Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Soruları

6. . Osmanlı Devleti Kültür ve Medeniyet 2 Sınır boylarındaki kaleleri korumakla görevli askeri birliklerdir. Yelkenleri açan ve muhafaza eden kişilerdir. Ordunun ağırlıklarını taşımakla görevli askerlerdir. Yelkenli gemiler denize açılmadan önce belirli kara- lardan geçici olarak alınan kişilerdir. Osmanlı ordu teşkilatıyla ilgili aşağıda verilen kav- ramlardan hangisinin açıklaması yukarıda yoktur? A) Kalyoncu B) Gabya C) Farisan D) Cerahor E) Martolos 7. Osmanlı Devleti'nde ilmiye sınıfı mensupları; 1. eğitim, II. din, III. hukuk alanlarından hangilerinden sorumludurlar? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III ve III

12 TARIH 1. Osmanlı Devleti asker ihtiyacını karşılamak için; 1. timar, II. pençik, III. devşirme sistemlerinden hangilerini uygulamıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) I, II ve III 2. Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı Devleti'nin mer- kez kuvveti olan "Kapıkulu Ordusu" ile ilgili doğru bir bilgi değildir? A) Her üç ayda bir ulufe denilen maaş, her padişah de- ğişiminde culüs bahşişi alırlardı. B) Devşirme sistemine göre yetiştirilirlerdi. C) Askerlik dışı işlerle uğraşmaları yasaktı. D) Merkezde bulunan kuvvetlerdi. E) Orduda en önde giderlerdi. r Osmanlı ordusunun en kalabalık birimi olan timan sipahilerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğ değildir? A) Hazineden maaş almazlar. B) Askerlik dışında çifçilik yaparlar. C) Tamamı Müslümanlardan oluşur. D) Bölgelerinde asayişi sağlarlar.

3. Ikta Sistemi, mülkiyeti devlete ait olan mirî araziler meliklere, emirlere ve valilere hizmet karşılığı verilirdi. Arazi iyi işletildiği sürece verilen kişide kalır ve miras olarak bırakabilirdi. Araziyi üç yıl boyunca işletemeyen kişilerden tarla- nın işletme hakkı geri alınırdı. Ikta sahipleri kendilerine verilen araziler üzerinde asker beslemekten ve bu askerlerin eğitimini sağlamaktan sorumluydu. Savaş zamanı bu askerlerle birlikte savaşa katılırdı. Bunun yanında vergi topla- mak ve bulundukları bölgenin güvenliğini sağlamakla da sorumluydular. Ikta sahiplerinin bulundukları bölgelerde ka- le yaparak güçlenmelerini önlemek amacıyla iki yılda bir yerleri değiştirilirdi. Ikta sistemi sayesinde devlet, bütçeden para ayırmadan asker yetiştirmiş, tarım arazilerinin sürekli işlenmesini sağlamış, taşrada devlet otoritesi sağlanmış, toprak gelirleriyle memur maaşları karşılanmış ve iktalarda savaşa hazır askerler yetiştirilmiştir. Yukarıda verilen ikta sistemi ile ilgili paragraftan yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız. a) İkta sisteminin devlete sağladığı faydalar nelerdir? b) İkta toprakları kime aittir? c) Devlet feodaliteye benzer yapılanmanın ortaya çıkmasını engellemek için nasıl önlem almıştır?

Atatürk'ün yetiştiği dönemde bir tarafta geleneksel öğretim yapan mektep ve medreseler; diğer taraftan çağın anlayışına uygun olarak batı tarzında eğitim veren okullar bulunmaktaydı. Bu durum Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisini kanıtla- maktadır? Eğitim sisteminin milli birliği güçlendirmekten uzak olduğunu X Ülkenin çok uluslu bir yapıya sahip olduğunu Unite C) Eğitim sisteminin Avrupalılar tarafından kurulduğunu x D) Demokratikleşme akımlarının yaygınlaşmaya başladığını İPUCU - 5

6. - Türk-İslam devletlerinde görülen Lonca teşkilatı aşağıdaki özelliklerden hangisini taşımaz? A) ilgili meslek alanında dayanışmayı sağlama B) Tüketici haklarını koruma G) Zanaatkâr yetiştirme D) Kar sınırını belirleme E) Ülke yonetimi ile ilgili konularda görüş bildirme schautys 7. Büyük Selçuklu sultanlarından Alp Arslan "Toprak fethedenin malıdır." diyerek (Anadolu'da fethedilen toprakları komutanlara bırakmıştır. Selçuklu sultanının izlediği bu politikanın aşağıda- kilerden hangisine ortam hazırladığı söylenebilir? A) Ülke bütünlüğünün korunmasına B) Diş güvenliğin sağlanmasına

