Türklerin İslamiyet'i Kabulü Soruları

6. Timur Devleti hükümdarı olup, aynı zamanda mate- matik ve astronomi Semerkant'ta açtığı medresede Ali Kuşçu gibi önem- bilimleriyle uğraşmış; li bilim adamları yetiştirmiştir. ● • Matematik ve astronomi bilimleriyle uğraşmış; sıra- sıyla Timur Devleti, Akkoyunlu Devleti ve Osmanlı Devleti'nin hizmetinde bilimsel çalışmalar yapmış, medreselerde öğrenciler yetiştirmiştir. • Anadolu insanına birlik, beraberlik, eğitim, meslek ahlâkı gibi konularda önemli katkılar sağlamış olup 1262 yılında Kırşehir'de vefat etmiştir. • Medreselerde tefsir, fıkıh, hadis, tasavvuf gibi ilim dallarında öğrenim gördükten sonra bir süre müder- rislik yapan, ardından tasavvufa yönelen ve ömrü- nün sonuna kadar Ankara'da yaşayan ünlü Türk mutasavvıfıdır. Yukarıdaki özellikleri verilen düşünür ve ilim insan- ları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A) Uluğ Bey C) Ahi Evran Ali Kuşçu Yunus Emre Hacı Bayram Velî 117

KABULÜ VE İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ (Kültür ve Medeniyet) vani ül mılması nni bir irlikte, iyet den ma- ini 3 3. Türk İslam devletlerinde kendilerine bir bölgenin ida- resi verilen meliklerin (hükümdarın oğulları) başkent- tekine benzer bir hükümet kuruluşları, ayrı askerî kuvvetleri, kendi adlarına hutbe okutma, para bastır- má, nevbet çaldırma hakları bulunurdu. Buna göre Türk İslam devletlerinin; 1. merkezî otorite, II. diplomatik ilişkiler, III. vakıf teşkilatı t- soub10 (3 konularının hangilerinde sorunlar yaşadığı söy lenebilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız III C) I ve II E) II ve II 4. Selçuklul Selçuklularda ikta sistemiyle belli bir hizmet ve görev karşılığında meliklere, emirlere, valilere, komutanla- ra ve sipahilere toprak verilirdi. Bir bölgenin vergile- rini toplamak ve asker yetiştirmek karşılığında dirliğe sahip olan eyalet askerlerinin (sipahiler), zamanla De PP

IV Büyük Selçuklu Devleti'nin yukarıda verilen hari- tada numaralarla gösterilen bölgelerin hangileri- ne hâkim olduğu söylenebilir? A) I ve II B) II ve III D) I, II ve III C) I ve IV E) II, III ve IV 10. Ş d 11

İlk Türk İslam devletleri zamanında; I. Yusuf Has Hacip, II. Ömer Hayyam, IL Nizamülmülk alimlerinden hangileri "siyasetname" türünde eserler ka- leme almışlardır? A) Yalniz I D) I ve III -Ao= B) Yalnız II F) II ve III lik, C) Yalnız III X -10 1 1

2. Büyük Selçuklularda; I. atabeylerin ve bağlı beyliklerin isyan etmesi, II. ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaşılarak yönetil- Bemesi, III. Abbasi halifelerinin Selçuklu hâkimiyetinden kurtulmak için aleyhte çalışmalar yapması gelişmelerinden hangilerinin devletin yıkılmasını kolay- laştırdığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve III E) I, II ve III 4.

