İslamiyet'in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi Soruları

7. Ayn-ı Calud Savaşı'nda Moğolların yenilgiye uğratılması aşağıdaki hangi zaman diliminde yaşanan bir gelişmedir? A) X. yüzyıl nam C) XII. yüzyıl B) XI. yüzyıl to D) XIII. yüzyılobanA enssiä 161*et sbrE) XIV. yüzyıl priar Thüteümnob oniriyels 188v82 hipselsM (A 12sv62 velnias (8

Türkiye Selçuklu Devleti'nin başında "sultan" unvanlı hüküm- dar bulunurdu. Hükümdar hem devletin hem de saray ve ordunun başıydı. Sultan adına hutbe okutulması en önemli hükümdarlık alametlerindendi. Türkiye Selçuklu Devleti'nde; "Ülke toprakları hanedan ailesinin ortak malıdır." anlayışı de- vam etmiş, bu anlayış nedeniyle Türkmenler kağan soyundan olmayan kimselerin etrafında toplanmamıştır. Sultan ölünce onun ailesinden biri devletin başına geçerdi. Türkiye Selçuk- lu sultanları Büyük Selçuklu hükümdarlarından farklı olarak Farsça unvanlar (keyhüsrev, keykavus, keykubat gibi) kullan- mışlardır. Ülke toprakları yönetim bakımından bölümlere ay- rılmıştı, "eyalet" adı verilen bu bölümleri hükümdar ailesinden olan melikler ve valiler yönetirdi. Meliklerin yanında bir de atabey bulunurdu. Atabey, meliklerin deneyim kazanmaları için çaba harcayan bir görevliydi. Metne göre; I. Türkiye Selçuklu Devleti'nin ilk Türk devletlerinde gö- rülen yönetim anlayışını devam ettirdiği, VII. Türkiye Selçuklu Devleti'nde" Ülke toprakları hane- dan ailesinin ortak malıdır." anlayışının devam ettiği, M. Sultanlarının Farsça unvanlar kullandığı, IV. Eyalet yönetiminde tek söz sahibinin Atabeyler ol- duğu, V. İslami dönem ile birlikte yeni hükümdarlık alametle- rinin görüldüğü yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I B) Yalnız II 1 D) I ve II C) Yalnız III E) I, II ve III

2. Büyük Selçuklu Veziri Nizamülmülk kendi adıyla Nizamiye Med- reselerini kurmuş, ünlü bilim insanlarını buraya toplamış, çok geniş bir kütüphane oluşturmuş ve öğrencilere burs sağlamış- tır. Sultan Alparslan da medreseleri ülkesinin her tarafına yay- gınlaştırmış, öğretimi ücretsiz hâle getirmiş ve öğrencilere burs bağlamıştır. Bu bilgiler doğrultusunda Büyük Selçuklu Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? ð A) Sosyal devlet anlayışı ile hareket edildiğine B) Eğitimin, devletin görevi olarak görüldüğüne C) Eğitim ve kültürle ilgili yatırımlara öncelik verildiğine D) Devlet adamlarının bilimsever bir tutuma sahip olduklarına E) Halkın eğitim ve bilinç seviyesinin yükseltilmeye çalışıldığına tonguç kampüs

8. Türk-İslam devletlerinde sultanların kendi adlarına para bastırma ve hutbe okutmaları, bağımsızlığı kanıtlama, II. sömürgecilik anlayışı ile hareket etme, III. ulusal kimliklerini koruma amaçlarından hangilerine yöneliktir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III

el 4. Oğuzların Kınık Boyu'na mensup olan Selçuklu Devleti'nin kısa sürede imparatorluğa dönüşmesi Oğuzların Kayı Boyu'na mensup olan Osmanlıların cihan imparatorluğuna dönüşmesi - 1 gelişmeleri ile aşağıdakilerden hangisi arasında doğrudan bağlantı kurulabilir? A) Türk etkinliğinin azalması B) Türk devlet organizasyonlarının güçlenmesi C) Haçlı zihniyetinin sona ermesi D) Teokratik yapılanmaların zarar görmesi E) Boy federasyonlarının ortaya çıkması

