İslamiyet'in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi Soruları

11. Gazne hükümdan, Sultan Mesut bürokraside görev alan üst düzey memurlarını Selçuklu hizmetine geçme konusunda serbest bırak- mıştır. Bu durum Büyük Selçuklu Devleti ile ilgili olarak; I. Kurulmasından çok örgütlenmesini ko- laylaştırmıştır. II. Dandanakan Savaşı'nın kazanılması ile devletler sahnesine çıkmıştır. III. Çevre uygarlıklarla ilişkilerini sınırlı tut- muştur. yargılarından hangilerine, ulaşılabilir? A) Yalnız I C) Yalnız III E) II ve III 6. Unite / Tür B) Yalnız II D) I ve II 12. Büyük Selçuklu Devleti'nde; boy beyleri Sul- tana meşru Sultan olarak bağlılık bildirmişler- dir. Ancak bu bağlılık, "her boyun yalnız kendi beyine itaat etmesi" ilkesini ortadan kaldırma- mıştır. Boy beyleri Sultana kişisel olarak bağlı bulunmuşlardır. Bu bilgilere göre, Büyük Selçuklu Devleti ile ilgili 1. Federatif yap Yayınevi 14. Gazne karşın, rak Far Bu dur kili olm A) Turk B) Iran C) Türk D) Ulusa E Arapç masina 15. Türkler, tarihi ya akınlar yap kurulmadan ö akınları, devleti mek için fetih h Bu bilgiye daya 1. Oğuzlar, yer II. Tarihte biline lardır.

olan Öne- em- ak- by- 2. İslamiyet'i kabul eden ilk Türk devletlerinden olan Kara- hanlılar, Gazneliler ve Selçuklularda hükümdarlık halife tarafından tasdik edilmiştir. Bu ülkelerde halife adina hutbe okutulmuş ve para bastırılmıştır. Bu devletlerden sonra kurulan diğer bir Türk İslam devleti olan Osmanlı- larda bu uygulamaya rastlanmamıştır. Bu bilgilere göre, 1. Osmanlılar Dönemi'nde İslam inancında değişmeler yaşanmıştır. II. Osmanlılar, daha önceki Türk İslam devletlerinden farklı olarak daha bağımsız politikalar takip etmişler- dir. III. Abbasiler, Osmanlılara kadar Türk İslam dünyasını baskı altında tutmuşlardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II Cove E) II ve III Yalnız III 4

rü't-Türkiyye ifadesi XIV. yüzyıl başlarında kullanılmıştır. Marco Polo (Marko Polo) (Görsel 1.5), Anadolu'dan Türkiye diyerek bahseder. Dönemin bir diğer önemli Arap seyyahı Ibn-i Batuta, 1330'lu yıllarda gezdiği Anadolu'da yoğun Türk nüfusunu gördükten sonra Anadolu için Türkiye ülkesi, Türkiye toprağı anlamında "Berrü't-Türkiyye el-Ma'rûf bi Bilâdi'r-Rûm" ifadelerini kullanır. Ayrıca Anadolu'nun siyasi ve sosyal du- rumu hakkında doyurucu bilgiler verir. Dönemin Memlûk müellifleri; Mısır, Suriye ve Hicaz'a hâkim Memlüklular için Türkiye Devleti (ed-Devletü't-Türkiye) ifadesini kullanırken Anadolu'yu, Türk ülkesi olarak isimlendirir. Kubilay Han'in huzurunda (Minyatür BİLİYOR MUSUNUZ?