E. Mavri Mira Cemiyeti 2. 1919 yılında Yunanistan'ın çabalanı sonucu itilaf devletlerinin Batı Anadolu'da Türklerin Hıristiyanları katletmek üzere olduğu şeklinde asılsız bir haberi dünya kamuoyuna yaymalarının amacı nedir? A. Anadolu'daki iç isyanları desteklemek. 8. Sevr Antlaşmasının imzalanmasını kolaylaştırmak. C. İzmir'in işgalini haklı göstermek. D. Istanbul'un işgalini haki göstermek. E. Anadolu'da zararlı derneklerin kurulmasını hızlandırmak

16. Eyyubiler, Kafkasya'dan getirdikleri küçük yaşlardaki Türk ço- cuklarını Mısır'da Nil Nehri üzerinde bulunan Ravza Adası'nda kurdukları kışlalarda asker olarak yetiştirirlerdi. Kölemen veya Memlük denilen bu seçkin askerler, hassa ordularında istihdam edilir ve savaşlarda gösterdikleri yararlılıklar ölçüsünde en yük- sek makamlara kadar çıkabilirlerdi. Memlûk Devleti'nin kurucu- su olan Aybek de bu şekilde yetişmiş komutanlardan biriydi. Çayla -lis Bu durumun Memlûk Devleti'nde aşağıdakilerden hangisi 818 üzerinde etkili olduğu-savunulabilir? E) Çok uluslu bir yapının oluşması lil ev 1 (8 Ticaret yolları üzerinde hakimiyet sağlanması B) Tek bir soya dayalı yönetimin kurulamaması nit C) Halka yönetimde eşit haklar verilmesi D) İkili yönetim anlayışının uygulanması V av 13 icem hey III svell m Hop us abged siyhei

12. Karluklar, Talas Savaşı'nda Abbasiler ile Çinliler arasinde mücadelede taraf olarak Abbasilerin Savaşı kazanmasın etkili olmuşlardır. Bu durum Orta Asya'da Türk hakimiyetie devamını sağlarken Çinlilerin gücünü kırmıştır. Müslüman Araplarla Türkler arasındaki bu yalanlaşma sonucu aşağıdakilerden hangisidir? A) Türkler arasında İslamiyerin yayılması B) Türgişlerin siyasi varlığının sona ermesi C) Türklerin Avrupa'da egemenlik kurmaya başlaması D) Arapların ikili teşkilat sistemini uygulaması E) Baharat Yolu üzerinde Türkderin denetim kurması

Aşağıdakilerden hangisi Talas Savaşı'nın sonuçlarından biri değildir? A) Çin'in Orta Asya egemenliği sona erdi. B) Islamiyet, iç Asya'ya yayılmaya başladı. C) Türkler, kitleler halinde Müslüman olmaya başladılar. D) Türk-İslam kaynaşması dönemi başladı. E) Araplar ile Türkler arasında ilk mücadeleler başladı.

11. Türkler İslam inancını benimsedikten sonra ulusal değerlerine sahip çıkmaya devam etmişlerdir. Bu duruma aşağıdakilerden hangisi kanıt ola- rak gösterilebilir? A) Resmî yazışmalarda Farsçanın kullanılması B) İkta sisteminin uygulamaya konulması C) Devlet meselelerinin divanda görülmesi D) Sanat eserlerinin Orta Asya çizgileri taşıması E) Türkmenlerin yerleşik yaşama geçirilmesi

5. Büyük Selçuklu Devleti'nde Oğuz boyları ve boy bey- leri, sultana meşru sultan olarak bağlılık bildirmişlerdir. Ancak bu bağlılık,"her boyun yalnız kendi beyine itaat etmesi" ilkesini ortadan kaldırmamıştır. Boy beyleri sultana şahsi olarak bağlı bulunmuşlardır. Bu bilgilere göre Büyük Selçuklu Devleti ile ilgili, I. Feodal devlet anlayışı egemendir. II. Devlet yönetiminde Orta Asya gelenekleri terk edilmiştir. III. Ülke bütünlüğünün korunmasına önem verilme- miştir. IV. Sultan mutlak olarak hükmeden bir yönetici değil- dir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnızl D) I ve IV B) Yalnız II E) III ve IV C) I ve Ill

6. Aşağıdakilerden hangisi Dandanakan Savaşı'nın sonuçlarından biri değildir? A) Gaznelilerde taht değişikliği yaşanarak Sultan Mesut başa geçti. B) Selçuklu Türklerinin batıya doğru ilerleyişleri hız- landı. Gazneliler topraklarını kaybederek Hindistan'a çekilmeye mecbur kaldı D) Büyük Selçuklu Devleti resmen kuruldu. EX Gazneliler Devleti zayıflayarak yıkılış sürecine girdi. 1 1 1 1

