Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Soruları

10. XVII. yüzyılda getirilen ekberiyet sistemi ile Osmanlı tahtına hanedanın yaşça en büyük erkeğinin geçmesi usulünün benimsenmesi, aşağıdaki alanlardan hangi- sinde düzenleme yapıldığının göstergesidir? A) Veraset B) Eğitim C) Maliye D) Ordu E) Din 1 I 1 1 1

z III 3. Osmanlılarda yolcu ve mal taşıma işlerini meslek edinen gruba ne denir? A) Derbent B) Bezirgân Emin D) Mekkâri EX Gedik Yukarıda na romanı için söylenemez? (-) A) I B) II C) III D) IV E) V 263

1. Osmanlı Devleti'nde toplumsal düzeni ve adaleti sağlamaya yönelik olarak uygulanan örfi kanunlar padişah tarafından fermanlar aracılığıyla duyurul- muştur. Şeri kanunları uygulamak ve yorumlamak ise padişah adına şeyhülislam ve kadılar tarafından yapılmıştır. Bu bilgiye dayanılarak, 1. Kanunlar ekonomik ihtiyaçlardan dolayı orta- ya çıkmıştır. II. Örfi kanunların oluşumunda şeri kanunun ku- ralları örnek alınmıştır. III. Örfi ve şeri kanunların uygulanması ve yorum- lanması farklı görevliler tarafından yapılmıştır. yargılardan hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III C) Yalnız III E) II ve III

4-5. soruları aşağıdaki tabloya göre cevap- layınız. Yaptıkları hizmet karşılığında devlet görevlilerine ve savaşlarda yararlılık gösteren askerlere tahsis edilen topraklardır. Has Yıllık geliri 100 bin akçeden fazla olan top- raklardır. Pa- dişah, ve divan üyelerine veri- lir. Has sahip- leri dirliğe her 5000 akçe kar- şılığı bir cebelü yetiştirir. Dirlikler A A Mesleki statü C) Liyakat Zeamet Yıllık geliri 20 ile 100 bin akçe olan topraklardır. Zeametler kadı, müderris, subaşı gibi orta dereceli memurlara ve- rilir. Zeamet sa- hipleri her 5000 akçe için bir ce-tirilir. belü yetiştirir. Timar Dirliklerin dağıtılmasında temel ölçüt aşağıda- kilerden hangisidir? Yıllık geliri 20 ile 3 bin akçe olan topraklardır. Sa- vaşta yararlılık gösteren sipa- hilere verilen bu topraklarda her 3000 akçe için bir cebelü yetiş- E) Vergi oranı B) Hanedana yakınlık D) İnanç durumu

Q2. 1. Süveyş Kanalı'nın açılması ? II. Balkanlarda yeni devletlerin kurulması nebralblebipesA.St III. Kıbrıs'ın İngiltere yönetimine bırakılması gably g Yukarıda verilen gelişmelerden hangileri, Osmanlı Devleti'nin stratejik öneminin artmasını sağlamıştır? OXES A A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II (5 in 0 (0 sluogoT 02 (3 C E) II ve III

9. Osmanlı Devleti Rumeli'ye geçtikten sonra, ele geçirdigi topraklara Anadolu'dan Türkmen topluluklarınız getirerek yerleştirmiştir. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söy- lenemez? A İskân yoluyla Türkmen nüfusunun artmasına BYeni fetihler için zemin hazırlanmasına ✔ C) Tekke ve zaviyelerin geniş alanlara yayılmasına V Osmanlılara karşı Haçlı savaşları düzenlenmesine V Osmanlı ordularının Hristiyan unsurlarla savaşmaya başlamasına v Rİ YAYINLARI 1:

6. Osmanlı Devleti, 1718'de mağlup olduğu Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile Pasarofça Antlaş- ması'nı imzaladı. Böylece bir barış dönemi başladı. Lale yetiştiriciliğinin bir tutku hâlini almasından dolayı 1718-1730 arasındaki bu dönem "Lale Devri" olarak isimlendirildi. Lale Devri aynı zamanda Avrupa'nın etkisinin başladığı ve önemli islahatların yapıldığı bir dönem oldu. Osmanlı Devleti Pa- ris, Londra, Viyana gibi önemli Avrupa başkentlerine elçiler gönderdi. Bu elçiler Avrupa'daki kültür ve sanat etkinliklerini, bilimsel ve teknik gelişmeleri takip edip Osmanlı'ya aktardılar. Lale Devri'nde ilk Türk matbaası kuruldu. Osmanlı'nın birçok yerinde olduğu gibi İstanbul da yangin afetinden si- kıntı çekmekteydi. Bu durumun bir çözümü olarak Lale Devri'nde Tulumbacılar Ocağı kuruldu. Yalnızca verilen bilgilere göre Lale Devri ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Avrupa'da ilk daimî elçiliklerin açıldığına B) Avrupa etkisinin görüldüğü bir dönem olduğuna C) İlk Türk matbaasının bu dönemde kurulduğuna D) Yanginla mücadele için Tulumbacılar Ocağı'nın kurulduğuna