S A A M A Her toplum kendine özgü bir takvim oluştururken yaşam- larını en çok etkileyen olayı takvimlerinin başlangıcı olarak kabul etmişlerdir. Buna göre; Sümerlerin "Hz. İsa'nın doğumu", II. Yunanlıların ilk "olimpiyat oyunları", III. Müslümanların "hicret" olaylarından hangilerini dikkate alarak takvimlerini oluşturdukları söylenebilir? B) Yalnız II A) Yalnız I Co D) I ve III E) II ve III C) I ve II AYT TARİH SORU BANKASI

Örneğin kitabe, abide, para, arkeo- lojik buluntu vb. Tarih biliminin kaynakları ile ilgili verilen tabloya göre aşağıdakilerden hangisi ikinci el kaynak gru- bunda yer almaktadır? A) Tarihi paralar CKit tabletler E) Anıt mezarlar vatan larından faydala- nılarak meydana getirilen eserlerdir. 10. Büyük Selçuklu Devleti döneminde oluşturulan Ce- lali takvim daha çok hangi alandaki ihtiyaçlar için SANS icat edilmiştir? A) Siyasi D) Askerî ver. B) Fermanlar D) Devleti Aliyye kitabı B) Kültürel E) Sağlık C) Ekonomi 1. Tanım: Tarih insan topluluklarını geçmişteki yaşayış- larının yer ve zaman göstererek neden-sonuç ilişkileri içerisinde inceleyen bir bilimdir. Durum: Osmanlı Devleti'nin Batı yönünde sınırlarını ge- nişletmesinde, Balkanlarda siyasi, dinî ve sosyal birliğin olmaması etkili olmuştur. Bu parçada tarihin tanımında yer alan ögelerden;

11. Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlılar, Macaristan'da du- rumunu korumuş hatta Eğri ve Kanije adlarında iki yeni beylerbeylik oluşturmuştur. Fakat Osmanlılar; eski Maca- ristan Krallığı'ndan, Habsburglarda kalan yerler üzerin- deki iddialarından ve bunun için ödenen yıllık 30 bin altın vergiden vazgeçmiştir. Bu durum, Habsburglar karşısında Osmanlılar için açıkça bir gerileme ifade etmiştir. Osmanlı padişahının, rakibini “Caesar"” unvanıyla kendisiyle eşit bir hükümdar olarak tanıması ve antlaşmayı yirmi yıl için imza- laması, Osmanlı Devleti'nin artık Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'ndeki büyük iddialarından vazgeçtiğini göstermiştir. Yeni harp teknolojisini kullanan Avusturya askeri karşısında eski usul ile savaşan Timarlı Sipahilerin yetersizliği ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte Osmanlı hükümeti, Anadolu'da tüfek kullanabilen sekban askeri toplamak zorunda kalmıştır. Yukarıdaki parçada verilenler doğrultusunda Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisinin doğru olduğu söylenemez? A) Askeri zaafları ortaya çıkmıştır. B) Avusturya karşısında siyasal üstünlüğünü kaybetmiştir. C) Mütekabiliyet esasına dayalı bir anlaşma imzalamıştır. D) Ticaret yollarının güvenliğini sağlamaya yönelik girişim- lerde bulunmuştur. E) Gelir kaybı yaşamıştır.

4. 1591'den beri Osmanlı Devleti'ne ödemesi gereken vergiyi ödememesi ve sınır boylarında yaşanan saldırılar nedeniyle Avusturya'ya karşı sefere karar verilmiştir. Karadeniz'den Hırvat topraklarına kadar geniş bir cephede on dört yıl sürecek olan savaşlar başlamıştır. Avusturya'nın, Macar topraklarındaki isyanlarla uğraşması ve Osmanlı Devleti'nin de doğuda Safeviler ile mücadeleye devam etmesi üzerine iki devlet arasında 1606 Zitvatorok Antlaşması yapılmıştır. Bu antlaşmaya göre Osmanlı hükümdarının, Avusturya arşidükü için Caesar (Sezar) unvanını kulanarak kendine eşit hükümdar olarak kabul etmesine karar verilmiştir. Buna göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisinin doğru olduğu söylenemez? A) Osmanlı Devleti'nin dış politikada eski gücünü yitirdiği B) İki devlet arasında diplomatik ilişkilerde mütekabiliyet esasının belirleyici olduğu C) Batı sınırının son şeklini aldığı D) Geniş alanlarda iki ülke arasında çatışmalar yaşandığı E) Avusturya'nın Macar topraklarında iç sorunlarla müca- dele ettiği