11) Kuvayımilliye'nin Milli Mücadele Dönemi'nde sağladığı faydalar arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) TBMM'ye karşı çıkan iç ayaklanmaların bastırılmasında etkili olmuştur. B) Tüm yurdu işgallerden kurtarmıştır. C) Ulusal bilinci uyandırmış ve mücadele ruhunu körüklemiştir. D) Türk halkının işgaller karşısında sessiz kalmayacağını göstermiştir. E) Halka moral sağlamış ve kurtuluş umudunu güçlendirmiştir. illî Mündolo Dönemi'ne ait C

21. Tuğrul Bey Dönemi'nde Misir'da egemenliğini sürdüren Fatimiler ve Bağdat'ta bulunan Şii Büveyhoğullan, Ab- basilere yönelik yıkıcı faaliyetlerde bulunmuştur. Abbasi halifesi, Tuğrul Bey'e bir mektup yazarak kendisini Fátimi ve Büveyhoğullarının baskısından kurtarmasını istemiştir. Bunun üzerine harekete geçen Tuğrul Bey 1055 yılında Bağdat'a girerek Büveyhoğullarının varlığına son vermiştir. Bağdat camilerinde artık hutbeler Tuğrul Bey adina okun- maya başlanmıştır. Tuğrul Bey'in bu başarısı üzerine Halife Tuğrul Bey'e; altın kılıç, sancaklar, hilatlar vermiş ve başına iki taç giydirmiştir. Tuğrul Bey'in başına giydirilen iki taç, onun "Şark ve Garp'ın Sultanı" olduğu anlamına gelmek- tedir. Böylece halifenin resmî onayı ile İslam âleminin lideri olan Tuğrul Bey, aynı zamanda bütün yeryüzünün dünyevi hükümdarı konumuna gelmiştir. Selçuklu hükümdarları bu olaydan sonra "Sultan-ı İslam" unvanını kullanmaya başla- mıştır. İslam dünyasında yaşanan bu gelişmeler aşağıdakiler- den hangisini doğrulamaktadır? A) Abbasi halifesinin Müslümanların lideri olma özelliğini kaybettiğini B) Hilafet kurumunun Selçuklulara geçtiğini C) Dinî ve siyasi otoritenin birbirinden ayrıldığını D) Halifenin dinî yetkilerini kaybettiğini E) Mezhep ayrılıklarının sona erdiğini

HIZ VE RENK YAYINLARI 6. Karahanlılar İslamiyet'i X. yüzyılda kabul etmişlerdir. Ken- dilerinden daha önce kurulmuş olan Tolunoğulları ve İhşitler gibi Türk-İslam devletleri olmasına rağmen tarihte- ki ilk Türk-İslam devleti kabul edilmektedir. Bu durumun ortaya çıkmasında, Karahanlıların aşağıda- ki özelliklerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir? A) Hakaniye lehçesini kullanmaları B) Türk-İslam dünyasının ilk yazılı eserlerini vermelerini C) Ülkeyi doğu-batı şeklinde ikiye ayırmaları D) Halkının tamamının Türklerden oluşması E) Ribat adı verilen kervansaraylar inşa etmeleri RIH-UNIVERSITE HAZIRLIK

1. Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da kurulmuş- lardır. II. Anadolu'daki yerleşim yerlerine Türkçe isimler ver- mişlerdir. III. Haçlılara karşı mücadele etmişlerdir. TV. Büyük Selçuklu Devleti tarafından yıkılmışlardır. V. Türkiye Selçuklu Devleti'nin dağılması ile kurulmuş- lardır. Yukarıda ilk Türk beylikleri ile ilgili olarak verilen bilgi- lerden hangileri yanlıştır? A) Ive B) II ve II -D) I, II ve II fe) iv ve v E) Ive V Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğ