Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Soruları

ç. Aşağıdaki açık uçlu soruların cevaplarını defterinize yazınız. 1. Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliklerinin çevre devletlerle ilişkilerinde sorunlar yaşamalarında hangi faktörler etkili olmuştur? Miryokefalon Savaşı'nın Türk tarihindeki önemi nedir? 3. Haçlı Seferleri'nin Türk İslam dünyası üzerinde sosyokültürel etkileri neler olmuştur? 4. Selâhaddin Eyyubi'nin İslam dünyasında büyük bir üne sahip olmasında hangi faktörler etkili olmuştur? 2. 5. Türkiye Selçuklu Devleti ile Moğollar arasında yapılan Kösedağ Muharebesi'nin siyasi sonuçlan neler olmuştur?

2. Askerî ve idari konularda olduğu gibi ilmî alanda da sağlam ve tutarlı bir yol takip eden Osmanlı Dev- leti; daha kuruluşunun ilk dönemlerinden itibaren egemenliği altındaki bölgelere müderrisler, kadılar ve müftüler görevlendirmiştir. Osmanlı Devleti'nde; • müderris, kadı, ● müftü gibi ilmiye sınıfı mensuplarının yürüttüğü gö- revler sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir? A) Yargı - Eğitim - Fetva B) Eğitim - Yargı - Fetva C) Eğitim - Fetva - Yargı D) Fetva - Yargı - Eğitim E) Yargı - Fetva - Eğitim

k un 11. Anadolu'nun tarih öncesi dönemlerine ilişkin bulgulara rastlanan aşağıdaki uygarlık merkezlerinden hangisi şehir yerleşimi özelliği göstermektedir? A) Çayönü C) Göbeklitepe E) Yarımburgaz B) Çatalhöyük D) Cafer Höyük 08 2008.2-008.8 OM Ancon anginosas fact that) B sbiaere min 0038-008.8 OM Rose

Türk İslam devletlerinde hukuk, Şer'i ve örfi olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Şer'i hukukun uygulayıcısı olan kadılar; ölüm, miras, boşanma ve nafaka gibi konularla ilgili da- valara bakarlar ve verdiği kararlar yöneticiler tarafından değiştirilemezdi. Buna göre Türk İslam devletleri ile ilgili olarak aşağı- daki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Hukuk sistemi laik olmayan bir anlayışa sahiptir. ✓ B) Hukukun üstünlüğü anlayışı benimsenmiştir. ✓ C) Geçmişin birikiminden yararlanılmıştır. D) Zamanla hukuk birliği sağlanmıştır. E) Özel mülkiyet koruma altına alınmıştır. SUPARA

2. "Hükümdar, iktidarı Allah'ın bir lütfu olarak görmeli ve ona göre davranmalıdır. Ülkenin refah düzeyini yükselterek ülkeyi bayındır hâle getirmeli, bilge ve akıllı olmalı, adaletle hük- metmelidir. Halka karşı şefkatli ve merhametli olmalı, karar verirken üstün yetkilerine rağmen birilerine danışmalı, halkın şikâyetlerini dinlemeli ve âlimleri korumalıdır." Nizamülmülk'ün "Siyasetnâme" adlı eserinden alınan bu metinden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Devlet yönetiminde istişareye önem verilmedir." B) İktidarın kaynağının ilahi temelli olduğu önemsenmelidir. Sosyal devlet anlayışı egemen kılınmalıdır. Halk yönetimde söz sahibi olmalıdır. E) Bilimsel gelişmeler desteklenmelidir. nimhocam

3D YAYINLARI 11. Osmanlı Devleti'nde hattatlar, nakkaşlar, mücellitler ve minyatürcüler gibi sanatkârların üye oldukları teşkilatın aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? A) Lonca B) Ehl-i Hiref D) Derbent hami E) Fütüvvet 111 v 11 (0 C) Şurta 2

A 12 13 11 14 10 15 16 17 19 18 20 8 OSMAN BEY VE ORHAN BEY DÖNEMİ KELİME-OLAY EŞLEŞTİRME ETKİNLİĞİ Aşağıda verilen kelime ve cümleleri eşleştiriniz. Medrese Kadı İskân Politikası Divan Teşkilatı İstimalet Politikası Uç beyliği Gaza ve Cihat Anlayışı Çimpe Kalesi Karesioğulları Beyliği Kayı Boyu Siyasi birlik Hoşgörü Ahi Teşkilatı Söğüt Rumeli Gayrimüslim Tekfur Donanma Balkanlar Yaya ve Müsellem Ordusu Rumeli'de ele geçirilen ilk toprak parçası. Osmanlı Devleti'ni kuran Türk boyu. Osmanlı Devleti'nin ilk başkenti. Müslüman olmayan kişilere verilen isim. Orhan Bey döneminde kurulan yaya ve atlı askerler. Eğitim veren kurum, okul Adalet işleriyle ilgilenen kişi. Bizans valilerine verilen isim. Devlet işlerinin görüşüldüğü meclis. Rumların yaşadığı yerler. Deniz kuvvetleri, deniz ordusu. Osmanlı Devleti'ne katılan ilk Türk beyliği. Fethedilen topraklara Türkmenlerin yerleştirilmesi. İslamiyet'i yaymak amacıyla yapılan savaş. Bizden farklı olan insanlara saygı duymak. Sınırlara yerleştirilen beylikler. Avrupa'nın güneydoğusunda kalan topraklar. Hoşgörü politikası. Bir toprak üzerinde tek bir devletin hâkim olması. Esnaf ve sanatkarlardan oluşan örgüt. DO

S 12. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti ile Rus arasında 1724 yılında İran'ın paylaşılması ile İstanbul Antlaşması'nın imzalanmasına ortam ha zırlamıştır? A) Osmanlı Devleti'nin Rusya'nın sıcak denize inme politikasına onay vermesi B) Fransa'nın Osmanlı Devleti ile Rusya arasında ar buluculuk yapması C) İran'ın Rusya ve Osmanlı Devleti'ni tehdit edece kadar güçlenmesi D) Osmanlı Devleti ile Rusya arasındaki diplomatik ilişkilerin geliştirilmek istenmesi E) İran'ın İpek Yolu ticaretine engel olması ■ Adınız Soyadınız: ABCDE ABCDE

al ŞAHIN- Ufuk TAŞTAN 6. 5. vaf 7 B TYT/SOSYAL BİLİMLER Osmanlı Devleti'nde merkez teşkilatının en önemli kurumu olan Divân-ı Hümayun, gerek görev ve yetkileri gerekse içe- risinde yer alan görevlileri açısından günümüz Bakanlar Ku- rulu ile benzer nitelikler taşımaktadır. Bu bilgiler dikkate alındığında Divân-ı Hümayun'un aşa- ğıdaki özelliklerinden hangisi ile günümüz Bakanlar Ku- rulu'nun özellikleri arasında benzerlik olduğu söylene- mez? 65+ 60-64 55-59 50-5 45-49 40-44 35-39 A) Ekonomik sorunlara çözüm üretilmesi B) Savaş ve barış kararlarının alınması C) Büyük davaların çözümlenmesi D) Dış politika esaslarının belirlenmesi E) Kanunların hazırlanması 65+ 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35 00 7. Bölg ra ve Bur uzu AY C E

Osmanlı Devleti'nin tarım gelirlerinin büyük bir kısmı tımar sis- temiyle değerlendirilmiştir. Bu amaçla devlet tarımdan alacağı vergiyi doğrudan asker olan timar sahiplerine bırakmıştır. Ti- marlı Sipahi, toprak üzerinde yaşayan reayadan, devletin be- lirleyeceği vergiyi toplama yetkisine sahip olmuş ve toprağın mülkiyeti devlete ait kalmıştır. Bu bilgilere göre, I. Osmanlı Devleti vergi toplamak için masraf yapmamış- tir Timarlı Sipahi vergiyi toplama yetkisine sahip olmuştur. III. Timarlı toprakları iltizam sistemine dönüştürülmüştür. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I DY II ve III B) I ve II E) I, II ve III CHI ve III

5. Soruları cevaplayarak bulmacayı çözünüz. R 1. Osmanlı Devleti'nde yönetici ve askerî sınıf dışında kalan kesime ne ad verilir? Say ut 2. Kayı Boyu'nun Bizans sınırında, ilk yerleştiği yer neresidir? 3. Bizans Imparatorluğu zamanında vali düzeyinde olan yöneticilere verilen isim nedir? 4. Ertuğrul Bey idaresindeki Kayılanın ilk yerleştiği yer neresidir? Kecerces sa 5. Şeyhülislamın verdiği kararlara hangi isim verilirdi? 6. Kapıkulu askerlerinin üç ayda bir aldıkları maaşın ismi nedir? 7. Osmanlı Devleti'nde timar sisteminin uygulandığı topraklara başka hangi isim verilir 8. Islamiyeti korumak ve yaymak amacıyla din uğruna yapılan savaşlara ne ad verilir? 9. Fethedilen yerlerde kalıcılığı arttırmak için uygulanan politikaya ne ad verilir? 10. Fethedilen toprakların dağıtımını yapan görevli kimdir? 11. Osmanlı Devleti'nde devlet işlerinin görüşüldüğü kurulun ismi nedir? 12. Osmanlı Devleti'nin üs olarak kullandığı, Rumeli'deki ilk toprağı neresidir? 13. Osmanlı Devleti'ne katılan ilk beylik hangisidir? 14. Anadolu'da sınır boylarındaki beyliklere ne isim verilirdi? 15. Osmanlı Devleti'nde Ankara Savaşı'ndan sonra yaşanan döneme ne ad verilir? 16. 1444 yılında II. Murat'ın kazandığı zaferin ismi nedir?

2. Osmanlı Beyliği'nin Kuruluş Dönemi'ne dair günümüze ulaşan ilk eserin 1410'lu yıllarda ve Osmanlı tarihini bir bütün olarak anlatan Türkçe kroniklerin ise 1490'lı yıl- larda yazıldığı düşünüldüğünde, Osmanlı tarih yazıcılı- ğının devletin kuruluşundan çok sonra ortaya çıktığı an- laşılacaktır. Bu bilgiden hareketle aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Kuruluş Dönemi kaynaklarının yetersiz olduğu B) Bu dönemle ilgili yabancı kaynaklara başvurulma- si gerektiği C) Tarih yazıcılığına gerekli önemin verilmediği D) Osmanlıların kökenlerinin bilinmediği E) Türkçe kroniklerin İstanbul'un fethinden sonra yazıl- dığı

4. yerleştiri Divan-ı Hümayyun Osmanlılarda önemli devlet gö- revlilerinin bulunduğu bir icra kuruludur. UCS Buna göre Divan-ı Hümayyun'un bugünkü; TBMM II. Bakanlar Kurulu MURCICERO III. Yüksek yargı organi gibi kurumlardan hangisi ile daha çok benzeştiği söylenebilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız il E) II ve III C) Yalp z III 7. 12 Gelis II. Nüfu 1. Park TV. Yer Yukar ki nüf olan A) TV

23. Ibraniler; • Sami irkina mensuplardır. Önceleri Filistin'e yerleşmişler ve Hz. Davut zama- nında Kudüs merkezli devlet kurmuşlardır. ● • Yalnızca kendi kavimlerine gönderildiğine inandıkları tek tanrılı "Museviliği" benimsemişlerdir. • Hz. Davut'un oğlu Hz. Süleyman'ın ölümünden sonra birlikleri bozulmuş, devletleri "İsrail" ve "Yahudi (Yu- da) "olmak üzere ikiye ayrılmıştır. • MÖ VI. yüzyılda Babillerin zoruyla sürgün edilmişler- dir.. • Pers ve Roma hâkimiyetinde yaşadıktan sonra MÖ 70'de ikinci defa sürülmüşlerdir. Bu bilgilere göre İbranilerin, 1. Babilleri egemenliklerine aldıkları, milli din anlayışlarının olduğu, III. bazı yöneticilerinin aynı zamanda peygamber olduğu çıkarımlarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III E) I ve III 2

plan rdi, man de de n 7. Osmanlı'da vezirazam dışındaki vezirlerin veya vezir rütbesinde beylerbeyi sefere ku- mandan olarak atandıklarında aldığı unvan aşağıdakilerden hangisidir? A) Serdar-ı Ekrem B) Serdar C) Rikaptar D) Kaymakam E) Piyale 8. Osmanlı Devletinde; Kaznel

Osmanlı Devleti'nde kadılar, yetki açısından birbirlerine eşit olsalar da unvan bakımından aralarında derece sıralaması vardı. Derecelerine göre maaş alırlardı. Buna göre kadılığın en yüksek derecesi taht kadılarıydı. Bursa, Edirne ve İstanbul gibi Osmanlı Devleti'nin kendisine merkez kabul ettiği yerlerin kadılıkları bunlardandı. Taht kadılarından bir derece aşağısı mevleviyet kadılarıydı. Kaza kadılıklarının en yüksek dereceli olanları sancaklara tayin edilirdi. Bir kadılığa birkaç kişi talip çıkarsa aralarında imtihan yoluna gidilirdi. Yalnız bu bilgilere bakılarak Osmanlı Devleti'nde kadılar ile ilgili; 1. Derece bakımından mevleviyet kadılarının taht kadılarının altında yer aldığı, II. Bursa kadısının rütbe bakımından kaza kadısından üstün olduğu, III. Kadılık kurumları arasında bir önem sırasına yer verildiği çıkarımlarından hangisi söylenebilir? A) Yalnız ! D) I ve III B) Yalnız II C) I ve II E) I, II ve III