2. Büyük Selçuklu hükümdarı Tuğrul Bey, Şii Büveyhilerin iş- galindeki halifelik merkezi olan Bağdat'ı kurtarıp halifeliğe karşı yapılan Fâtimi saldırılarını önlemiştir. Halifelik makamı- na ve Bağdat şehrine hizmetinden dolayı, 1058'de Tuğrul Bey'e iki altın kılıç kuşatan Halife, onu "Doğu'nun ve Batı'nın Sultanı" unvanıyla ödüllendirmiştir. Tuğrul Bey'in Abbasi halifesinden "Doğunun ve Batının Sultani unvanını almasının aşağıdakilerden hangisine zemin hazırladığı söylenemez? A) Türk İslam dünyasında siyasi liderliğin Selçuklulara geç- mesine B) İç ve dış politikada Selçuklu Devleti'nin saygınlığının art- masina C Abbasi - Selçuklu ilişkilerinin gelişmesine D) Tuğrul Bey'e halkının bağlılığının artmasına E) İslam dünyasında mezhep birliğinin kesin olarak sağlan- masina

Etkinlik - 3 Aşağıdaki cümlelerin karşısındaki parantez içine, bilgi doğruysa (D), yanlışsa (Y) yazınız. () Türkiye Cumhuriyeti 1926 yılına kadar hicri ve Rumi takvimlerini beraber kullanmış- tır. () Türkler tarafından yapılan Miladi takvim 1071 yılını başlangıç olarak almaktadır. () Milattan önceki dönemlerde sayısal değeri daha çok olan yıllar günümüze daha yakındır. () Milattan sonra verilen iki yıl arasındaki farkı bulmak için çıkarma işlemi yaparız. ( ) 26 Ocak 1699 yılında yapılan Karlofça Antlaşması 17. yüzyılın ikinci yarısının son çeyreğini oluşturmaktadır. 12. SINIF TARİH - TYT

Ce, San sayıda planmış den ha nez? ali anlay mlet derilen T eti olan 1 riye, Lüb olunoğu db. Tug iler (Aks sanmas kili old SI emesi aların bu kli me ni kab şmişt an bl ir tay terc min o de g SI 1. Şeyh el-Reis (İBN-İ SİNA) (980-1037) Batılıların "Avicenna" adıyla tanıdığı İbn-i Sina, İslam âleminde ise Şeyh el-Reis adıyla anılmıştır. Buhara yakınlarındaki Afşana köyünde doğmuştur. En ünlü eseri, tip alanında yazmış olduğu "el-Kanun fi't-Tib'tir. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), alt komisyonlardan gelen önerileri değerlendirerek gökcisimlerine isim vermektedir. Ay'daki kraterlerden birine de Ibni-i Sina ismi verilmiştir. Bağdat'ta Şerefü'd Devle rasathanesinde yer, yükseklik, açıklık ve açıları ölçmek için kullanılan "Azimut Kadrani" denilen aleti icat etmiştir. 1 ve 2. soruları aşağıdaki bilgilere göre cevaplayınız. Matematik bilimini geometri, aritmetik, mûsikî ve astronomi diye dört bölüme ayırmıştır. Mûsikîyi; aralık, nota değeri, ritim değeri, cinslerin sayısı gibi kavramların sayısal bir dil ile ifade edilmesinden dolayı matematiğe dayalı bir bilim olarak değerlendirmiştir. Eş-Şifa adlı eserinde Karakum dağları ve ovasında yaptığı gözlemlere dayanarak buradaki taş ve kaya oluşumunu; koyu çamurların, yer altı ve yer üstü sularının güneş ve depremler sırasında büyük ısı etkisiyle katılaşmasına bağlamıştır. Bu bilgilere göre İbn-i Sina'nın; 1. hadis, II. tup, III. astronomi bilim dallarından hangileriyle ilgilendiği söylenebilir? B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I D) Il ve Ill E) I, II ve III 55 2. İbn-i Sina ile ilgili verilen bu bilgiler aşağıdaki sorular- dan hangisine cevap olamaz? A) Matematik bilimini nasıl sınıflandırmıştır? B) Kendisine hangi unvanlar verilmiştir? C) Siyasi alandaki başarıları nelerdir? D) Jeoloji biliminde hangi çalışmaları yapmıştır? E) Kaleme aldığı önemli eserler hangileridir? TYT TARIH SORU BANKASI