10. 13 Nisan 1909 yılında İstanbul'da çıkan isyanı Selânik'ten gelen Hareket Ordusunun bastırması aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir? A) Ülkedeki tüm isyanları Hareket Ordusu'nun bastırdığının B) Ordunun yenilikleri koruduğunun C) Monarşik rejimin ordu tarafından istendiğinin D) Ülkedeki tüm değerlerin ordu tarafından yok edildiğinin E) Avrupalı devletlerin isyanı desteklediğinin ocam

ve Osmanlı Merkez Teşkilatı / Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni Devletin yönetici ihtiyacını karşılamak II. Eğitimli insan sayısını artırmak III. Bilimsel alanda çalışmalar yapmak ilatı nesi, unması stir? 57. Yukarıdakilerden hangileri medreselerin kuruluş ama ları arasında gösterilebilir? A) Yalnız II D) Ilve III B) I ve II E) I, II ve III C) I ve Ill Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni Değişen D Değişen Dün Osmanlı 61. 1606 yılında Avustur nan Zitvatorok Antla . Eğri, Kanije ve Est olduğu kabul edile Avusturya'nın öde • Avusturya'nın Os si kararlaştırıldı. . Avusturya arşidü şahina eşit kabul Zitvatorok Antlaşı

7. Osmanlı Devleti'nde özel mülkiyet ve miras hakkının sınırlandırılmasının, 1. sermaye birikiminin oluşması, II. toplumsal sınıf farklılıklarının belirginleşmesi, III. yerleşik yaşamın yaygınlaşması durumlarından hangilerini engellediği söyle- nebilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II C) I ve II E) I, II ve III CAP

veyhi K 10 Dandanakan Savaşı'ndan sonra Merv'de kurultay düzenleyen Selçuklular Tuğrul Bey'i Horasan Emiri ilan etmiş ve ülke toprakları hanedan üyeleri arasında paylaştırılmıştır. Buna göre Büyük Selçuklular hakkında; 0 I. Merkezi yönetim anlayışları zayıftır. II. Türk boylarını tek çatı altında toplamışlardır. H. Türk yönetim geleneklerini devam ettirmişlerdir. KERSTSTRESSIN yorumlarından hangilerine ulaşılabilir? B) Yalnız A) Yaloz Give I ve III Fort Cive if E) I, II ve III

84 Osmanir Devleti'nde görülen; toprakların devletin malı kabul edilmesi, özel mülkiyet hakkının sınırlı olması ve memurların mallarına el koyma hakkına sahip olması devletimico gibi uygulamaların aşağıdakilerden hangisinin üzerinde bir etkiye sahip olduğu söylenebilir? A) Sermaye birikimlerinin meydana gelmesinde Sosyal sınıfların oluşmamasında Özel sermayenin yatırıma yönelmesinde D) Merkezi otoritenin zayıflamasında E) Halkın devlete bağlılığının zayıf olmasında a

e 8. ||.Viyana kuşatmasında bazı komutanların sadrazam Merzi fonlu Kara Mustafa Paşa tam destek vermemesi nedeniyle Osmanlı ordusu bozguna uğramıştır. II. Viyana Kuşatmasının başarısız olmasınında Avusturya'ya gelen desteklerin ya nında Viyana'nın korunaklı bir kale olması bununla birlikte Osmanlı ordusunun disiplin sorunlarının olması ve bazı as kerlerin ganimet hirsi ile hareket etmesi de etkili olmuştur. Sefer yolunun uzaklığı nedeni ile hafif topların götürülmesi Osmanlı ordusunu ateş gücü bakımından düşmanın gerisinde bırakmıştır. Sonuç olarak Osmanlı Devleti Viyana önlerinde ağır bir bozguna uğramıştır. Paragraftaki bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi ne ulaşılamaz? A) II. Viyana kuşatmasında ordunun komutanı Merzifonlu Kara Mustafa paşadır. B) Osmanlı ordusunda bazı paşalar Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın başarısını istememektedir. C) Kuşatmaya ağır topların götürülmesi Osmanlı'nın düşma nına karşı ateş gücü üstünlüğü sağlamasına neden olmuştur. D) Kuşatma esnasında Avusturya ordusuna müttefiklerinden yardımlar gelmiştir. EXViyana Kalesi'nin alınamamasının birden çok nedeni vardır.