2. Türk İslam devletlerinde hukuk, şer'i ve örfi olmak üzere ikiye ayrılırdı. Şer'i mahkemeler din ile ilgili iş- lerin yanı sıra evlenme, boşanma, nafaka, miras ve alacak davalarına bakardı. Örfi mahkemeler ise asa- yişi bozan veya kanunlara itaat etmeyenleri yargılardı. Şer'i hukuk ile örfi hukukun ters düştüğü durumlarda şer'i hükümler geçerli olurdu. 1 Bu bilgilere göre Türk - İslam devletlerinin hukuk anlayışıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Hukuk birliği yoktur. B) Toplumsal yaşamı düzenleyen kurallar dine göre şekillenmiştir. C) Hukuk sistemi laik değildir. D) Hukuk alanında yaşanan ikilikler, siyasi yaşamı olumsuz etkilemiştir. E) Özel mülkiyet kanunlarla korunmuştur. AYDIN YAYINLARI 144 4.

5. Malazgirt Zaferi, İslam dünyasında büyük bir sevinç ve heyecanla karşılanmıştır. Zaferden sonra Abbasi halifesine gönderilen fetihname halkın huzurunda okunurken, Bağdat'ta şenlikler ve kutlamalar yapılmıştır. Halife de İslam ülkelerinin sultanı unvanını verdiği Alp Arslan'a hediyeler göndermiştir. Bu bilgiler; Selçukluların İslam dünyasındaki saygınlığının arttığı, Abbasi halifesinin Alp Arslan'ı onurlandırdığı, . Abbasilerin, Selçuklu hakimiyetinde olduğu durumlarından hangilerinin göstergesi olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) I, II ve III C) Yalnız III

6. Sasani Devleti'nde ekonomi topraktan alınan ver. gilere dayanmaktaydı. Bu vergiler ile genellikle li- man, köprü ve konaklama yeri gibi ticarete hız ka- zandıracak eserler yapılmıştır. Ayrıca vergilerle or- dunun ihtiyaçları ve savaş masrafları da karşılan- mıştır. Buna göre Sasanilerin gelirlerini arttırmak için; üreticiyi destekleyen yasalar çıkarma, II. ticaret ağını büyütme, III. eyalet sistemini uygulama faaliyetlerinden hangilerini gerçekleştirdiği söy- lenebilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II - Yalnız III E) II ve III

8. 1. Halifeliğin Türklere geçmesi II. Anadolu'da önemli merkezlerin yağmalanması III. Türklerin Batıya doğru ilerleyişinin bir süre durması Haçlı Seferlerinin Türk İslam dünyası üzerindeki etkileri arasında, yukarıdakilerden hangilerinin yer aldığı söyle- nebilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III

7 Joyen Jasmin Selçuklular kaynağı Türk töresi olan örfi hukuku ve kayna- ğı İslamiyet olan şeri hukuku uygulamaktaydı. Örfi hukukun alanına giren davalara adalet teşkilatının başındaki emir-i dad bakmaktaydı. Hükümdar da örfi hukukun uygulayı- cılarındandı. Sultan bir tür yüksek mahkeme olan Divân- Mezalim'e başkanlık eder, burada halkın şikâyetlerini dinle- yip suçlulara gereken cezaları verirdi. Şeri hukukun alanına giren evlenme, boşanma, nafaka, miras ve borç davalarına ise kadılar bakmaktaydı. Buna göre, Selçukluların adalet teşkilatı ile ilgili aşağıda- kilerden hangisine ulaşılamaz? A) Türk-İslam sentezi gerçekleştirilmiştir. B) Nukuk üstünlüğü ilkesi ile hareket edilmiştir. C) Geleneksel Türk hukuk kuralları devam ettirilmiştir. D) Hükümdar yargılama yetkisine sahiptir. E) Teokratik uygulamalar görülm S A ob lábi (8 Cie.