5. Osmanlı Devleti'nin fikir ve bilim dünyasıyla ilgili aşağıdaki bilgiler- den hangisi doğru değildir? A) III. Murat Dönemi'nde İstanbul'da bir rasathane kurarak gözlemlerde bulunmuş unlu bilim adamı Taki- yuddin Mehmet'tir. + B) Keşf-üz-Zünün adlı eseriyle on beş bine yakın kitap ve on bine yakın yazarı tanıtan bibliyografik eseri ortaya koyan kişi Kâtip Çelebi'dir. C) IV. Murat Dönemi'nde kanat ta- karak Galata Kulesi'nden atlayan, boğazı geçerek Üsküdar'a inen kişit Hezarfen Ahmet Çelebi'dir. DY II. Mehmet Dönemi'nde tıp alanın- da önemli çalışmalarda bulunmuş olan, Kitabü'l-Cerrahiyyetü'l-Haniy- ye ve Mücerrebname adlı eserleri ortaya koyan bilim adamı Sabun- cuoğlu Şerafeddin'dir. E) Hint Deniz Seferlerinde bulunan, Mir'atül-Memalik ve Kitâbül-Mühit adlı eserleri bulunan ünlü Türk de- nizcişi Piri Reis'tir.

7. Osmanlı Devleti'nde; 1. rasathane, II. medrese, III. imarethane yapılarından hangilerinin varlığı bilimsel çalışmaların yapıldığının kanıtıdır? A Yalnız I. B) Yalnız II. D) II ve HI. C) I ve II. E) I, II ve III.

3. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk devletlerinde geçerli olan egemenlik sembol ve göstergelerinden biri değildir? Hutbe okutmak B) Siyasi antlaşmalar yapmak C) Para bastırmak D) Kurultaya başkanlık yapmak E) Yabancı elçileri kabul etmek (2010 AVE

E) 10. Kurtuluş Savaşı Dönemi'nde imzalanan; 1. Ankara, I II. III. Kars V antlaşmalarından hangileri, Türkiye'nin bugünkü sı- nırlarının belirlenmesine katkı sağlamıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II Moskova, D) II ve III C) I ve II E) I, II ve III APEGEMAKADE! 14. Kurtu ğıdak A) Se B) G C) M D) M E) L

7. Anadolu'da yapılan geleneksel düğünlerde davetliler, güçleri oranında düğün sahibine hediye getirirler. Bu hediyeler; ev eşyası, para, düğün için yiyecek, düğünde kesmek için küçükbaş hayvan olabilir. Bunun yanında davetlilere de, düğün sahipleri tarafından ye- mek ikram edilir. Düğünlerimizdeki bu uygulama, aşağıda- kilerden hangisine örnek gösterilebilir? A) Bağımsızlık duygusuna Yardımlaşma ve dayanışmaya C) Çalışma azmine D) Vatan sevgisine

9-10-11. SINIFLAR 5. Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ'daki ticaret mekânlarından biri değildir? A) Ribat C) Han SOSYAL BİLİMLER T 7. Mani yan B) Kervansaray D) Medrese METLERI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ eder öze hay nel ge B a