Busbek eserinde, "Biz huzurda iken büyük bir kalabalık ardı. Bütün hassa alayı, süvariler, sipahiler, gurebalar, ulu- feciler, yeniçeriler burada idiler. Bu koca mecliste bulunan herkes haiz olduğu mevkii ve rütbeyi kendi liyakati ile almış- tı. Hiç kimse filanın neslinden, falanın soyundan gelmiş ol- mak dolayısıyla diğerlerinden yüksek bir mevkie çıkamaz. Herkesin vazife ve memuriyeti ne ise ona göre itibar edilir. Bundan dolayı Türkler arasında merasimlerde üstünlük kav- gası yoktur. Herkesin ifa ettiği vazifeye göre tayin edilmiş bir mevkii vardır. Herkese sultan bizzat memuriyet ve vazifesi- ni tevcih eder. Bunu yaparken ne zenginliğe ne anadan doğ- ma, babadan gelme asalete bakar ne istirhamlara ne tavsi- yelere... Türkiye'de herkes kendi mevki ve istikbalinin bani- sidir. En yüksek mevkilere çıkmış olanlar çoğu zaman ço- banlıktan yetişmişlerdir." ifadelerine yer vermiştir. Busbek'in bu ifadelerinden hareketle Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi şöylenemez? A) Dikey hareketliliğe imkân verildiği B) Aristokratik yönetim anlayışına sahip olduğu C) Devlet işlerinde işinde uzman ve yetenekli kişilere görev verildiği D) Devlet hiyerarşisinde sosyal eşitsizliğe yer verilmediği E) Farklı askerî birimlere sahip olduğu

12. Osmanlı Devleti'nde has ve zeamet topraklarının aşağıdaki özelliklerinden hangisi, bu toprakların "maaş karşılığı" olarak verildiğinin en güçlü kanıtıdır? A) Istenmeyen toprakların geri alınması B) Gerinin fazla olması 1.C) Mülkiyetinin devlete ait olması D) Devlete asker yetiştirilmesini sağlaması E) Rütbe ve derecelere göre verilmesi

Testokul 5. Orta Çağ Avrupası'nda lordlara bağlılık yemini et- miş savaşçı vassallardır. sady Hristiyanlık dünyasındaki önemli bir kesim olup Doğu Roma İmparatorluğu'nun himayesinde bulun- muşlardır. 0006 Güçlü savaş lordlarının egemen güç hâline geldi- ği, zayıfların kendilerini efendilerine emanet ederek bunun karşılığında sadakatle hizmet sözü verdikleri toplumsal sistemdir. Monarşinin bir çeşidi olup tüm siyasi yetkiler kralın elindedir. Otorrasi Bu açıklamalardan biriyle aşağıdaki kavramlardan -hangisi ilişkilendirilemez? A) Sovalyeler C) Feodalite B) Ortodokslar D) Otokrasi E) Meşrutiyet mesruliyat = Hilindor+ Mull!

2. "Adalete dayanan töre ve kanun bu göğün direğidir; töre bozulursa gök yerinde durmaz." Yusuf Has Hacip'in bu ifadesi; 1. Devletin sosyal düzeni sağlaması gerekir. II. Devletin uzun ömürlü olmasında hukuki yapısı etki- lidir. III. Krallık ile yönetilen ülkelerde adil düzen sağlana- maz. yargılarından hangileri ile örtüşmektedir? A Yalnız I B) Yalnız II D) Ive Il E) I ve III C) Yalnız III 17

2. Emre Öğretmen, öğrencilerine Osmanlı ülkesinde cami, ima- rethane, medrese, şifahane, hamam ve kervansaray gibi dinî ve sosyoekonomik tesislerin vakıflar yoluyla inşa edildiğini ayrıca bu eserlerin yapılmasında sürekli kolaylıklar sağlayan Osmanlı Devleti'nin, hayırseverleri teşvik edici bir rol üstlen- diğini belirtmiştir. Öğretmenin bu ifadesinden aşağıdakilerin hangisi çıka- rilamaz? A) Vakıf sisteminin temeli inanç unsuruna dayanmıştır. B) Şahısların vakıf olarak yaptırdığı eser ve tesisler sayesin- de toplumun ihtiyaçları karşılanmıştır. C) Devlet, toplum ve fert ilişkisinin olumlu yönde gelişmesin- de vakıflar önemli rol oynamıştır. D) Vakıfların hizmet anlayışında evrensel bir yaklaşım söz konusu olmamıştır. E) Osmani hazinesinin yükü vakıflar yoluyla azalmıştır. TYT012223 12 4.