2. . I. Osman Bey'in Şeyh Edebali'nin kızıyla evlenmesi II. Osmanlı Beyliği'nin cihat politikası izlemesi ✓ III. Anadolu siyasi birliğini sağlamış olması Yukarıdakilerden hangileri Ahilerin, Osmanlı Beyliği'ne destek verme nedenlerindendir? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III C) I ve III E) I, II ve III

5. Osmanlı Devleti, Mehmet Çelebi Dönemi'nde Venedik ile yaptığı deniz savaşını kaybederek tarihindeki ilk deniz yenilgisini almıştır. Yukarıda bahsedilen deniz savaşı aşağıdakilerden hangisidir? A) Preveze Savaşı B) Çalı Bey Savaşı C) Girit kuşatması D) Hint Deniz Seferleri E) Inebahtı Savaşı

7. 1921 yılında Yunanlar; 1 1. ve II. İnönü Savaşlarında Eskişehir'i ele geçirerek Ankara'nın alınmasını kolaylaştırmak,. Sakarya Savaşı'nda son darbeyi vurarak Ankara'yı al- mak istemişlerdir. Bu bilgilere dayanarak 1921'de yapılan savaşların TBMM açısından öneminin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? A) Düşman ilerleyişini durdurmak B) Yabancı devletlerce tanınmayı sağlamak C) İstanbul Hükûmeti'nin desteğini sağlamak D) Yeni bir devlet kurmak E) Yunanistan'ı yalnızlaştırmak *4

9. I. Tütün gelirleri II. Maden gelirleri III. Gümrük gelirleri 1881 yılında "Muharrem Kararnamesi" ile kurulan "Dü- yun-u Umumiye İdaresi" büyük Avrupa Devletlerinin ala- caklarına karşılık Osmanlı Devleti'nin yukarıda belirtilen hangi gelirlerine el koymuştur? B) I ve II A) Yalnız III Tarih-05B D) II ve III C) I ve III E) I, II ve III

n B 1. B SOSYAL BİLİMLER CAP/TYT 1. Bu testte sırasıyla, Tarih (1-5), Coğrafya (6-10), Felsefe (11-15), Din KültC 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Sosyal Bilimler Testi için ayrılan kısmına 20 soru vardır. Tarih Öğretmeni Yunus, öğrencilerine "Osmanlı Devle ti'nde padişah değişikliğinde defterdarın hazinede nakit bulundurmak için büyük çabalar harcadığını, devletin taht değişiklikleri sırasında maliyesinde ciddi sıkıntılar yaşadı- ğını" ifade etmiştir. A Sefer giderleri B Cülus giderleri C) Kapıkulu maaşları D) Savaş tazminatları E) Şehzade masrafları Tarih öğretmeninin söz ettiği durum, Osmanlı devlet hazinesinin aşağıdakilerden hangisinin karşılanma- sında güçlükler yaşadığını kanıtlar niteliktedir? B 3. Orta yad B)

9. Aşağıdakilerden hangisinde açıklaması verilmiş altı çi- zili kavram Osmanlı ticari yaşamıyla ilgili değildir? Loncalar; üretilen malların kalite kontrolünü yapar. B) Menzil teşkilatı; ulaşım ve haberleşmeden sorumludur. C) Avarız; olağanüstü durumlarda toplanan vergidir. D Gedik; dükkan açma hakkıdır. E) Derbentçiler; yol, köprü ve geçitlerin güvenliğini sağlar.

8. Osmanlı Devleti'nde taşra ordu teşkilatının oluşturul- masında; 1. timar, II. pençik, III. devşirme gibi sistemlerin hangilerinden yararlanıldığı söylene- bilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalniz E) Ive Ill C) Yalnız III

6. • Padişahın mutlak vekilidir ve devletin mührünü taşır. • Divandaki davalara bakar, yargı ve eğitim işlerinden sorumludur. • Devlet bütçesini düzenler ve bu konuda divana bilgi sunar. Leventlerin komutanıdır ve tersanelerden sorumludur. Verilen bilgilerde aşağıdaki divan üyelerinin hangisin- den söz edilmemistir? from A Defterdar D) Veziriazam B) Kazasker E) Kaptanıderya Nişancı

çin ayrılan le- şi- ğu ari 3. Osmanlı Beyliğinin kuruluş yıllarında ordu gönüllülerden mey- dana geliyordu. Toprakların genişlemesi üzerine daimi ordu oluşturma ihtiyacı doğdu. Orhan Bey Vezir Alaaddin paşanın tavsiyesi ile Yaya ve Müsellem denilen ilk daimi orduyu oluştur- du. Orhan Bey zamanında, Karesioğulları beyliğinin Osmanlı- lara katılması ile bu beyliğin donanması da Osmanlı hizmetine girmiştir. Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarıyla ilgili bu bilgiler dik- kate alındığında, 1. Açık denizlerde hakimiyet sağlanacak bir donanma oluş- turulduğu II. Karesioğulları üzerinde gaza politikasının başarılı olduğu III. Türk siyasi birliğini sağlama ve teşkilatlanma çalışmala- rı yürütüldüğü yargılarından hangilerine ulaşılabilir? 1182 A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II E) II ve III C)Yalnız III 6