ninion 3. Hasan Sabbah önderliğinde kurulan Bâtınilik tarikatı, Sel- çuklu devlet adamlarına suikastlar düzenlemiş ve devlet otoritesini sarsmıştır. Bu hareket Kur'an ayetlerinin görünen manalarının yanında gizli anlamlarının da olduğunu ileri sür- müştür. Bağdat'taki Nizamiye Medresesinde başmüderris olarak görev yapan İmam-ı Gazalî, görüşleriyle Bâtınilik fikri- nin İslam'a uygun olmadığını ispatlayıp çürütmeye çalışırken Selçuklu hükümdarları da Bâtinilerle mücadele etmiştir. Verilen bu bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisi savu- nulamaz? A) Nizamiye Medreselerinin devlete siyasi yönden katkısı bulunmaktadır. B) Selçuklular bozulan otoriteyi düzeltmek için çalışmalarda bulunmuştur. C) Nizamiye Medreseleri Bâtınilik akımına son vermek için kurulmuştur. D) Batıniler din ve siyaset temelli yıkıcı faaliyetlerde bulun- muştur. yetlerde E) Bátinilerle hem siyasi hem de ilmî yollarla mücadele edil- miştir. 5

12. Türkiye Selçukluları'nda Nâib-i Saltanat veya Niyâbet-i Sal- tanat adıyla, başkentte hükümdara vekâlet eden nâipler, hükümdarın devlet merkezinde bulunmadığı zamanlarda devlet işlerini yürütmüştür. Bu kurum Selçuklular tarafından ilk kez oluşturulmuştur. 9 Selçukluların bu kurumu oluşturmalarında aşağıdakiler- den hangisindeki belirsizliğin etkili olduğu söylenebilir? A) Kut Anlayışı'ndaki B) Gulam Sistemi'ndeki C) İskân Sistemi'ndeki D) İktâ Sistemi'ndeki E) İstimâlet Anlayışı'ndaki

9. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Selçuklu Devle- ti'nin kara kuvvetlerinden biri değildir? A) Timarlı Sipahiler C) Sipahiler E) Hassa Askerleri B) Gulaman-ı Saray D) Ücretli askerler 10. Türkiye Selçuklu Devleti. Anadolu'ya golon val eis Yayınlanı

7. Sultan Alp Arslan Ani Kalesi'nin fethinden sonra komşu ülke ve hükümdarlara fetihnâmeler göndermiş, bu fetih hayret ve övgüyle karşılanmıştır. Bağdat'daki hilafet sa- rayında da okunan fetihnâme heyecan uyandırmış, Ab- basi halifesi tarafından Sultan Alp Arslan'a "Ebu'l feth (Fetih babası)" unvanı verilmiştir. Buna göre Ani Kalesi'nin fethi ile ilgili, 1. Korunaklı bir kale olan Ani, Türk egemenliğine girmiştir. II. Türklerin Anadolu'ya girişinin anahtarı olmuştur. III. Türk-İslam tarihinin dönüm noktalarından biridir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) I, II ve III

TEST-4 3. Osmanlı Devleti'nin Birinci Balkan Savaşı'nda yenilgiye uğraması ve Midye Enez Hattı'nın batısındaki toprakları kaybetmesinin aşağıdaki alanların hangisinde güç kay- bına neden olduğu savunulamaz? A) Balkanlardaki nüfuz alanı B) Etnik çeşitlilik C) Uluslararası saygınlık D) Türkçülük anlayışı E) Ülke nüfusu ne boistet by Janiti

BÖLÜM AL BİLGİLER TESTİ 5. İzmir ve çevresinde kurulmuştur. e Denizcilikle uğraşan ilk Türk beyliğidir. de PERSON A) Çaka Beyliği B) Danişmentliler C) Saltuklular D) Mengücekliler Bu bilgiler Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da kurulan Türk beyliklerinden hangisiyle ilgilidir?