olduğu mirası sürdürmüş- tür. Zamanla Çinliler ile yakınlaşıp Maniheizm'i kabul etmişlerdir. Bu nedenle Uygurlarda toplumsal yapı hız- la değişmiştir. Konargöçer kültürün yanında şehirleşme eğilimi başlamıştır. Buna göre Uygurlar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Semavi dinlere ilgi duydukları B) Farklı hayat tarzlarını benimsedikleri C) Türk töresini devam ettirdikleri D) Bozkır kültürünü sürdürdükleri E) Kültürel etkileşime açık oldukları

3. Moğol İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla kuru- lan, I. İlhanlı, II. Çağatay, III. Altın Orda devletlerinin kuruldukları bölgelerle ilgili eşleştir- me aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? Karadeniz'in İran Kuzeyim A) BY C) D) E) ||| 1 || Türkistan || || 1 || || ||| HIN VE RENK 43

"... Siyasi ve askerî zaferler ne denli büyük olursa olsun ekonomik zaferle taçlandırılmazsa kalıcı olmaz." Mustafa Kemal Atatürk bu sözleri aşağıdaki gelişmelerden hangisinde kullanmıştır? A) Türkiye İş Bankası'nın açılışı B) Türkiye Merkez Bankası'nın kuruluşu C) İzmir Suikasti teşebbüsünü öğrenmesi D) İzmir İktisat Kongresi'nin açılışı E) Maarif Kongresi'nin ilk günü n

106 6. Lengin Plucky Lader hudle dahi olsa Loft Joginden birins Hen duid Timur, Altin Orda Devleti üzerine yaptığı seferlerle bu devletin parçalanmasına yol açmıştır. Bu durum Rusya'nın güçlenmesine neden olmuştur. Timur'un Altın Orda Devleti ile mücadelesine bakarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Siyasi alanda değişimlere ortam hazırlamıştır. B) Türkler arasında egemenlik mücadelesi yaşanmıştır. C) Dış siyasette ulusalcı anlayıştan uzaklaşılmıştır. D) Gaza ve cihat anlayışına önem verilmiştir. E) Karadeniz'in kuzeyinde Rusya'nın etkinliği artmiştir.